Ivo Opstelten en Fred Teeven
Aangepast

De Teevendeal, hoe zit het?

  • Bas Haan

    verslaggever

  • Bas Haan

    verslaggever

De Teevendeal heeft de gemoederen flink beziggehouden de afgelopen jaren. In december leek de affaire gesloten, maar nu er nieuwe informatie aan het licht is gekomen, wordt de zaak opnieuw onderzocht.

1993

Het OM legt beslag op goederen en bankrekeningen die aan Cees H. worden toegeschreven. Op de twee Luxemburgse bankrekeningen waar het met name in de uiteindelijke deal uit 2000 om gaat, staat op dat moment 3,5 miljoen gulden, blijkt uit een proces-verbaal van beslaglegging.

1994

Officier van justitie Jules Wortel (Fred Teeven neemt de zaak in 1994 als officier van justitie over) eist aanvankelijk 500 miljoen gulden van Cees H. in een ontnemingsprocedure. Daarbij stelt hij in een vorderingseis vast dat er beslag is gelegd op 'zaken en vorderingen, toebehorende aan H., ter waarde van circa 5.085.700 gulden'. De 3,5 miljoen van de Luxemburgse bankrekeningen maakt daar onderdeel van uit.

26 januari 2000

In een vergadering van het College van Procureurs-Generaal op 26 januari wordt de mogelijkheid van een ontnemingsschikking met Cees H. besproken. Er wordt met geen woord gerept over het uitsluiten van de Belastingdienst of het terugstorten van grote bedragen geld.

15 februari 2000

Het College van Procureurs-Generaal gaat op 15 februari in een vergadering akkoord met een concept van een ontnemingsschikking met Cees H. In dat concept wordt wel gesproken over het bedrag van 750.000 gulden dat Cees H. moet betalen, maar er staat niets in over de miljoenen die hij daarvoor terugkrijgt of over het uitsluiten van de belastingdienst.

15 juni 2000

Officier van justitie Fred Teeven en plaatsvervangend hoofdofficier Ben Swagerman sluiten de deal met Cees H. Daarin is opgenomen dat de Belastingdienst wordt buitengesloten en de deal regelt het terugbetalen en witwassen van miljoenen van drugscrimineel Cees H. Op dat moment weet het College van Procureurs-Generaal niets over het bedrag van 4,7 miljoen dat aan Cees H. zal worden overgemaakt of van de voorwaarde over de belastingdienst of het witwassen. Ook de minister van Justitie, de staatssecreatris en de Belastingdienst kennen de inhoud niet.

In deze deal staat niets over de overige afspraken die Fred Teeven met Cees H. maakt, namelijk dat hij Cees H. vervroegd zal vrijlaten uit de gevangenis.

14 juli 2000

Goedkeuring van BOOM (het bureau dat het OM adviseert over ontnemingsschikkingen) voor een deal met Cees H. BOOM gaat er daarbij vanuit dat het totaalvermogen van Cees H. slechts twee miljoen bedraagt. BOOM heeft geen idee dat er 4,7 miljoen overgemaakt zal worden.

Opvallend: de goedkeuringsbrief van BOOM is niet gericht aan het College van Procureurs-Generaal die uiteindelijk met de deal moeten instemmen. De goedkeuringsbrief is direct gericht aan de ondertekenaars van de deal: Teeven en waarnemend hoofdofficier in Amsterdam Ben Swagerman.

28 juli 2000

Cees H. wordt vervroegd vrijgelaten uit de gevangenis. Officier van justitie Teeven regelt die vervroegde vrijlating, vooruitlopend op een rechterlijke beslissing tot gratie.

Augustus 2000

De waarnemend voorzitter van het College van Procureurs-Generaal wordt met de reeds getekende deal geconfronteerd. Hij geeft dan, achteraf, zijn goedkeuring.

2002

Minister Benk Korthals van Justitie schrijft een brief aan de Kamer waarin de deal met Cees H. kort wordt genoemd. Aanleiding is een uitzending van KRO's Reporter waaruit blijkt dat Cees H. ten onrechte vervroegd is vrijgelaten als onderdeel van een ontnemingsschikking. Over de uitwerking van de financiële afwikkeling van de schikking - zoals de voorwaarde dat de belastingdienst wordt buitengesloten - gaat de uitzending niet.

In de Kamerbrief bevestigt Korthals alleen dat er een ontnemingsschikking is gesloten. Maar over de inhoud van die schikking, zoals het buiten sluiten van de belastingdienst zegt ook hij niets. Letterlijk schrijft hij: "Ik was op de hoogte van het feit dat er met betrokkene schikkingsonderhandelingen werden gevoerd, maar niet van de uitkomsten ervan.”

De details van de deal blijven dan geheim. Over om hoeveel geld van Cees H. het gaat schrijft minister Korthals: "(…) de hoogte van de bij betrokkene aangetroffen vermogensbestanddelen, die ten tijde van de schikkingsovereenkomst 2 miljoen gulden bedroegen (…)." Dat er in werkelijkheid 4,7 miljoen is overgemaakt aan Cees H., blijft geheim.

2013

In het boek over advocaat Piet Doedens van journalist Cees Koring spreken zowel Cees H. als Teeven zich uit over de deal. Er wordt gesproken over ‘miljoenen in ruil voor tonnen’, maar details worden niet gegeven, en geen woord over het uitsluiten van de belastingdienst.

Rond jaarwisseling 2013/2014

Misdaadjournalist Hendrik Jan Korterink zoekt contact met Nieuwsuur. Hij beschikt over oude geheime stukken uit de IRT-affaire. Ook kent hij iemand die de ondertekende deal tussen Fred Teeven en crimineel Cees H. heeft.

Tweede week 2014

Nieuwsuur krijgt via het contact van Korterink het brondocument - de deal zelf - in handen.

Medio februari 2014

Nieuwsuur vraagt met een open deadline bij Justitie om uit te zoeken hoe het met de deal zit, en vraagt om een toelichting op de inhoud te geven.

6 maart 2014

Het Openbaar Ministerie geeft een formele reactie: geen commentaar.

De ministerie van Veiligheid en Justitie stelt in een reactie dat de deal conform de regels is gesloten en dat het niet om vijf miljoen ging, maar dat het totaal vermogen van Cees H. ten tijde van de deal slechts 2 miljoen gulden bedroeg. Precies zoals minister Korthals al in 2002 aan de Kamer had geschreven.

6 maart 2014

Nieuwsuur stelt in aanvullende vragen aan het ministerie aan de orde dat het bedrag van 2 miljoen gulden uit de Kamerantwoorden van Korthals niet kan kloppen gezien de bron-documenten die in het bezit zijn van Nieuwsuur (zie deze tijdlijn 1993 en 1994)

7 maart 2014

De laatste reactie van het ministerie aan Nieuwsuur per e-mail aan verslaggever Bas Haan:

Beste Bas,
De passage uit de Kamerantwoorden klopt wel: ten tijde van de schikkingsovereenkomst bedroegen de aangetroffen vermogensbestanddelen 2 miljoen gulden.
Wij blijven verder bij onze gegeven reactie. De reconstructie en jouw conclusies laten we verder voor jouw rekening.

11 maart 2014

De eerste uitzending van Nieuwsuur over de Teevendeal: Nieuwsuur onthult het volledige door alle betrokkenen getekende bron-document dat neerkomt op een witwasoperatie door het Openbaar Ministerie van miljoenen voor een crimineel. Het onthult dat bij het sluiten van de deal niemand op het ministerie of bij het College van Procureurs-generaal of bij de belastingdienst, op de hoogte was van het bedrag van rond de vijf miljoen. Ook meldt Nieuwsuur dat er nooit vooraf toestemming is gegeven voor de deal zoals hij is uitgevoerd, namelijk het overmaken van zo’n 5 miljoen gulden buiten de Belastingdienst om.

12 maart 2014

Fred Teeven - die eigenlijk niets over de zaak wil zeggen omdat de minister verantwoordelijk is - geeft toch een reactie in de wandelgang aan Nieuwsuur: "Weet u wat het is? U weet niet alles en ik wel."

13 maart 2014

In het Kamerdebat houdt minister Ivo Opstelten vol dat Cees H. over slechts 2 miljoen beschikte. En dat er dus geen bedrag van zo’n 5 miljoen aan hem is overgemaakt zoals Nieuwsuur beweert, maar slecht een bedrag van 1,25 miljoen.

In een Kamerbrief schrijft Opstelten: "In de loop van dat onderzoek is de waarde van de goederen waarop beslag was gelegd, gedaald tot circa 2 miljoen gulden. Uiteindelijk heeft het OM vanwege de bewijslast betreffende de relatie tussen het vermogen en de bewezen verklaarde feiten ervoor gekozen om een schikkingsonderhandeling aan te gaan. Dit heeft geleid tot de schikking ter hoogte van 750.000 gulden."

17 maart 2014

Teeven is te gast bij RTL Late Night en laat zich verleiden toch iets over de deal en het Kamerdebat te zeggen. Humberto Tan: "De Kamer was een beetje in verwarring, of het nou om 2 of 5 miljoen ging." Antwoord Teeven: "Volgens mij heeft de minister dat heel goed uitgelegd."

4 april 2014

De Volkskrant publiceert een interview met advocaat Piet Doedens, de voormalig mede-advocaat van Cees H. Doedens zegt over het debat met de minister: "Allemaal lulkoek wat Opstelten verkondigde."

4 april 2014

Opstelten reageert tegen een Nieuwsuur-verslaggever in de wandelgang op Doedens: "Ik zeg u dat ik gewoon de Kamer juist heb geïnformeerd. […] Ik heb dat natuurlijk allemaal nog een keer gecheckt, wat ik heb gezegd en wat de feiten en documenten zijn waar ik over beschik. En daar blijkt uit dat ik de Kamer dus juist heb geïnformeerd."

8 april 2014

Schriftelijke antwoord op Kamervragen. Opstelten schrijft onder meer: "Over wat feitelijk is overgemaakt, heb ik met uw Kamer niet gesproken."

En ook: "Het College is op 15 februari 2000 akkoord gegaan met de inhoud van de ontnemingsschikking."

Medio april 2014

Opstelten geeft het Openbaar Ministerie opdracht nog een ultieme poging te doen om uit te zoeken hoeveel geld er is overgemaakt naar Cees H.. Oud procureur-generaal Henk van Brummen doet het onderzoek. Hij mag daarbij niet praten met de hoofdpersoon Fred Teeven, omdat die inmiddels staatssecretaris is.

Opstelten geeft wel zijn directeur-generaal Gerard Roes opdracht te praten met Teeven over de Teevendeal. Van dat gesprek wordt een gespreksverslag gemaakt. Daaruit blijkt dat Teeven de mogelijkheid noemt dat er een bedrag van rond de 4,8 miljoen aan Cees H. is overgemaakt.

26 mei 2014

Het Openbaar Ministerie geeft het onderzoeksrapport van Van Brummen aan de minister. Van Brummen concludeert in een tot nu toe vertrouwelijk gebleven rapport dat het exacte bedrag niet is terug te vinden. Wel stelt hij vast, aan de hand van de oorspronkelijke processen-verbaal van beslaglegging (zie deze tijdlijn 1993), dat het bedrag van 2 miljoen waar de minister aan vasthoudt, niet kan kloppen.

3 juni 2014

Opstelten stuurt een brief naar de Kamer naar aanleiding van het onderzoek door oud-procureur-generaal Henk van Brummen naar ‘het bonnetje’. Opstelten concludeert dat daarvan geen enkel spoor te vinden is. "Uit het onderzoek blijkt voorts dat er geen administratie - extern noch intern - beschikbaar is over de feitelijke financiële afwikkeling van de op 17 augustus 2000 tot stand gekomen schikking." […] "Ook was de financiële administratie uit de betreffende periode bij het parket en het gerecht Amsterdam niet te traceren […]." […]"Ten slotte zijn ook anderszins geen relevante documenten meer voorhanden en is gebleken dat de betrokkenen onvoldoende herinneringen hebben aan de feitelijke financiële afwikkeling."

9 juli 2014

Over de kennis van Fred Teeven schrijft Opstelten aan de Kamer: "Ook de heer Teeven had onvoldoende herinneringen aan de feitelijke financiële afwikkeling van de schikking. Ik ga er vanuit uw Kamer hiermee voldoende te hebben geïnformeerd."

10 november 2014

Klokkenluider X schrijft een brief, gericht aan Kamervoorzitter Van Miltenburg, met tal van details over de Teevendeal die de Kamer graag wil weten, zoals het exacte bedrag dat is overgemaakt: 4,710.627,18 gulden. De brief blijft vooralsnog volledig buiten de openbaarheid.

17 december 2014

De schriftelijke antwoorden van Opstelten op de voorlopig laatste Kamervragen over de Teevendeal. Vraag: "Bent u bereid, zodra er ontwikkelingen zijn in deze zaak omdat er bijvoorbeeld nog informatie boven tafel komt, de Kamer hier direct over te informeren?” Antwoord: “Ja.”

januari 2015

Nieuwsuur krijgt de klokkenluidersbrief van X van 10 november 2014 in handen. Vanaf dat moment gaat Nieuwsuur op zoek naar X en probeert via medewerkers van Justitie, het Openbaar Ministerie en de magistratuur de gegevens uit de brief van X te verifiëren. Uiteindelijk lukt het zo om alle gegevens van ‘het bonnetje’ te verifiëren, en om een aantal fouten uit de brief van X te halen.

4 maart 2015, ochtend

Nieuwsuur verzoekt om weerwoord bij het ministerie van Justitie voor de uitzending van die avond. Daarin meldt Nieuwsuur alle details van de Teevendeal en dat die details vanuit Justitie (departement en OM) tot Nieuwsuur gekomen zijn. Tevens vraagt Nieuwsuur om een reactie op een gesprek van Teeven met een topambtenaar over de deal waar het werkelijke bedrag van bijna vijf miljoen besproken zou zijn.

4 maart 2015, overdag

Op het ministerie van Justitie en Veiligheid wordt een reactie op de Nieuwsuur-uitzending geschreven. De eerste alinea van het persbericht: "De bewering van Nieuwsuur dat de minister de Tweede Kamer verkeerd heeft geïnformeerd over de schikking met Cees H. is onjuist. Ambtenaren binnen het Openbaar Ministerie en het departement hebben geen kennis van wat bij de afwikkeling van de schikking feitelijk zou zijn overgemaakt."

Bij het overleg op het ministerie, voorafgaande aan dat persbericht en tijdens het formuleren ervan, zijn diverse politici van buiten het ministerie betrokken. Zo ook VVD-Kamerleden en -campagneleiders Ard van der Steur en Klaas Dijkhoff.

Het volledige persbericht, wordt uiteindelijk om 20.38 verzonden.

4 maart 2015, avond

Verbijstering in Kamer over 'Teevendeal'

Nieuwsuur onthult het exacte bedrag van 4.710.627,18 gulden en alle betalingsdetails, als ook dat staatssecretaris Teeven en een directeur-generaal van het ministerie al in april 2014 een gesprek hebben gehad waarin een dergelijk bedrag ter sprake is geweest en dat de top van het ministerie dus al die tijd op de hoogte was van het feit dat de 2 miljoen waar de minister tot dan toe aan vasthield, niet waar was. Nieuwsuur krijgt de betalingsdetails niet van een crimineel; en niet uit politieke hoek. Nieuwsuur gaat zelf op zoek, en vindt bij meerdere bronnen binnen het Openbaar Ministerie, het departement en de magistratuur alle betalingsdetails van ‘het bonnetje’.

5 maart 2015

De Tweede Kamer stelt een honderdtal Kamervragen en vraagt een debat aan met minister. Een van de cruciale vragen: als het bedrag dat Nieuwsuur heeft gebracht klopt, was er dan toestemming om die 4,7 miljoen over te maken?

8 maart 2015 (zondag)

‘Het bonnetje’ wordt alsnog op het ministerie gevonden. Een ingehuurde ICT-er heeft oude computerbestanden met een oude computer geopend en vond onmiddellijk de digitale overschrijving van 4,7 miljoen.

9 maart 2015

Ben Swagerman, lid van de Eerste Kamer van de VVD en ten tijde van de Teevendeal in 2000 de plaatsvervangend-hoofdofficier van justitie die met Teeven de deal ondertekende, geeft een interview aan NRC Handelsblad. Daarin zegt Swagerman over de leden van de Tweede Kamer die kritiek uiten op minister Opstelten: "ze maken zich schuldig aan schaamteloze politieke spelletjes".

9 maart 2015

Het ministerie maakt bekend dat ‘het bonnetje’ is gevonden. Teven geeft Opstelten schriftelijk antwoord op een honderdtal Kamervragen. Op de vraag of er toestemming was gegeven om het bedrag dat Nieuwsuur onthulde over te maken luidt het antwoord van minister Opstelten: “Nee.” Vervolgens legt de minister in het antwoord (zie vraag 4 van de CDA-fractie) uit dat de toestemming uitging van een totaal vermogen van 2 miljoen gulden.

9 maart 2015, maandagavond

Opstelten en Teeven treden af. Teeven zegt daarbij nog “met de deal is overigens helemaal niks mis, ook dat wil ik hier nog even gezegd hebben”. Dat staat haaks op het “Nee.” dat de minister diezelfde dag aan de Kamer schreef in antwoord op de vraag of er toestemming was.

10 maart 2015

Debat met premier Mark Rutte. Ook Rutte blijft herhalen dat Opstelten alleen is afgetreden omdat het bonnetje opdook, maar dat er desondanks wel toestemming was voor de deal. Rutte zegt onder meer: "Ik kan alleen maar vaststellen, op basis van de schikking die in 2000 is getroffen, dat de deal mocht." (..) "Het moet volgens de regels van het Openbaar Ministerie en met goedkeuring van de daartoe geëigende instanties binnen het Openbaar Ministerie. Wij kunnen dus de vraag beantwoorden of de deal mocht. Het antwoord is: ja."

Deze statements van Rutte staan haaks op het "Nee" dat een dag eerder aan de Kamer werd geschreven in antwoord op de vraag of er toestemming was voor het overmaken van 4,7 miljoen. Omdat volgens Rutte niets mis was met de deal, had Teeven wat hem betreft niet op hoeven te stappen.

Een tweede opvallend punt uit het debat: Rutte bevestigt het gesprek dat Teeven en directeur-generaal Roes in april gevoerd hebben over het overgeschreven bedrag. Maar de premier weigert het verslag dat van dat gesprek dat op papier is gezet aan de Kamer te geven. Rutte zegt als hem naar het verslag gevraagd wordt: "Ik kan hierop antwoorden dat er geen verslag is van een gesprek van de directeur-generaal met de staatssecretaris. Er is alleen een persoonlijke aantekening van de directeur-generaal van zijn gesprek met de staatssecretaris. Ik vind het ingewikkeld om zo'n persoonlijke aantekening openbaar te maken."

Rutte zegt toe dat er een commissie zal komen om onderzoek te doen naar de hele affaire. Zelf vind Rutte het vooral belangrijk dat er gekeken wordt naar de ‘lekken’ die Nieuwsuur van informatie hebben voorzien.

Over het geheugen van Teeven zegt Rutte dat hij persoonlijk aan Teeven heeft gevraagd of die zich kan vinden in de conclusies van het onderzoek van oud-pg Van Brummen (zie conclusies van 3 juni die de minister aan de Kamer schreef, waarin staat dat ook Teeven ‘onvoldoende herinnering’ had aan de feitelijke financiële afwikkeling). Daarover zegt Rutte: "Ik heb de staatssecretaris zelf op enig moment gevraagd of hij zich kon vinden in het rapport van Van Brummen ende feitelijke constateringen daarin. Het antwoord daarop was ja."

En later in het debat zegt Rutte: "Ik heb al verteld dat mijn vraag aan de staatssecretaris bij verschillende gelegenheden was of hij zich kon vinden in de rapportage die Van Brummen heeft gegeven. De Kamer kent daarvan de conclusies, namelijk dat is vastgesteld dat betrokkenen, inclusief de staatssecretaris zijnde de officier van justitie, onvoldoende herinneringen hebben aan de feitelijke financiële afwikkeling. Dat zijn de gegevens."

Bonnetje gevonden: Opstelten en Teeven stappen op

14 maart 2015

In een interview met de telegraaf spreekt minister Edith Schippers het vermoeden uit van een complot tegen de VVD. Met name omdat ‘het bonnetje’ een week voor de verkiezingen opduikt. "…er zit ergens een kracht achter", aldus Schippers. Schippers zal haar complottheorieën in diverse media, waaronder Buitenhof en Nieuwsuur, herhalen.

14 maart 2015

Tweet Ard van der Steur tijdens VVD-verkiezingscampagne: "Veel positieve reacties op de campagne en de opmerkingen van Edith Schippers in #telegraaf."

17 maart 2015

Vragenuurtje in de Tweede Kamer. Schippers wordt door diverse fracties ter verantwoording geroepen voor haar uitspraken over complottheorieën. Ze houdt vol: "Waar het mij vooral om ging, en wat ik ook heb aangegeven in het artikel in de Telegraaf is de zaak Cees H. Daarvan heb ik gezegd, die timing is onwaarschijnlijk. Onwaarschijnlijk dat dat spontaan, na vijftien jaar, twee keer in een verkiezingscampagne naar boven komt drijven. (…) Dat vind ik te toevallig."

17 maart 2015

De motie-Slob wordt unaniem door de Tweede Kamer aangenomen. Er komt een commissie die moet onderzoeken wie wanneer wat wist over de Teevendeal en hoe de informatievoorziening naar de Kamer is verlopen. Deze motie is de basis voor de commissie-Oosting.

20 maart 2015

Ard van der Steur wordt benoemd als minister van Veiligheid en Justitie. Klaas Dijkhoff wordt staatssecretaris.

10 april 2015

Minister Van der Steur maakt bekend dat ex-ombudsman Marten Oosting de commissie gaat leiden die onderzoek gaat doen naar de Teevendeal.

19 mei 2015

Fred Teeven zegt in een interview met Het Parool dat hij al die tijd geweten heeft dat de Kamer verkeerd werd ingelicht, maar dat minister Ivo Opstelten er voor koos dat zo te houden. Het Parool schrijft: Hij heeft in een gesprek met de directeur-generaal van het ministerie wel degelijk melding gemaakt van het werkelijke bedrag, zegt Teeven. "Maar Ivo heeft er welbewust voor gekozen mijn herinneringen niet te gebruiken."

29 mei 2015

Nieuwsuur vraagt Kamervoorzitter Miltenburg een reactie op de aan haar gerichte brief van X van 10 november. Kende ze die brief en wat heeft ze er mee gedaan? In de weken daarna volgen meerdere gesprekken en e-mail-communicatie tussen Nieuwsuur en Van Miltenburg, waaruit blijkt dat brieven van anonieme klokkenluiders door de shredder gaan.

19 juni 2015

Uitzending Nieuwsuur over anonieme klokkenluidersbrieven. Van Miltenburg stelt dat volgens de procedure alle anonieme brieven door de shredder gaan. Dat is dus ook gebeurd met de brief van X met alle details over de Teevendeal, als die naar Van Miltenburg verzonden is.

16 juli 2015

De Erfgoedinspectie, die in het kader van het onderzoek door de commissie-Oosting nog een keer op zoek gaat naar ‘het bonnetje’, vindt alle gegevens over de overmaking van de 4.710.627,18 gulden in de gerechtelijke administratie. Namelijk in het strafdossier van Cees H.

9 december 2015

De commissie-Oosting presenteert zijn rapport en komt met harde kritiek. De deal deugde niet, stelt Oosting. Minister Opstelten had te weinig regie over het dossier, premier Rutte had meer informatie aan de Kamer kunnen verstrekken en Kamervoorzitter Van Miltenburg handelde onhandig door een klokkenluidersbrief door de schredder te halen.

12 december 2015

Anouchka van Miltenburg stapt per direct op als Kamervoorzitter. "Ik vind dat ik zorgvuldig heb gehandeld maar wil de functie van voorzitter niet langer belasten met deze discussie", aldus Van Miltenburg. Ze wordt in januari opgevolgd door Khadija Arib.

16 december 2015

Tijdens een urenlang debat gaat premier Rutte diep door het stof. Dat voorkomt niet dat een door de oppositie breed gesteunde motie van afkeuring wordt ingediend. Rutte noemt dit het zwaarste debat uit zijn loopbaan.

Anonieme klokkenluidersbrieven vernietigd

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl