De Grieken hebben vandaag hun stem uitgebracht voor een nieuw parlement. Het radicaal-linkse Syriza van Alexis Tsipras heeft net wel of net geen absolute meerderheid gehaald. Om alleen te kunnen regeren, heeft de partij 151 zetels nodig in het 300 zetels tellende Griekse parlement. Als Syriza op 150 zetels of minder uitkomt, moet het op zoek naar een coalitiepartner om een regering mee te vormen.
De Griekse bevolking is de bezuinigingen van de afgelopen vijf jaar behoorlijk beu. Syriza stond al weken aan kop in de peilingen.
De partij wil de Griekse schuld van ruim 300 miljard euro niet afbetalen en wil de bezuinigingsafspraken met de trojka niet nakomen. Tegenover Syriza staat Nieuwe Democratie, de regeringspartij van premier Samaras die forse economische hervormingen heeft doorgevoerd.
Te gast vanavond is Lex Hoogduin, hoogleraar economie aan de Rijksuniversiteit Groningen en jarenlang verbonden aan de Nederlandsche Bank. Verder een verslag vanuit Athene en Brussel.
Samaras waarschuwt voor een zware periode als Syriza aan de macht komt. "Syriza is een ongeluk dat Griekenland niet moet overkomen. Vandaag beslissen we of we krachtig doorgaan op de ingeslagen weg, of dat we ons in een ongewis avontuur storten", zei de premier vandaag bij het uitbrengen van zijn stem.
Humanitaire crisis
Syriza beschuldigt Samaras van bangmakerij. "Links is niet de vijand van Europa. Het beleid van Merkel is juist een bedreiging. Europa wordt bedreigd door het neoliberalisme", aldus Tsipras.
Syriza-leider Tsipras heeft de kiezer beloofd een einde te maken aan wat hij de 'humanitaire crisis' in zijn land noemt. Griekenland betaalt nu miljarden aan rente en aflossing. Syriza wil dat geld gebruiken om de armoede te bestrijden. Daarom moet de schuld aan Europa van 240 miljard - waarvan bijna 18 miljard van Nederland - voor de helft worden kwijtgescholden, vindt de partij.
Andere koers
In een interview met Nieuwsuur zei Syriza’s hoofd-econoom John Milios eerder dat er voldoende mogelijkheden zijn om de schuld aan Europa omlaag te brengen. Hij zoekt de oplossing bij de Europese Centrale Bank. Milios: "We kunnen een schuldvermindering krijgen van meer dan 50 procent als de ECB een andere koers vaart en inziet dat het schuldprobleem een politiek probleem is, dat met de beschikbare middelen kan worden opgelost."
Verdeeldheid
Binnen de Europese Unie leggen de Griekse verkiezingen nogmaals de verdeeldheid over bezuinigen bloot. Vertegenwoordigers van de Duitse regering verklaarden vorig weekend dat een eventuele exit van Griekenland uit de eurozone acceptabel zou zijn. Vervolgens liet bondskanselier Angela Merkel weten dat ze het land in de euro wil houden, maar dat kwijtschelding van schulden niet aan de orde is.
Europa is bang voor een domino-effect: na de Grieken zouden de Spanjaarden en de Portugezen kunnen volgen. Verder kunnen regeringen de kwijtschelding maar moeilijk verkopen. Veel landen hebben hun bevolking beloofd dat het uitgeleende geld tot op de laatste cent terugkomt. Zo ook Nederland.