De renteverlaging van de Europese Centrale Bank is potentieel een drama voor pensioenfondsen. De kans dat zij hun pensioenen volgend jaar moeten verlagen, is flink gestegen.
Bij een lage rente moeten pensioenfondsen steeds meer geld opzijzetten om aan toekomstige verplichtingen te kunnen voldoen. Dat betekent dat de pensioenen de komende tijd zeker niet omhoog gaan, en waarschijnlijk ook niet geïndexeerd worden voor prijsinflatie. Mogelijk gaan de pensioenen zelfs omlaag.
Met een extreem lage rente wordt geld met geld verdienen erg moeilijk.
De ECB verlaagde gisteren de rente in de eurozone naar nul procent. Daarmee wil de bank de economie en de inflatie stimuleren.
Peter Borgdorff, directeur van Pensioenfonds Zorg en Welzijn, noemt het een rentevloek. Een groot deel van de pensioenen wordt verdiend door geld te beleggen. "Maar met een extreem lage rente wordt geld met geld verdienen erg moeilijk", schrijft Borgdorff op zijn blog.
Volgens Borgdorff wordt het steeds waarschijnlijker dat in 2017 de pensioenen verlaagd moeten worden. "Werkenden en gepensioneerden betalen dan de rekening van de stimuleringsmaatregelen van de ECB."
Dekkingsgraad
Een merendeel van de pensioenfondsen verkeerde al in zo'n slechte conditie dat ze op lange termijn hun pensioenbeloften niet konden waarmaken. De zogeheten dekkingsgraad, die aangeeft hoe gezond een pensioenfonds is, is bij veel fondsen de afgelopen tijd gedaald.
Bij Zorg en Welzijn daalde de graad van 99 procent naar 97 procent in het vierde kwartaal vorig jaar. Dat is onder het minimum van 104 procent van De Nederlandsche Bank.
De renteverlaging schiet volgens Borgdorff zijn doel voorbij. Het beleid richt nu meer schade aan dan het goed doet. "Ik hoop dat de bankiers in Frankfurt zich dat realiseren."
Boos
In Den Haag werd ook kritisch gereageerd op het besluit van de ECB. Staatssecretaris Wiebes mag formeel geen commentaar geven, maar liet duidelijk blijken het niet eens te zijn. "Ik heb er geen mening over, dus is het voldoende als ik boos kijk?", reageerde hij.
In de Tweede Kamer verwerpen politici van de VVD tot de SP de renteverlaging. Veel Kamerleden benadrukken de negatieve gevolgen voor de Nederlandse pensioenen en spaarrekeningen.
Oud-president van De Nederlandsche Bank Nout Wellink noemde het ECB-besluit "een sprong in het duister". Wellink vindt dat het monetair beleid van voorzitter Mario Draghi kamikazegedrag is.