Ze zijn vergroeid met het Groningse landschap: klassieke boerderijen, vaak eeuwenoud, met een karakteristieke kop-hals-romp-structuur. Veel van deze boerderijen kampen met ernstige bevingsschade.
De bewoners hebben de afgelopen jaren geprobeerd die te verhalen op de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM), de organisatie die verantwoordelijk is voor de gasboringen. Een strijd van de "dorpsadvocaat" tegen de "legal departments" van multinationals als Shell.
Geen overwinning
Annemarie Heite en haar gezin gooiden dit jaar de handdoek in de ring. Zij koos voor het slopen van een deel van haar karakteristieke boerderij en voor nieuwbouw. "Het voelt niet als een overwinning, al zijn we wel opgelucht dat we ons leven weer terug hebben", zegt Heite. "Op een gegeven moment zal er wel weer ruimte zijn voor positieve energie, maar op dit moment voelt dat nog niet zo."
Ze noemt de strijd tegen de oliemaatschappij als een van David tegen Goliath. "Met het geld dat zij hier uit de bodem halen, kunnen ze een grote batterij topadvocaten betalen. Dat is een rechtsongelijke positie."
Maandenlang in de weer
Ook de boerderij van Saskia Stuk en haar vriend Gerard Stoker heeft zware bevingsschade. Ze hebben dit jaar na jarenlang gesteggel een principeakkoord met de NAM gesloten. Ze krijgen geld om hun woning aardbevingsbestendig te maken, maar met de juridische afwikkeling van het akkoord zijn ze alweer maandenlang in de weer.
"We zijn inmiddels bezig met ons derde contactpersoon bij de NAM en er is al twee keer een wisseling geweest van de taxateur", zegt Stoker. "Dan zijn er nog twee mensen van Arcadis en een jurist bij betrokken." Ook de betalingen van de NAM laten lang op zich wachten. "Die lopen via het internationale betalingssysteem van de Shell en worden niet eerder dan acht weken later uitbetaald."
Nationaal Coördinator Groningen
Het is nadrukkelijk de bedoeling dat het met de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) anders gaat worden. PvdA'er Hans Alders coördineert sinds 1 januari 2016 de organisatie die verregaande bevoegdheden heeft in het zogeheten gasdossier.
De individuele burger moet meer bij de problematiek rond het gasdossier worden betrokken, onder meer via het voeren van gesprekken bij de burger thuis. Naar aanleiding van die gesprekken wordt dan een plan van aanpak uitgestippeld, toegesneden op de schade en klachten van ieder individu.
Beter worden
Dat is geen overbodige luxe; tot nu toe stonden burgers er vaak alleen voor. Het was ieder voor zich tegen de NAM, de organisatie die boort naar gas en zich tegelijkertijd ook heeft ontfermd over slachtoffers van bevingsschade. Schade die het gevolg is van bevingen door die boringen.
VVD'er Jan Kamminga, die de afgelopen twee jaar in Groningen de Dialoogtafel leidde, heeft er vertrouwen in dat het beter gaat worden. "We willen niet meer dat de NAM de regie heeft. Het liefst zouden we de NAM helemaal weg hebben uit het gasdossier, maar ze doen ook de betalingen, dus dat wordt lastig."