Waar in Nederland de gemoederen hoog kunnen oplopen als het over het klimaat gaat, staat in Frankrijk de opwarming van de aarde niet ter discussie. Vrijwel alle Fransen vinden dat er klimaatmaatregelen nodig zijn. Ook Marine Le Pen met haar partij, Rassemblement National. Zij strijdt voor een nieuwe, groene aanpak.
Dat is bijvoorbeeld zichtbaar in het Noord-Franse Hénin-Beamont, een van de gemeentes waar de partij van Le Pen zes jaar geleden de macht overnam van links. In het oude mijnwerkersstadje voert men een "patriottistisch klimaatbeleid". Dat wil zeggen: een nationalistische, lokale aanpak.
"Wij stimuleren burgers om lokale producten te kopen, geproduceerd door boeren en kleinere bedrijven uit de omgeving", zegt loco-burgemeester Christopher Szczurek, die klimaat in zijn portefeuille heeft. "Waarom zou je voedsel kopen dat drieduizend kilometer heeft afgelegd?"
Behalve voorlichting over lokale producten, krijgen de burgers ook steun bij het planten van bomen. Verder zijn er speciale volkstuinen en krijgen alle lantarenpalen led-lampen. "Klimaatbeleid hoeft geen beleid van straf en sancties te zijn. We willen laten zien welke positieve effecten het kan hebben", zegt Szczurek.
Klimaat is in de mode
Marine Tondelier, gemeenteraadslid van de Groenen in Hénin-Beamont, noemt het een geoliede propagandamachine. "Het is een opportunistische politiek. Klimaat is erg in de mode en burgers verwachten klimaatmaatregelen van de gemeente. Het Rassemblement National besefte pas laat dat ze bomen moesten planten en de stadsverlichting moesten vervangen. Maar hun communicatie is sterk."
De aanpak van Le Pen werkt, denkt politicoloog Jérôme Sainte-Marie. Hij is directeur van peilingenbureau Pollingvox en ziet haar aanhang groeien. "Met haar nieuwe, groene thema verbetert Le Pen haar imago. Ze laat zien dat ze zich niet beperkt tot thema's als migratie en de islam."
Volgens Saint-Marie kan Le Pen op deze manier ook nieuwe, jonge kiezers aantrekken. "Mensen die nooit op haar stemden kan ze nu geruststellen: 'Marine Le Pen behandelt ook thema's als economie, internationale politiek en het klimaat. Het is een partij die klaar is om te regeren.'"
Wij 'Gele Hesjes' zijn voor het klimaat. Maar ze moeten niet ons laten betalen, maar de kerosine van de vliegtuigen belasten.
Hoewel de Fransen het eens lijken over het feit dat er klimaatmaatregelen nodig zijn, wordt de politiek wel verdeeld door de vraag wie de lasten moet dragen. Tijdens het protest van de Gele Hesjes vorig jaar, uitten burgers hun onvrede over hoge brandstofprijzen en de nieuwe maximumsnelheid op de provinciale wegen.
Die onvrede is niet verdwenen. Fransen demonstreren nu voor het behoud van hun pensioen, maar vertellen dat ze opnieuw de straat op gaan als de klimaatmaatregelen hen treffen.
"Wij Gele Hesjes zijn voor het klimaat. Maar in plaats van ons te laten betalen voor gas en brandstof moeten ze de kerosine van de vliegtuigen belasten", zegt Louna Jaber uit Normandië. "Omdat de macht bij de rijken en grote bedrijven zit, belasten ze het volk. Wij zijn het zat, daarom protesteren we en gaan door tot het eind."
In Frankrijk zijn op 15 en 22 maart gemeenteraadsverkiezingen. Lang niet alle Gele Hesjes zullen stemmen op het Rassemblement National. Maar sommige demonstranten vertellen dat ze de nieuwe politiek van Marine Le Pen wel aantrekkelijk te vinden.
Minder windmolens, meer nucleaire energie
Jean-Marie Le Pen riep ooit dat het klimaat "een hobby was voor de Parijse bourgeoisie". Maar zijn dochter Marine ziet dat anders en zet dus in op 'groen nationalisme'. Haar partij is tegen globalisering en kiest voor het eigen land en de eigen natuur. Le Pen wil bijvoorbeeld meer nucleaire energie, maar minder windmolens die in haar ogen het Franse landschap verpesten.
Politicoloog Jean-Yves Camus noemt het groene nationalisme een slimme strategie, maar hij is ook ongerust. "Het is gevaarlijk dat de partij alles lokaal wil organiseren. Ze willen Frankrijk isoleren, maar geen enkele actie tegen de opwarming van de aarde is mogelijk zonder samenwerking met andere landen."
Want Le Pen is tegen gezamenlijke klimaatafspraken met de Europese Unie en is een ook een fel tegenstander van de klimaatovereenkomst van Parijs. Locoburgemeester Szczurek zegt: "Het akkoord van Parijs lijkt een pretext om ons te dwingen migratievluchtelingen op te nemen, dat is duidelijk. We denken dat zo'n akkoord veel te veel vraagt van Frankrijk."
Volgens politicoloog Saint-Marie profiteert Le Pen van de sociale zorgen van de Fransen. "In zekere zin heeft ze de functie van links overgenomen als vertegenwoordiger van de lagere sociale klasse. De politiek van president Emmanuel Macron roept niet alleen onvrede op, maar ook woede. Die woede kan zich uiten in een stem voor Le Pen bij de presidentsverkiezingen. Haar groene politiek zal haar daar zeker bij helpen."
