Ierland: bredere definitie genocide nodig • Doden bij luchtaanvallen in Gaza

In beeld: koken voor steeds meer mensen met steeds minder eten

Veel bewoners van de Gazastrook zijn volledig afhankelijk van hulporganisaties voor eten en andere benodigdheden. De afgelopen maanden kwamen er steeds minder hulpgoederen het gebied in. "Het is echt de hel op aarde", omschreef Sigrid Kaag, de VN-coördinator voor Humanitaire Hulp en Wederopbouw in Gaza, de situatie. "Kinderen die zoeken in de vuilnisbelten naar iets wat nog eetbaar is of gebruikt kan worden om te ruilen."

De medewerkers van die hulporganisaties nemen grote risico's om de bevolking te helpen. Geregeld schorten de organisaties hun hulp tijdelijk op als het te gevaarlijk wordt. Dat gebeurde eind vorige maand bij voedselhulporganisatie World Central Kitchen nadat drie medewerkers waren gedood bij een Israëlische aanval in de stad Khan Younis. Inmiddels zijn de gaarkeukens van de organisatie weer open.

In de video hieronder vertelt kok Mohammed Al-Amreen hoe hij de situatie het afgelopen jaar zag verslechteren:

Ierland gaat Internationaal Gerechtshof vragen om bredere definitie genocide

De Ierse regering heeft ingestemd met het voorstel van het ministerie van Buitenlandse Zaken om te interveniëren in de rechtszaak van Zuid-Afrika tegen Israël bij het Internationaal Gerechtshof (ICJ).

"Wij zijn bang dat een te beperkte interpretatie van het begrip genocide leidt tot een cultuur van straffeloosheid, waarin de bescherming van burgers tot een minimum wordt beperkt", schrijft het ministerie.

Volgens het Genocideverdrag uit 1951 is er sprake van genocide als er opzettelijk een groep geheel of gedeeltelijk vernietigd wordt op basis van nationaliteit, ras, religie of etniciteit. Het bewijzen van die opzet is vaak lastig en het analyseren van alle bronnen is vaak een jarenlang proces voordat de rechtbank uitspraak doet.

Ierland zegt een bredere interpretatie te hebben van het Genocideverdrag en wil dat de focus komt te liggen op het beschermen van levens van burgers.

Eind vorig jaar startte Zuid-Afrika een rechtszaak tegen Israël, waarin het land wordt beschuldigd van genocide. De rechters van hof oordeelden begin dit jaar dat Israël meer moet doen om genocide te voorkomen.

Het Ierse verzoekschrift wordt later deze maand ingediend bij het ICJ in Den Haag, laat het ministerie weten. Deze bredere opvatting van genocide zal het land ook indienen bij een andere rechtszaak bij het gerechtshof, een zaak van Gambia tegen Myanmar op basis van het Genocideverdrag.

"Door in beide gevallen te interveniëren, tonen we de consistentie aan van de Ierse benadering van de interpretatie en toepassing van het Genocideverdrag."

VN: 6,6 miljard dollar nodig voor hulp aan Palestijnen

De VN schat in dat er minstens 6,6 miljard dollar (omgerekend zo'n 6,2 miljard euro) nodig is om te voldoen aan de humanitaire behoeften van mensen op de Gazastrook en de bezette Westelijke Jordaanoever. Dat schrijft het VN-bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Aangelegenheden (OCHA) in een zogeheten 'flashappeal', een mechanisme waarin hulporganisaties snel een eerste inschatting maken van welke hulp nodig is bij een humanitaire crisis.

Daarvoor is het nodig dat hulporganisaties veilig toegang moeten krijgen. Ook is het belangrijk dat hulp op grote schaal het gebied binnenkomt. Daarnaast is van groot belang dat de commerciële sector aan de slag kan in het gebied, melden de organisaties.

Sigrid Kaag, VN-coördinator voor Humanitaire Hulp en Wederopbouw in Gaza, wees daar gisteren ook op. "We kunnen niet voldoen aan de behoeften van burgers in Gaza, zelfs niet via een humanitaire corridor. Zonder de commerciële sector is het gewoon niet mogelijk."

Omdat de organisaties verwachten voorlopig geen onbeperkte toegang te krijgen, roepen ze op tot het vrijmaken van 4 miljard dollar voor VN-organisaties en ngo's om de meest urgente hulp te kunnen bieden aan de ruim 3,3 miljoen Palestijnen in de gebieden. "Het conflict is nu een regionaal conflict en er is een aanzienlijk risico dat de situatie op de Westelijke Jordaanoever ook zal verslechteren", schrijft OCHA.

Dodental Gazastrook loopt op

Bij drie verschillende Israëlische aanvallen op de Gazastrook zijn negen mensen gedood, meldt de Palestijnse burgerbescherming. Daarbij zouden twee huizen en een menigte in Gaza-Stad zijn aanvallen. Onder de slachtoffers zijn een journalist, haar man en hun kinderen.

Daarmee komt het totale aantal dodelijke Palestijnse slachtoffers sinds vannacht op 38. Israël heeft de aanvallen niet bevestigd.

Israëlische leger claimt doden Hamas-commandanten

Het Israëlische leger stelt een belangrijke commandant van de Nuhkba-troepen, de elite-eenheid van de gewapende tak van Hamas, te hebben gedood. Dat meldt het leger in een gezamenlijke verklaring met de luchtmacht. Volgens Israël had de man onder meer de leiding over een aanval op een Israëlische buitenpost op 7 oktober vorig jaar. Daarbij werden veertien Israëlische militairen gedood. Het leger maakt niet duidelijk of hij vandaag is gedood of al eerder.

Ook maakt het leger bekend dat bij een andere aanval het hoofd van de paraglider-divisie van Hamas is gedood.

Arrestaties en vernielingen op Westelijke Jordaanoever gemeld

Het Palestijnse persbureau Wafa meldt dat het Israëlische leger sinds gisteravond zeker twintig inwoners heeft gearresteerd op de bezette Westelijke Jordaanoever. De meeste mensen werden gearresteerd in Nablus, maar ook op andere plekken werden er mensen opgepakt.

Zowel Israëlische kolonisten als het Israëlische leger voeren regelmatig aanvallen uit op de Westelijke Jordaanoever. Eind augustus voerde Israël de grootste militaire inval in de afgelopen twintig jaar uit in de stad Jenin; het zei zich daarbij te richten op terreurcellen. Daarbij werden ook veel gebouwen verwoest.

Vorige maand bracht onderzoeksplatform Investico in samenwerking met De Groene Amsterdammer en Trouw naar buiten dat tientallen door Nederland gefinancierde hulpprojecten in het gebied de afgelopen jaren zijn gesaboteerd door Israëlische kolonisten en militairen. Uit het onderzoek bleek dat het aantal vernielingen fors is toegenomen sinds 7 oktober vorig jaar.

In beeld: verwoesting na Israëlische aanval Nuseirat

Bij de Israëlische luchtaanval op een huis in het vluchtelingenkamp Nuseirat werden vannacht zeker acht mensen gedood. Meerdere mensen konden volgens de Palestijnse burgerbescherming nog levend onder het puin vandaan worden gehaald. Bij daglicht wordt het verwoeste huis verder doorzocht.

Palestijnse autoriteiten: 'Tientallen patiënten dreigen te sterven vanwege tekort aan water en voedsel'

Volgens het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid dreigen 60 patiënten in een ziekenhuis in Noord-Gaza te sterven vanwege een chronisch tekort aan water en voedsel.

De patiënten liggen in het Indonesië-ziekenhuis in Beit Lahiya, in het door Israël belegerde noorden van de Gazastrook.

"De humanitaire situatie in het ziekenhuis is extreem gevaarlijk geworden", zegt het ministerie in een verklaring. Volgens het ziekenhuispersoneel ter plaatse vergroot het tekort aan basisbehoeften als water en voedsel het lijden van de patiënten.

'Zeker 28 doden bij Israëlische luchtaanvallen in Gaza'

Bij Israëlische luchtaanvallen op verschillende plekken in Gaza zijn afgelopen nacht minstens 28 Palestijnen gedood. Dat melden Palestijnse autoriteiten.

Bij een luchtaanval op een huis in Noord-Gaza waar ontheemden zich schuilhielden kwamen zeker 19 mensen om het leven. Volgens een lokaal ziekenhuis zijn onder de doden een gezin van acht, onder wie vier kinderen, hun ouders en grootouders.

Eerder in de nacht werden minstens zeven Palestijnen gedood bij een luchtaanval in Centraal-Gaza. In Gaza-Stad kwamen door een raketaanval op een huis nog twee mensen om het leven.

De autoriteiten maken bij het vermelden van de slachtoffers geen onderscheid tussen burgers en militanten. Het Israëlische leger heeft nog niets over de aanvallen gezegd.

'Akkoord Gaza nabij'

Een akkoord over een bestand in Gaza is nabij. Dat zegt een Egyptische functionaris tegen de Israëlische krant Ynet News. Ieder moment zou er een staakt-het-vuren en een ruil tussen Israëlische gijzelaars en Palestijnse gevangenen kunnen komen. Een Israëlische delegatie zou deze week in Egypte zijn om een lijst te bekijken met de gijzelaars die Hamas zou willen vrijlaten.

Onderhandelaars van Hamas houden gesprekken in Qatar. Eerder stopte de golfstaat met bemiddelen omdat beide partijen niet serieus waren, vertelt woordvoerder Majed al-Ansari van het ministerie van Buitenlandse Zaken aan de NOS. "We zien nu een nieuw momentum. Het is nog te vroeg om het te vieren maar we zetten alles op alles om vrede te bereiken. Er kan nu weer gecommuniceerd worden en er is de hele dag contact."

Qatar heeft ook contact met het team van aankomend president Trump, die graag een staakt-het-vuren wil voordat hij op 20 januari wordt beëdigd. Volgens onbevestigde berichten zou het beoogde bestand 60 dagen moeten duren. In die periode zouden de gijzelaars in meerdere stappen worden vrijgelaten, in ruil voor Palestijnen die worden vastgehouden in Israëlische gevangenissen. Er zijn nog ongeveer honderd Israëlische gijzelaars in Gaza.

Hamas is in de afgelopen maanden ernstig verzwakt. Toch zijn er in Gaza nog dagelijks confrontaties met het Israëlische leger. Zo doodde Hamas gisteren in Jabalia drie Israëlische militairen met een antitankgranaat, viel Hamas op drie punten de Netzarim- corridor aan die Gaza doormidden snijdt, en reed een Israëlische pantserwagen op een bermbom in Rafah.

Zeven doden in Gaza onder wie twee voetballers

Bij een Israëlische luchtaanval op een woning in Nuseirat in het midden van de Gazastrook zijn zeker zeven mensen gedood. Dat meldt de Palestijnse burgerbescherming. Ook zijn meerdere gewonden uit de woning gehaald. Onder de slachtoffers zijn een vrouw en drie kinderen, volgens een medische bron van het al-Awda ziekenhuis.

Verder zijn twee broers omgekomen die actief waren als voetballers. Mohamed Khalifa speelde voor de club Al-Hilal Gaza en het nationale jeugdteam van Gaza. Zijn jongere broer Mahmoud speelde voor de club Ahli Al-Nuseirat. Volgens de Palestijnse Voetbalbond zijn in Gaza nu zeker 353 spelers omgekomen. Eerder werd al gemeld dat negen van de tien voetbalstadions in Gaza zijn vernield door de bombardementen. Het landenteam Palestina wordt sinds 1998 erkend door de wereldvoetbalbond FIFA.

Kaag: Gaza hel op aarde

Sigrid Kaag is een van de weinige waarnemers die nog regelmatig de Gazastrook kunnen bezoeken, in haar functie van VN-coördinator voor Humanitaire Hulp en Wederopbouw in Gaza. Tegen de NOS noemt ze de situatie daar "de hel op aarde."

"Dit zijn geen loze woorden die ik uitspreek. En het is bijna onvoorstelbaar dat het al zo lang heeft geduurd. De totale verwoesting die plaatsvindt, het enorme leed dat mensen ondergaan. De samenhang van de samenleving ligt ook aan flarden. Er wordt constant geplunderd. Al komt er hulp binnen, dan bereikt die de mensen niet. En dan heb ik geen enkel beeld bij wat de [Israëlische] gegijzelden ondergaan, en de angsten die hun families uitstaan."

Op de vraag waarom de oorlog in Gaza nu al zo lang duurt antwoordt Kaag: "Er zijn 50 redenen die je kunt opnoemen maar we hebben nog geen staakt-het-vuren. We horen nu wel weer geluiden dat het misschien om de hoek is, dat doet natuurlijk hoop opleven, maar tegelijkertijd denk ik dat veel mensen ook denken, eerst zien dan geloven."

Kaag zegt zich te schamen voor wat er in Gaza gebeurt. "Want ze wachten op ons, als internationale gemeenschap. En uiteindelijk, wat we met z'n allen teweeg weten te brengen, is too little, too late."

Sigrid Kaag in gesprek met NOS-correspondent Daisy Mohr:

Netanyahu voor de rechter

De Israëlische premier Netanyahu is voor het eerst in de rechtbank verschenen om zich te verdedigen tegen beschuldigingen van corruptie. Bij binnenkomst maakte hij een ontspannen indruk. Hij begroette partijgenoten die in de rechtszaal aanwezig waren. Eén van de rechters zei tegen hem dat hij dezelfde rechten heeft als andere getuigen, en dat hij ervoor mocht kiezen om te gaan zitten of te blijven staan.

De rechtszaak gaat weken duren. Premier Netanyahu moet zes uur per dag aanwezig zijn, drie dagen per week. Een verzoek van zijn advocaten of dat wat minder kon werd afgewezen.

Vlak voor de rechtzaak begon verstuurde Netanyahu een bericht op X, waarin hij PVV-leider Geert Wilders bedankt voor het bezoek van gisteren. Hij schrijft: "Ik bedank Geert Wilders, leider van de grootste partij van Nederland en een ware vriend van Israël, voor zijn warme woorden. Het was een buitengewone ontmoeting." Geert Wilders is weer terug in Nederland, zo laat hij weten op X.

Bij de rechtbank demonstreren voor- en tegenstanders van Netanyahu:

Vier Israëlische soldaten omgekomen bij explosie in Hezbollah-tunnel

Vier Israëlische soldaten zijn gisteren omgekomen bij een explosie in een Hezbollah-tunnel in Zuid-Libanon. Dat meldt de Israëlische krant Times of Israel. Het gaat waarschijnlijk om een ongeluk, schrijft de krant.

De vier soldaten waren reservisten van de 226ste parachutistenbrigade, die gisteren een ingang van een tunnelnetwerk vonden in de regio Labbouneh. In de tunnels lagen wapens en explosieven opgeslagen die ontploften, waarna de tunnel instortte. De lichamen van de soldaten konden pas na twaalf uur worden geborgen.

Volgens het Israëlische leger waren de explosieven waarschijnlijk achtergelaten door andere Israëlische strijdkrachten bij een eerdere missie. De troepen die gisteren de tunnel ingingen wisten niet dat er nog munitie lag. Het leger onderzoekt waarom de soldaten daar niet van op de hoogte waren.

Ook wordt nog onderzocht of de ontploffing mogelijk toch veroorzaakt is door een boobytrap, geïnstalleerd door Hezbollah-strijders, hoewel dit volgens het leger zeer onwaarschijnlijk is.

Drie Israëlische militairen gedood in Noord-Gaza

Bij gevechten in het noorden van Gaza zijn vandaag drie Israëlische militairen gesneuveld en twaalf gewond geraakt. Dat meldt het Israëlische leger, zonder verdere details te geven. Sinds begin oktober belegert het Israëlische leger Noord-Gaza, naar eigen zeggen om te voorkomen dat Hamas zich daar hergroepeert.

Mensenrechtenorganisaties en inwoners van Noord-Gaza zeggen dat Israël het gebied etnisch wil zuiveren. Het Israëlische leger heeft het gebied nagenoeg afgesloten van hulpgoederen en -organisaties. Een van de twee nog enigszins operationele ziekenhuizen in het noorden, het Kamal Adwan-ziekenhuis, is de afgelopen dagen meerdere keren aangevallen door Israëlische troepen, aldus de directeur.

Gesprekken staakt-het-vuren gaande, maar Israëlische minister wil 'Gaza bezetten'

De ultrarechtse Israëlische minister Smotrich heeft opgeroepen om Gaza te bezetten en het bestuur van Hamas over te nemen. Dat meldt de Israëlische krant Haaretz. Smotrich wil niet dat er met Hamas wordt gesproken over "halve deals" om gijzelaars vrij te krijgen.

Smotrich, een invloedrijke minister binnen het Israëlische kabinet, heeft vaker dergelijke uitspraken gedaan. die staan in contrast met de woorden van de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Sa'ar eerder vandaag. Sa'ar zei dat hij "optimistischer is dan voorheen" over een deal met Hamas om de gijzelaars vrij te krijgen en dat er indirecte gesprekken gaande zijn. "Ik hoop dat we eruit komen", zei hij.

Vanuit andere hoeken zijn ook voorzichtig positieve geluiden dat er beweging zit in de onderhandelingen. Een Palestijnse functionaris vertelde persbureau Reuters dat Hamas aan andere Palestijnse groeperingen in de Gazastrook heeft gevraagd om een lijst van gijzelaars op te stellen die er nog worden vastgehouden. Bemiddelaars zouden de communicatie met Hamas en Israël hebben geïntensiveerd.

De Qatarese nieuwssite Al-Araby Al-Jadeed meldt op basis van een anonieme bron dat er "serieuze gesprekken" worden gevoerd. Hamas zou al een lijst van gijzelaars die in een eerste fase van een staakt-het-vuren kunnen worden vrijgelaten hebben overhandigd aan bemiddelaar Egypte. Vandaag komt volgens het medium een Israëlische delegatie aan in Egypte om hier verder over te praten. Israël zelf heeft dit niet bevestigd.

De veiligheidsadviseur van het Witte Huis, Jake Sullivan, vliegt naar verwachting donderdag naar Israël voor verdere gesprekken over een staakt-het-vuren in Gaza.

Commissie komt samen in Zuid-Libanon voor implementeren bestand

Vertegenwoordigers van de commissie die moet toezien op de uitvoering van bestand tussen Hezbollah en Israël zijn vandaag voor het eerst samenkomen in de Zuid-Libanese stad Naqoura. Dat meldt persbureau AP.

De commissie bestaat uit de VS, Frankrijk, VN-vredesmissie Unifil, het Israëlische leger en het leger van Libanon. Het is de bedoeling dat de commissie op regelmatige basis gaat samenkomen om de naleving van de gemaakte afspraken te bespreken.

Het staakt-het-vuren is fragiel. Het Israëlische leger voert vrijwel dagelijks aanvallen uit op doelen in Libanon, waarvan het zegt dat deze een reactie zijn op schendingen van het bestand door Hezbollah. Vandaag vielen een dode en vier gewonden bij zo'n aanval.

Het bestand schrijft voor dat het Israëlische leger zich terugtrekt uit het zuiden van Libanon en dat ook Hezbollah daar wapentuig en strijders weghaalt. Het Libanese leger moet juist het zuiden van Libanon intrekken om te zorgen dat Hezbollah daar wegblijft.

Meer doden gemeld verspreid over Gaza, onder wie vier kinderen

Bij Israëlische aanvallen vannacht en overdag op verschillende plekken in de Gazastrook zijn nog eens 25 mensen gedood, bovenop de eerder gemelde zes doden in Centraal-Gaza. Dat zeggen artsen in Gaza tegen persbureau Reuters.

In Rafah in het zuiden van Gaza hebben reddingswerkers tot nu toe elf lichamen geborgen na Israëlische luchtaanvallen vannacht en vanmorgen. In Jabalia in Noord-Gaza werden vier mensen gedood bij een drone-aanval. Later op de dag vielen er zes doden bij een aanval in Beit Lahia in het noorden en vier doden in Maghazi in Centraal-Gaza. In Maghazi ging het om vier kinderen in de leeftijd tussen 4 en 13, aldus de artsen.

Het Israëlische leger heeft vandaag geen informatie gedeeld over aanvallen in de Gazastrook.

Israël noemt inname deel Syrië 'tijdelijk', bombardeert tientallen plekken

Het Israëlische leger is "beperkt en tijdelijk" aanwezig in buurland Syrië, zegt minister Saar van Buitenlandse Zaken. Gisteren trokken Israëlische troepen Syrisch grondgebied binnen, naar eigen zeggen om de veiligheid te waarborgen nu het Assad-regime is gevallen.

Daarnaast heeft Israël op vele tientallen plekken in Syrië doelwitten gebombardeerd. Zo zijn volgens Saar opslaglocaties voor chemische wapens en raketten vernietigd om te voorkomen dat die in handen van extremisten vallen.

Egypte spreekt schande van de militaire zet van Israël. In een verklaring wordt het "een verdere bezetting van Syrisch land" genoemd. Egypte suggereert dat Israël hiermee de grens permanent wil oprekken.

Lees hier verder:

Dode en gewonden bij Israëlische aanval in Libanon

Bij een Israëlische aanval op een auto in het zuiden van Libanon is een burger gedood en zijn vier militairen gewond geraakt, zegt het Libanese leger. Het Israëlische leger heeft deze aanval in Libanon niet bevestigd.

Sinds het staakt-het-vuren tussen Hezbollah en Israël twee weken geleden inging, heeft het Israëlische leger vrijwel dagelijks aanvallen uitgevoerd in Libanon. Israël zegt dat het onder het bestand het recht behoudt om aanvallen uit te voeren op doelen van Hezbollah wanneer daar een dreiging voor Israël van uitgaat.

De aanval op Libanese militairen is opvallend, omdat dat Libanese leger juist het zuiden van Libanon in moet trekken om te voorkomen dat Hezbollah zich daar hergroepeert.

Het Israëlische leger heeft vandaag bekendgemaakt dat er zondag vier Israëlische militairen zijn omgekomen "bij gevechten" in Libanon, zonder verdere details te geven. De Israëlische legerradio meldt dat de vier sneuvelden door een "onbedoelde ontploffing" bij het vernietigen van een tunnel van Hezbollah waarin wapens waren opgeslagen.

Zaterdag vielen er volgens het Libanese ministerie van Volksgezondheid zes doden bij Israëlische aanvallen in het land.

Drone uit Jemen raakt flatgebouw in Israël

Een drone afkomstig uit Jemen is in een appartementencomplex in Centraal-Israël ingeslagen. Dat zegt het Israëlische leger. Er worden geen gewonden gemeld.

Het leger zegt dat het onderzoekt waarom het luchtalarm niet afging en dat het een straaljager niet was gelukt de drone uit de lucht te schieten. De drone-aanval is vermoedelijk uitgevoerd door de Houthi's in Jemen, al heeft deze groep dit nog niet bevestigd.

De Houthi's hebben sinds het begin van de oorlog in Gaza regelmatig drones op Israël afgevuurd. De meeste werden onderschept.

Zes doden bij nachtelijke aanvallen Israël in Centraal-Gaza

Bij nachtelijke Israëlische aanvallen in Centraal-Gaza zijn zes doden gevallen. Dat meldt persbureau AP op basis van het ziekenhuis waar de slachtoffers naartoe zijn gebracht. Een echtpaar werd gedood toen hun tent in de plaats Az-Zawayda 's nachts werd geraakt. Twee doden vielen bij een aanval op een huis in Nuseirat laat op zondagavond en nog eens twee doden vielen bij een aanval vanochtend in Wadi Gaza.

De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Gideon Saar zei vandaag dat er nog "indirecte gesprekken" over een staakt-het-vuren gaande zijn en dat reden is om "optimistisch" te zijn. Steve Witkoff, de Midden-Oostengezant van aankomend president Trump, zei eerder vandaag dat hij hoopte op een staakt-het-vuren en de vrijlating van de gijzelaars voordat Trump wordt ingezworen op 20 januari.

Welkom

Welkom in het nieuwe liveblog over de oorlog in Gaza en de gevolgen daarvan in de regio. Het blog van vorige week lees je hier terug.