Het was een daad van verzoening. Vlak voordat Neslon Mandela de eerste zwarte president werd van Zuid-Afrika koos hij Zelda la Grange tot zijn persoonlijk assistent. Een jonge blanke vrouw die volmondig de apartheid had gesteund.
Twintig jaar lang liep Zelda aan de zijde van een van 's werelds meest geliefde politici. Vanaf maandag is ze in Nederland met haar boek Goedemorgen, meneer Mandela waarin ze schreef over een leven met Nelson Mandela. Ook vertelt ze uitgebreid over het geruzie rond zijn begrafenis.
Correspondent Bram Vermeulen sprak voor Nieuwsuur met Zelda la Grange over haar belevenissen als persoonlijk assistent van Nelson Mandela. Maar ook over de huidige raciale verhoudingen in Zuid-Afrika en haar kritiek op president Jacob Zuma.
Altijd stond ze naast Mandela om hem te ondersteunen. Ze is nog altijd verbaasd dat hij haar koos als zijn assistent. La Grange komt uit een aartsconservatief gezin dat het apartheidsregime volmondig steunde en voor wie de vrijlating van Mandela in 1990 een gruwel was. "Ik was een racist. Niemand kan dat ontkennen. Ik achtte mezelf superieur aan ieder ander ras", vertelt La Grange.
Vertrouwenspersoon
Haar boek vertelt het verhaal over een meisje dat door Mandela werd bevrijd van racisme. In het jaar dat Mandela na 27 jaar detentie weer vrij is, begint La Grange op het ministerie van Overheidsuitgaven. Twee jaar later als Mandela gekozen wordt tot president verandert haar leven.
Mandela's ideaal van een multiraciaal Zuid-Afrika moest duidelijk tot uitdrukking komen in de etnische diversiteit van zijn staf. La Grange wordt zijn persoonlijk assistent en later vertrouwenspersoon. "Hij herkende mijn toewijding, loyaliteit en trouw. Hij had iemand nodig die zich 100 procent inzette voor de baan. Omdat ik pas 24 jaar was had ik de energie om er altijd te zijn."
Ze regelde zijn werkbezoeken, financiën, hield zijn gezondheid in de gaten en onderhield contacten met regeringsleiders en politici.
Ik was een racist. We behandelden de mensen om ons heen als tweederangsburgers.
Geruzie
Mandela overlijdt op 5 december 2013. Zijn begrafenis wordt gemarkeerd door ruzie binnen de familie. Zelfs La Grange heeft moeite om accreditatie te krijgen voor de herdenking. "Het was een chaotische gebeurtenis. De Zuid-Afrikaanse regering had zich beter kunnen voorbereiden", zegt ze over die periode.
Na zijn dood bemoeit La Grange zich actiever met de politiek en de rassenstrijd in Zuid-Afrika. Op Twitter gaf ze felle kritiek op de uitspraak van huidig president Jacob Zuma, die de komst van de Nederlander Jan van Riebeeck in 1652 in Zuid-Afrika de oorzaak van alle problemen noemde. La Grange vond dat zo'n belediging dat ze zich op Twitter Zelda van Riebeeck noemde.
Dat nam niet iedereen haar in dank af. "Mensen waren beledigd, en later heb ik me verontschuldigd. Maar het is tijd dat we afrekenen met het verleden en de problemen over de raciale verhoudingen."