Over iets meer dan drie weken is het tijd voor de verkiezingen voor de Provinciale Staten. Verkiezingen die bepalend zijn voor de samenstelling van de Eerste Kamer en daarmee voor het functioneren van het kabinet-Rutte II. Nieuwsuur spreekt met drie commissarissen van de Koning over de rol van de Eerste Kamer en de provincie.
De drie commissarissen zijn stuk voor stuk trots op hun provincie. PvdA'er Max van den Berg (Groningen) is al lange tijd in het nieuws vanwege de aardbevingen in zijn provincie. Hij zegt op te komen voor de Groningers die gedupeerd worden door de gasboringen. "Als je ziet om hoe veel huizen het gaat en hoe veel ellendige situaties. Er moet recht gedaan worden aan de Groningers."
Knopen doorhakken
Van den Berg komt op voor de bevolking van zijn provincie, maar waar zet het provinciebestuur zich nog verder voor in? VVD'er Johan Remkes (Noord-Holland) formuleert het als volgt: "Wij richten ons op de taken die te groot zijn voor het servet van de gemeente en te klein zijn voor het tafellaken van het Rijk."
CDA'er Wim van den Donk (Noord-Brabant) omschrijft het als knopen doorhakken die anderen met elkaar hebben gelegd. "Dan moeten er belangen worden afgewogen. Heel veel vraagstukken overspoelen het gemeentelijke of stedelijke niveau. Daar hakt de provincie de knopen door."
Het samenvoegen van provincies in een landsdeel gaat voorbij aan wat mensen voelen bij hun provincie.
Geen fusie nodig
Het opheffen of samenvoegen van de twaalf provincies in vijf landsdelen, zoals het kabinet van plan was, stuitte bij de commissarissen op grote weerstand. "Wij hebben echt geen fusie nodig om de dingen die we samen beter kunnen doen, samen te doen", zegt Van den Donk. "Zo'n landsdeelvorming gaat voorbij aan wat mensen voelen bij hun provincie."
Ook als het om andere zaken gaat voelt de Tweede Kamer niet altijd goed aan wat de mensen willen, zegt Remkes, Als voorbeeld noemt de commissaris van de Koning het besluit om honderden windmolens neer te zetten in alle provincies. "De Kamer vindt dat er eigenlijk meer molens moeten worden gebouwd. Wij weten dat het buitengewoon lastig is om op een fatsoenlijke manier windmolens geplaatst te krijgen."
Eerste Kamer
Op 18 maart mogen de Nederlanders hun stem uitbrengen voor de Provinciale Staten. De leden van de provincies kiezen de 75 leden van de Eerste Kamer. De commissarissen zijn tevreden over deze vorm. Het direct kiezen van de Eerste Kamer zien ze niet zitten.
"De discussie over de politieke rol van de Eerste Kamer komt dan alleen maar scherper op tafel te liggen", zegt VVD'er Remkes. "Rechtstreeks gekozen senatoren zullen onherroepelijk de neiging hebben om de band met de kiezer ook in de Eerste Kamer tot uiting te brengen."
Commissarissen Van den Donk en Van den Berg vinden dat er aan de rol van de Eerste Kamer weinig hoeft worden veranderd. Alleen Remkes wil de macht van de Eerste Kamer iets inperken. "Een terugzend- in plaats van wegstemrecht voor de Eerste Kamer is daarvoor denk ik de beste oplossing."