Het zikavirus verspreid zich nog steeds zich volop en er is nog steeds grote onduidelijkheid wat de precieze impact van het virus is voor zwangeren. In Spanje zijn deze week bij een foetus geboorteafwijkingen ontdekt die het gevolg zijn van zika.
Volgens wetenschappers is het hoog tijd dat er meer en groot onderzoek komt. Dat het zikavirus leidt tot microcefalie (kleine schedel), is bekend, maar het lijkt erop dat het virus voor nog meer neurologische afwijkingen zorgt. Zo zien onderzoekers baby’s met oogafwijkingen en gehoorschade, maar is het lastig vast te stellen hoe dat komt. Ook is nog niet bekend of het moment van de infectie bepalend is.
Te gast vanavond in Nieuwsuur is Marion Koopmans, hoogleraar en hoofd virologie van het Erasmus MC.
Fondsen
Afgelopen februari kondigde de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) een wereldwijde noodtoestand af voor het zika-virus en werkt op dit moment aan een plan om beter voorbereid te zijn op uitbraken van ziekten als ebola, MERS, en zika. Dat is een uitvloeisel van alle kritiek die de organisatie over zich heen kreeg na de trage reactie op de ebola-uitbraak in West-Afrika in 2014.
Bij die uitbraak stierven meer dan elfduizend mensen in Guinee, Sierra Leone en Liberia aan het dodelijke ebolavirus. Toen de uitbraak begon, werden waarschuwingen in eerste instantie genegeerd. Het duurde maanden voordat de internationale gemeenschap ingreep. De WHO gaf toe dat zij traag, ontoereikend en niet fel genoeg had gereageerd op de uitbraak.
Ook het zika-vrius is niet tijdig ingedamd, ondanks allerlei beloftes en plannen na de ebola-crisis.
De nieuwe aanpak komt erop neer dat de WHO fondsen gaat verzamelen die kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van vaccins tegen ziekten waarvan een uitbraak te voorzien is. Zo kan er een vaccin klaarliggen als zo'n uitbraak zich voordoet, in plaats van dat het nog ontwikkeld moet worden. Dat was met ebola het geval en nu met zika ook.
Financieren
Het marktmechanisme blijkt niet te werken voor zeldzame abrupte infecties, omdat de farmaceutische industrie alleen producten ontwikkelt waar ze geld mee verdient. Een wereldwijd fonds moet er voor zorgen dat er voldoende financiële middelen zijn om vaccins en diagnostische testen te financieren.
In het plan van de WHO wordt ook vastgesteld wat er nodig is om een uitbraak van een infectieziekte snel te remmen. "Nu worden we eigenlijk steeds verrast. Bij SARS, bij ebola, bij zika. Er zijn geen vaccins of diagnostische testen en we lopen dus letterlijk achter de feiten aan", zegt Marion Koopmans.
Delegaties van 194 bij de VN aangesloten landen komen eind van deze maand bijeen om over wereldgezondheidsproblemen te praten en te beslissen over het actieplan van de WHO.