liveblog
NOS NieuwsAangepast

'70 lichamen gevonden in gebouw Marioepol' • Poetin: sancties opheffen om voedselcrisis te overwinnen

  • Welkom in het liveblog van vrijdag 27 mei over de oorlog in Oekraïne.
  • Rusland wint langzaamaan terrein in de Donbas.
  • Pro-Russische separatisten zeggen volledige controle te hebben over Lyman.
  • 'Russen hebben ruim 95 procent van regio Loegansk in handen'.
liveblog gesloten

In beeld: 93 dagen oorlog in Oekraïne

  • Reuters
    De oma van een 32-jarige Oekraïense man die omkwam door een Russische beschieting kijkt toe terwijl zijn doodskist wordt weggedragen
  • Reuters
    Een Russische militair rust uit op een matras in het stadje Popasna
  • Reuters
    Een Oekraïense marinier richt met zijn wapen terwijl hij door een bos in de regio Donetsk loopt
  • Reuters
    Een weg in Bachmoet, een stad in de Donetsk-regio, is bezaaid met brokstukken na een Russische aanval
  • Reuters
    Deze muurschildering op een woonflat in Popasna zit vol kogelgaten en roet
  • Reuters
    Deze luchtfoto laat de omvang van de schade aan een flat in Charkov zien
  • Reuters
    Een Russische tank rijdt door een straat in Popasna

'70 lichamen gevonden in gebouw Marioepol'

De adviseur van de burgemeester van Marioepol zegt dat er zeventig lichamen zijn gevonden onder het puin van een fabriek. Ze waren in staat van ontbinding. Het pand in de Oekraïense havenstad stortte in nadat het was beschoten.

De lichamen zijn volgens de adviseur gevonden door Russische reddingswerkers en naar een massagraf gebracht. "Ze zijn niet geïdentificeerd, maar de lokale bevolking zegt dat er eigenlijk niets was om te identificeren vanwege de toestand van de lichamen", zei hij op Telegram.

Eerder deze week meldde hij dat er 200 lichamen uit een kelder van een flat in Marioepol zijn gehaald.

Oostenrijkse bondskanselier belt met Poetin: 'Rusland blijft gas leveren'

Rusland komt zijn verplichtingen na en blijft gas leveren aan Oostenrijk. Dat heeft president Poetin volgens bondskanselier Nehammer gezegd tijdens een telefoongesprek tussen de twee leiders. Het gesprek was volgens Oostenrijk een kans om de Russische president te confronteren met de gevolgen van de oorlog en om humanitaire oplossingen bespreken.

Nehammer voegde eraan toe dat Poetin de speciale militaire operatie, zoals Rusland de invasie van Oekraïne bestempelt, meermaals heeft verdedigd. Verder gaf de president het Westen de schuld van de sancties en de economische gevolgen daarvan. Ook zou Poetin bereid zijn tot het bespreken van een gevangenenruil met Oekraïne.

Poetin: 'Klaar om voedselcrisis te overwinnen als sancties worden opgeheven'

Moskou is klaar om een "aanzienlijke bijdrage" te leveren aan het afwenden van de dreigende voedselcrisis, als het Westen de sancties tegen Rusland opheft. Dat zei president Poetin gisteren in een telefoongesprek met de Italiaanse premier Draghi. Vandaag zei Poetin hetzelfde tegen de Oostenrijkse bondskanselier Karl Nehammer. Het Kremlin bevestigt beide toezeggingen.

Een groot deel van de wereld is afhankelijk van tarwe uit Oekraïne. Het land staat bekend als de 'graanschuur van de wereld'. Maar dit jaar kan het zijn tarwe niet kwijt; alles ligt te verrotten in pakhuizen, omdat Rusland de export blokkeert. Daarnaast zijn er veel boerderijen en landbouwgronden verwoest. Bijna alle graan wordt over zee geëxporteerd, en die routes worden geblokkeerd door Rusland, die de havens aan de Zwarte Zee dichthoudt. De gevolgen daarvan, in combinatie met droogte en mislukte graanoogsten in andere delen van de wereld, zijn terug te zien in stijgende brood- en voedselprijzen én toenemende tekorten.

Wereldleiders waarschuwen voor de steeds nijpender wordende hongersnood die miljoenen mensen bedreigt. Zo sprak VN-chef Guterres over een "verdubbeling van het aantal mensen met ernstige voedselonzekerheid in de laatste twee jaar". Volgens hem versnelt de Russische invasie van Oekraïne die onzekerheid.

Beelden van Tsjetsjeense groepen in actie in Oost-Oekraïne

Op beelden die via het Telegram-account van de Tsjetsjeense leider Kadyrov zijn verspreid is te zien dat Tsjetsjeense groepen in actie zijn in het noordwesten van Severodonetsk. Die stad ligt in het oosten van Oekraïne. Tsjetjenen vechten aan Russische zijde.

Beelden van Tsjetsjeense groepen in actie in Oost-Oekraïne

Zelensky tegen Nieuwsuur: 'We willen vechten tot laatste snik, maar niet tot laatste mens'

Nieuwsuur bezocht president Zelensky in Kiev, waar presentatrice Mariëlle Tweebeeke hem vandaag uitgebreid interviewde. De Oekraïense president zegt dat het de Russen niets kan schelen hoeveel mensen ze verliezen, maar dat voor hem "een overwinning zonder dat je nog mensen om je heen hebt", geen overwinning is.

Het interview met de Oekraïense president Zelensky is vanavond om 21.30 uur te zien in Nieuwsuur, op NPO 2. Mariëlle Tweebeeke spreekt met de president in oorlogstijd over zijn persoonlijk leven, maar ook over politieke thema's zoals een versneld lidmaatschap van de EU en de rol van Nederland en premier Mark Rutte. Daarnaast bespreekt ze de mogelijkheid om de oorlog snel te beëindigen.

Polen vangt nog steeds meeste Oekraïners op

Polen vangt nog steeds de meeste Oekraïners op die vanwege de oorlog hun land ontvlucht zijn. Van de ruim 6,6 miljoen gevluchte Oekraïners, zijn meer dan 3,5 miljoen naar Polen vertrokken, meldt de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR. Zeker 1,1 miljoen Oekraïners hebben zich inmiddels laten registreren, waardoor ze een Pools burgerservicenummer hebben en zo toegang krijgen tot sociale voorzieningen, zoals onderwijs en gezondheidszorg. Dit zijn bijna allemaal vrouwen en kinderen, Oekraïense mannen moeten in het land blijven.

Het aantal Oekraïners dat dagelijks de grens met Polen oversteekt, is wel gedaald. Begin maart arriveerden daar 100.000 mensen per dag, in mei waren dat circa 20.000 mensen per dag. Naar Nederland zijn sinds het begin van de oorlog zeker 60.000 Oekraïners gevlucht.

De VN-vluchtelingenorganisatie ziet ook steeds meer heen- en weer reizende Oekraïners. "Mensen gaan heen en weer naar Oekraïne voor uiteenlopende reden, zoals familiebezoek, om te kijken of hun huis er nog staat, of voor werk", aldus een woordvoerder van de organisatie.

Duitsland belooft hulp bij wederopbouw Oekraïne

De Duitse regering wil Oekraïne ondersteunen bij de wederopbouw van het land. Dat beloofde minister van Ontwikkeling Schulze vandaag tijdens een bezoek aan Borodjanka, een voorstad van Kiev die zwaar beschadigd is geraakt door de oorlog.

"We moeten niet wachten tot de oorlog voorbij is, we moeten nu weer gaan helpen en opbouwen", zei ze daar. Duitsland heeft al 185 miljoen euro aan noodhulp toegekend, onder meer om appartementen en hoogspanningsleidingen te bouwen.

De Duitse minister van Ontwikkeling, Svenja Schulze (midden), op bezoek in Borodjanka:

Loods in Bachmoet in brand na raketaanval

Brandweerlieden bestrijden een brand in een loods in Bachmoet, in het oosten van Oekraïne. Het gebouw is getroffen door een raket.

Bachmoet ligt aan een belangrijke aanvoerroute naar onder meer Severodonetsk, waar hevig gevochten wordt.

Loods in Bachmoet in brand na raketaanval

'Oekraïense leger vecht nog om controle over Lyman'

Oekraïense militairen vechten nog om de controle te houden over noord- en zuidwesterlijke delen van Lyman, meldt het Oekraïense ministerie van Defensie. Pro-Russische separatisten verklaarden eerder vandaag de volledige controle te hebben over de Oost-Oekraïense stad.

De Oekraïense strijdkrachten proberen het Russische offensief richting Slovjansk, dat ten zuidwesten van Lyman ligt, tegen te houden, aldus het ministerie van Defensie.

De huidige situatie van de oorlog in Oekraïne

VN: Tot dusver zeker 4031 burgerdoden gevallen in Oekraïne

Zeker 4031 burgerdoden zijn er tot dusver in Oekraïne gevallen, meldt de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties. 4735 personen zijn gewond geraakt, aldus de VN. De meeste slachtoffers vielen door explosieve wapens die schade kunnen aanrichten in een groot gebied.

De werkelijke aantallen liggen hoger, aldus de VN. Informatie over slachtoffers in gebieden waar hevig is gevochten, zoals in Marioepol, moet nog geverifieerd worden.

Aanval op Severodonetsk geïntensiveerd, 'stad is belangrijk, maar op economisch vlak niet'

De Oekraïense stad Severodonetsk is een van de twee steden in de regio Loegansk die nog niet in Russische handen zijn gevallen. Maar de Russen intensiveren hun aanvallen op de stad en hebben haar omsingeld.

Naar schatting bevinden zich nog 12.000 tot 13.000 burgers in de stad, die voor de oorlog ruim 100.000 inwoners telde, meldde burgemeester Oleksandr Strjoek. Volgens hem is zo'n 60 procent van de woongebouwen in de stad verwoest. De stad was in 2014 al kort in handen van pro-Russische separatisten, maar werd weer heroverd. Na de pro-Russische inname van de stad Loegansk werden veel regionale Oekraïense overheidstaken overgeheveld naar Severodonetsk.

Dat er sinds enkele weken weer zo intensief om de stad wordt gevochten, is vooral vanwege het strategische en symbolische belang van de kleine stad, zei hoogleraar oorlogsstudies Frans Osinga eerder tegen de NOS. Volgens hem kan de belegering van Severodonetsk worden gezien als poging om de hele provincie Loegansk in te nemen.

Lees er hieronder meer over:

Rusland geeft Oekraïne de schuld van vastgelopen vredesbesprekingen

Volgens het Kremlin is Oekraïne schuldig aan het vastlopen van de vredesbesprekingen vanwege "tegenstrijdige verklaringen" die het land zou afleggen. "Hierdoor snappen we niet wat Oekraïne wil", zei Kremlin-woordvoerder Peskov.

Zelensky zei eerder vandaag dat hij herhaaldelijk heeft geprobeerd om een afspraak te maken om met Poetin om de tafel te zitten voor vredesonderhandelingen, maar dat Rusland er niet toe bereid is.

"Ons volk staat niet te springen om met Poetin te praten, maar we moeten de realiteit van wat we doormaken onder ogen zien", zei hij in een toespraak voor een denktank in Indonesië. Indonesië heeft Zelensky uitgenodigd voor de top van de G20 later dit jaar op Bali. "Wat willen we uit de vredesonderhandelingen halen? We willen onze levens terug, en we willen leven in een soeverein land met een eigen territorium."

Rusland probeert de Zwarte Zee militair en economisch onder controle te krijgen

Het belang van de Zwarte Zee in de oorlog in Oekraïne neemt toe. Hoe langer de grondoorlog zich voortsleept in de oostelijke regio Donbas, hoe meer Rusland probeert om via de zee een doorbraak te forceren. Maar ondanks het grote overwicht van de Russische Zwarte Zeevloot, zijn er grenzen aan wat Moskou daar kan bereiken.

Het belang van de Zwarte Zee is niet alleen militair, maar ook economisch en diplomatiek. Dat wordt nu pijnlijk duidelijk door de dreigende graantekorten op de wereldmarkt. Met patrouilles blokkeert de Russische marine een groot deel van de graanexport uit Oekraïne. Moskou hoopt daarmee een verlichting van de internationale sancties af te dwingen.

Lees er hieronder meer over:

Canada stuurt zware artillerie naar Oekraïne

Canada heeft een M777, een van de modernste artilleriesystemen, naar Oekraïne gestuurd. Dit wapen schiet verder dan de Russische artillerie en kan daarom doorslaggevend zijn bij de strijd om de Donbas-regio.

Canadezen sturen zware artillerie naar Oekraïne

Rusland belegert langzaamaan gebieden in de Donbas

Ondanks hevige verliezen aan Russische zijde, wint Poetin gestaag terrein in de Donbas-regio in Oekraïne. "Hij blijft geleidelijk, langzaam, maar concreet terrein winnen", zei de Britse premier Johnson tegen persbureau Bloomberg. "Daarom is het absoluut noodzakelijk dat we de Oekraïners militair blijven steunen."

Dat de Russische strijdkrachten de afgelopen dagen langzaamaan vooruitgang hebben boekt in het oosten van Oekraïne, wordt ook bevestigd door het Amerikaanse Institute for the Study of War (ISW). Dat valt te lezen in een rapport dat het instituut gisteren publiceerde.

Ondanks de verliezen aan Oekraïense zijde, lukt het de Oekraïense militairen vooralsnog om bepaalde gebieden te verdedigen, aldus het ISW. Zo mislukte de Russische poging om op te rukken in het zuidoosten van Izjoem, dat dicht bij de grens van Charkov en Donetsk ligt.

Pro-Russische separatisten zeggen volledige controle te hebben over Lyman

Pro-Russische separatisten in de zelfverklaarde Volksrepubliek Donetsk claimen dat zij de volledige controle hebben over de Oost-Oekraïense stad Lyman.

Oekraïense en Russische strijdkrachten voerden de afgelopen dagen hevige gevechten in de stad. Volgens Zelensky veegt Rusland steden als Lyman van de kaart, net als andere plaatsen in de Donbas-regio.

"Ze willen Popasna, Bachmoet, Lyman en Lysytsjansk in de as leggen, zoals ze ook deden met Volnovacha en Marioepol", zei de president in een videoboodschap waarin hij het westen ook vroeg om wapensystemen.

Gouverneur: gisteren vier mensen gedood door aanvallen op Severodonetsk

Vier mensen zijn gisteren om het leven gekomen bij aanvallen op de stad Severodonetsk, meldt de gouverneur van de regio Loegansk waar de stad deel van uitmaakt.

Volgens gouverneur Serhi Hajdaj bestoken Russische troepen woonwijken onophoudelijk. Alle slachtoffers vielen volgens hem in deze woonwijken.

Hij meldde verder dat gisteren elf appartementencomplexen en één woonhuis zijn verwoest. Ook Lysychansk, de andere stad in de regio die nog niet in Russische handen is, werd zwaar aangevallen. Hajdaj zegt niets over doden of gewonden in deze stad.

Eerder meldde de burgemeester van Severodonetsk al dat zeker 1500 mensen om het leven zijn gekomen door gevechten.

In beeld: Finse premier Marin bezocht Oekraïne

De Finse premier Marin bezocht gisteren Oekraïne. Ze sprak onder anderen met president Zelensky en bezocht de zwaar gehavende dorpen Boetsja en Irpin.

Ze was de volgende in een lange reeks politici en wereldleiders die Kiev bezochten sinds het weer relatief veilig is in de stad. Onder anderen minister Hoekstra (Buitenlandse Zaken), de Canadese premier Trudeau, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden in de VS Pelosi en Europese Commissie-voorzitter Von der Leyen gingen haar voor.

Marin en Zelensky

'Loegansk voor ruim 95 procent in Russische handen'

Russische troepen hebben afgelopen weken op meerdere plekken in het oosten van Oekraïne terreinwinst geboekt, maar nog altijd gaan hun offensieve operaties langzaam. Dat zegt het het Amerikaanse Institute for the Study of War (ISW) in een dagelijks rapport.

Het meeste succes wordt in de regio Loegansk behaald. Volgens het instituut hebben de Russen inmiddels meer dan 95 procent van de regio in handen en zullen troepen de komende dagen zeer waarschijnlijk door blijven gaan met het bestoken van de stad Severodonetsk. Op dit moment wordt de stad omringd en lijken de troepen vooral hun pijlen te richten op het afsluiten van twee belangrijke snelwegen. Het ISW zegt dat mogelijk binnenkort een bestorming van de stad begint.

In het zuidoosten van Izjoem bij de grens tussen de regio Charkov en Donetsk probeerden troepen ook terreinwinst te boeken, maar dat mislukte. Ondertussen maakt het Russische leger in het zuiden van Oekraïne zich zeer waarschijnlijk op voor Oekraïense tegenoffensieven en een langdurige strijd, melden de onderzoekers.

Doden na Russische beschietingen op Charkov

Ook al werden Russische troepen bij Charkov teruggedreven, de tweede stad van Oekraïne krijgt nog regelmatig te maken met beschietingen waarbij burgers omkomen. Volgens de autoriteiten zijn gisteren 7 mensen omgekomen en 17 anderen gewond geraakt.

Doden na Russische beschietingen op Charkov

'VS overweegt sturen geavanceerde raketsystemen naar Oekraïne'

De Amerikaanse regering overweegt geavanceerde langeafstandsraketsystemen naar Oekraïne te sturen. Dat meldt nieuwszender CNN. De wapensystemen kunnen doelen raken op honderden kilometers afstand. Mogelijk wordt de wapenlevering volgende week al aangekondigd, als onderdeel van een nieuw militair hulppakket.

De Oekraïense regering heeft volgens Amerikaanse overheidsfunctionarissen gevraagd om dit soort systemen, maar Washington is terughoudend met het leveren ervan. Gevreesd wordt dat Oekraïne de systemen gaat gebruiken om doelen op Russisch grondgebied aan te vallen. Dat zou mogelijk kunnen leiden tot een reactie van Rusland.

Afgelopen weekend keurde president Biden een nieuw hulppakket goed voor Oekraïne ter waarde van zo'n 40 miljard dollar. De helft ervan is bestemd voor defensie.

Zelensky vraagt om wapensystemen, waarschuwt voor Russisch geweld

De Oekraïense president Zelensky heeft het Westen gevraagd om zo snel mogelijk raketsystemen af te staan aan zijn leger. Daarmee wil Zelensky het Russissche offensief in de oostelijke Donbas-regio een halt toeroepen.

Volgens Zelensky zijn de wapens nodig om de situatie om het slagveld te veranderen. "En zodat we met meer vertrouwen aan de slag kunnen met de verdrijving van de bezetters", zei hij in zijn dagelijks toespraak. Volgens Zelensky worden sommige Oekraïense plaatsen door Rusland van de kaart geveegd. Dat kan er uiteindelijk toe leiden dat het hele gebied onbewoonbaar wordt, waarschuwde hij.

"Ze willen Popasna, Bachmoet, Lyman en Lysytsjansk in de as leggen, zoals ze ook deden met Volnovacha en Marioepol", zei de president. Hij haalde in de videoboodschap ook uit naar EU-landen die zich verzetten tegen nog strengere sancties tegen Rusland.

Burgemeester Severodonetsk: zeker 1500 doden

In de Oekraïense stad Severodonetsk zijn volgens de burgemeester zeker 1500 mensen om het leven gekomen door gevechten. In de stad in het oosten van Oekraïne wordt al enige dagen hevig gevochten.

Burgemeester Strjoek zegt dat er in de stad nog zo'n 12.000 tot 13.000 burgers zijn. 60 procent van de woongebouwen in de stad zijn volgens hem verwoest.

Severodonetsk is de enige stad in de regio Loegansk in de Donbas-regio die onder controle staat van de Oekraïense regering. Het Russische leger probeert de stad te omsingelen en zo af te sluiten van de rest van het Oekraïense grondgebied.

Volgens burgemeester Strjoek is de weg richting Oekraïens grondgebied nog open, maar is het gevaarlijk om er te reizen. Volgens hem konden slechts twaalf mensen gisteren een veilig heenkomen uit de stad zoeken.

Schade na beschietingen in Sjevjerodonetsk, beeld van 18 mei

Welkom

Goedemorgen en welkom in een nieuw liveblog over de oorlog in Oekraïne. Het blog van gisteren teruglezen? Dat kan hier.