liveblog
NOS NieuwsAangepast

'Hoofdkantoor Wagner Groep in Oost-Oekraïne aangevallen'

In dit liveblog lees je de belangrijkste ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraïne deze week.

liveblog gesloten

'Hoofdkantoor Wagner Groep in Oost-Oekraïne aangevallen'

Het Oekraïense leger heeft het hoofdkantoor van de beruchte Russische paramilitaire Wagner Groep in Oost-Oekraïne aangevallen, meldt de Oekraïense gouverneur van Loegansk op Telegram. Volgens de gouverneur was het Wagner-hoofdkwartier gevestigd in een hotel in de stad Kadiivka.

Er zouden veel Russische slachtoffers zijn gevallen. Deze informatie is nog niet onafhankelijk bevestigd. Volgens de gouverneur zal zeker 50 procent van de overlevenden in Kadiivka alsnog overlijden vanwege het tekort aan medicatie ter plekke.

De Wagner Groep vecht mee in Oekraïne, maar Wagner-huurlingen worden ook ingezet in landen in Latijns-Amerika, Afrika en Syrië. Eerder schreven we dit artikel over de Wagner Group, over waar en waarom de militie wordt ingezet.

Erdogan belt met Poetin over uitbreiding graandeal

De Turkse president Erdogan heeft gebeld met zijn Russische ambtgenoot Poetin over onder meer de graandeal, meldt het kantoor van de Turkse president op Twitter. Erdogan zou hebben gezegd dat sinds het ingaan van de deal tussen Oekraïne en Rusland meer dan 13 miljoen ton graan is geleverd "aan degenen die het nodig hebben".

De Turkse president heeft naar eigen zeggen voorgesteld om meer etenswaren en "geleidelijk" andere grondstoffen via dezelfde route te gaan vervoeren. Ook zou Erdogan de hoop hebben uitgesproken dat er zo snel mogelijk een einde komt aan de oorlog tussen Rusland en Oekraïne.

Rusland en Oekraïne sloten in juli een akkoord over de export van graan, die door de oorlog maanden stillag. Met Turkije als bemiddelaar maakten de twee landen afspraken over de manier waarop schepen veilig de Zwarte Zee overvaren.

'Poetin investeert in netwerk aan ondergrondse bunkers'

De afgelopen jaren heeft de Russische president Poetin geïnvesteerd in de constructie van een uitvoerig netwerk aan ondergrondse bunkers. Daar wijzen althans de resultaten op van een onderzoek naar Poetins geheime bunkers dat journalist Oleg Roldoegin onlangs publiceerde op de onafhankelijke Russische nieuwssite Sobesednik. Roldoegin bracht op basis van openbare bronnen in kaart waar de bunkers staan, wie toeziet op de bouw en hoe het Kremlin zich op een eventuele kernoorlog voorbereidt.

Lees er meer over in dit bericht:

'Vredesbesprekingen mogen geen dekmantel zijn voor Russische herbewapening'

Alle vredesbesprekingen in Oekraïne mogen er niet toe leiden dat Rusland zich militair weer kan versterken, zegt de Britse minister Cleverly van Buitenlandse Zaken. Hij stelt dat hij geen tekenen ziet dat Rusland te goeder trouw aan onderhandelingen zou beginnen.

Cleverly zegt dat het VK de vredesbesprekingen "eerder vroeger dan later" ziet beginnen, maar dat Oekraïne wel de voorwaarden moet bepalen voor zulke besprekingen. "Alle onderhandelingen moeten echt zijn, zinvol en geen dekmantel voor Russische herbewapening en verdere rekrutering van militairen", zegt hij tegen Sky News.

'Meer dan 1,5 miljoen mensen zonder stroom in Odessa'

Door de Russische droneaanval op Odessa en omgeving van vannacht zitten volgens president Zelensky zo'n 1,5 miljoen mensen zonder stroom. Bij de aanval werden twee energiecentrales getroffen.

Volgens de autoriteiten kan het herstellen van de schade in het ergste geval twee tot drie maanden gaan duren. Het regionale bestuur zegt dat mensen die voor de energie in hun huis helemaal afhankelijk zijn van elektriciteit beter kunnen vertrekken.

Odessa is de grootste havenstad van Oekraïne. Volgens Kiev zette Rusland bij de aanval Iraanse drones in. Het Britse ministerie van Defensie zegt dat de Iraanse militaire steun aan Rusland de komende maanden waarschijnlijk toeneemt. Mogelijk gaat Iran ook raketten leveren.

Een winkelier tijdens stroomuitval in Odessa vijf dagen geleden

Doden bij aanval op 'hotel' in door Rusland bezet gebied

Bij een raketaanval op een gebouw in Melitopol in door Rusland bezet gebied in het zuiden van Oekraïne zijn volgens het Russische persbureau Ria Novosti twee doden gevallen. Een lid van het lokale bestuur zegt dat het gaat om een hotel. De brandweer probeert het vuur te doven en mensen onder het puin vandaan te halen. De raketten zouden door het Oekraïense leger zijn afgeschoten.

Volgens de bestuurder wisten de Russen twee raketten neer te halen, andere raketten zouden wel doel hebben getroffen. Op sociale media gaan berichten rond waarin wordt gezegd dat het complex door acht raketten is geraakt.

Raketaanval in door Rusland bezet Melitopol

Winnaars Nobelprijs voor de Vrede halen uit naar Rusland en Belarus

De drie mensenrechtenorganisaties die de Nobelprijs voor de Vrede hebben gewonnen, hebben bij de uitreiking in Oslo uitgehaald naar het Rusland van president Poetin en het Belarus van zijn bondgenoot Loekasjenko.

"Ik weet precies wat Oekraïne voor Rusland en Poetin zou moeten zijn", zei de vrouw van Ales Bjaljazki. "Ik weet precies wat Oekraïne voor Rusland en Poetin zou moeten zijn: een van Rusland afhankelijke dictatuur, precies zoals in Belarus, waar de stem van het onderdrukte volk wordt genegeerd en geminacht." Bjaljazki is het boegbeeld van de Belarussische organisatie Vjasna. Hij kon de prijs zelf niet in ontvangst nemen, omdat hij vastzit.

Jan Ratsjinskiy van het Russische Memorial wees erop dat de "krankzinnige en criminele oorlog tegen Oekraïne" een gevolg is van het jarenlang bekritiseren door het Kremlin van de geschiedenis en het recht op zelfbeschikking van de Oekraïners.

Oleksandra Matvitsjoek van het Oekraïense Center for Civil Liberties zei dat een politieke oplossing waarbij Rusland een deel van Oekraïne mag houden geen oplossing is. "Dat is geen vrede maar een bezetting."

Het Noorse Nobelprijscomité had de namen van de drie winnaars in oktober al bekendgemaakt.

Scholz wil toch weer met Poetin bellen, ondanks teleurstellende ervaringen

De Duitse bondskanselier Scholz wil ondanks eerdere teleurstellende ervaringen opnieuw met de Russische president Poetin bellen. "We zijn het totaal niet eens. Toch wil ik verder met hem praten, om tot een oplossing te komen. Dat kan niet als je niet met elkaar praat."

Scholz heeft sinds het begin van de Russische invasie in Oekraïne met tussenpozen van weken met Poetin gebeld. Bij het laatste gesprek begin deze maand maakten de twee elkaar verwijten; Scholz veroordeelde de vernietiging van de Oekraïense infrastructuur, Poetin sprak van een "verwoestende" opstelling van het Westen, inclusief Duitsland, omdat het Kiev met wapens en het opleiden van militairen steunt.

Het deprimerendste in deze gesprekken is volgens Scholz dat Poetin ondanks de enorme verliezen aan Russische kant blijft proberen Oekraïens grondgebied te veroveren. Hoeveel Russen in de strijd zijn omgekomen is niet bekend; algemeen wordt aangenomen dat het in de tienduizenden loopt.

Desondanks verlopen de gesprekken met Poetin altijd hoffelijk, zei Scholz. "Aan de andere kant van de lijn staat niemand te schreeuwen."

Vrijwel heel Odessa zonder stroom na aanval

Door een aanval op energiefaciliteiten in en om de Oekraïense stad Odessa zit vrijwel de gehele stad zonder stroom, meldt een adviseur van president Zelensky.


Alleen kritieke infrastructurele voorzieningen zoals ziekenhuizen en pompstations hebben op dit moment noodstroom, meldt hij. Volgens Maksym Marchenko, de gouverneur van de regio Odessa zou Rusland hierbij drones hebben gebruikt die explosieven bevatten.

Sinds deze herfst vernietigen de Russen structureel infrastructuur, en vooral de energievoorzieningen van Oekraïense steden. Onder meer Europa en de Verenigde staten helpen Oekraïne met noodaggregaten.

Technici herstellen een elektriciteitsverbinding na een Russische aanval eerder deze maand

'Nederlandse chips in Iraanse drones van Russisch leger'

Iraanse drones die Rusland gebruikt tijdens de oorlog in Oekraïne bevatten Nederlandse chips. Dat bevestigen meerdere bronnen aan het AD, waaronder de Britse onderzoeksorganisatie Conflict Armament Research (CAR).

Oekraïense Nobelprijswinnaar: 'Ontvoeringen horen bij Russische strategie'

Het Russische leger ontvoert stelstelmatig burgers uit de bezette delen van Oekraïne. Honderden Oekraïense bestuurders, journalisten, activisten en advocaten worden inmiddels vermist.

"Het is systematisch en onderdeel van het Russische beleid. Er moeten lijsten zijn geweest met wie moest worden opgepakt", zegt Oleksandra Romantsova, uitvoerend directeur van het Oekraïense Centrum voor Burgerlijke Vrijheden. Haar organisatie neemt vandaag de Nobelprijs voor de Vrede in ontvangst, samen met twee partnerorganisaties uit Belarus en Rusland.

Lees hier het hele interview met haar:

Onderwijsminister: Meer dan 2800 onderwijsinstellingen beschadigd

Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne zijn door Russische raketaanvallen meer dan 2800 onderwijsinstellingen beschadigd of vernietigd, zegt de Oekraïense minister van Onderwijs Shkarlet op Telegram.

Hij zegt ook dat de laatste honderd dagen 390 onderwijsinstellingen zijn geraakt door raketaanvallen en dat onder meer basisscholen, kleuterscholen en universiteiten verwoest zijn.

De aantallen die de minister noemt zijn niet onafhankelijk te verifiëren, maar ook UNICEF spreekt van "duizenden beschadigde scholen".

Poetin sluit nog een gevangenenruil met VS niet uit

President Poetin zegt ook toekomstige gevangenenruil met de Verenigde Staten niet uit te sluiten. De Amerikaanse basketbalster Brittney Griner werd eergisteren vrijgelaten uit een Russische strafkolonie in ruil voor de vrijlating van de de Russische wapenhandelaar Viktor Bout, die in de VS vast zat.

Volgens Poetin waren er "compromissen gevonden" die de weg vrijmaakten voor de uitruil en zou dat ook in de toekomst kunnen gebeuren. "We weigeren niet om dit in de toekomst voort te zetten", zei Poetin gisteren over de ruil. Het was de eerste keer dat de president zich hierover uitliet.

Maandenlang werd al gesproken over de vrijlating van Griner. Aanvankelijk werd volgens Amerikaanse media gesproken over een ruil waarbij ook een andere Amerikaan die vastzit in Rusland, ex-marinier Paul Whelan zou worden vrijgelaten. Hij zit echter nog altijd vast op verdenking van spionage. Volgens zijn advocaat zijn de onderhandelingen over zijn vrijlating nog in volle gang.

Eerder dit jaar was er ook al een gevangenenruil: toen werd een voormalige Amerikaanse militair die was veroordeeld nadat hij dronken een aantal Russische agenten zou hebben aangevallen geruild met Rus die in de VS was veroordeeld voor het smokkelen van drugs.

Zelensky: 'Bachmoet vrijwel geheel vernietigd'

Door zware gevechten is de stad Bachmoet vrijwel geheel vernietigd, zei president Zelensky in een dagelijkse toespraak. Hij zegt dat het "weer een stad in de Donbas is die door het Russische leger in puin is gelegd".

Sinds de zomer proberen de Russen de stad in te nemen, maar tot nu toe is dat zonder succes. Volgens Zelensky wordt er nog altijd zwaar gevochten in het gebied bij de stad en bij de andere Oost-Oekaraïense" steden Soledar, Marinka en Kreminna.

Bekijk beelden van de strijd in en om Bachmoet:

Bachmoet, stadje in het kruisvuur van de oorlog in Oost-Oekraïne

VS kondigt extra sancties aan om Iraanse leveringen aan Rusland te verstoren

De Verenigde Staten hebben extra sancties ingevoerd tegen drie Russische bedrijven die betrokken zijn bij de koop en het gebruik van Iraanse drones. Deze relatief goedkope drones worden door Rusland ingezet voor aanvallen op Oekraïens grondgebied. Iran heeft de levering van drones aan Rusland toegegeven, maar claimt dat de leveringen al plaatsvonden voor het begin van de oorlog in Oekraïne.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken zei dat de VS "ieder middel dat het land heeft" zal blijven gebruiken om leveringen van Iran aan Rusland te verstoren. Volgens de VS overweegt Iran ook om honderden ballistische raketten aan Rusland te leveren. Ook beschuldigt de VS Rusland en Iran ervan hun militaire samenwerking verder te versterken. Zou zou Rusland luchtafweergeschut, helikopters en gevechtsvliegtuigen leveren aan Iran, zei woordvoerder van het Witte Huis John Kirby.

Naast de sancties, kondigde Blinken extra militaire steun aan Oekraïne aan om de luchtafweer te versterken in onder meer de strijd tegen drones. Het steunpakket heeft een waarde van omgerekend bijna 261 miljoen euro.

Russen weigeren nog eens 200 Canadezen

Rusland heeft nog eens 200 Canadezen verboden om het land binnen te komen. Volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken is dat een reactie op de sancties die Canada onlangs afkondigde tegen 33 Russen.

Moskou zegt dat het onder anderen gaat om Canadese ministers en oud-ministers, parlementariërs en politiemensen. In totaal hebben de Russen nu ruim 1200 Canadezen een inreisverbod opgelegd.

Ook is de Canadese ambassadeur in Moskou vandaag op het matje geroepen. Haar is te verstaan gegeven dat Canada "een sfeer van russofobie" oproept.

Belarus: export Oekraïens graan naar Litouwen mag via ons

Belarus zegt dat het de doorvoer van Oekraïens graan via Belarus naar Litouwen zal accepteren, zonder voorwaarden. Dat heeft de Belarussische onderminister van Buitenlandse Zaken gezegd na een ontmoeting met VN-chef Guterres, meldt een VN-woordvoerder.

De onderminister heeft bij de VN ook opgeroepen de export van Belarussische kunstmest toe te staan. Dat product is nu op de sanctielijsten geplaatst, vanwege de steun van Belarus aan Rusland.

Graan nabij Charkov, in Oekraïne

IOC wil sporters uit Rusland en Belarus in Azië weer toelaten

Het Internationaal Olympisch Comité (IOC) wil sporters uit Rusland en Belarus weer toelaten bij internationale evenementen in Azië. Een motie van het Aziatisch olympisch comité werd vrijdag aangenomen.

Het IOC legde begin dit jaar sancties op aan beide landen na de Russische invasie in Oekraïne, die wordt gesteund door Belarus. Het comité deed toen de aanbeveling om Russische atleten te weren, of ze alleen zonder hun nationale symbolen te laten meedoen aan internationale evenementen. Vrijwel alle sportbonden namen dat over.

Het IOC zei in een verklaring dat het leiding wil geven aan de verdere verkenning van het voorstel uit Azië. De betreffende sporters zouden zich nog wel moeten houden aan bepaalde voorwaarden, waaronder het verbod op vlag, volkslied, kleuren of andere identificaties van Rusland en Belarus bij sportevenementen.

Wanneer de atleten uit Rusland en Belarus weer welkom zijn in Azië, is nog niet duidelijk.

IOC-voorzitter Thomas Bach

Poetin: 'Overeenkomst nodig om gevechten te beëindigen'

President Poetin heeft gezegd dat er in de toekomst uiteindelijk een overeenkomst moet worden gesloten om de gevechten in Oekraïne te beëindigen. Hij voegde eraan toe op dit moment nog weinig vertrouwen te hebben in zo'n overeenkomst, maar er wel open voor te staan.

Daarnaast liet Poetin weten zich verraden te voelen door het uiteenvallen van de akkoorden van Minsk, gesloten in 2014 en 2015. Daarin werden overeenkomsten gesloten over een staakt-het-vuren in het oosten van Oekraïne. Frankrijk en Duitsland bemiddelden destijds tussen Oekraïne en de door Rusland gesteunde separatisten. Volgens Poetin hebben die landen nu Rusland verraden door veelvuldig wapens te leveren aan Oekraïne, na de Russische inval in het land.

In de praktijk is het akkoord van Minsk na 2015 door beide partijen talloze keren geschonden.

Russische politicus moet cel in voor verspreiden 'nepnieuws'

De Russische oppositiepoliticus Ilja Jasjin is in Moskou veroordeeld tot 8,5 jaar cel. Volgens de rechtbank heeft hij 'nepnieuws' verspreid waarmee hij het Russische leger heeft geschaad. Daarop staan sinds het begin van de inval in Oekraïne zware straffen. Iedereen die volgens het Kremlin "liegt en verklaringen aflegt die de strijdkrachten in diskrediet brengen", kan worden vervolgd. Zo mogen Russen de oorlog in Oekraïne geen oorlog noemen, maar moeten ze in plaats daarvan de verhullende term "militaire operatie" gebruiken.

Jasjin was aangeklaagd omdat hij zich in een live-uitzending op YouTube had uitgesproken over de vondst van tientallen lijken in de Oekraïense plaats Boetsja. Het oppositielid twijfelde openlijk aan de officiële Russische lezing over dat drama. Volgens het Kremlin waren de foto's van burgerslachtoffers in de straten van Boetsja gemanipuleerd. Het lijkt er echter op dat Russische militairen uit frustratie en wraak willekeurige burgers hebben doodgeschoten.

Lees meer over de veroordeling van Jasjin in onderstaand artikel van Nieuwsuur.

Erdogan zondag in gesprek met Poetin

De Turkse president Erdogan gaat komende zondag in gesprek met de Russische president Poetin. Dat zei hij vanmorgen in een toespraak. Wat precies besproken gaat worden, is nog niet bekend. Ook kondigde Erdogan een gesprek aan met de Oekraïense president Zelensky. Dan bespreken ze de graandeal. Die deal moet ervoor zorgen dat de graanhandel over de Zwarte Zee via Turkije, ondanks het conflict, doorgaat.

VS keurt nieuw steunpakket goed met antidronesystemen

De Verenigde Staten hebben een nieuw steunpakket voor Oekraïne goedgekeurd, ter waarde van zo'n 275 miljoen dollar. Dat melden bronnen aan persbureaus AP en Reuters. Washington stuurt onder meer grote hoeveelheden munitie en geavanceerde systemen die drones kunnen opsporen en vernietigen. Ook gaan er luchtverdedigingssystemen naar Oekraïne.

Het gaat om een kleiner steunpakket dan de VS de afgelopen maanden heeft gestuurd. Veel militaire deskundigen denken dat het aantal aanvallen de komende tijd zal afnemen vanwege de winter. De VS heeft met dit pakket erbij dit jaar ruim 19 miljard dollar aan militaire steun aan Oekraïne geleverd.

Secretaris-generaal Stoltenberg van de NAVO zegt dat het erop lijkt dat Rusland zijn militaire activiteiten op de grond nu afbouwt om te hergroeperen. Een nieuw offensief zou gepland staan voor wanneer het weer warmer wordt.

Nederland stuurt materieel om energie-infrastructuur te herstellen

Nederland gaat transformatoren, schakelcomponenten en kabels naar Oekraïne sturen om het elektriciteitsnet mee te helpen herstellen. De bijdrage is onderdeel van de 180 miljoen euro die het kabinet heeft vrijgemaakt voor steun aan Oekraïne in de winter, zeggen de ministeries van Buitenlandse Zaken en Economische Zaken en Klimaat.

10 procent van die steun is bedoeld voor "het herstel van vitale infrastructuur". De schade aan de energievoorzieningen is de laatste tijd nog opgelopen door Russische bombardementen, iets wat president Poetin ook heeft erkend. Door deze bombardementen heeft een deel van de Oekraïners geen toegang tot elektriciteit, warmte en water.

"Nu de winter zijn intrede doet zijn de gevolgen van de ernstig beschadigde energie-infrastructuur des te groter voor de Oekraïense bevolking", zegt klimaatminister Jetten. "Met deze noodleveringen willen we Oekraïne blijven helpen, zodat de hoognodige reparaties zo goed mogelijk door kunnen blijven gaan."

Om het logistiek in orde te krijgen, werkt Nederland samen met de Europese Commissie. Het transport van het materieel naar Oekraïne wordt vergoed de humanitaire hulporganisatie van de EU.

Paus huilt tijdens gebedsdienst om situatie Oekraïne

Paus Franciscus is tijdens een gebedsdienst in het centrum van Rome in huilen uitgebarsten toen hij het lijden van Oekraïners benoemde. Zijn stem begon te trillen toen hij het over de Oekraïners had.

Hij was zo'n dertig seconden niet in staat om iets te zeggen. Zijn stem stokte toen hij het gebed hervatte. Zijn toehoorders, onder wie de burgemeester van de Italiaanse hoofdstad, klapten massaal toen ze doorkregen dat hij moest huilen.

De gebedsdienst stond in het teken van het feest van de Onbevlekte Ontvangenis, een nationale feestdag in Italië. "Onbevlekte maagd, vandaag had ik U de dank van het Oekraïense volk willen brengen", zei hij voordat het hem te veel werd.

"In plaats daarvan moet ik U nogmaals de smeekbeden brengen van kinderen, ouderen, vaders en moeders, van de jongeren van dat geteisterde land, dat zo lijdt", vervolgde hij. Sinds het begin van de Russische invasie heeft de paus in bijna al zijn publieke optredens de situatie in Oekraïne benoemd.

Paus Franciscus geëmotioneerd bij gebed voor Oekraïne

Poetin erkent aanvallen op energie-infrastructuur, maar legt schuld bij Oekraïne

President Poetin erkent dat het Russische leger aanvallen heeft uitgevoerd op Oekraïense energievoorzieningen. Maar hij zegt ook dat dat een reactie is geweest op het aanvallen van de Krimbrug. Hij beschuldigt Oekraïne ervan dat het de watertoevoer naar de stad Donetsk heeft afgesloten, waar meer dan een miljoen mensen wonen. Dat noemt hij een "daad van genocide".

Het steekt hem dat "niemand daar ooit een woord over heeft gezegd". "Maar zodra wij hier op reageren, is er ophef in de hele wereld", zei hij op een receptie met militairen die een medaille voor een heldendaad uitgereikt kregen.

Overigens ziet Oekraïne de Krimburg als een legitiem doelwit, omdat dit een illegaal Russische bouwwerk is op Oekraïens grondgebied. Ook Donetsk is door Rusland illegaal geannexeerd.

Poetin bevestigt energie-infrastructuur Oekraïne aan te vallen

Echtpaar gearresteerd in Odessa, verdacht van spioneren voor Rusland

De Oekraïense veiligheidsdienst heeft een echtpaar gearresteerd dat van spionage voor Rusland verdacht wordt in de haven van Odessa, aan de Zwarte Zee. In een verklaring zegt de dienst dat het stel wordt beschuldigd van het verzamelen van informatie voor Rusland over locaties voor mogelijke militaire inzet en de verplaatsing van luchtverdedigingseenheden.

Er wordt gedacht dat de twee medewerkers zijn van de Russische militaire intelligentiedienst en dat ze een netwerk van agenten wilden samenstellen in het zuiden van Oekraïne. De Oekraïense veiligheidsdienst zou mobieltjes en computers hebben gevonden met daarop bewijs van "verborgen correspondentie met de agressor". Het stel is aangehouden op het moment dat het geheime informatie naar Rusland wilde sturen.

Volgens de veiligheidsdienst zijn de man en de vrouw in 2018 naar Oekraïne gekomen en kregen toen een verblijfsvergunning. De man zou in het Russische leger hebben gediend.

Amerikaanse basketbalster Griner vrijgelaten bij gevangenenruil

De Amerikaanse basketbalster Brittney Griner is vrijgelaten uit de Russische strafkolonie waar ze gevangen zat. In ruil voor haar vrijlating hebben de Verenigde Staten de Russische wapenhandelaar Viktor Bout laten gaan, die daar in de cel zat.

De Saudische kroonprins Mohammed bin Salman en de president van de Verenigde Arabische Emiraten hebben bij de gevangenenruil bemiddeld. Griner is met een privévliegtuig van Moskou naar Abu Dhabi overgebracht, daarvandaan vloog ze door naar de VS.

President Biden en vicepresident Harris hebben met de basketbalster gesproken, meldt een Amerikaanse overheidsfunctionaris. Ze zou in goede gezondheid verkeren.

Er zijn beelden vrijgegeven waarop is te zien dat Bout op weg naar Rusland zijn moeder belt. Griner hoort pas in het vliegtuig dat ze terug naar huis mag:

Amerikaanse basketbalster Griner uitgeruild tegen Russische wapenhandelaar Bout

Zelensky uitgeroepen tot 'invloedrijkste Europeaan' van dit jaar

Nieuwsplatform Politico heeft president Zelensky uitgeroepen tot invloedrijkste Europeaan van het jaar. Europa kijkt opnieuw naar strategische betrekkingen, het toelaten van nieuwe landen tot de EU en energiezekerheid. Ook neemt het defensie serieus, en dat komt grotendeels door de 44-jarige oorlogspresident, schrijft Politico.

Zelensky is iemand die "Europa niet alleen is gaan vertrouwen, maar ook bewonderen en volgen, in tegenstelling tot de vorige presidenten van Oekraïne". Ook heeft hij volgens Politico de rest van Europa ervan overtuigd dat de toekomst van Oekraïne met die van Europa verbonden is. Bovendien lukt het de president om sancties af te dwingen en wapens te krijgen. "Zolang Zelensky leeft, zal hij Europa blijven bewegen in de richting die hij wil", aldus Politico.

De president werd gisteren uitgeroepen tot 'persoon van het jaar' door Time. Het Amerikaans tijdschrift prijst de moed van Zelensky en zegt dat hij een bron van inspiratie is voor Oekraïners.

Scholz: nucleaire dreiging afgenomen door internationale druk

Het risico dat Rusland kernwapens inzet in de oorlog in Oekraïne is afgenomen dankzij de internationale druk op president Poetin, zegt de Duitse bondskanselier Scholz. "Rusland is gestopt met het dreigen met kernwapens. Als reactie op het feit dat de internationale gemeenschap een rode lijn heeft getrokken", zegt Scholz in het interview met de Duitse Funke-mediagroep.

De bondskanselier zegt dat een nucleaire escalatie voorlopig is afgewend. Volgens de Duitse regeringsleider hielp zijn recente bezoek aan China daarbij. "Tijdens mijn bezoek aan Peking hebben de Chinese president Xi en ik gezamenlijk uitgesproken dat er geen kernwapens mogen worden gebruikt. Kort daarna hebben de G20-landen dit standpunt opnieuw bevestigd."

Poetin: Rusland zet niet als eerste nucleaire wapens in

De Russische president Poetin zegt dat de dreiging van een nucleaire oorlog vergroot is, maar Rusland is volgens hem niet "gek geworden" en zal nucleaire wapens niet als eerste inzetten. "De dreiging groeit, het zou verkeerd zijn om daarover te zwijgen", sprak Poetin op televisie, om eraan toe te voegen dat Rusland heel goed weet wat de gevolgen zijn van de inzet van kernwapens.

Ruim negen maanden na de Russische invasie van Oekraïne zei Poetin dat de oorlog weleens lang kan gaan duren. Poetin had Oekraïne eigenlijk met een kort offensief op de knieën willen dwingen, maar dat plan mislukte. Maar volgens Poetin heeft Rusland belangrijke vooruitgang geboekt. Hij doelde daarmee op de illegale inlijving van oostelijke regio's in Oekraïne na schijnreferenda. Over geen van deze regio's heeft Rusland overigens de volledige controle.

Hij refereerde net als eerder ook weer aan tsaar Peter de Grote, die volgens Poetin graag had gezien dat de Zee van Azov een Russische binnenzee zou worden.

Volgens Poetin komt er voorlopig geen nieuwe mobilisatie. Van de 300.000 reservisten die in september en oktober zijn opgeroepen zou ongeveer de helft zijn ingezet in Oekraïne. 77.000 van hen zouden zijn ondergebracht in gevechtseenheden. De rest zou nog worden getraind. Gezien de cijfers heeft het volgens Poetin geen zin om te praten over een nieuwe mobilisatie.

Burgemeester Kiev wuift kritiek Zelensky over wintervoorbereidingen weg

Burgemeester Vitali Klytsjko van Kiev heeft gereageerd op kritiek van president Zelensky op zijn voorbereidingen voor de winter. In een interview met persbureau Reuters noemt hij de opmerkingen van de president politiek gemotiveerd en "vreemd".

Vorige week gaf Zelensky in een van zijn videoboodschappen een sneer aan de burgemeester van de hoofdstad. Hij beschuldigde de autoriteiten van Kiev ervan te weinig schuilkelders te hebben gerealiseerd, ondanks de herhaalde aanvallen van de Russen op de energievoorzieningen.

De burgemeester zegt dat Kiev meer warmtepunten heeft die inwoners voorzien van verwarming en elektriciteit dan andere steden. Over de berisping van Zelensky zegt hij: "Het geeft een raar beeld als we ruziemaken met elkaar, terwijl we strijden tegen een gemeenschappelijke vijand." Hij wijst erop dat het gesteggel de wenkbrauwen doet fronsen bij de westerse bondgenoten.

Voordat Rusland begin dit jaar Oekraïne binnenviel gold Klytsjko als een van Zelensky's grootste politieke tegenstanders. "Ik ben ervan overtuigd dat hier politieke redenen achter zitten", aldus de burgemeester.

Time Magazine roept Zelensky en Oekraïners uit tot 'Person of the Year'

Het Amerikaanse Time Magazine heeft de Oekraïense president Zelensky en het moreel van de Oekraïners uitgeroepen tot 'persoon van het jaar 2022'. Het tijdschrift prijst de moed van de president en zegt dat Zelensky een bron van inspiratie is voor Oekraïners.

Het Amerikaanse tijdschrift kiest elk jaar een persoon uit die wereldwijd van grote invloed is, in positieve of negatieve zin. In een profiel van de Oekraïense president schrijft Time dat de moed van de 44-jarige leider sinds het begin van de oorlog 'besmettelijk' is. Het feit dat Zelensky in Oekraïne bleef na de Russische invasie, noemt Time geen vanzelfsprekendheid.

De president deelt de titel Persoon van het Jaar met een handvol mensen die volgens Time het moreel van Oekraïne vertegenwoordigen. Het tijdschrift noemt onder andere de Oekraïense Oleg Kutkov, die communicatienetwerken overeind wist te houden, journalist Olga Rudenko, die in Oekraïne bleef om te schrijven over de oorlog en de Britse legerarts David Nott, die sinds het uitbreken van de oorlog vier keer naar Oekraïne is gereisd om medici op te leiden.

Op het moment dat Rusland Oekraïne binnenviel was Zelensky pas een krappe drie jaar president, daarvoor werkte hij als acteur en komiek. De vaardigheden die hij daarbij heeft opgedaan zijn de afgelopen maanden goed van pas gekomen, concludeert Time. "Zelensky past zich makkelijk aan, is getraind om onder druk te werken en hij weet hoe hij zijn publiek moet doorgronden. Nu is de wereld zijn publiek geworden en is hij vastbesloten niet teleur te stellen."

De Person of the Year-verkiezing is een traditie waarmee het opinieblad in 1927 begon. De winnaar kan een persoon zijn, maar ook een groep, idee of plaats. Vorig jaar viel ondernemer Elon Musk de eer ten deel. Angela Merkel, de gezichten van de #MeToo-beweging, Mark Zuckerberg en ook Vladimir Poetin werden eerder gekozen tot persoon van het jaar.

MH17-veroordeelde Girkin terug in Moskou na weigering aan front Oekraïne

De Russische ex-commandant Igor Girkin is terug in Moskou nadat hij is weggestuurd bij het Oekraïense front. Dat laat hij zelf weten op Telegram. Vorige maand werd Girkin tot levenslang veroordeeld voor zijn rol bij het neerschieten van vlucht MH17.

Girkin schrijft dat hij zich in de afgelopen maanden meerdere keren heeft gemeld bij Russische militairen aan het Oekraïense front om deel te nemen aan de oorlog. Door de Russen werd hij echter niet met enthousiasme ontvangen. Afgelopen oktober zou Girkin zich hebben willen aansluiten bij het leger van de 'Volksrepubliek Donetsk', de door Rusland uitgeroepen republiek in het oosten van Oekraïne. Daar heeft hij enige tijd doorgebracht totdat hij er eind vorige maand tot zijn eigen verbazing achterkwam dat hij niet geregistreerd stond bij de eenheid. Daarop moest hij zijn dienstwapen en andere legerspullen weer inleveren.

De Volkskrant schrijft dat Moskou Girkin niet aan het front wil hebben om te voorkomen dat hij in de handen van de Oekraïners valt en wordt uitgeleverd aan Nederland. Wie hem in de kraag vat, kan rekenen op een beloning van 100.000 dollar van Kiev.

Eenmaal terug in Moskou liet Girkin zich negatief uit over wat hij had gezien bij de Russische troepen. Op Telegram schrijft hij dat de militairen "automatisch doorvechten, zonder enig idee te hebben van strategische doelen van de militaire campagne". Volgens Girkin is het moreel onder de Russische militairen ver te zoeken. "Ze hebben geen idee waarvoor zij vechten." Ook denkt hij dat de aanvallen op de Oekraïense energievoorzieningen geen zin hebben. "De Oekraïners zullen niet in opstand komen of slechter gaan vechten, integendeel."

16 doden bij ongeluk met legervrachtwagen

Bij een ongeluk met een legervrachtwagen in het door Rusland gecontroleerde deel van de Donetsk-regio in Oost-Oekraïne zijn zeker 16 mensen om het leven gekomen. Dat meldt het Duitse persbureau DPA op basis van Russische autoriteiten. Onder de doden zouden Russische soldaten zijn. Vier anderen raakten gewond. De vrachtwagen zou in botsing zijn gekomen met een minibus tussen de steden Sjachtarsk en Tsjystjakove.

Opsporingsteam terug uit Oekraïne: 'Niet voor te stellen wat we aantroffen'

Oproep voor boycot van Russische cultuur

De Oekraïense minister van cultuur heeft een oproep gedaan aan Westerse bondgenoten om Russische cultuur te boycotten. Muziek van Tsjaikovski en andere Russische componisten zou niet meer opgevoerd moeten worden tot het eind van oorlog.

In een opiniestuk in Britse krant The Guardian betoogt Oleksandr Tkachenko dat zo'n "culturele boycot" niet hetzelfde is als het "cancelen van Tsjaikovski", maar dat het gaat om het "tijdelijk stoppen met het uitvoeren van zijn werk totdat Rusland stopt met de bloedige invasie".

De minister benadrukt dat Rusland Oekraïne niet alleen fysiek aanvalt, maar ook probeert de Oekraïense cultuur en geschiedenis te vernietigen. En dat de oorlog een "strijd om de beschaving is rondom de cultuur en de geschiedenis" waarbij Rusland steeds herhaalt dat de twee staten een natie vormen. "In de bezette gebieden zijn Oekraïense bibliotheken vernield, is het woord 'Oekraïne' weggehaald en zijn Oekraïense musea gesloopt."

Oekraïne is dit jaar de top trending zoekopdracht in Nederland

In beeld: doorleven met de black-outs

Geen stroom. Het is sinds het uitbreken van de oorlog onderdeel geworden van het dagelijks leven van miljoenen Oekraïners. In heroverde gebieden, maar ook in steden ver van het front.

  • EPA
    Tieners op een schommel verlicht met een zaklamp in Kiev
  • AFP
    Een vrouw speelt gitaar in een kroeg tijdens een black-out in Lviv, begin deze maand.
  • AFP
    Een barman gaat door met zijn werk tijdens de black-out in Lviv
  • EPA
    Een restaurant verlicht met kaarsjes in Lviv.
  • EPA
    Mensen gebruiken hun telefoon om hun weg te vinden in een gebied zonder elektriciteit in Kiev.
  • EPA
    Een vrouw in een restaurant zonder stroom in Kiev
  • AFP
    Boodschappen doen tijdens een stroomstoring in Odessa
  • AFP
    Een voetganger loopt over straat in Odessa

Polen accepteert Patriot-luchtafweer uit Duitsland

De Poolse regering heeft na weken van politieke discussie ingestemd met de plaatsing van Patriot-raketten uit Duitsland op Pools grondgebied.

Duitsland bood Polen het luchtverdedigingssysteem aan nadat een Oekraïense luchtafweerraket, die was afgevuurd tijdens een Russische aanval, per ongeluk op Pools grondgebied terecht was gekomen. Aanvankelijk accepteerde het Poolse ministerie van Defensie het Duitse afweersysteem, maar Jaroslaw Kaczynski, leider van regeringspartij PiS, hield dit tegen. Hij vond dat het luchtafweersysteem naar Oekraïne moest.

Duitsland zei daarop dat de Patriots deel uitmaken van de luchtafweer van de NAVO en dat ze alleen op grondgebied van de lidstaten van het militair bondgenootschap mogen worden geplaatst.

De Poolse minister van Defensie Blaszczak zegt nu het luchtafweersysteem toch te accepteren. "We maken afspraken om het systeem in Polen te plaatsen en aan ons commandosysteem te koppelen", schrijft Blaszczak op Twitter.

VS zegt aanvallen buiten Oekraïens grensgebied niet aan te moedigen

Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken moedigt Oekraïne niet aan om raketaanvallen uit te voeren buiten zijn landsgrenzen. Het ministerie reageert daarmee op de raketinslagen op militaire bases op Russisch grondgebied, vandaag in Koersk en gisteren in Rjazan en Engels. Rusland claimt dat Oekraïne deze aanvallen heeft uitgevoerd met drones. De Oekraïense regering heeft daar nog niet officieel op gereageerd.

De bases die zijn aangevallen, liggen honderden kilometers verwijderd van de Oekraïense grens. De Amerikanen zeggen dat ze geen wapens hebben geleverd die bedoeld zijn om te gebruiken bij aanvallen op Russisch grondgebied. "We hebben heel duidelijk gemaakt dat dit defensieve wapens zijn."

Bij de aanvallen op de militaire basis in Koersk vloog een olie-opslagtank in brand:

Russische olieopslag geraakt bij droneaanval

Tsjetsjenen vechten mee met Oekraïense leger, 'We moeten de Russen stoppen'

Naar schatting enkele honderden Tsjetsjenen vechten aan het front mee met Oekraïne tegen de Russen. In Rusland hebben ze een gemeenschappelijke vijand.

Een van de mannen die al sinds 2014 in Oekraïne tegen de Russen vecht is Maga, de strijdnaam van de 29-jarige Mohammed. "Wij kennen de pijn van de Oekraïners. De Russen willen hen vernietigen, net zoals ze dat met mijn volk willen doen. Dat verenigt ons, en daarom moeten we de Russen stoppen."

Tsjetsjeense rekruten worden getraind in het met sneeuw bedekte heuvellandschap even buiten de Oekraïense hoofdstad Kiev, staat in onderstaand artikel:

Oekraïense ziekenhuizen overwegen uitstellen operaties

Het Oekraïense ministerie van Volksgezondheid vraagt aan ziekenhuizen om geplande operaties uit te stellen, en alleen nog spoedeisende hulp te verlenen. Zo hoopt de Oekraïense regering de druk op de gezondheidszorg te verlichten, die kampt met stroomuitval vanwege Russische raketaanvallen op de elektriciteitsvoorziening in het land.

Het ministerie laat het aan artsen over om te bepalen welke operaties wel en niet doorgaan.

De ziekenhuizen werken in het geval van een stroomuitval met noodgeneratoren, hieronder is te zien hoe dat gaat:

Oekraïense ziekenhuizen worstelen met aanhoudende stroomuitval

Europese Unie wil versnelde onderhandelingen over toetreding Balkanlanden

De Europese Unie roept op tot versnelde toetredingsonderhandelingen met de landen op de Westelijke Balkan. De voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel, onderstreepte op een top in de Albanese hoofdstad Tirana dat hij hoopt dat Albanië, Bosnië en Herzegovina, Kosovo, Montenegro, Noord-Macedonië en Servië op termijn lid worden van de EU. "Ik ben er absoluut van overtuigd dat de toekomst van onze kinderen dan veilig en voorspoediger zal zijn."

Aan de top in Tirana nemen leiders van de EU deel, samen met collega's uit de betrokken landen. Op de top stonden zij onder meer stil bij de oorlog in Oekraïne. De samenwerking tussen de EU en de Westelijke Balkan noemen de EU-leiders in het licht daarvan "nog belangrijker", valt te lezen in een persverklaring.

De EU onderhandelt met alle landen van de Westelijke Balkan over toetreding tot de EU, een proces dat jaren duurt. Bij de vorige EU-Balkan-top in juni uitten de landen uit de regio nog hun frustraties over de traagheid van het proces. Daar lijkt nu verandering in te komen. De EU is volgens de Albanese premier Rama niet eerder zo vastbesloten geweest "om voor de regio te pleiten, en ervoor te zorgen dat de onderhandelingen niet doodbloeden."

Leiders van de EU en hun collega's uit de Westelijke Balkan poseren voor een foto tijdens een top in Tirana

Rusland overweegt bodemprijs op olie

Rusland overweegt een bodemprijs in te stellen op de export van olie, schrijft persbureau Bloomberg. Hoe Rusland dat gaat doen, is nog niet zeker. Dat kan met een minimumprijs op olievaten, of door maximale kortingen vast te stellen.

De bodemprijs zou een reactie zijn op het prijsplafond dat sinds gisteren van kracht is op Russische olie in de Europese Unie en landen van de G7. Daardoor geldt er een maximumprijs van 60 dollar per vat. In de EU geldt sinds maandag ook een boycot op Russische olie.

Toen de maatregel werd aangekondigd, lag de marktprijs van Russische olie nog op 67 dollar per vat, inmiddels is dit gezakt naar ongeveer 57 dollar.

Bekijk hieronder de ontwikkeling van de prijs van Russische olie in 2022:

Rusland en Oekraïne wisselen krijgsgevangenen uit

Rusland en Oekraïne hebben weer gevangenen uitgeruild. Oekraïne liet 60 Russische mannen gaan, Rusland 58 Oekraïense mannen en 2 vrouwen. Een groot deel van de mensen die Rusland vrijliet, was gevangengenomen in Marioepol. Dat is de stad in het zuiden die het afgelopen voorjaar hardnekkig weerstand bood tegen de Russische aanvallers. Veertien vrijgelatenen vochten in de Azovstal-fabriek, het bolwerk dat pas in mei door de Russen kon worden ingenomen.

Ook vorige week werden gevangenen uitgewisseld. Toen ging het om vijftig gevangenen van beide kanten. Het ruilen van gevangenen is het enige onderwerp dat beide landen nog met elkaar bespreken. Alle andere onderhandelingen zijn vastgelopen.

Letland trekt zendvergunning Russische oppositiezender in

De Letse mediatoezichthouder heeft de zendvergunning ingetrokken van de naar het buitenland uitgeweken Russische oppositiezender TV Rain. Directe aanleiding is dat de zender volgens de Letten steun heeft uitgesproken voor het Russische leger. De toezichthouder ziet de zender als een gevaar voor de nationale veiligheid en openbare orde in Letland. Ruim een kwart van de Letten heeft een Russische achtergrond.

Onlangs riep een belangrijke presentator van TV Rain Russische militairen aan het front en hun familie op om hun verhalen met het tv-station te delen. Ook zei de presentator dat de zender hen zou helpen. Hij bood daarna zijn excuses aan en zei toen dat hij absoluut niet van plan was om Russische militairen aan het front materieel te steunen. Het mocht niet baten. De zender ontsloeg hem en bood ook excuses aan.

Letland had de zender al eerder op de vingers getikt, omdat een kaart was getoond, waarop de door Rusland geannexeerde Krim als Russisch grondgebied stond aangegeven. Ook zou de zender het Russische leger een keer "ons" leger hebben genoemd.

De eigenaar van de zender noemt de beschuldigingen oneerlijk en absurd. Ze gaat mogelijk in beroep. De zender kan vanaf donderdag in Letland niet meer uitzenden op de kabel. De uitzendingen op YouTube gaan wel gewoon door.

TV Rain bericht over het algemeen kritisch over het regime van Poetin en de oorlog in Oekraïne. De zender is door het Kremlin tot werktuig van het buitenland bestempeld.

De studio staat sinds oktober in Amsterdam. De zender trekt een paar miljoen kijkers per dag:

Russische TV Rain zendt vanuit Nederland uit over oorlog

Bloedige slag om prestigekwestie Bachmoet

Sinds de terugtrekking van de Russen uit Cherson in november is het front in Oekraïne nauwelijks verschoven. Toch wordt op in ieder geval één plaats hard gevochten: bij Bachmoet in de regio Donetsk.

'Bachmoet' is vooral een prestigekwestie voor de Russen geworden, zegt George Dimitriu, onderzoeker bij Instituut Clingendael. "Het is de enige plek waar Rusland in het offensief zit. Oekraïne weigert de stad op te geven, zegt Frans Osinga, hoogleraar oorlogsstudies aan de Universiteit Leiden. "Dat kun je politiek niet verkopen, omdat Kiev weet wat er met burgers in bezet gebied gebeurt."

Daarmee draait de strijd om Bachmoet uit op een slijtageslag, is te lezen in onderstaand artikel.

Russische toeristen in Venezuela, ze kunnen bijna nergens anders meer heen

Door de sancties die tegen hun land zijn afgekondigd zijn Russen in veel landen niet meer welkom. Dat zijn ze nog wel in Venezuela, een trouwe bondgenoot van Rusland. Beide landen profiteren daarvan.

Door de jaren van politieke onrust en sombere economische situatie in Venezuela blijven de westerse toeristen weg. Russen die een zon- en zeebestemming zoeken zijn op het Venezolaanse eiland Isla Margarita daarom meer dan welkom.

Het eiland heeft sinds 2 oktober weer een directe luchtverbinding met Moskou. Die was opgeschort omdat Russische vliegtuigen op een deel van de route niet meer welkom waren. De route is daarna aangepast. Meer dan 3000 Russen hebben sindsdien duizenden euro's neergelegd voor een veertien uur durende vlucht.

  • AFP
  • AFP
  • AFP
  • AFP
  • AFP
  • AFP
  • AFP

Brand in Koersk is in brandstoftank op militair vliegveld

De olieopslagtank die vannacht in de Russische regio Koersk bij een drone-aanval in brand is geschoten, staat op een vliegveld dat volgens het Duitse persbureau DPA sinds het begin van de oorlog alleen voor militaire doeleinden wordt gebruikt. De brand was rond het middaguur (plaatselijke tijd) nog niet onder controle. In verband met de brand blijven twee scholen in de buurt gesloten.

Volgens DPA is ook een bedrijfscomplex in de buurt van de stad Brjansk aangevallen. Die ligt op zo'n 80 kilometer van de grens met Oekraïne. Wat daar gebeurt is staatsgeheim, schrijft DPA. Het doelwit was een brandstofreservoir dat leeg zou hebben gestaan.

Russische olieopslag geraakt bij droneaanval

EU-leiders praten in Albanië met Balkanlanden

De leiders van de EU-landen gaan vandaag in Albanië in gesprek met hun collega's uit Albanië, Bosnië en Herzegovina, Kosovo, Montenegro, Noord-Macedonië en Servië. Behalve toetreding van deze landen tot de EU zijn spanningen in de regio en de oorlog in Oekraïne belangrijke gespreksonderwerpen. "Op de westelijke Balkan dreigen meerdere crises en de landen voelen de onmiddellijke gevolgen van de agressie van Rusland tegen Oekraïne", zei EU-buitenlandchef Borrell.

Om de Balkanlanden meer aan de EU te binden, en Russische en Chinese invloed te weren, wil Brussel de toetredingsonderhandelingen versnellen. Als tegenprestatie moeten deze landen hun buitenlandse politiek helemaal in lijn met die van de EU brengen.

Vooral Servië dreigt dwars te liggen, een land dat vanouds banden heeft met Rusland. Het land heeft de Russische aanval op Oekraïne veroordeeld, maar president Vucic weigert Rusland zelf te veroordelen. Servië heeft zich ook niet aangesloten bij de sancties die westerse landen tegen Rusland hebben afgekondigd.

Russische staatsbank doelwit DDoS-aanval

De op een na grootste Russische bank zegt slachtoffer te zijn van een cyberaanval. Het zou de grootste DDoS-aanval op de bank ooit zijn. De website en de app van de VTB-bank zijn moeilijk bereikbaar. De tegoeden van de klanten zijn veilig, aldus de bank.

De meerderheid van de aanvallen zou vanuit het buitenland worden verstuurd, maar een deel is afkomstig van Russische IP-adressen. Dat laatste vindt de bank zorgwekkend. Informatie over die adressen wil de bank aan opsporingsdiensten overdragen.

De Russische staat heeft de meerderheid van de aandelen van de bank in handen. Staatsbedrijven en overheidsinstellingen zijn sinds het uitbreken van de oorlog vaker doelwit van DDoS-aanvallen.

Oekraïners blijven net bevrijde gebieden ontvluchten

De regio's Cherson en Charkov zijn deels bevrijd, maar dicht bij het front kampen inwoners bijna dagelijks met Russische luchtaanvallen. Ze vluchten daarom nog steeds naar Kiev, als dat kan.

Oekraïners blijven net bevrijde gebieden ontvluchten

Oekraïense munt grivna ongeldig in bezet deel regio Cherson

De inwoners van het door Rusland bezette deel van de regio Cherson moeten hun Oekraïense spaargeld omzetten in Russische roebels. De Oekraïense grivna is vanaf 1 januari niet meer geldig, zo heeft het hoofd van de bezettingsautoriteiten laten weten. Als reden gaf hij op dat de Oekraïense munt door de economische problemen van het land niets meer waard zou zijn.

Oekraïne wist de Russen uit een deel van de regio te verdrijven. Vorige maand werd ook de stad Cherson bevrijd, maar het grootste deel van de regio wordt nog altijd door Rusland bezet.

In de eveneens door Rusland bezette en geannexeerde regio's Loegansk en Donetsk is de roebel al langer het wettige betaalmiddel.

Oekraïense munten

Brand in olieopslag na droneaanval bij Russische stad Koersk

De gouverneur van de Russische regio Koersk zegt dat bij een droneaanval een olieopslagtank in brand is gevlogen. Er zouden geen slachtoffers gevallen zijn. De regio Koersk grenst aan Oekraïne.

Op Russische media gaan beelden rond van wat de brand in de olieopslag zou zijn:

De melding volgt op twee droneaanvallen op militaire bases gisteren. Volgens Rusland zat Oekraïne daarachter. Beide bases liggen honderden kilometers van de grens met Oekraïne. The New York Times spreekt van de brutaalste Oekraïense aanval in deze oorlog tot dusver.

De drones voor de Russische bases bij Rjazav en Saratov zouden in Oekraïne zijn gelanceerd. Zeker een van de drones is door Oekraïense commandotroepen dicht bij een basis naar het doel geleid, zei een Oekraïense bron tegen de krant. De aanvallen tonen volgens de krant aan dat Oekraïne in staat is om diep in Rusland toe te slaan en ook bereid is om het oorlogsterrein naar Rusland te verplaatsen. Bij de aanval op de bases bij Rjazav zijn volgens Rusland drie doden gevallen en twee vliegtuigen licht beschadigd.

VN: zeker 6700 burgerdoden door oorlog in Oekraïne

De oorlog in Oekraïne heeft vooralsnog aan zeker 6702 burgers het leven gekost. Verder raakten sinds de Russische inval in het land op 24 februari zeker 10.479 burgers gewond, zo meldt de speciale mensenrechtenmissie van de Verenigde Naties. Het werkelijke aantal ligt waarschijnlijk aanzienlijk hoger, waarschuwt de VN-missie. Uit sommige gebieden waar momenteel zwaar gevochten wordt, zijn bijvoorbeeld geen betrouwbare gegevens bekend.

De meeste burgerslachtoffers vielen in de oostelijke regio's Donetsk en Loegansk, in de Donbas. In de door Oekraïne gecontroleerde gebieden zijn 3978 burgers omgekomen en 5452 gewond geraakt. In de door het Russische leger bezette delen van de Donbas vielen 467 burgerdoden en raakten 1568 mensen gewond.

De meeste slachtoffers vielen door lucht- en raketaanvallen en beschietingen door zware artillerie. In de eerste vier dagen van december kwamen zeventien burgers om het leven en vielen er zestig gewonden, aldus de VN.

Russische president Poetin op beschadigde Krimbrug

Poetin rijdt over deels vernielde Krimbrug: 'Explosie was intens'

Oekraïne: 'Rusland gebruikte kruisraketten voor aanval'

Bij de Russische raketaanvallen op Oekraïne van vandaag is gebruikgemaakt van zeventig kruisraketten, meldt de Oekraïense luchtmacht. Een groot deel is volgens Oekraïne gelanceerd van grote afstand, bijvoorbeeld door bommenwerpers boven de Kaspische Zee. Die ligt tussen Rusland en Iran.

Door de raketaanvallen viel opnieuw op meerdere plekken in het land de stroom uit. Oekraïne zegt meer dan zestig raketten zijn neergehaald, maar die informatie is niet geverifieerd.

Luchtalarm in Kiev: inwoners schuilen in metrostations

Weer pakketten met dierenogen ontdekt in Spanje

Bij het nationale postbedrijf van Spanje zijn drie pakketten met dierenogen onderschept, meldt de Spaanse politie. De pakketten waren gericht aan de Oekraïense ambassade in Madrid en de Oekraïense consulaten in Barcelona en Malaga. De politie werd getipt door medewerkers van het postbedrijf. In de pakketjes zat geen explosief materiaal.

Vrijdag werd bekend dat meerdere Oekraïense ambassades en consulaten in Europa pakketjes met bloed en dierenogen hebben ontvangen. Het ging onder meer om de ambassade in Nederland.

Ook werden vorige week op een aantal plekken in Spanje verdachte pakketjes bezorgd. Bij de Oekraïense ambassade in Madrid ontplofte een bombrief en ook werden bombrieven onderschept bij het ministerie van Defensie en bij de Amerikaanse ambassade in Madrid.

Russen over explosies op bases: 'Oekraïense drones vielen aan'

Het Russische ministerie van Defensie claimt dat het Oekraïense drones heeft neergehaald die vanochtend twee militaire luchtmachtbases in Rusland aanvielen. Volgens het ministerie zijn door de brokstukken drie militairen om het leven gekomen en zijn twee vliegtuigen licht beschadigd geraakt.

Eerder vandaag werden explosies gemeld op de twee vliegvelden. Russische staatsmedia meldden dat op een militair vliegveld bij Rjazan, op zo'n 200 kilometer van Moskou, een brandstofwagen was ontploft. Enkele honderden kilometers naar het zuidoosten werd eveneens een explosie gemeld op een luchtmachtbasis. Die was bij de Russische stad Engels, in de regio Saratov.

Vanuit Oekraïne is nog niet officieel op de berichten gereageerd.

'Oekraïne heeft sinds februari ruim helft grondgebied heroverd'

Oekraïne heeft meer dan de helft terugveroverd van het grondgebied dat sinds het begin van de oorlog in februari is bezet door Rusland. Het gaat om 54 procent, meldt het Britse ministerie van Defensie, dat geregeld updates plaatst over de strijd.

De Britten melden ook dat Rusland nu zo'n 18 procent in handen heeft van Oekraïens grondgebied. Daaronder vallen de door Rusland bezette Donbas, in het oosten van Oekraïne, en de in 2014 geannexeerde Krim.

'Resten van raket in Moldavië na Russische beschietingen'

Moldavische media melden op basis van een politiewoordvoerder dat er vandaag raketresten zijn gevonden in het noorden van Moldavië, vlak bij de grens met Oekraïne. De regering van het buurland van Oekraïne is nog niet met een officiële reactie gekomen op het bericht. Rusland vuurde maandag tientallen raketten af op Oekraïne.

Het Oekraïense leger meldt dat Rusland zo'n zeventig raketten heeft afgevuurd en dat de luchtafweer zestig daarvan uit de lucht kon schieten. In onder meer Odessa en Zaporizja zijn raketten ingeslagen. Op sommige plaatsen viel de stroom uit.

'40 procent van regio Kiev zonder stroom'

Door de Russische luchtaanvallen vanmiddag in Oekraïne is zo'n veertig procent van de regio Kiev zonder stroom komen te zitten, heeft de gouverneur van de regio tegen Reuters gezegd. Een deel zou inmiddels zijn hersteld.

Er is geen kritieke infrastructuur geraakt zijn volgens de gouverneur, die het luchtafweergeschut van de Oekraïners prijst. President Zelensky zegt dat de meeste Russische raketten uit de lucht zijn geschoten. Hij zei dat de herstelwerkzaamheden aan het stroomnetwerk zijn begonnen.

Ook in de zuidelijke stad Mykolajiv en in de noordelijke Soemy-regio zouden inwoners zonder stroom zitten.

'Poetin maakt ritje over brug naar de Krim'

De Russische president Vladimir Poetin is maandag met een auto over de brug gereden die de door Rusland geannexeerde Krim en het Russische vasteland met elkaar verbindt, melden persbureaus.

De Krimbrug moest worden gerepareerd nadat er in oktober een explosie had plaatsgevonden. Poetin zou voor het oog van de camera's een gesprek hebben gevoerd met mensen die aan het herstel van de brug werken.

De bomaanslag op een vrachtwagen zorgde voor beschadiging van een rijbaan van de brug. Rusland gaf de schuld aan de Oekraïense militaire inlichtingendienst en reageerde met verschillende aanvallen op de energiefaciliteiten en andere belangrijke infrastructuur van Oekraïne.

Vladimir Poetin bezoekt de Krimbrug.

Stroomuitval in delen van Oekraïne

Volgens lokale autoriteiten is in sommige delen van Oekraïne de stroom uitgevallen, als gevolg van de Russische luchtaanvallen vanmiddag. Onder meer in de zuidelijke stad Mykolajiv en in de noordelijke Soemy-regio zouden inwoners zonder stroom zitten.

In Zaporizja zijn volgens de autoriteiten twee doden gevallen bij de Russische aanvallen.

Nog veel onduidelijk over explosies, adviseur Zelensky stuurt veelzeggende tweet

Over de explosies vanmorgen op twee Russische luchtmachtbases is nog veel onduidelijk. Zowel de Russische als de Oekraïense autoriteiten hebben er nog niet officieel op gereageerd. Over de ontploffing op het militaire vliegveld in Saratov zegt de Russische gouverneur van de regio dat nog wordt onderzocht of er "incidenten zijn geweest op militaire faciliteiten". Volgens lokale media hoorden omwonenden van het vliegveld een harde knal en zagen ze lichtflitsen.

Een adviseur van de Oekraïense president Zelensky lijkt op Twitter te zinspelen op het 'oog om oog, tand om tand'-beginsel. "Als iets in het luchtruim van een ander land wordt geslingerd, dan keren 'onbekende vliegende objecten' vroeg of laat terug naar het beginpunt", zegt hij daar.

Oekraïne: Rusland begonnen met nieuwe reeks luchtaanvallen

Op meerdere plekken in Oekraïne is het luchtalarm afgegaan, onder meer in Lviv en in de hoofdstad Kiev. Volgens een woordvoerder van de Oekraïense luchtmacht is Rusland begonnen met een nieuwe reeks luchtaanvallen.

Verslaggever Kysia Hekster zit in een schuilkelder in Lviv. Ze vertelt dat de Oekraïense autoriteiten inwoners waarschuwen dat ze het luchtalarm niet moeten negeren. "De vorige aanval was iets meer dan tien dagen geleden", aldus Hekster. Toen legde Rusland onder meer een groot deel van de elektriciteitsvoorziening van Oekraïne plat.

Het is nog onduidelijk of de Russische aanvallen een vergeldingsactie zijn voor de explosies op Russische luchtmachtbases vanmorgen, die overigens niet zijn opgeëist. Volgens Hekster wordt in Oekraïne volop over die ontploffingen gespeculeerd. "Het is het gesprek van de dag en er is veel opwinding over. Wat mensen vooral spectaculair vinden, is dat de explosies zo diep in Rusland zijn gebeurd, op honderden kilometer van de Oekraïense grens. Maar het is nog onduidelijk hoe ze zijn uitgevoerd."

'Explosies op twee Russische militaire vliegvelden, mogelijk droneaanval'

In Rusland zijn vanmorgen explosies geweest op twee militaire luchtmachtbases, melden meerdere media. De ene ontploffing was op een vliegveld bij Rjazan, op zo'n 200 kilometer van Moskou. Ook op een militaire luchthaven in de regio Saratov is een explosie gemeld. Die basis ligt bij de stad Engels, vanaf Moskou enkele honderden kilometers naar het zuidoosten. Beide getroffen vliegvelden liggen op honderden kilometers van de Oekraïense grens.

In Rjazan ontplofte volgens de Russische staatspersbureaus Ria Novosti en Tass een brandstofwagen in een vliegtuighangar. Daarbij zouden drie doden zijn gevallen en zes mensen gewond zijn geraakt. Ook zou een vliegtuig schade hebben opgelopen. Over de mogelijke oorzaak van de explosie schrijven de persbureaus niets.

Op het militaire vliegveld bij Engels zouden bij de ontploffing van vanmorgen twee gewonden zijn gevallen. Het Belarussische oppositiekanaal Nexta stelt dat het ging om een droneaanval, waarbij twee Russische bommenwerpers zijn geraakt.

Volgens de Oekraïense regeringsadviseur Anton Gerasjtsjenko is de getroffen luchthaven bij Engels voor Rusland van grote strategische betekenis, omdat er meerdere langeafstandsbommenwerpers staan die Rusland gebruikt voor luchtaanvallen op Oekraïense infrastructuur.

Gerasjtsjenko heeft beelden op Twitter geplaatst waarop de explosie bij het vliegveld in Engels te zien zou zijn. De beelden zijn niet onafhankelijk te verifiëren:

Duitse bondskanselier waarschuwt: we moeten nieuwe Koude Oorlog voorkomen

Westerse landen moeten hun democratische waarden blijven uitdragen en onderlinge allianties versterken of vernieuwen, schrijft de Duitse bondskanselier Scholz in een lijvig opiniestuk in het blad Foreign Affairs. Maar, waarschuwt hij: "We moeten ook de verleiding weerstaan om de wereld opnieuw in blokken te verdelen." Scholz verwijst hiermee naar de Koude Oorlog, de naoorlogse periode waarin het kapitalistische Westen en de toenmalige communistische Sovjet-Unie lijnrecht tegenover elkaar stonden.

"Vanwege de geschiedenis van mijn land hebben we een speciale verantwoordelijkheid om fascisme, autoritarisme en imperialisme te bestrijden", schrijft de Duitse kanselier. "Tegelijkertijd kennen we de risico's van een nieuwe Koude Oorlog, vanuit onze ervaring in tweeën te zijn gedeeld in een ideologische en geopolitieke strijd."

Volgens Scholz hoopt de Russische president Poetin dat Europa en de wereld opnieuw worden verdeeld in "invloedzones" en blokken van grootmachten, maar blijkt tot nu toe het tegendeel waar. "De wereld moet Poetin niet zijn gang laten gaan, het revanchistische imperialisme van Rusland moet worden gestopt", zegt hij. Volgens Scholz is daarin een belangrijke rol weggelegd voor Duitsland, onder meer door de Duitse militaire aanwezigheid op de oostflank van NAVO-grondgebied te versterken.

Scholz spreekt in zijn opiniestuk geregeld van een Zeitenwende, een nieuw tijdperk. Kort na de uitbraak van de oorlog in Oekraïne gebruikte de Duitse bondskanselier dat woord ook, toen hij in het parlement aankondigde dat Duitsland voorop zou lopen in de gewapende strijd voor internationale veiligheid. Critici zeiden maanden later dat daar niets van te merken was. Duitsland stelde zich terughoudend op bij het leveren van zware wapensystemen, omdat het land niet direct betrokken wilde raken bij de oorlog. Inmiddels hebben de Duitsers wel wapens geleverd, hoewel hun bijdrage niet het grootst is in Europa, meldde omroep ZDF vorige week.

VN: komende maanden minder, maar wel kwetsbaarder vluchtelingen uit Oekraïne

VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR verwacht de komende maanden geen grote Oekraïense vluchtelingenstromen naar de Europese Unie. Volgens UNHCR-directeur Filippo Grandi is het meest waarschijnlijke scenario is dat Oekraïense vluchtelingen bescherming zoeken in de veilige delen van hun land. Tegelijkertijd houdt hij in het Duitse magazine Der Spiegel een slag om de arm: "Oorlog is onvoorspelbaar", zegt hij. "We moeten de omvang van de Oekraïense bevolking niet onderschatten, en veel landen hebben minder mogelijkheden om hen op te nemen dan Duitsland. Toch geloof ik dat Europa de uitdaging nog wel een tijdje aankan."

Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne zijn volgens de UNHCR zo'n 7,9 miljoen Oekraïners naar het buitenland gevlucht. Eerder schatte de Wereldgezondheidsorganisatie dat komende winter nog eens 3 miljoen inwoners van het land dat voorbeeld volgen, vanwege de aanhoudende Russische aanvallen op Oekraïense nutsvoorzieningen. Vooralsnog blijft een 'wintergolf' van Oekraïense vluchtelingen echter uit. Mogelijk komt dat doordat de Oekraïners die konden vluchten dat al hebben gedaan.

In Der Spiegel zegt Grandi dat de mensen die tot nu toe in Oekraïne zijn achtergebleven minder contacten hebben in Europa of minder mobiel zijn. "Helaas moeten we ons erop voorbereiden dat de nieuwe vluchtelingen steeds kwetsbaarder zijn."

Nieuwe olie-sancties tegen Rusland van kracht

De import van Russische ruwe aardolie in de Europese Unie is vanaf vandaag grotendeels verboden. Het is onderdeel van het zesde sanctiepakket dat de 27 EU-lidstaten in juni hebben aangenomen vanwege de Russische invasie in Oekraïne. Doel van de maatregel is het raken van de Russische staatskas, waarmee de oorlog wordt gefinancierd. Vanaf 5 februari geldt ook een importverbod op geraffineerde aardolieproducten.

Voor Hongarije en Slowakije geldt een uitzondering op Russische pijpleidingolie, waar zij afhankelijk van zijn. Voor Bulgarije geldt een tijdelijke uitzondering voor de invoer van Russische ruwe olie over zee. Brussel verwacht dat bijna 90 procent van alle invoer van Russische olie naar Europa wordt geboycot.

Verder is ook het prijsplafond ingegaan. De G7-industrielanden, de EU en Australië willen niet meer dan 60 dollar per vat Russische olie betalen. De marktprijs ligt rond de 67 dollar. Rusland heeft al gezegd het prijsplafond niet te accepteren.

Uit een analyse van Nieuwsuur bleek vorige week overigens dat de ban op Russische ruwe olie verre van waterdicht is. Turkse diesel mag bijvoorbeeld wel geïmporteerd worden, ook als dat gemaakt is van Russische olie.

Een olieraffinaderij van Gazprom neft in Moskou

'Drastische toename van seksueel geweld door Russen in Oekraïne'

De Oekraïense openbaar aanklager Andriy Kostin zegt dat het aantal gevallen van seksueel geweld door Russische soldaten in Oekraïne drastisch toeneemt. In een interview met de Franse krant Ouest-France en de Duitse regionale kranten van Funke Mediengruppe zegt hij dat alle geslachten en leeftijdsgroepen worden getroffen, zowel kinderen als ouderen.

Vier maanden geleden werden er volgens hem veertig gevallen van seksueel geweld geregistreerd, nu zijn dat er meer dan 110. "En de trend neemt sterk toe", zegt hij. Veel gevallen worden bovendien niet gemeld, zo meldt persbureau DPA, dat het interview met Kostin alvast kon inzien.

"In veel gevallen worden mensen verkracht, gemarteld en vervolgens gedood door Russische soldaten", zegt Kostin. Geregeld vindt verkrachting plaats in het bijzijn van familieleden en kinderen, met name in door Rusland bezette gebieden.

Welkom

In dit liveblog lees je over de laatste ontwikkelingen over de oorlog in Oekraïne. Het liveblog van vorige week is hier terug te lezen.