'VN-Veiligheidsraad vandaag bijeen over Syrië' • Blinken: 'Na 14 jaar hebben Syriërs eindelijk reden tot hoop'

We gaan verder in een nieuw blog

We sluiten dit blog en gaan verder met een nieuw blog. Bedankt voor het lezen en kijken!

'VN-Veiligheidsraad vanavond bijeen over Syrië'

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties komt om 21.00 uur Nederlandse tijd (15.00 uur lokale tijd) bijeen voor een spoedvergadering over de situatie in Syrië, Dat melden meerdere diplomatieke bronnen aan persbureau AFP.

Het spoedoverleg achter gesloten deuren zou zijn aangevraagd door Rusland, een van de vijf permanente leden van de VN-Veiligheidsraad. Rusland is een bondgenoot van de gevluchte Syrische dictator Assad en heeft hem en zijn familie asiel gegeven.

Blinken: 'Na 14 jaar hebben Syriërs eindelijk reden tot hoop'

Het Syrische volk heeft na veertien jaar eindelijk reden tot hoop. Dat zegt de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken in een verklaring. "De weigering van het Assad-regime sinds 2011 om deel te nemen aan een geloofwaardig politiek proces en de afhankelijkheid van de wrede steun van Rusland en Iran hebben onvermijdelijk tot zijn ineenstorting geleid", aldus Blinken.

De buitenlandminister zegt verder dat de VS voorstander is van een vreedzame machtsoverdracht aan een verantwoordelijke Syrische regering. "We hebben kennis genomen van de verklaringen van de rebellenleiders van de afgelopen dagen, maar naarmate zij een grotere verantwoordelijkheid op zich nemen, zullen we niet alleen hun woorden, maar ook hun daden beoordelen."

Ook zegt Blinken dat de VS zich zal inspannen om het Assad-regime en zijn aanhangers verantwoordelijk te houden voor de wreedheden, "waaronder het gebruik van chemische wapens en de onrechtvaardige detentie van burgers als Austin Tice". Tice is een Amerikaanse journalist die in 2012 werd ontvoerd in Syrië en sindsdien wordt vermist. President Biden zei zondag dat de Amerikaanse regering gelooft dat Tice nog leeft. "We denken dat we hem terug kunnen halen", aldus Biden, die toegaf dat er "geen direct bewijs" is dat Tice nog in leven is.

'Een grote droom': Syriërs in Nederland vieren feest

Syriërs in Nederland vierden vandaag feest na de val van het regime van Assad. Door de oorlog in hun land vluchtten 150.000 Syriërs naar Nederland. In verschillende steden gingen ze de straat op.

'Rusland heeft afspraken met rebellen over militaire bases Syrië'

Rusland heeft met de Syrische rebellen afgesproken dat de veiligheid van de Russische militaire bases en diplomatieke posten in Syrië gegarandeerd is. Dat zegt een bron in het Kremlin tegen het Russische persbureau RIA.

Aan de Syrische kust heeft Rusland een luchtmachtbasis en een marinebasis. Moskou steunde Assad jarenlang, ook militair.

VS: kampen IS aangevallen, 'terreurgroep mag niet profiteren van situatie'

Amerikaanse troepen hebben vandaag tientallen luchtaanvallen uitgevoerd op kampen van Islamitische Staat in Syrië, meldt het Amerikaanse Centrale Commando op X. De aanvallen zijn volgens het commando onderdeel van een al lopende missie om IS "te verstoren, te degraderen en te verslaan" en om te zorgen dat de terreurgroep "niet probeert te profiteren van de huidige situatie".

In totaal zijn er volgens het Amerikaanse leger 75 aanvallen uitgevoerd. Hierbij zouden geen burgerslachtoffers zijn gevallen.

Biden over val regime-Assad: 'gerechtigheid'

De Amerikaanse president Biden noemt het vallen van het regime van Assad "gerechtigheid". Biden reageerde voor het eerst op de ontwikkelingen in Syrië. "Noch Rusland, noch Iran, noch Hezbollah konden het regime in Syrië verdedigen."

Het is volgens Biden niet zeker waar de gevluchte president Assad nu is. "Er wordt gezegd dat hij in Moskou is." Assad moet zich verantwoorden, stelde de Amerikaanse president.

Biden sprak ook van "een moment van risico's en onzekerheid" in Syrië. De Verenigde Staten zullen volgens Biden samenwerken met partners en stakeholders in Syrië om hen te helpen de risico's te managen. Ook zal de VS spreken met leiders in de regio en contact leggen met Syrische groepen om de transitie vorm te geven.

In zijn toespraak vanuit het Witte Huis zei Biden dat ook hij "kennis had genomen" van recente uitspraken van de rebellen. "We zullen niet alleen hun woorden beoordelen, maar ook hun daden."

Russische staatsmedia: Assad is in Moskou

De gevluchte Syrische president Assad is in Moskou, melden Russische staatsmedia op basis van een bron in het Kremlin. Volgens dezelfde bron zou Rusland asiel verlenen aan Assad en zijn familie.

Geheime tunnels gevonden onder huis broer Assad

De rebellen hebben een tunnelcomplex gevonden onder het huis van een broer van de gevluchte president Assad in Damascus. Dit luxe complex zou tientallen meters onder de grond liggen. Op beelden is te zien dat de rebellen er onder andere pistolen en horloges vinden.

Rebellenleider Al-Jolani spreekt in moskee Damascus

De leider van de Syrische rebellengroepen, Abu Mohammed al-Jolani, heeft gesproken in de Grote moskee van Damascus, ook bekend als de Umayyad-moskee. Al-Jolani kwam vanmiddag aan in de stad.

De rebellenleider zei in de moskee dat Assad van Syrië "een plaats van Iraanse hebzucht" maakte. "Hij verspreidde sektarisme en corruptie." Het land is volgens Al-Jolani onder Assad een "wereldfabriek van Captagon" - een soort drugs - geworden. "En nu hebben wij Syrië gezuiverd."

'Israël bombardeert Iraans onderzoekscentrum in Damascus'

Israël heeft drie luchtaanvallen uitgevoerd op een militair complex en een onderzoekscentrum in de Syrische hoofdstad Damascus. Dat zeggen twee regionale bronnen tegen persbureau Reuters.

Het militaire complex bevindt zich volgens de bronnen in het district Kafar Sousah, in het zuidwesten van de stad. Over het onderzoekscentrum werd eerder gezegd dat Iran er langeafstandsraketten ontwikkelde.

Groot feest in Berlijn, Stockholm en Beiroet

In verschillende steden in de wereld vieren Syriërs feest. Zo gingen mensen de straat op in Berlijn, Stockholm en Beiroet.

Syrische oppositiegroep: 'overgangsperiode van 18 maanden nodig'

Syrië moet een overgangsperiode van 18 maanden ingaan om zo een "veilige, neutrale en rustige omgeving te creëren voor vrije verkiezingen". Dat zegt de leider van de grootste Syrische oppositiegroep in het buitenland, Hadi al-Bahra, tegen persbureau Reuters. Het komende halfjaar moet eerst een grondwet opgesteld worden, de eerste verkiezingen zullen daarna volgen. "De grondwet zal bepalen of we een parlementair, presidentieel of gemengd systeem krijgen. Op basis daarvan houden we verkiezingen, en kiest het volk zijn leider."

Al-Bahra meldt dat de oppositie ambtenaren heeft gevraagd om tot aan de machtsoverdracht door te gaan met werken. Volgens hem zullen zij geen gevaar lopen.

Premier Schoof nog terughoudend over situatie Syrië

Premier Schoof heeft vanmiddag kort gereageerd op de situatie in Syrië. Hij verwees naar de eerdere reactie van minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken bij het tv-programma Buitenhof en nam nog geen duidelijk standpunt in.

"We wachten even af ten aanzien van de nieuwe regering en wie daarin zit en dan kijken we verder. We proberen daar zo snel mogelijk een beeld over op te bouwen en dan komen we met een uitgebreide formele reactie." Volgens Schoof is de regimewissel "een kans". "Maar we hebben eerder gezien dat kansen weer een dreiging worden."

Irak sluit grensovergang Syrië

Irak heeft de grens met Syrië gesloten. Zo mag niemand Al-Qa'im, de belangrijkste grensovergang tussen de twee landen, meer passeren. De Iraakse autoriteiten melden dat de grensovergang wordt versterkt met extra bewakers en apparatuur, zoals warmtebeeldcamera's.

Dit weekend heeft Irak ook de ambassade in Damascus ontruimd.

Rebellenleider arriveert in Damascus

In deze post op X is leider Abu Mohammed al-Jolani van de rebellengroep HTS te zien. Hij is aangekomen in de Syrische hoofdstad Damascus. De beelden zijn door de NOS geverifieerd.

Ook is op geverifieerde beelden te zien dat hij de Umayyad-moskee in de hoofdstad betreedt, met een menigte mensen achter zich.

EU-buitenlandchef reageert op val regime Assad

Volgens EU-buitenlandchef Kaja Kallas is het vallen van het regime van Assad een positieve en langverwachte ontwikkeling. "Het toont daarnaast ook de zwaktes van Assads bondgenoten: Rusland en Iran", schrijft ze op X.

Het garanderen van de veiligheid in de regio heeft voor de EU nu de grootste prioriteit, aldus Kallas. Ze zegt met alle 'constructieve partners' in Syrië en de regio samen te werken. "Ik sta in nauw contact met ministers uit de regio. De wederopbouw van Syrië zal lang en ingewikkeld zijn, alle partijen moeten zich daarom constructief opstellen."

Rebellen en burgers in het paleis in Damascus

Israël waakzaam aan de grens

De Israëlische premier Netanyahu heeft de val van het regime in Syrië een historische dag genoemd. Hij noemde de ondergang van leider Assad een gevolg van de klappen die zijn land heeft uitgedeeld aan Hezbollah en Iran. Het Libanese Hezbollah en Iran waren belangrijke bondgenoten van Assad en zijn aartsrivalen van Israël.

Netanyahu waarschuwde tijdens een bezoek aan het grensgebied dat Israël niet zal toestaan dat vijanden van zijn land zich verzamelen aan de grens. Hij zei troepen naar de bufferzone met Syrië te hebben gestuurd om de veiligheid van zijn land te garanderen.

Ook reactie van Iran

Na Rusland heeft nu ook Iran gereageerd op de historische gebeurtenissen. Beide landen waren bondgenoten van het Syrische regime van Bashar al-Assad. Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Teheran zegt de situatie in Syrië nauwlettend in de gaten te houden.

"De langdurige en vriendschappelijke betrekkingen tussen Syrië en Iran zullen blijven bestaan", staat in een verklaring.

Video: Syrische vlaggen en toeterende auto's door Utrecht

Veldkamp: einde regime-Assad historisch, wel zorgen over minderheden

Minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken noemt het historisch dat het bewind van Assad voorbij is, maar spreekt wel zijn zorgen uit over de toekomstige situatie voor minderheden in Syrië. "Het belangrijkste is dat na al die jaren het wrede regime van Assad nu ten einde is", zegt hij bij Buitenhof. "Er is buitengewone repressie toegepast en er waren vele martelingen, zeker ook sinds 2011."

Over de toekomstige situatie is nog wel veel onduidelijk, ziet ook Veldkamp. "Het is van heel groot belang dat er een vreedzame transitie op gang komt. Maar ik maak me er wel zorgen over, HTS laat zich de laatste jaren gematigd uit, tussen aanhalingstekens. Maar ik zie tegelijkertijd dat er allerlei mensen in Syrië bezorgd zijn, omdat HTS voortkomt uit al-Qaida en al-Nusra. Bijvoorbeeld christelijke groepen en Koerden vragen zich af wat dit voor ze betekent."

Rebellenleider: 'De toekomst is van ons'

Rebellencommandant Abu Mohammed al-Jolani heeft in een verklaring op de Syrische staatstelevisie dat er geen weg terug is en dat de groep vastbesloten is om de weg voort te zetten die ze in 2011 tijdens de Arabische Lente zijn ingeslagen. "De toekomst is van ons", aldus Jolani.

Video: Rebellen ontdekken wagenpark van Assad: peperdure Ferrari's bij paleis

Bij het presidentieel paleis in Damascus is de garage van Assad gefilmd door rebellen. Deze beelden zijn door de OSINT-redactie van de NOS geverifieerd. Er is te zien hoe het publiek ervandoor gaat met de dure auto's van de dictator.

Macron: 'Barbaarse staat is gevallen'

De Franse president Emmanuel Macron juicht het nieuws over de val van de Syrische president Assad toe en zegt dat Frankrijk zich zal blijven inzetten voor de veiligheid van iedereen in het Midden-Oosten.

"De barbaarse staat is gevallen. Eindelijk. Ik breng hulde aan het Syrische volk, aan hun moed, aan hun geduld. In dit moment van onzekerheid wens ik hen vrede, vrijheid en eenheid," zei Macron in een bericht op X. "Frankrijk zal zich blijven inzetten voor de veiligheid van iedereen in het Midden-Oosten."

Feestvierende Syriërs in Istanbul: 'Iedereen is opgelucht

In de wijk Fatih in Istanbul woont een grote groep Syriërs, die zijn gevlucht voor het regime van Assad. Correspondent Mitra Nazar vertelt wat de val van de Syrische dictator voor hen betekent.

Foto's: Syriërs vieren feest in Utrecht

In Utrecht zijn vandaag op het Domplein mensen samengekomen naar aanleiding van de val van het regime in Syrië. Ook in de wijk Lombok wordt het vertrek van Assad gevierd met een autostoet die feestend met vlaggen door de straten rijdt.

Ministerie Buitenlandse Zaken Syrië: 'Nieuwe bladzijde wordt geschreven'

Het Syrische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft zojuist een verklaring uitgegeven waarin staat dat er vandaag "een nieuwe pagina wordt geschreven in de geschiedenis van Syrië", De volledige verklaring, gepost op X:

"Syrische broeders: vandaag wordt er een nieuwe pagina geschreven in de geschiedenis van Syrië, om een nationaal verbond en handvest in te luiden dat het woord van de Syriërs verenigt. Dat hen verenigt en niet verdeelt, om zo één thuisland op te bouwen waarin gerechtigheid en gelijkheid heerst en waarin iedereen alle rechten en plichten geniet, verre van één mening. En burgerschap is de basis.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken en de expats van de Syrisch-Arabische republiek en haar diplomatieke missies in het buitenland zullen zich blijven inzetten voor het dienen van alle medeburgers en het beheren van hun zaken, gebaseerd op het vertrouwen dat zij hebben in het vertegenwoordigen van het Syrische volk, en dat het thuisland oppermachtig blijft."

Rusland: 'Assad heeft Syrië verlaten'

Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken meldt dat de Syrische president Assad zijn land heeft verlaten. Het ministerie heeft in een vrijgegeven verklaring verder niet gezegd waar Assad zich zou bevinden.

Volgens de Russen zou Assad zelf opdracht hebben gegeven tot een vreedzame machtsoverdracht. Daarbij wordt gezegd dat Rusland in contact staat met alle Syrische oppositiegroepen. Alle partijen worden opgeroepen om af te zien van geweld en om problemen vreedzaam op te lossen. Het ministerie zei verder dat Rusland niet heeft deelgenomen aan gesprekken over de machtsoverdracht in Syrië.

Alle Russische militaire bases op Syrisch grondgebied zijn in hoogste staat van paraatheid. En hoewel er op dit moment geen ernstige bedreiging bestaat voor de veiligheid van de Russische militaire bases, worden wel alle maatregelen genomen om de veiligheid van de Russen in Syrië te garanderen.

Rusland is al lang een trouwe bondgenoot van Syrië. De Russen steunen Syrië sinds het begin van de burgeroorlog in 2011, toen burgers het aftreden van Assad eisten. Rusland heeft Syrië altijd financieel gesteund en het leger voorzien van wapens. Sinds 2015 is Rusland ook militair in het land aanwezig. Het Russische leger voerde eerder luchtaanvallen uit in oppositiegebied en trainde Syrische militairen.

Zware gevechten tussen Koerdische en pro-Turkse milities bij Manbij

In het noorden van Syrië wordt zwaar gevochten tussen pro-Turkse milities en Koerdische strijdkrachten. Met name rondom de stad Manbij zijn beschietingen gaande. Turkse bronnen zeggen dat 80 procent van het gebied is veroverd door pro-Turkse milities, maar die informatie is gekleurd en niet onafhankelijk gecontroleerd.

De strijd gaat tussen het Syrisch Nationaal Leger (SNA), dat door Turkije gesteund wordt, en de Koerdische YPG. Turkije wil de YPG weg hebben uit het grensgebied. Volgens de Turkse bronnen hebben strijders van SNA inmiddels het centrum van Manbij bereikt.

Het Syrische regeringsleger heeft zich vandaag volledig teruggetrokken uit het noorden. De verwachting is dat er de komende dagen op verschillende plekken in het noorden zal worden gestreden tussen het SNA en YPG.

Kijk hier naar het NOS Journaal over de val van het regime-Assad

Kijk hier naar het NOS Journaal over de gebeurtenissen in Syrië, waar het regime van Assad is omvergeworpen. In dit programma schakelen we met correspondenten en praten we je bij over het laatste nieuws.

Gevangenen in straten van Damascus, mensen rijden op Assad-slee, plunderingen bij bank

Op beelden die op X worden gedeeld zijn bevrijde gevangenen gezien die rennen door de straten van Damascus. De beelden zijn door de NOS geverifieerd. De rebellen hebben alle gevangen van het regime vrijgelaten nadat Damascus was ingenomen.

Op ander door de NOS geverifieerd beeld is te zien hoe mensen een omgeworpen standbeeld van Assad als een soort slee gebruiken en ermee door de straten van Latakia rijden.

Latakia is een havenstad in West-Syrië.

Daarnaast is er door de NOS geverifieerd beeld van mensen die met zakken en dozen uit de Centrale Bank van Syrië in Damascus lopen.

Blijdschap bij Syrische gemeenschap in Nederland

De val van het Syrische regime leidt ook in Nederland tot emotionele reacties. "We zijn heel blij om dit te horen. We hebben hier al veertien jaar op gewacht", zegt Akram Aljnidi van stichting Vrije Syriërs in Nederland. "Ik ben de hele nacht opgebleven om de situatie te volgen."

Ook Rami Masri, die tien jaar geleden naar Nederland is gevlucht, is verheugd. "Ik heb mijn ouders gesproken, die in Damascus zijn, en ze zijn ontzettend blij. Het is klaar. Ik ben blij ik dacht dat dit nooit zou gebeuren.

Bashar al-Assad en daarvoor zijn vader Hafez zijn bij elkaar ruim een halve eeuw aan de macht geweest. Ze voerden een schrikbewind waarbij op grote schaal politieke dissidenten werden gemarteld en vermoord. Nu is het regime gevallen en is Bashar al-Assad naar een onbekende locatie gevlucht.

"De vrijlating van veel gevangenen nu is een vrij groot moment", zegt Aljnidi. "Elke minuut is spannend wat er nu gaat gebeuren en wie die gevangenen zijn. Iedereen zit hierop zit te wachten."

Standbeelden worden neergehaald, Syriërs vieren feest

'Israël heeft extra troepen naar grens gestuurd'

Defensiewoordvoerder: VS blijft aanwezig in Syrië om IS te bestrijden

De Verenigde Staten blijven aanwezig in Oost-Syrië en nemen de nodige maatregelen om een opleving van IS te voorkomen. Dat heeft plaatsvervangend adjunct-secretaris van Defensie voor het Midden-Oosten Daniel Shapiro gezegd op een conferentie in Bahrein. Shapiro riep verder alle partijen op om burgers, vooral minderheden, te beschermen en de internationale normen te respecteren.

Terreurorganisatie Islamitische Staat hield tien jaar geleden grote delen van Irak en Syrië bezet. In Syrië werd de jihadistische organisatie grotendeels verdreven door Koerdische milities van de YPG, met luchtsteun van de VS en bondgenoten. Het gebied waar ze nu nog actief zijn is nog maar een fractie van het destijds door henzelf uitgeroepen IS-kalifaat, al voeren IS-terroristen de laatste jaren weer vaker aanslagen uit in Syrië en Irak. Bij het offensief van HTS rond Aleppo is de terreurorganisatie voor zover bekend niet betrokken.

Vliegtuig verdwenen bij Homs, speculaties over lot Assad

Een militair vliegtuig dat vannacht vertrok vanaf de luchthaven van Damascus is van de radar verdwenen bij Homs. Volgens gegevens van de website Flightradar steeg toestel op rond de tijd dat de hoofdstad door rebellen was ingenomen. Het leidt tot speculaties over het lot van president Assad.

Het Iljoesjin-transportvliegtuig van Syrian Air vloog aanvankelijk richting de kustregio van Syrië, maar maakte vervolgens een abrupte U-bocht en vloog een paar minuten in de tegenovergestelde richting voordat het van de kaart verdween. Reuters kon niet onmiddellijk vaststellen wie er aan boord waren.

Flightradar bevestigt in een bericht op X dat er een vlucht uit Damascus is vertrokken en dat het signaal verdween bij Homs. "Het vliegtuig was oud, (...) dus sommige gegevens kunnen slecht zijn of ontbreken", klinkt het. Bovendien werden satellietsignalen in deze regio verstoord, dus ook dat zou een oorzaak kunnen zijn.

Twee Syrische bronnen melden op basis van de merkwaardige vluchtgegevens aan persbureau Reuters dat "er een zeer grote kans bestaat" dat de Syrische president Assad is omgekomen bij een vliegtuigongeluk, als hij aan boord was. Dit is niet door andere bronnen of media bevestigd. Concrete meldingen over een neergestort vliegtuig in het gebied zijn er ook nog niet.

'Val van Assad een grote klap voor Rusland'

Brekelmans: opluchting over ontwikkelingen Syrië, maar ook onzekerheid

Minister Brekelmans van Defensie is opgelucht dat het regime van Assad is gevallen, al wijst hij wel op de onduidelijkheid over de politieke toekomst van het land. "Het betekent dat de machtsbalans mogelijk gaat verschuiven", zegt Brekelmans bij WNL op Zondag. "Er is opluchting omdat een brute dictator eindelijk verdwijnt. Hij heeft honderdduizenden doden op zijn geweten, er waren eerder ook aanvallen met gifgas."

Brekelmans wijst ook op de geopolitieke consequenties van de val van Assad. "Hij was natuurlijk een vazal van het Iraanse regime en een verlengstuk tussen Hezbollah en Iran. Als die schakel nu weg is, zou dat kunnen betekenen dat de macht en invloed van Iran nu minder wordt. En natuurlijk de invloed van Rusland, want het was Poetin die Assad in het zadel heeft gehouden. Dat is nu mislukt en dat straalt af op hem en op iedereen die onderdeel heeft uitgemaakt van die coalitie."

Wat er met de rebellengroep HTS voor Assad in de plaats komt, is nog maar de vraag, aldus Brekelmans. "Deze rebellengroep werd in het verleden aangemerkt als terroristische groepering, een onderdeel van al-Qaida. Het heeft zich daarvan losgerukt en er zijn nu indicaties dat ze iets gematigder zijn geworden en dat ze enigszins samenwerken met de VN. Maar het is natuurlijk allemaal afwachten. Want als zij straks de grip op het land in stand willen houden, hoe treden ze daarin op? Gaan ze samenwerken met de enorme lappendeken van verschillende groeperingen in Syrië?"

De minister van Defensie zegt dat Nederland in elk geval tot op heden geen diplomatiek contact heeft gehad met HTS. Volgens Brekelmans is er nu in elk geval wel een kans ontstaan om stabiliteit in de regio te krijgen.

Brekelmans zegt dat er op dit moment zeer weinig Nederlanders in Syrië zijn. Het reisadvies voor de regio is dan ook al jaren rood, waarmee reizen met klem worden afgeraden. Er zijn dan ook geen concrete voorbereidingen voor een eventuele evacuatie.

Video: Plunderingen in presidentieel paleis Assad

Premier Syrië: 'We reiken de oppositie de hand'

Zoals we eerder in dit blog meldden is de Syrische premier Jalali in tegenstelling tot Assad niet op de vlucht geslagen. De Syrische premier Jalali zei in een videoboodschap dat hij bereid is de macht over te dragen, waarin hij opriep tot een "vreedzame transitie".

Later zei Jalali in een interview met Al-Arabiya dat hij heeft opgeroepen vrije verkiezingen te houden in Syrië. Hij heeft contact had gehad met rebellencommandant Abu Mohammed al-Jolani om de huidige overgangsperiode te bespreken, zei hij.

'Syrische rebellen vallen Koerdische troepen aan'

Syrische rebellen hebben gezegd dat ze een aanval zijn begonnen op door Koerden geleide troepen in de noordelijke Syrische stad Manbij.

Syrië is een verdeeld land waar verschillende groeperingen de dienst uitmaken. In het noordoosten zitten overwegend Koerdische milities.

Bekijk hier een kaart van de situatie in Syrië gisteren:

Ambassade Iran bestormd

De Iraanse ambassade in Damascus is bestormd door Syrische rebellen na hun verovering van de hoofdstad. Op door de NOS geverifieerde beelden op sociale media is te zien hoe personen een grote poster van de omgebrachte Iraanse generaal Soleimani en de gedode Hezbollah-leider Nasrallah neerhalen. In een ander filmpje is te zien dat er ook binnen veel schade is aangericht en eigendommen zijn geplunderd.

Bij de Russische ambassade in Syrië is het rustig, zo meldt het staatspersbureau Tass. "Het gaat goed met ons", vertelt een medewerker van de Russische ambassade, zonder details te geven over de verblijfplaats van de diplomaten. Vrijdag had de ambassade er bij Russische staatsburgers op aangedrongen het land te verlaten.

Rusland is net als Iran een bondgenoot van Assad. Het land greep in om Assad in 2015 aan de macht te houden tijdens de burgeroorlog in Syrië, die in 2011 begon.

Ondertussen melden Iraakse staatsmedia dat Irak de ambassade in Syrië heeft geëvacueerd en personeel naar Libanon is verplaatst. Een reden achter de evacuatie is niet openbaar gemaakt.

Rebellen bereiken presidentieel paleis Assad

Op beelden uit de hoofdstad Damascus is te zien dat de opstandelingen het Presidentieel Paleis van Assad hebben ingenomen. Rebellen nemen binnen en buiten selfies met elkaar. Ook worden er posters met het gezicht van Assad op de grond gegooid.

Het lijkt de verhalen te bevestigen dat Assad inderdaad de hoofdstad ontvlucht is. Waar hij is, is niet bekend. Er zijn berichten dat hij per vliegtuig is vertrokken toen de opmars de hoofdstad naderde, maar waarheen wordt niet gemeld. Assad heeft meerdere paleizen door het land, zoals bijvoorbeeld een zwaar beveiligd complex in Latakia in het noordwesten van het land, waar de familie Assad zijn machtsbasis heeft.

Het paleiscomplex, waar ook het hoofdkwartier van de Republikeinse Garde is gevestigd, ligt op een heuvel die uitkijkt over de hoofdstad. Op beelden die Syriërs op sociale media zetten is te zien hoe burgers door de eigendommen van Assad gaan. Zo worden er privéfoto's van de president online gezet.

'Turkse regering erg blij met de huidige ontwikkelingen in Syrië'

Beelden uit Homs

Op foto's uit Homs is te zien hoe de rebellen feestvieren dat die stad op de troepen van Assad is veroverd. Er wordt gejuicht, afbeeldingen van Assad worden losgetrokken en de strijders lossen vreugdeschoten. Ook worden gevangengenomen aanhangers van het regime afgevoerd.

Adviseur Emiraten: 'Syrië nog niet uit de problemen'

Syrië is nog niet uit de problemen en extremisme en terrorisme blijven een van de grootste zorgen voor het land. Dat heeft de diplomatieke adviseur van de president van de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) gezegd tegen verslaggevers, meldt persbureau Reuters. Hij zei niet te weten of Assad in de VAE zou zijn.

De adviseur zei ook dat Assad niet eerder gebruik had gemaakt van de "reddingsboei" die hem door verschillende Arabische landen is aangeboden, waaronder door de VAE.

Wie is de Syrische president Bashar al-Assad?

'Meerdere geruchten over waar Assad is'

Hoe nu verder in Syrië?

Nu het Assad-regime zo goed als zeker is gevallen, breekt een nieuw tijdperk aan in het door de burgeroorlog verscheurde Syrië. De grote vraag is: hoe gaat het verder?

In dit artikel gaat Nieuwsuur in op die vraag:

Israël stuurt troepen bufferzone in, zegt niet in te grijpen

Het Israëlische leger is de bufferzone met Syrië in getrokken. Een legerwoordvoerder zegt op X dat Israël niet van plan is zich te bemoeien met de interne aangelegenheden van het buurland, maar dat deze troepenverplaatsingen wel nodig zijn om de veiligheid van de bezette Golanhoogtes en Israëlische burgers te beschermen.

De bufferzone werd in 1974 in het leven geroepen nadat Israël aanvallen van Arabische buurlanden had afgeslagen in de Jom Kippoeroorlog. De Alpha-line beslaat een gebied van ongeveer 400 kilometer in het grensgebied en wordt gemonitord door een VN-macht.

Israël zegt nu dat gezien de recente gebeurtenissen in Syrië er troepen nodig zijn om de bufferzone in stand te houden. "Het leger van Israël zal blijven zolang als dat nodig is." De Israëlische nieuwssite Walla zegt dat Israël Syrische rebellen heeft gemaand niet in de buurt van de grens te komen. Als ze de overeenkomst over de bufferzone schenden, zal er geweld gebruikt worden.

De buffer loopt van de grens met Jordanië in het zuiden tot Libanon in het noorden. Op onderstaande kaart ligt die ten oosten van het blauwgekleurde deel van Syrië, dat is bezet door Israël.

De stand van zaken in Syrië gistermiddag:

Syrische premier roept op tot vrije verkiezingen in Syrië

De Syrische premier Mohammed Jalali heeft opgeroepen vrije verkiezingen te houden in Syrië. In een interview met Al-Arabiya zegt Jalali ook dat hij contact had gehad met rebellencommandant Abu Mohammed al-Jolani om de huidige overgangsperiode te bespreken.

De Syrische premier Jalali zei eerder al in een videoboodschap dat hij bereid is de macht over te dragen nadat president Assad lijkt te zijn gevlucht. "We zijn bereid de macht over te dragen aan het gekozen leiderschap", zei hij in een videoboodschap waarin hij opriep tot een "vreedzame transitie".

In tegenstelling tot Assad is Jalali niet op de vlucht geslagen.

Syrische rebellen: 'Lang leve een vrij en trots Syrië'

In een eerste verklaring op televisie heeft het rebellenleger gemeld dat Damascus is bevrijd en het regime van president Assad is beëindigd. Ook worden alle gevangenen vrijgelaten, meldt HTS. Ook roepen ze op om geen overheidsinstellingen instellingen aan te vallen.

Leger Syrië: 'Operaties tegen terroristen duren voort'

Het Syrische leger meldt volgens persbureau Reuters dat er nog altijd gevochten wordt tegen "terroristische groeperingen" in Hama en Homs en in de zuidelijke regio Deraa.

Rebellen: 'Damascus is vrij, regime Assad beëindigd'

In een eerste verklaring op televisie heeft het rebellenleger gemeld dat Damascus is bevrijd en het regime van president Assad is beëindigd. Ook worden alle gevangenen vrijgelaten, meldt HTS.

In beeld: rebellen in Homs

Wie zijn de rebellen van HTS?

De islamitische rebellenbeweging HTS rukt sinds vorige week woensdag op in Syrië en heeft inmiddels de hoofdstad Damascus bereikt.

Wie zijn ze? In dit artikel leggen we je het uit:

'Er wordt gedanst en in de lucht geschoten'

Video: feest op straat in Damascus

Syrische premier: bereid de macht over te dragen

De Syrische premier Jalali zegt dat hij bereid is de macht over te dragen nadat president Assad lijkt te zijn gevlucht. "We zijn bereid de macht over te dragen aan het gekozen leiderschap", zegt hij in een videoboodschap. Hij roept op tot een "vreedzame transitie". Volgens persbureau AP lijkt alles erop te wijzen dat de Syrische regering onder leiding van Assad is gevallen.

In tegenstelling tot Assad is Jalali niet op de vlucht geslagen. Het lijkt erop dat hij de videoboodschap bij hem thuis heeft opgenomen. Daarin zegt hij verder "zijn hand uit te steken naar de oppositie". De overgang naar een nieuw regime kan volgens hem "vlot en systematisch" verlopen en hij roept Syrische burgers op mee te werken en geen publieke eigendommen te vernielen.

Blijdschap om vertrek Assad: "Donkere periode in geschiedenis Syrië voorbij"

Er komen steeds meer reacties op het veronderstelde vertrek van president Assad uit Damascus. Volgens de Syrische rebellen die de hoofdstad zijn binnengetrokken is "Damascus vrij van Assad".

De leider van de grootste Syrische oppositiegroep in het buitenland, Hadi al-Bahra, stelt dat Damascus verlost is van Assad: "Een donkere periode in de geschiedenis van Syrië is voorbij."

Volgens persbureau DPA wordt er in het centrum van Damascus feestgevierd. Mensen zouden daar dansend en klappend de straat op zijn gegaan. In Istanbul, in buurland Turkije, is volgens het persbureau vuurwerk afgestoken uit blijdschap vanwege Assads vertrek. In Turkije wonen ongeveer drie miljoen Syriërs.

Rebellen zeggen dat ze in Damascus zijn, 'Assad heeft stad verlaten'

Rebellen zeggen dat ze de Syrische hoofdstad Damascus zijn binnengegaan. Volgens legerbronnen heeft president Assad Damascus verlaten. Hij zou op een vliegtuig zijn gestapt. De bestemming is niet bekend.

Het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten zegt tegen persbureau DPA dat opstandelingen Damascus zijn binnengevallen. Inwoners melden dat er schoten zijn gehoord. De regering van Assad heeft nog niets van zich laten horen.

Rebellen zouden ook een militaire gevangenis ten noorden van Damascus zijn binnengegaan en daar medestanders hebben vrijgelaten.

Hezbollah trekt zich terug uit grensplaats Qusayr

Een Hezbollah-konvooi heeft zich teruggetrokken uit de Syrische plaats Qusayr, aan de grens met Libanon. Vlak daarna namen Syrische rebellen de plaats in, zeggen bronnen rond het rebellenleger tegen persbureau Reuters.

Zeker 150 legervoertuigen met daarin honderden Hezbollah-soldaten vertrokken uit Qusayr. De plaats was in 2013 door Hezbollah ingenomen en diende als een belangrijke bevoorradingsroute voor troepen in de rest van Syrië. Hezbollah ondersteunde jarenlang het Assad-regime in de strijd tegen rebellen.

Qusayr ligt ruim dertig kilometer ten zuiden van de gisteren ingenomen plaats Homs. Ongeveer 180 kilometer verder naar het zuiden ligt Damascus, waar de rebellen nu naar onderweg zouden zijn.

Rebellen vieren feest in veroverd Homs

Syrische rebellen vieren feest in de stad Homs, nadat het leger van president Assad zich daar heeft teruggetrokken. Volgens persbureau Reuters zijn duizenden inwoners de straat op gegaan. Ze dansen en zingen leuzen als "Assad is weg, Homs is vrij".

Rebellen die de stad hebben ingenomen schieten met hun geweren in de lucht om hun overwinning te vieren. Ook zijn posters van Assad verwijderd. De leider van rebellengroep HTS, Abu Mohammed al-Jolani, noemt de verovering van Homs een historisch moment. Ook heeft hij zijn strijders opgeroepen geen mensen aan te vallen "die de wapens hebben neergelegd".

Homs is verbazingwekkend snel ingenomen, deels doordat veel militairen van Assad naar de rebellen zijn overgelopen. Een commandant van de rebellen zegt dat er operaties bezig zijn om het platteland rond de hoofdstad Damascus "volledig te bevrijden".

Val van Homs klap voor Assad

De val van Homs is een klap voor president Assad. Niet alleen omdat het leger de stad zonder veel strijd opgaf, maar ook omdat de verbinding tussen de hoofdstad en Assads machtsbasis in het noordwestelijke kustgebied doorsneden is.

Opstandelingen tegen het regime hebben in een week tijd een verbazingwekkende campagne achter de rug. Vorig weekend viel Aleppo, de afgelopen week Hama en nu ook Homs. De hoofdstad Damascus waar Assad zit wordt van twee kanten door rebellengroepen aangevallen.

Verbazingwekkend is de snelheid waarmee het Syrische leger instort. De rebellen maken melding van massale desertie. Troepen die zich niet wilden overgeven trokken zich steeds verder terug. De regering zegt dat Damascus goed wordt verdedigd en niet ingenomen kan worden. Het is de vraag of dat klopt.

Syrische leger trekt zich terug uit Homs

Het Syrische leger heeft Homs opgegeven. Bronnen bij de rebellen en het leger zeggen dat militairen de stad aan de zuidkant verlaten. Media die het Assad-regime goed gezind zijn bevestigen dat.

Hoge officieren zijn met helikopters richting de kust vertrokken, zei een officier tegen persbureau Reuters. In het kustgebied ligt de machtsbasis van president Assad.

Aan de zuidkant van Homs ligt de snelweg naar Damascus. Een van de militaire konvooien die in die richting vertrok zou onder vuur genomen zijn. Het is ook de vraag hoever deze militairen komen. Rebellen hebben de weg naar Damascus op verschillende plaatsen in handen.

Op deze beelden is te zien dat militairen van het regeringsleger Homs verlaten:

Damascus ook vanuit het noordoosten aangevallen

Eerder vandaag wisten rebellen tegen het Assad-regime Damascus vanuit het zuiden te bereiken.

Andere rebellenfacties naderen de hoofdstad nu vanuit het noordoosten. Ze hebben inmiddels de voorstad Douma bereikt, waar eerder in de burgeroorlog ook al een bloedige strijd werd uitgevochten.

Diplomatiek overleg in Doha over situatie in Syrië

In Doha zijn ministers van Buitenlandse Zaken van landen in het Midden-Oosten bijeen om de situatie in Syrië te bespreken. Ook hun collega's uit Turkije en Rusland zijn erbij. Volgens de BBC hopen de deelnemers via onderhandelingen een eind te maken aan de crisis.

Rusland en Iran zijn de belangrijkste bondgenoten van het Syrische regime. Turkije steunt de opstandelingen die Aleppo en Hama veroverden en nu voor Homs staan. Vanuit het zuiden en noordoosten naderen andere rebellengroepen Damascus. De opstandelingen zijn uit op de val van Assad, die op zijn beurt zich tot nu toe niet bereid heeft getoond ook maar iets van zijn macht af te staan.

De aankomende Amerikaanse president Trump zei vandaag dat de VS niet militair bij het conflict betrokken zal raken. "Syrië is een puinhoop, maar geen vriend van ons en de VS heeft er niets te zoeken", schreef hij op sociale media. "Dit is niet onze strijd."

De VS heeft 900 militairen in Syrië, onder meer in het noordoosten waar ze de Koerden helpen bij het bestrijden van de terreurgroep Islamitische Staat.

Forse terreinwinst voor opstandelingen, al in Homs en Damascus

Ook deze zaterdag heeft het leger van president Assad de opmars van opstandelingen niet kunnen stuiten. De islamitische rebellenbeweging HTS en door Turkije gesteunde milities zijn de stad Homs binnengedrongen. Volgens de Syrische staatstv blijft dat beperkt tot de buitenwijken. Het leger zou de opstandelingen bestrijden met artillerie en drones.

In het zuiden trok het leger zich razendsnel terug op Damascus. De opstandelingen hebben ook hier de buitenwijken van de stad bereikt. In meerdere wijken zijn burgers de straat opgegaan om afbeeldingen van Assad te vernielen en op andere manieren te tonen dat ze van hem af willen.

In deze wijk in Damascus haalden inwoners een standbeeld neer van de vader van president:

Assad heeft zich al een week niet in het openbaar laten zien. Het staatspersbureau Sana laat weten dat hij aan het werk is in zijn paleis. Anders dan in eerdere fasen van de burgeroorlog heeft hij weinig aan de steun van bondgenoten.

Russische gevechtsvliegtuigen vallen de opstandelingen in het noorden aan, maar veel effect heeft dat niet. Rusland heeft een marine- en luchtmachtbasis in het noordwestelijke kustgebied van Syrië. Die zijn van belang voor Russische aanwezigheid elders in de wereld. Vooralsnog zijn er geen berichten dat de rebellen naar het kustgebied oprukken. Van steun van de kant van Iran en Hezbollah is niets gebleken.

De Britse regering zegt dat het "gepaste actie" zal ondernemen als Assad chemische wapens inzet. Dat deed hij in 2018 tegen opstandelingen in Douma, bij Damascus. De Britse minister voor het Midden-Oosten wilde niet zeggen wat het VK gaat doen als Assad die "rode lijn" overgaat.

Israël schiet blauwhelmen op Golanhoogten te hulp

Het Israëlische leger zegt dat het VN-blauwhelmen op de Golanhoogten te hulp is geschoten. De post waarin ze zaten zou vanuit de Syrische plaats Hader zijn beschoten.

De Golanhoogten werden in 1967 door Israël op Syrië veroverd. VN-blauwhelmen houden toezicht op het staakt-het-vuren dat daarna tot stand kwam.

Israël liet gisteren weten dat het zijn militaire aanwezigheid in verband met de gebeurtenissen in Syrië versterkt.

'Opstand in wijk van Damascus'

Het Syrische Observatorium voor de Rechten van de Mens meldt in zijn nieuwsblog dat in Jarmanah, een voorstad van Damascus, burgers de straat op zijn gegaan, leuzen tegen de regering schreeuwen en een standbeeld van president Assad omver hebben getrokken. Dat sluit aan bij een melding van persbureau Reuters dat rebellen in Jarmanah zijn aangekomen.

Op sociale media gaan ook beelden rond van een feest dat in Oost-Ghouta is uitgebroken, eveneens een voorstad van Damascus. Het Syrische leger wist daar in 2018 opstandelingen in een bloedige strijd te verslaan.

Volgens het Syrisch Observatorium behoren de meeste inwoners van Jarmanah tot de Druzen-minderheid. Lokale leiders zeggen dat ze milities hebben gevormd die belangrijke wegen en kruispunten bewaken. Eerdere opstanden van de inwoners tegen het regime werden steevast neergeslagen.

VN-gezant roept op tot top in Genève over toekomst Syrië

VN-gezant voor Syrië Geir Pedersen roept op tot een spoedoverleg in Genève voor een "ordentelijke politieke overgang" in dat land. Syriërs zouden daarbij de leiding moeten hebben.

De basis voor die overgang zou een VN-resolutie uit 2015 moeten zijn, zei Pedersen. Die voorziet in een overgangsregering, gevolgd door de opstelling van een grondwet. Na verkiezingen onder toezicht van de VN zou het land dan een nieuwe regering moeten krijgen.

Slag om Homs begonnen, 'gevechten in noordoostelijke wijken'

Rebellen bij de stad Homs hebben het hoofdkwartier van een legerdivisie aangevallen. Het hoofdkwartier staat in Teir Maalah, 7 kilometer ten noorden van Homs en volgens het Syrische Observatorium voor de Rechten van de Mens een paar kilometer van de eerste verdedigingslinie bij de stad.

Op geverifieerde beelden is te zien dat in een noordoostelijk stadsdeel gevochten wordt. Er is hevig geweervuur te horen en er hollen gewapende mannen over straat. Dat komt overeen met wat persbureau Reuters van militairen en rebellen hoorde.

Dit zijn beelden van de opmars naar Homs:

Ook vanuit het zuiden rukken de rebellen op. Het leger zou zich hebben teruggetrokken uit een plaats op 7 kilometer van het centrum van Damascus.

Staatsmedia: Assad aan het werk in Damascus

Het Syrische staatspersbureau zegt dat president Assad aan het werk is in de hoofdstad Damascus. Het weerspreekt geruchten dat de president naar het buitenland is gevlucht. Hij heeft zich sinds de val van Aleppo in het vorig weekend niet meer in het openbaar laten zien.

Sana weerspreekt ook dat de Iraanse ambassade is geëvacueerd. Iran is een van de belangrijkste bondgenoten van Assad. Het steunt het Assad-regime met materieel, militairen en adviseurs.

De rebellen in het zuiden zeggen dat ze tot aan de buitenwijken van Damascus zijn opgerukt. Op geverifieerdeelde beelden zijn militairen van het Syrische leger in Zakia te zien. Volgens lokale bronnen trekken zij zich terug op het platteland. Zakia ligt op 22 kilometer van het centrum van Damascus.

Druzen: bijna alle legerbases in provincie Suweida veroverd

Druzische milities in het zuiden zeggen dat ze de meeste legerbases in de provincie Suweida in handen hebben. Alleen een luchtmachtbasis ten noorden van de stad Suweida zou nog in handen van het leger zijn. Het leger zou zich daar hergroeperen.

Volgens de Druzen zijn special forces van het leger massaal gedeserteerd. Ze zouden onderdak hebben gekregen in dorpshuizen van de Druzen. De Druzen zijn een religieuze minderheid in Syrië.

Rebellen naderen Damascus

Naast de rebellen van HTS, die in het noorden van het land opereren en eerder al Aleppo en Hama innamen, zijn er in het zuiden van het land ook rebellengroepen die steeds meer gebied innemen.

Naar eigen zeggen zijn de opstandelingen vanuit het zuiden Damascus op zo'n 20 kilometer genaderd en is het de bedoeling om de hoofdstad te omsingelen.

Volgens persbureau Reuters zijn de rebellen al in de buitenwijk Jaramana aangekomen en trekken ze daar standbeelden van de Syrische president Assad omver.

Regime Assad verzwakt, daardoor kunnen rebellen razendsnel oprukken

Wat is Hayat Tahrir al-Sham?

HTS is voortgekomen uit de terreurbeweging al-Qaida in Syrië en andere strijdgroepen. De groep wordt door onder meer de Verenigde Staten gezien als terreurgroep. HTS pleegde in het begin van de Syrische burgeroorlog gewelddadig verzet met aanslagen.

De groep wordt geleid door Abu Mohammad al-Jolani. Doelen zijn onder meer het omverwerpen van het regime van president Assad en het verdrijven van Iraanse milities die Assad steunen.

Hayat Tahrir al-Sham betekent 'Organisatie voor de bevrijding van de Levant'. Levant is een naam voor Syrië, Libanon en andere landen in het Midden-Oosten.

Wie is wie in Syrië?

Hoe het begon

Eind november begon rebellengroep Hayat Tahrir al-Sham (HTS) een nieuw offensief in Syrië. De gevechten tussen de rebellen en het regeringsleger van Assad leidden tot een verrassende razendsnelle opmars van de opstandelingen, tijdens de zwaarste gevechten in het land in jaren.

De groep is één van de grootste in de lappendeken aan rebellengroepen in Syrië. De coalitie waar HTS deel van uitmaakt, heeft steun van Turkije. Door de VS en de VN is HTS bestempeld als een terroristische organisatie.

Bekijk in de video hieronder een samenvatting van de opmars van de Syrische rebellen

Welkom

In dit liveblog volg je alle ontwikkelingen rond de opmars van de rebellengroepen in Syrië. In een mum van tijd hebben verschillende groepen aanzienlijke delen van Syrië veroverd op het regime van president Assad.