Nieuwe Panama-kanaal bijna klaar

• 

  Marc Bessems

  Correspondent Latijns-Amerika

De uitbreiding van het Panamakanaal nadert zijn voltooiing. Delen van het nieuwe sluizencomplex zijn onder water gezet en de sluisdeuren worden getest. De verbouwing van een van de grootste kanalen ter wereld duurt al meer dan zeven jaar en heeft tot nu toe bijna zeven miljard dollar gekost, een kleine twee miljard meer dan was begroot.

Nieuwsuur correspondent Marc Bessems is in Panama en bezoekt de bouwers van het nieuwe kanaal.

Panamax

Manuel Benítez, adjunct-directeur van de Kanaalautoriteit, straalt als hij over de uitbreiding spreekt. “Als we straks klaar zijn zal de impact vergelijkbaar zijn met de opening van het Panamakanaal, in 1914”, pocht hij. Het nieuwe kanaal is dan eindelijk groot genoeg om zogenoemde Post-Panamax schepen doorgang te bieden.

Lange tijd waren de maximale afmetingen van de meeste zeeschepen gelieerd aan het Panamakanaal: Panamax. Maar de laatste jaren komen er steeds meer containerschepen die vanwege hun afmetingen niet door het Panamakanaal kunnen; Post-Panamax. “Die grote schepen hebben evenveel bemanningsleden, maar vervoeren drie keer zoveel producten”, legt Benítez uit. “Als ze straks ook door het Panamakanaal kunnen, scheelt dat enorm veel tijd en dus kosten.”

Sluiscomplexen

Een internationaal consortium voert de uitbreiding van het Panamakanaal uit. De grootste klus is de bouw van twee nieuwe sluiscomplexen, een aan de Atlantische kanaalingang, bij de stad Colón, en een bij Panama-Stad, aan de Stille Oceaankant. In drie etappes worden de megaschepen bijna 26 meter ‘opgetild’.

Nederlands ontwerp

Jan Kop, een Nederlander in dienst van het Belgische bedrijf 'Jan de Nul', is projectleider. Een historische klus, beseft hij. "Als je de boeken leest over de geschiedenis van het Panamakanaal, dan is het natuurlijk mooi dat je betrokken bent bij een nieuw hoofdstuk." Kop wijst naar een van de gigantische sluisdeuren. "Tien meter breed, zestig meter lang en 25 meter hoog", vertelt hij. "Die sluisdeuren, daar zit heel veel techniek in. Ze kunnen aardbevingen met een kracht van 8.3 op de schaal van Richter weerstaan. En als zo’n Post-Panamax schip er tegen aan zou varen, werkt de deur nog steeds. Een Nederlands ontwerp, daar mogen we best een beetje trots op zijn."

110 voet

Het werd hoog tijd om het kanaal uit te breiden, vind sleepbootkapitein Gino Del Vecchio. Hij begeleid de Cap Ines, een containerschip uit Hong Kong. "Dat schip is volgens mij zo’n 100 voet. Maar het kanaal is maar 110 voet. Daarom moesten we wel uitbreiden, het gaat niet eeuwig mee." Del Vecchio is een oude rot, hij leerde het vak van de Amerikanen, in de tijd dat die nog de scepter zwaaiden in de Kanaalzone.

"Sinds wij Panamezen het kanaal in handen hebben, is het alleen maar drukker geworden. Iedere Panamees weet: als het goed gaat met het kanaal, gaat het goed met onze economie." Schepen die door het Panamakanaal varen, moeten tol betalen. Hoeveel hangt af van het type schip, maar het gaat om tienduizenden dollars per schip. De inkomsten uit het kanaal zijn van groot belang voor de Panamese economie. "Ik schat dat zeker een kwart van alle economische activiteiten in Panama op de een of andere manier gelieerd zijn aan het kanaal", glundert Benítez.

Gouden Eeuw

Het hoofd van het Kanaalinstituut van de Universiteit van Panama knikt bevestigend. “In de bijna negentig jaar voordat wij zelf het kanaal bestuurden, waren de totale inkomsten van het kanaal voor de Panamese schatkist om en nabij een miljard dollar. In het eerste jaar dat wij het voor het zeggen hadden, haalden we al net zoveel binnen", zegt Olmedo Garciá. Panama kende de laatste jaren een gemiddelde economische groei van acht tot tien procent.

De vooruitzichten zijn goed, denkt Benítez van de Kanaalautoriteit. “Ik verwacht dat het beste nog moet komen. Een Gouden Eeuw van het Panamakanaal is in zicht, zegt hij. Olmedo Garciá is minder optimistisch. Hij wijst er op dat de inkomsten die het kanaal genereert niet bij iedereen terechtkomen. "Hoe is het toch mogelijk dat rond de 38% van de Panamezen nog in armoede leeft", vraagt de academicus zich af. "Als we van de tolgelden nu eens 10% in zouden zetten om armoede te bestrijden. Dan zouden we in tien jaar de armoede in Panama kunnen halveren." Dat zou pas echt een Gouden Eeuw inluiden, voegt hij er aan toe.