Hoe is het om comedian te zijn in het tijdperk van Donald Trump? Volgens Trevor Noah zorgt de Amerikaanse president voor een overvloed aan materiaal. "Er zijn zoveel zaken om te bespreken, zoveel momenten die mensen angst aanjagen." En dat is tegelijkertijd de keerzijde. "Als mens maakt het je bang. Je weet nooit wat hij gaat doen. Omdat hij het zelf ook niet weet."
De Zuid-Afrikaanse Noah presenteert The Daily Show, het satirische nieuwsprogramma dat dagelijks te zien is op Comedy Central. Trump komt regelmatig aan bod; Noah staat bekend om zijn imitaties. Hij ziet comedy als een middel om alle spanningen te verlichten. "Het is in veel opzichten een momentopname van de tijd waarin we leven."
Daarin ziet hij ook de enige verantwoordelijkheid voor hem als comedian. "Eerlijk commentaar geven op de wereld. In The Daily Show brengen we het nieuws met grapjes, maar het gaat om echte feiten. Dat is belangrijk, zeker nu fake news en echt nieuws soms moeilijk te onderscheiden zijn."
Het was nooit op die manier bedoeld
Noah speelde zondagavond een show in de Ziggo Dome in Amsterdam. Hij leidde zijn publiek langs de laatste actualiteiten: van het huwelijk van Harry en Meghan tot de discussie rond Zwarte Piet. Over dat laatste thema, door hem op zijn Afrikaans aangeduid als 'zwartpiet', vindt hij het lastig een oordeel te vellen.
"Aan de ene kant snap ik waarom mensen gekwetst worden door dit enge figuur met vreselijke zwarte make-up. Als de grap van het hele feest. Aan de andere kant zie ik ook dat mensen zeggen dat het nooit als beledigend bedoeld was. Dat ze er nooit op die manier over hebben nagedacht."
Volgens Noah moeten we voorzichtig zijn met wat we aanpassen omdat iemand zich beledigd voelt. "Dan zou ik helemaal niks meer kunnen zeggen. Er zijn namelijk altijd mensen die zich beledigd voelen. We moeten in zo'n onderwerp duiken, uitzoeken wat de intentie is en waar het vandaan komt."
We zijn nog niet waar we moeten zijn. Dat moeten we ook erkennen als Amerikanen.
Racisme is Noah zelf niet vreemd. Hij werd in 1984 geboren in Johannesburg als kind van een zwarte Zuid-Afrikaanse moeder en een witte Europese vader. Aangezien gemengde relaties verboden waren tijdens de apartheid had hij eigenlijk niet geboren mogen worden. Born a Crime luidt dan ook de titel van het boek waarin Noah schrijft over zijn jeugd.
Hij vertelt daarin dat hij van zijn moeder soms moest doen alsof hij haar zoon niet was. Zijn huidskleur is namelijk lichter dan de hare. En zijn vader ging aan de andere kant van de straat lopen zodat de autoriteiten niet konden zien dat ze een gezin waren.
"In Zuid-Afrika is racisme nog steeds een enorm probleem, net als het in Amerika een enorm probleem is. Er zijn dingen verbeterd, maar we zijn nog niet waar we moeten zijn. Dat moeten we ook erkennen als Amerikanen." Het land ontwikkelt zich met ups en downs, zegt Noah. "We moeten door heel wat greppels voordat we de bergtop bereiken."
Het Amerika dat nog moet komen
Hij is wel bang voor wat Trump betekent voor die ontwikkeling. "Hij heeft de stem van racistische mensen versterkt. Zij hebben ineens het gevoel dat hun ideeën steekhoudend zijn, omdat de Amerikaanse president soortgelijke dingen zegt. Het is te hopen dat hij niet de hele boel ontspoort, nu we zover gekomen zijn."
Hij hoopt dat het land nog grote stappen gaat zetten als het gaat om racisme en gelijkheid. "Ik leef liever in het Amerika van nu dan in het Amerika van vijftig jaar geleden. Maar ik kan me voorstellen dat ik nog liever leef in het Amerika dat nog moet komen, dat van vijftig jaar later."
