António Guterres, hoofd van de UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, zegt dat Europa wordt geconfronteerd met een vluchtelingencrisis op zee 'die historische proporties aanneemt'.
In Nieuwsuur vanavond een gesprek met de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen, António Guterres. Volgens hem is er internationaal "een kennelijk totaal onvermogen" om vrede te stichten en bewaren. De stabiliteit in de wereld staat op het spel. Wat kan Europa doen? Hoe kan de kloof tussen de wens op een beter leven van vluchtelingen en de angst bij westerse burgers voor vluchtelingen gedicht worden?
Kinderen
In de afgelopen zes maanden hebben 137.000 vluchtelingen Europa bereikt via de zee. Dat is 83 procent meer dan vorig jaar in dezelfde periode. De UNHCR verwacht dat het aantal bootvluchtelingen de komende tijd alleen maar zal toenemen.
De aanhoudende burgeroorlog in Syrië leverde de meeste vluchtelingen op: er waren afgelopen jaar 7,6 miljoen binnenlandse ontheemden en 3,8 miljoen vluchtelingen in het buitenland. Dat is bijna de helft van de Syrische bevolking.
De helft van de ontheemden en vluchtelingen zijn kinderen.
Wanhopige mensen vluchten met wanhopige acties. En helaas zal het cijfer naar verwachting alleen maar toenemen.
Griekenland is officieel het EU-land dat het grootste aantal vluchtelingen krijgt. Tot nu toe was dat Italië. De Verenigde Naties meldde vorige week dat sinds januari in Griekenland 63.000 vluchtelingen zijn aangekomen; in Italië waren dat er 62.000.
Levensgevaarlijk
Lang niet iedereen overleeft de tocht. Nooit kwamen er zoveel mensen om het leven op de Middellandse Zee. De boottocht is levensgevaarlijk. Boten zitten propvol en er is amper eten en drinken. Smokkelaars brengen boten soms opzettelijk in de problemen, in de hoop op redding. Maar die komt niet altijd.
Niet alleen in gammele bootjes proberen mensen de Europese Unie te bereiken. Ook aan de Europese buitengrenzen is er een toestroom van vluchtelingen. Aan de grens met Hongarije komen dagelijks duizend vluchtelingen per dag de EU binnen. En ook in de Spaanse enclaves op het Afrikaanse vaste land is er een continu kat-en-muisspel tussen grensbewakers en vluchtelingen.
Nieuwsuur is in Oirschot waar door bewonersprotest voorlopig geen asielzoekerscentrum voor 600 vluchtelingen komt in een voormalig klooster. De burgemeester constateert dat er te weinig draagvlak is onder de bevolking.
Burgemeester Ruud Severijns: "Het verzoek om asielzoekers te plaatsen is heel nobel, dat vindt ook iedereen, maar de abstractheid in Den Haag is toch iets anders dan de lokale realiteit. Daar kom je echt zeg maar op het niveau van buurten en wijken en daar moet je ook een goeie entree hebben."
Geen uitzondering
Severijns denkt dat Oirschot geen uitzondering is. "Ik denk dat het gewoon in de praktijk heel erg moeilijk gaat worden. Zeker omdat de toevloed van asielzoekers naar mijn inschatting de komende jaren alleen nog maar groter zal zijn."
Het zijn niet alleen dorpsbewoners die uiteindelijk geen verplichtingen willen aangaan bij de opvang van asielzoekers. Ook de Europese politieke leiders wilden zich vorige week niet vastleggen om tenminste een minimum aantal vluchtelingen op te nemen in eigen land. De vluchtelingenquota die de Europese Commissie wil, blijken politiek onhaalbaar.
Onhoudbare situaties
Volgens de verdeelsleutel zou Nederland ruim 4 procent van de vluchtelingen moeten opvangen. Duitsland zou 15 procent voor zijn rekening nemen en Frankrijk 11 procent.
Veel vluchtelingen willen na aankomst meteen door naar het noorden van Europa, maar moet vaak wachten op het vervolg van hun reis. In Italië en Griekenland ontstaan daardoor onhoudbare situaties.
