Pittige kritiek in Den Haag op minister Halbe Zijlstra van Buitenlandse Zaken die toegeeft te hebben gelogen over een ontmoeting met de Russische president Vladimir Poetin.
En ook twee Ruslanddeskundigen zijn verbaasd en zetten vooral vraagtekens bij de verklaringen van Zijlstra. "Aan de vooravond van Zijlstra's bezoek aan zijn Russische ambtgenoot Sergej Lavrov, had hij zich geen slechtere dienst kunnen bewijzen", zegt Hubert Smeets. "Deze beker zal Lavrov tot de laatste druppel leegdrinken. Met cynische grappen en de nodige steken onder water."
Bananenschil
"Zijlstra weet dat er voor hem nu een bananenschil ligt", zegt Marc Jansen. "De Russen zijn diplomatiek doorkneed en zullen die schil er graag laten liggen. Dat zal een grote rol spelen bij de ontmoeting."
De leugen van Zijlstra gaat over uitlatingen van Poetin in 2006 over de Russische buitenlandse politiek. Zijlstra heeft meerdere malen verklaard dat hij Poetin persoonlijk heeft horen zeggen dat hij streeft naar een "Groot Rusland". Zijlstra zegt dat hij loog om de werkelijke bron van Poetins verhaal te beschermen.
Juist nu er op de agenda voor de ontmoeting in Moskou een belangrijk dossier als het onderzoek naar de ramp met MH17 staat, komt de leugen van Zijlsta op een voor Nederland zeer onhandig moment. "Het argument van Lavrov zal zijn: Halbe je fantaseerde over de bijeenkomst in 2006, wie zegt me dat je nu de waarheid spreekt over MH17?", zegt Smeets.
In de buitenlandse media staat Zijlstra sinds vandaag te boek als de liegende minister van Buitenlandse Zaken. "Ook de Russische media doen zeer meesmuilend over hem. Lavrov zal dat uitspelen", zegt Jansen. Smeets: "De Nederlandse ambassadeur in Moskou heeft het heel zwaar vandaag. Die moet echt proberen om het protocol zo in te richten dat Zijlstra daar niet als een soort geslagen hond binnenkomt en weer weggaat."
Moeilijk voorstelbaar dat Poetin zoiets zou zeggen tegen westerse zakenlieden.
Verder vindt Smeets Zijlstra's uitleg over de bronbescherming allesbehalve geloofwaardig. "Die bronbescherming heeft hij denk ik achteraf verzonnen om deze leugen om bestwil een verklaring mee te geven." Smeets ziet geen enkele reden om net te doen "alsof je er in de bezemkast" bij was. Ook twijfelt hij of Poetin in 2006 wel gesproken kan hebben over 'Groot Rusland'.
"Moeilijk voorstelbaar dat Poetin zoiets zou zeggen tegen westerse zakenlieden. Misschien heeft degene die er wel bij was het verkeerd geïnterpreteerd. Want Poetin zou weten dat zijn woorden gezien zouden kunnen worden als een schending van de Europese orde."
Riskeren
Jansen: "Als Poetin het gehad zou hebben over annexatie van de Baltische staten zou hij een conflict met de NAVO en de EU riskeren, dat is voor de Russen - zeker in 2006 - echt een stap te ver. Ik kan me niet voorstellen dat Poetin dat zou willen riskeren."
Zijlstra heeft volgens de Ruslanddeskundigen de anekdote sowieso niet nodig gehad om te waarschuwen voor Poetin. "In 2016 was de annexatie van De Krim al een feit, net als de heimelijke interventie van Oost-Oekraïne en ook MH17 was al neergehaald", zegt Smeets.
Veel oppositiepartijen vinden Zijlstra niet meer geloofwaardig en willen met hem in debat, nog voordat hij deze week naar Rusland vertrekt. Bij het debat, dat waarschijnlijk morgen al gehouden zal worden, zullen ze aandringen op zijn aftreden.
"Ik ga morgen graag het debat aan met de Tweede Kamer. Ik hoop dat ik de Kamer kan overtuigen van het feit dat hetgeen daar gebeurd is, zo belangrijk is, dat er begrip is voor het feit dat ik het naar buiten heb willen brengen en dat dat onverstandig is gegaan", aldus Zijlstra.
Premier Mark Rutte vindt dat Zijlstra inderdaad onverstandig is geweest door te liegen over zijn aanwezigheid in het buitenhuis van de Russische president, maar dat hij kan aanblijven als minister van Buitenlandse Zaken.
