De slag om Stalingrad was een keerpunt in de Tweede Wereldoorlog. De stad is in Rusland het symbool voor patriottisme en moed. Stalingrad is de heldenstad waar het fascisme voor het eerst op de knieën werd gedwongen.
De Grote Vaderlandse Oorlog speelt in Rusland nog steeds een rol, vooral in de binnenlandse politiek. De Russische president gebruikt de stad en de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog om het volk achter nationale thema's te verenigen.
In Nieuwsuur deel 5 van de Ruslandserie Langs de Wolga van verslaggever en oud-correspondent Gert-Jan Dennekamp.
Oorlogsveterane Claudia Anochina is een vaste deelnemer aan de samenzang op het achterdek van de Oktober Revolutie, het cruiseschip dat over de Wolga vaart. Zij stapt in haar geboortestad Volgograd van de boot. Daar is ze 85 jaar geleden geboren, toen de stad nog Stalingrad heette.
"Ons huis werd geraakt door een granaat van de vijand en brandde meteen af. Onze wijk werd veroverd en daarna werden we als vee de provincie in getransporteerd. Na een half jaar, in april 1943, werden we door onze troepen bevrijd en teruggebracht. Alles lag in puin", vertelt ze.
70 jaar geleden
Dit jaar is de zeventigste herdenking van wat de Russen de Grote Vaderlandse Oorlog noemen. Overal op de route naar Volgograd zijn er spandoeken, posters en muurschilderingen te zien als eerbetoon aan de veteranen. De overheid, onder leiding van Vladimir Poetin, vraagt er uitgebreid aandacht voor.
Ik krijg elk jaar op 9 mei een felicitatie van Poetin en Medvedev. Dat is ontroerend.
Inmiddels is Stalingrad herbouwd. In 1961 werd de stad omgedoopt tot Volvograd en het is een mooie stad, vindt Claudia Anochina. Niet alleen het 85 meter hoge monument 'Het Moederland Roept' herinnert aan de oorlog. Bij de bouw van het voetbalstadion voor het WK van 2018 zijn hier dit voorjaar nog botten gevonden van gesneuvelde soldaten.
Geen echte zorg
"Ik krijg elk jaar op 9 mei een felicitatie van Poetin en Medvedev", zegt Claudia Anochina. "Dat is ontroerend. Ik heb aan het thuisfront gewerkt, dus ik geld als oorlogsveterane."
Dmitri Kosenka is de hoofdredacteur van een kleine oppositiekrant in Saratov. Zijn krant wordt door 5000 mensen gelezen en voert een ongelijke strijd met de grote staatsmedia. "Al die leuzen en staatspropaganda komen in de plaats van echte zorg voor de overgebleven veteranen", zegt hij.