"Het gaat niet om één dreiging, maar om de algehele onzekerheid in de wereld die de veiligheidssituatie bedreigt." Dat zegt de secretaris-generaal van de NAVO Jens Stoltenberg. Een "assertiever Rusland", terroristische organisaties, nuclaire en chemische wapens en online dreiging dragen hieraan bij. "Dat samen creëert een onvoorspelbare wereld."
Stoltenberg, die vandaag lunchte met premier Mark Rutte, de ministers Stef Blok van Buitenlandse Zaken en Ank Bijleveld van Defensie, riep Nederland op meer geld uit te geven aan defensie. "Omdat we voor de grootste uitdagingen op het gebied van veiligheid staan in een generatie."
De defensie-uitgaven van veel Europese landen liggen ver onder de NAVO-lijn. Binnen de verdragsorganisatie is in 2014 afgesproken om 2 procent van het BBP aan defensie te besteden. Dat doen alleen de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Polen, Griekenland, Roemenië en Estland.
En ondanks dat het kabinet structureel anderhalf miljard euro meer uitgeeft aan defensie, voldoet Nederland met een percentage van 1.2 procent nog lang niet aan de norm. Het is een doorn in het oog van Stoltenberg - en ook van de Amerikaanse president Donald Trump.
Geloofwaardige afschrikking
Juist in een wereld met verschillende - en soms onvoorspelbare - dreigingen is het volgens Stoltenberg belangrijk dat de NAVO sterk is. Ook moet de NAVO voor "geloofwaardige afschrikking" zorgen. "Het doel daarvan is niet om een oorlog uit te lokken, maar om het te voorkomen. Door elke potentiële vijand duidelijk te maken dat wij er klaar voor zijn om alle bondgenoten te verdedigen."
Hij benoemt dat Rusland geweld heeft gebruikt tegen zijn buurlanden: tegen Georgië in 2008 en tegen Oekraïne in 2014. Ook op dit moment is er sprake van spanning. "Het is een moeilijke relatie die we nu hebben met Rusland, maar tegelijkertijd streeft de NAVO naar een betere relatie met het land. Want we willen geen nieuwe koude oorlog. Rusland is onze buur, en het blijft onderdeel van de wereld." Hij benadrukt dat goede communicatie tussen NAVO en Rusland belangrijk is, juist in tijden van onderlinge spanning.
Dat Rusland onvoorspelbaarder is geworden, betekent volgens Stoltenberg niet dat we in de buurt komen van een nieuwe Koude Oorlog. "Maar het is ook niet het strategische partnerschap dat we hebben geprobeerd te bewerkstelligen na de Koude Oorlog. Dus we zitten in een nieuwe situatie waarin we niet eerder hebben gezeten", zegt Stoltenberg. "Dat is een uitdaging, maar zolang de NAVO bijeen blijft, zenden we een duidelijke boodschap uit dat je ons niet zomaar kan aanvallen."
