"Uw bedrijf moet binnen vier jaar van het Groningse gas af. Dat is de boodschap. Het is nogal wat als de medewerker die verantwoordelijk is voor de energievoorziening zo'n brief van de minister krijgt." Hans Grünfeld, directeur van VEMW, de brancheorganisatie van bedrijven die veel energie en gas verbruiken, is er verbaasd over.
Minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat heeft de brief gestuurd naar 200 Nederlandse grootverbruikers. Het is volgens hem "onontkoombaar" dat de bedrijven snel maatregelen nemen. In de brief wordt 2022 genoemd als jaar waarin de grote bedrijven van het Groningse gas af moeten zijn.
Volgens Grünfeld is dat makkelijker gezegd dan gedaan. "Wij zijn het eens met de minister dat er actie nodig is vanwege de problemen in Groningen en wij zijn bereid om een bijdrage te leveren. Maar het is nogal ingrijpend: de hele productie van een bedrijf moet worden stilgelegd."
Dat stilleggen zou dan moeten gebeuren tijdens groot onderhoud. Grünfeld wijst op een onderzoek dat vier jaar geleden is gedaan naar de omschakeling van laag- naar hoogcalorisch gas. "De conclusie was toen dat het een hele uitdaging zou worden om dat voor elkaar te krijgen."
Voorbeelden van Nederlandse bedrijven die voor hun productieproces gebruikmaken van gas uit Groningen zijn de chemie-industrie, de voedingsindustrie en elektriciteitscentrales.
De VEMW-directeur weet van veertig bedrijven dat zij een brief van Wiebes hebben gekregen. "Een aantal daarvan is uitgenodigd om deze week op het ministerie langs te komen voor een gesprek."
Hij begrijpt niet dat de uitvoer van gas naar het buitenland buiten beeld blijft. "Dat is een veelvoud van wat de 200 meest verbruikende bedrijven in Nederland samen gebruiken. Daar kan de minister veel meer halen."
Of een bedrijf snel een omslag kan maken, hangt volgens René Peters van TNO heel erg af van waar een bedrijf het gas voor gebruikt. "Bij bedrijven die het vooral gebruiken voor verwarming is het vrij makkelijk om de omslag te maken. Maar voor bedrijven die het gas gebruiken als een grondstof voor een productieproces is het een stuk ingewikkelder."
Overstappen op ander gas kost veel tijd, maar ook veel geld. De bedrijven zullen hun installaties moeten ombouwen of zullen op een andere gasleiding moeten worden aangesloten. Zodat ze het hoogcalorisch gas kunnen gebruiken. Veel bedrijven zullen zich afvragen wie deze rekening zal betalen.
TNO heeft vorige week de Tweede Kamer geïnformeerd over de verschillende mogelijkheden die er zijn om het laagcalorische gas uit Groningen af te bouwen. Peters benadrukt dat alle opties veel tijd en geld kosten. "Zoals het bijbouwen van stikstoffabrieken of alle huishoudens van het gas halen. Maar de minister moet alle opties serieus bekijken."
