Pro-Russische separatisten vorige week op oefening in de buurt van Donetsk

Vrede in Volksrepubliek Donetsk?

Het Oekraïense leger en de rebellen rondom Donetsk beginnen dinsdag met het terugtrekken van kleingeschut van de frontlinie. Zwaar geschut werd al eerder teruggetrokken op basis van het Minsk II akkoord.

Met deze tweede fase - begin deze maand overeengekomen tussen de Oekraïense president Petro Porosjenko en de Russische president Vladimir Poetin na bemiddeling van de Duitse Bondskanselier Angela Merkel en de Franse president François Hollande - lijkt een einde te komen aan de bloedige strijd tussen het overheidsleger en de pro-Russische separatisten. De oorlog kostte tot nu toe aan zo'n 10.000 mensen het leven.

Verslaggever Rudy Bouma en cameraman Rachid el Mourif gingen voor Nieuwsuur terug naar het rebellengebied en doen verslag van de mogelijke vrede in Oost-Oekraïne.

Verslaggever Rudy Bouma en cameraman Rachid el Mourif

Bekijk hieronder het fotoverslag van hun reis.

  • Nieuwsuur
    Het vliegveld van Donetsk
  • Nieuwsuur
  • Nieuwsuur
    Rudy Bouma bekijkt de ravage

Onder schot

Bij het verwoeste vliegveld van Donetsk wordt het team van Nieuwsuur een half uur onder schot gehouden met een RPG-granaatwerper. Het is een van de wapens met een kaliber van meer dan 100 millimeter die nu moeten worden teruggetrokken.

De ploeg ontmoet ook Aleksandr 'de Tsjetsjeen', die rondrijdt in zijn geconfisqueerde Porsche Cayenne. Hij is de assistent van 'Motorola', de beruchte commandant van het Sparta rebellenbataljon. ‘De Tsjetsjeen’ draagt een opzichtig glimmende shotgun van het type dat bankrovers vaak in films hanteren.

  • Nieuwsuur
    De rebellen op het vliegveld zijn niet blij met het terugtrekken van de wapens.
  • Nieuwsuur
  • Nieuwsuur
  • Nieuwsuur
    Bagagescanners herinneren nog aan de passagiers die hier incheckten voor hun vlucht
  • Nieuwsuur
    Kapot geschoten gebouw in de buurt van het vliegveld

Verwoest vliegveld

Het vliegveld is symbool geworden van de verwoestingen aangericht door de oorlog in Oost-Oekraïne. In 2012 werd er nog voor ruim 750 miljoen euro een nieuwe terminal gebouwd voor het EK voetbal. Nu zijn beide terminals volledig aan gort geschoten. Alleen wat resten van bagagescanners herinneren nog aan de passagiers die hier incheckten voor hun vlucht.

De rebellen op het vliegveld zijn niet blij met het terugtrekken van de wapens. "Wij zouden weliswaar liever bij de open haard zitten en onze kinderen naar de speeltuin brengen. Maar het Oekraïense leger bezet nog steeds veel van onze dorpen."

Wij zouden weliswaar liever bij de open haard zitten en onze kinderen naar de speeltuin brengen.

Rebel op het vliegveld
  • Nieuwsuur
    Vice-premier van de rebellen Denis Poesjilin staat de pers te woord
  • Nieuwsuur
    Vice-premier Denis Poesjilin
  • Nieuwsuur
    Rudy Bouma

Machtswisseling

In het parlement van de rebellen staat de nieuwe vice-premier Denis Poesjilin de pers te woord. Volgens hem wordt het na de terugtrekking van de wapens stukken makkelijker schendingen van het staakt-het-vuren te constateren. Uiteraard is het volgens hem alleen het Oekraïense leger dat het bestand schendt.

Nieuwsuur probeert dagenlang een interview te krijgen met Poesjilin, die onlangs de macht naar zich toetrok. Zijn afgezette voorganger Andrej Poergin belandde enkele dagen in het gevang. Poergin, een van de geestelijk vaders van de Volksrepubliek, richtte zich volgens Poesjilin te veel op Moskou, een politiek- en economisch onhoudbare positie.

Poesjilins voorlichtster belooft de ploeg van Nieuwsuur vier keer een gesprek met hem en laat ons eenmaal zelfs uren wachten. Maar als puntje bij paaltje komt heeft Poesjilin "geen tijd".

  • Nieuwsuur
    Maksim raakte gehandicapt na mishandeling door rebellen
  • Nieuwsuur
    Maksim ligt noodgedwongen de hele dag in bed

Racistische aanslag

Terwijl de aandacht uitgaat naar de militairen aan de frontlinie, kampen inwoners van Donetsk nog steeds met grote problemen. Neem de 29-jarige half Congoleze Oekraïner Maksim. Hij werd op 12 juli vorig jaar van straat geplukt door onbekende militia, waarschijnlijk vanwege zijn donkere huidskleur.

Maksim wordt dagenlang ernstig mishandeld en vervolgens in een bos door hoofd, borst en rug geschoten. Met handboeien om wordt hij voor dood achtergelaten. Maar Maksim wordt gevonden en overleeft het. Politie- en ziekenhuisrapporten bevestigen zijn verhaal.

Te weinig medicijnen

Nu is Maksim getraumatiseerd, zwaar gehandicapt en deels verlamd. Hij ligt dag-in-dag-uit in bed. Zijn moeder heeft rugproblemen en kan hem nauwelijks in een rolstoel helpen.

Maksim is afhankelijk van verschillende medicijnen, maar die zijn veelal niet verkrijgbaar in de geïsoleerde Volksrepubliek. De medicamenten die wel verkocht worden zijn twee tot drie keer zo duur als in de rest van Oekraïne. De maandelijkse uitkering voor gehandicapten is volgens zijn moeder net genoeg om voor vijf dagen luiers te kopen.

Ze is voor Maksim grotendeels afhankelijk van restjes medicijnen die ze van kennissen krijgt. "Ik moet stilletjes kijken hoe mijn kind dood ligt te gaan. Ons probleem is onmogelijk op te lossen."

Ik moet stilletjes kijken hoe mijn kind dood ligt te gaan.

Moeder Maksim
  • Nieuwsuur
    Files
  • Nieuwsuur
    Grensovergang
  • Nieuwsuur
    Files bij de controlepost
  • Nieuwsuur
    Goederen aangeven kan hier ook
  • Nieuwsuur
    Stempel in paspoort

Urenlang in de file

Bij de noordelijke grens tussen Oekraïne en de Volksrepubliek staan kilometers lange files. Dagelijks moeten de gemiddeld 3000 burgers, die het gebied in of uit willen, uren wachten bij de controleposten van het Oekraïense leger. Ze klagen steen en been over de wachttijden, de benodigde pasjes en ander papierwerk.

Soms verdringen zich zo veel auto’s voor de checkpoints dat een verkeersinfarct ontstaat waarbij geen auto nog een kant op kan. Overal wordt getoeterd en ruziën automobilisten. Wanhopige burgers die Nieuwsuur aanspreekt springen spontaan de tranen in de ogen.

De controlepost oogt als een echte grensovergang. Er staan keurige cabines met douanebeambten en mensen kunnen er goederen aangeven. Zelfs de officier die we interviewen verspreekt zich: "Als jullie straks de grens overgaan…eh, ik bedoel de frontlinie...".

We krijgen een stempel in ons paspoort waarop staat dat we Oekraïne verlaten en het door rebellen gecontroleerde gebied in gaan.

  • Nieuwsuur
  • Nieuwsuur
  • Nieuwsuur
    Feestelijke opening van een controlepost van de Oekraïense douane
  • Nieuwsuur
    Markt bij controlepost
  • Nieuwsuur
    Varkenskop op de markt
  • Nieuwsuur
    Oekraïense douane
  • Nieuwsuur
    Controlepost

Feestelijke opening nieuwe grenspost

In het zuiden opent gouverneur Pavel Zjebrivski feestelijk een net opgeleverde controlepost van de Oekraïense douane. Er is zelfs een postkantoor, een apotheek, een bank en een markt waar groenten maar ook varkenskoppen kunnen worden gekocht.

"We zorgen ervoor dat de burgers die gijzelaars zijn geworden van Poetins agressie en in tijdelijk bezet gebied leven, weer producten en medicijnen kunnen kopen in Oekraïens gebied", zegt de gouverneur trots.

We zorgen ervoor dat de burgers die gijzelaars zijn geworden van Poetins agressie en in tijdelijk bezet gebied leven, weer producten en medicijnen kunnen kopen in Oekraïens gebied.

Gouverneur Pavel Zjebrivski
  • Nieuwsuur
    Ondernemer Sergej Zajvyj.
  • Nieuwsuur
    De opgeslagen goederen van Sergej Zajvyj

Handel ligt stil

Ondernemer Sergej Zajvyj produceert uniformen en werkkleding voor fabrieken en mijnen. Zijn toeleveranciers en klanten bevinden zich zowel in de regio Donetsk als in de rest van Oekraïne. Maar sinds het uitbreken van de oorlog lukt het hem nauwelijks zijn grondstoffen te krijgen of zijn eindproducten af te leveren.

De Oekraïense douane-beambten hebben volgens hem een muur van bureaucratie opgetrokken. Alleen door steekpenningen te betalen komt hij met zijn bestellingen af en toe door de controles.

Hij toont ons een enorme loods vol overalls, laarzen, helmen, en veiligheidsschoenen: voor zo’n 400.000 euro aan voorraad die hij niet meer kwijt kan. "Het lijkt erop dat ik mijn voorraad alleen nog hier en in Rusland kan verkopen. Maar ik heb contractuele verplichtingen met afnemers in Oekraïne. Bovendien wil ik zelf kunnen kiezen in welk land ik mijn spullen verkoop."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl