liveblog
NOS NieuwsAangepast

Trudeau heropent Canadese ambassade Kiev • Jill Biden op Moederdag naar Oekraïne

liveblog gesloten

Bussen met evacués uit Azovstal-fabriek

Veertig evacués uit de belegerde Azovstal-fabriek zijn aangekomen in Zaporizja, een stad in handen van Oekraïne. Ze zaten in een konvooi met acht bussen met in totaal 174 evacués, onder wie ook burgers uit de omgeving van de fabriek in Marioepol. Dat zegt Lubrani, een coördinator van de Verenigde Naties.

"Ons werk is echter nog niet klaar", schrijft Lubrani in een verklaring. "De VN is zich ervan bewust dat het nog tientallen mensen niet is gelukt om zich bij de evacuatiekonvooien te voegen."

Volgens informatie uit Kiev en Moskou werden de laatste vrouwen, kinderen en ouderen gisteren uit de fabriek geëvacueerd. In de fabriek zitten nog wel Oekraïense strijders. "We zullen tegen de Russische bezetters blijven vechten zolang we leven", zei de kapitein Palamar eerder vandaag in een online persconferentie.

Oekraïense speurhond Patron krijgt medaille voor opsporen van mijnen

De Oekraïense president Zelensky heeft medailles uitgereikt aan mensen en dieren die zich inzetten om gebieden in Oekraïne te ontmijnen. Ook de hond Patron kreeg een medaille. Hij gaat geregeld op pad met een speciaal team om explosieven op te sporen.

Bekijk de uitreiking:

Oekraïense speurhond Patron krijgt medaille voor opsporen van mijnen

Trudeau zegt meer militaire steun toe aan Oekraïne, heropent ambassade Kiev

De Canadese premier Trudeau heeft een nieuwe levering van wapens en materieel aan Oekraïne toegezegd. Die toezegging deed hij tijdens een onaangekondigd bezoek aan Kiev. Hij was daar om te spreken met president Zelensky.

Na dat gesprek hield hij een persconferentie. "Vandaag zeg ik meer militaire steun, drone-camera's, satellietbeelden, kleine wapens, munitie en andere steun toe." Verder zei hij dat Canada met nieuwe sancties komt tegen veertig Russische individuen en vijf instellingen die gelinkt worden aan de Russische invasie in Oekraïne. Eerder vandaag was hij in Irpin, in een voorstad van de hoofdstad. Daar sprak hij met de burgemeester.

Trudeau kondigde ook de heropening van de Canadese ambassade in Kiev aan. Vervolgens hees hij de vlag van Canada op het gebouw.

Canadese premier Trudeau heropent ambassade in Kiev

Russische diamanten geen onderdeel van sanctiepakketten

Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen presenteerde woensdag het voorstel voor een nieuw sanctiepakket tegen Rusland. Onderdeel hiervan zijn olie en banken, maar over Russische diamanten wordt met geen woord gerept.

Lees er meer over in onderstaand artikel:

Rusland: depot met Amerikaanse wapens vernietigd

Het Russische ministerie van Defensie zegt dat een wapendepot bij een treinstation in Soledar, in het oosten van Oekraïne door raketten is vernietigd. Volgens de Russen lagen daar wapens opgeslagen die door de Verenigde Staten en andere, niet bij naam genoemde, westerse landen zijn geleverd.

Het ministerie claimt dat ook zes andere wapendepots zijn vernietigd. In die depots zouden raketten en artilleriewapens opgeslagen liggen. Dat zou zijn gebeurd in de regio's Loehansk, Donetsk en Charkov. Ook zou Russisch afweergeschut een Oekraïens Su-25-gevechtsvliegtuig hebben neergeschoten.

G7-leiders spreken steun Oekraïne uit en veroordelen Rusland

De leiders van de G7, zeven grote industrielanden, hebben overleg gevoerd met de Oekraïense president Zelensky. In een verklaring die naderhand naar buiten werd gebracht zeggen de landen de acties van Rusland te veroordelen en achter Oekraïne te staan.

"We hebben hem verzekerd van onze solidariteit en volledige steun", zeggen de leiders van Frankrijk, Duitsland, Canada, Italië, Japan, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten over Zelensky. Ze voegen daaraan toe dat ze doorgaan met hun inspanningen om de Russische olievoorraden af te bouwen. Ook zeggen ze om de sancties uit te breiden om de Russische regering ervan te weerhouden de strijd in Oekraïne voort te zetten.

Verder beloven de leiders om door te gaan met maatregelen tegen "de financiële elite en familie daarvan die president Poetin steunen in zijn oorlog en die de middelen van het Russische volk verkwanselen".

De landen hebben ook toegezegd de import van Russische olie te verbieden of geleidelijk af te bouwen. En de Verenigde Staten hebben sancties aangekondigd tegen de managers van de Gazprombank en directieleden van andere bedrijven om Moskou te straffen.

'Olieraffinaderij door Russische granaten geraakt in regio Loehansk'

De olieraffinaderij in het Oost-Oekraïense Lysytsjansk is geraakt door Russische granaten. Dat heeft de gouverneur van de regio Loehansk bekendgemaakt op berichtendienst Telegram.

Volgens de gouverneur raakten de granaten het deel van de raffinaderij waar de ruwe olie binnenkomt. Hij zegt dat door aanhoudend artillerievuur de brandweer zijn werk niet kon doen.

Tientallen Russen betogen in Den Haag tegen Poetin en oorlog

In Den Haag hebben zo'n tachtig tot honderd Russen gedemonstreerd tegen de oorlog in Oekraïne en het beleid van president Poetin. De betogers liepen een mars vanaf de Russische ambassade naar het Internationaal Strafhof. Iemand die gekleed was als Poetin werd daarbij begeleid naar het strafhof. Het protest werd gehouden een dag voor de militaire parade van morgen in Rusland. De betogers vinden dat er niets te vieren valt.

"Er is nu oorlog aan de gang in Europa en het is verschrikkelijk", zegt Ira, die vijftien jaar in Nederland woont. "Mensen worden vermoord, kinderen worden vermoord. Het is niet te geloven dat zoiets gaande is." En morgen in Moskou gaan ze dat eigenlijk vieren. Dat vinden we echt walgelijk. Een militaire parade in deze situatie kan gewoon niet."

Tatjana woont sinds begin dit jaar in Nederland. Het was eigenlijk een reis om haar vriend te bezoeken, maar haar ticket terug naar Rusland werd geannuleerd. "Ik was ook bang om terug te gaan", zegt ze. "Ik plaatste op Instagram mijn gedachten over de situatie. Een onbekend persoon meldde dat ze een screenshot had gemaakt en er melding van had gemaakt." Nikita, die ook nog maar kort in Nederland woont, noemt de oorlog een "misdaad, een stommiteit". "Oekraïne is geen vijand van Rusland."

Russen protesteren in Nederland tegen Poetin: 'Tijd om een kant te kiezen'

Poetin: We gaan winnen, net als in 1945

In een schriftelijke verklaring heeft de Russische president Poetin gezegd dat de overwinning net zoals die in 1945 zal zijn. Daarmee doelt hij op de overwinning van de Sovjet-Unie op nazi-Duitsland die morgen wordt herdacht in Rusland.

"Vandaag de dag strijden onze militairen, net als hun voorouders, schouder aan schouder om hun geboorteland te bevrijden van de nazi's. Dat gebeurt in het vertrouwen dat, net als in 1945, de overwinning van ons zal zijn", viel te lezen in de verklaring die op de Russische televisie werd getoond.

Verder feliciteerde hij de inwoners van de voormalige Sovjetrepublieken Azerbeidzjan, Armenië, Belarus, Kazachstan, Kirgizië, Moldavië, Tadzjikistan, Turkmenistan, Oezbekistan, Abchazië, en Zuid-Ossetië met de winst op nazi-Duitsland. Hij feliciteerde ook de inwoners van de pro-Russische Oekraïense regio's Donetsk en Loehansk en de rest van Oekraïne. Ook wenste hij de Oekraïners vrede toe en "een eerlijke toekomst".

Hij benadrukte andermaal dat het de gemeenschappelijke plicht is om de verspreiding van nazisme tegen te gaan. Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne heeft Poetin gezegd dat hij Oekraïne wil 'denazificeren'.

Canadese premier Trudeau bezoekt Irpin

De Canadese premier Trudeau heeft een onaangekondigd bezoek gebracht aan Irpin, een voorstad van de Oekraïense hoofdstad Kiev. Dat heeft de burgemeester van Irpin bekendgemaakt op berichtendienst Telegram.

"Ik had zojuist de eer om premier Justin Trudeau van Canada te ontmoeten. Hij is naar Irpin gekomen om de verschrikkingen die de Russische bezetters onze stad hebben aangedaan met eigen ogen te bekijken."

De woordvoerder van Trudeau zei dat hij in Oekraïne is om met president Zelensky te praten. Wanneer dat overleg plaatsvindt is nog niet duidelijk.

Premier Trudeau (m) en burgemeester Markoesjin (r) van Irpin

First lady onaangekondigd in Oekraïne voor Moederdag

De Amerikaanse first lady Jill Biden heeft een onaangekondigd bezoek gebracht aan de Oekraïense stad Oezjhorod, in het westen van het land. Ze bracht een verrassingsbezoek aan Olena Zelenska, de vrouw van de Oekraïense president, in het kader van Moederdag.

"Ik wilde op Moederdag komen", zei Biden tegen Zelenska. "Ik vond het belangrijk om het Oekraïense volk te laten zien dat deze oorlog moet stoppen en dat deze oorlog wreed is geweest en dat het Amerikaanse volk achter het volk van Oekraïne staat."

Amerikaanse first lady in Oekraïne, omhelst vrouw van president Zelensky

Jill Biden ging naar Oekraïne vanuit Slowakije. Daar was ze eerder vandaag onder meer om te spreken met de premier en vrijwilligers van het Rode Kruis.

Jill Biden in Slowakije

Vooruitgang in gesprekken over zesde sanctiepakket EU

De Europese Commissie en Hongarije, Slowakije en Tsjechië hebben vooruitgang geboekt in gesprekken over de bezwaren van de drie landen tegen een importstop van Russische olie. Wel is er meer overleg nodig om tot een akkoord te komen.

Vertegenwoordigers van de EU-lidstaten kwamen vandaag een paar uur bijeen om te praten over oplossingen voor de afhankelijkheid van de landen van Russische olie. Alle partijen zeggen dat ze eruit willen komen en praten morgen of overmorgen verder.

De olieboycot is onderdeel van het zesde sanctiepakket dat de Europese Commissie wil invoeren vanwege de oorlog in Oekraïne. Hongarije noemde het dichtdraaien van de oliekraan eerder "een nucleaire bom voor de Hongaarse economie". Over andere maatregelen in het nieuwe sanctiepakket zouden de EU-lidstaten het wel eens zijn. Het gaat onder meer om maatregelen tegen personen en tv-zenders.

Oekraïense strijders in belegerde Azovstal-fabriek: we vechten tot het einde

De Oekraïense strijders die in nog in de belegerde Azovstal-fabriek in Marioepol zitten, hebben gezworen te blijven vechten tot het einde. "We zullen tegen de Russische bezetters blijven vechten zolang we leven", zegt de kapitein Palamar in een online persconferentie. Hij is een plaatsvervangend commandant van het Azov-regiment.

"We hebben niet veel tijd, we worden zwaar beschoten", zegt hij. Verder riep hij de internationale gemeenschap op om te helpen met het evacueren van gewonde soldaten uit de staalfabriek.

Een verslaggever van Politico twittert over de persconferentie:

Bono en The Edge treden op in metrostation Kiev

U2-zanger Bono en gitarist The Edge hebben opgetreden in een metrostation in Kiev. Ze speelden onder meer de hit With or without you. Ook zong Bono met de Oekraïense band Antytela een variant op het nummer Stand by me van Ben E. King. In hun versie zingen ze "Stand by Ukraine".

U2-zanger Bono treedt op in metrostation Kiev: 'Stand by Ukraine'

BBC: Azovstal-soldaten geven persconferentie vanuit verwoeste fabriek

De BBC meldt dat er een online persconferentie wordt verwacht van de militairen die nog in de Azovstalfabriek zitten. Waarschijnlijk delen ze dan een plan voor hun redding uit het complex, dat hevig aangevallen wordt door Rusland.

Oekraïense functionarissen zeggen dat alle vrouwen, kinderen en ouderen die schuilden in het complex nu zijn geëvacueerd. Daarom bestaat de vrees dat de Russen de aanvallen op de fabriek gaan opvoeren.

Rusland zegt dat de militairen die de fabriek verdedigen zich moeten overgeven, maar de strijders weigeren dat.

Oekraïense troepen teruggetrokken uit Popasna

Het Oekraïense leger heeft zijn troepen teruggetrokken uit de plaats Popasna in de regio Loegansk. De regionale gouverneur bevestigt eerdere berichten van de Russen dat het plaatsje is ingenomen.

Volgens Oekraïne zijn de militairen teruggetrokken naar plekken waar ze zich beter kunnen verdedigen. "Alles in Popasna is verwoest", zei de gouverneur op televisie.

De Russen zijn in april een nieuw offensief begonnen waarin ze zich richten op de Donbas, het oostelijke deel van Oekraïne. Het gebied rond Popasna wordt het hevigst beschoten, meldt persbureau Reuters.

Oekraïense vluchtelingen opgevangen in Litouwen, wat leidt tot spanningen

De Litouwse hoofdstad Vilnius geldt al jaren als de symbolische hoofdstad voor politiek activisten uit Belarus en Rusland. De Litouwers bieden maar al te graag onderdak aan oppositie tegen Rusland, dat tot 1991 over Litouwen heerste. Daar komen nu ook vluchtelingen uit Oekraïne bij, die eveneens met open armen worden ontvangen.

De drie bevolkingsgroepen komen elkaar tegen in verschillende hulp- en opvanglocaties voor nieuwkomers.

Onderlinge spanningen zijn onvermijdelijk:

In Vilnius leven vluchtelingen uit Oekraïne samen met dissidenten uit Belarus en Rusland

Kou en regen verwacht tijdens viering 'Dag van de Overwinning' in Moskou

Tijdens de jaarlijkse viering van de Dag van de Overwinning in Moskou wordt kou en regen voorspeld. Met een temperatuur van rond de 10 graden is het kouder dan normaal in mei.

Morgen kijkt de wereld in spanning toe hoe president Poetin zijn jaarlijkse militaire toespraak houdt op het Rode Plein. Nu de oorlog in Oekraïne maar blijft voortduren zal de Russische retoriek naar verwachting harder en dreigender zijn.

Dat was niet altijd zo. Door de jaren heen zagen we een omwenteling: van een westers georiënteerd Rusland naar een Rusland dat permanent in staat van oorlog lijkt te verkeren.

De militaire parade wordt geoefend op het Rode Plein in Moskou

Rusland: Oekraïens oorlogsschip bij Odessa vernietigd

Een oorlogsschip van het Oekraïense leger is afgelopen nacht verwoest met een raketaanval, zegt het Russische ministerie van Defensie.

Verder zijn volgens Rusland twee bommenwerpers en een helikopter van Oekraïne vernietigd in de buurt van Slangeneiland, dat wereldberoemd werd nadat Oekraïense grenswachten zich er hadden geweigerd over te geven.

In totaal heeft het Russische leger volgens het ministerie in de afgelopen 24 uur vier helikopters, vier vliegtuigen uit de lucht gehaald en een boot tot zinken gebracht.

'"Nooit weer?" Probeer dat maar aan Oekraïne uit te leggen'

Zelensky vergelijkt de Tweede Wereldoorlog, deze week 77 jaar geleden afgelopen, met de situatie in zijn land op dit moment. De oorlog die zijn troepen voeren tegen de Russen, lijkt volgens hem op het gevecht tegen fascisme in de periode van 1940 tot en met 1945.

De Oekraïense president zegt dat er na de oorlog een belofte werd gedaan: "Nooit meer." Blijkbaar zijn sommige mensen dat vergeten, stelt hij. "We hadden geen idee dat onze generatie moet aanschouwen hoe deze woorden ontheiligd worden. De woorden 'nooit meer' zijn pijnlijk en wreed geworden. Er staat geen uitroepteken meer achter, maar een vraagteken."

Zelenskys toespraak is in zwart-wit opgenomen bij een verwoeste flat in in Borodjanka, een stad in de buurt van Kiev die hard is getroffen door de Russen. "Op 24 februari hoorden we 'Alweer'. In de vorm van bombardementen die heel Oekraïne wakker schudden", vervolgt de president. Hij heeft de toespraak niet in kleur opgenomen omdat "alles weer zwart-wit is geworden".

Volgens Zelensky zijn er in de oorlog tegen de Duitse nazi's, in Marioepol 10.000 burgers omgebracht tijdens de twee jaar durende bezetting. Hij zegt dat Rusland er nu in twee maanden 20.000 heeft vermoord. "Decennia na de Tweede Wereldoorlog, is de duisternis wedergekeerd in Oekraïne. Ons 'nooit meer' duurde maar 77 jaar."

Zelensky: 'Nooit weer oorlog? Leg dat maar eens uit aan Oekraïne'

'Mogelijk 60 doden bij aanval op school'

Bij een aanval op een school in Bilohorivka, in de regio Loegansk, zijn volgens de regionale Oekraïense autoriteiten twee mensen om het leven gekomen. Onder het puin liggen nog zo'n zestig anderen. Er wordt gevreesd dat ook zij niet meer in leven zijn.

In het gebouw waren negentig mensen aan het schuilen voor het oorlogsgeweld toen gistermiddag de luchtaanval begon. Na het bombardement brak brand uit, en de school stortte in.

Dertig mensen zijn gered, van wie er volgens de regionale gouverneur zeven gewond zijn geraakt.

Luchtaanval legt school in Loegansk in puin

Zelensky: bijna 200 culturele erfgoedplekken verwoest

Het Russische leger heeft in totaal bijna tweehonderd culturele erfgoedplekken in Oekraïne vernietigd of beschadigd. Dat zei de Oekraïense president Zelensky in een videoboodschap.

Zelensky refereerde aan een museum in de regio Charkov van een bekende Oekraïense dichter en filosoof uit de achttiende eeuw dat vrijdag zwaar beschadigd raakte door een Russische aanval. Ook noemde hij aanvallen op Odessa, een "stad waar bijna elke straat iets bijzonders heeft, iets historisch. Maar voor het Russische leger maakt dat niet uit."

"Helaas keert het kwaad vaak terug als mensen de rechten van anderen niet respecteren, de wet negeren en de cultuur vernietigen", zei Zelensky. "Dit is precies wat er met de Russische staat is gebeurd." Hij zei dat het nodig is om "onze mensen, onze steden en zelfs onze musea" te verdedigen.

In de regio Charkov werd het museum van de Oekraïense filosoof Gregory Skovoroda verwoest

Verenigd Koninkrijk geeft 1,3 miljard pond steun aan Oekraïne

Het Verenigd Koninkrijk geeft nog eens 1,3 miljard pond (ruim 1,5 miljard euro) aan militaire steun en hulp aan Oekraïne. Dat heeft premier Boris Johnson bekendgemaakt. De Britse regering verdubbelt daarmee bijna de steun aan Kiev. Het zou gaan om de grootste financiële bijdrage van de Britten aan een conflict sinds de oorlogen in Irak en Afghanistan.

Eerder stuurde het Verenigd Koninkrijk al antitankraketten, luchtverdedigingswapens en andere wapens naar Oekraïne. "De brute aanval van Poetin veroorzaakt niet alleen onnoemelijke verwoesting in Oekraïne, het bedreigt ook de vrede en veiligheid in heel Europa", aldus Johnson in een verklaring.

Johnson deed de toezegging aan de vooravond van een G7-bijeenkomst. Later vandaag bespreken de Oekraïense president Zelensky, Verenigd Koninkrijk, Canada, Frankrijk, Duitsland, Italië, Japan en de VS de situatie in Oekraïne in een virtuele ontmoeting.

'Ruim 1 miljoen Oekraïeners naar Rusland overgebracht'

Volgens het Russische leger zijn sinds eind februari 1,16 miljoen mensen uit betwiste gebieden in Oekraïne naar Rusland overgebracht. Onder hen bevinden zich 205.000 kinderen, meldt het ministerie van Defensie. Alleen al sinds vrijdag zijn 18.580 inwoners, onder wie 1840 kinderen, volgens het ministerie uit Oekraïne naar Rusland vertrokken.

Rusland spreekt van het redden van bedreigde burgers uit gebieden in Oekraïne waar wordt gevochten. Oekraïne zegt dat Rusland mensen ontvoert en ze verhindert naar door Oekraïne gecontroleerde gebieden te verhuizen.

'Het lijkt alsof ik in een helse realityshow ben beland'

Een Oekraïense strijder die zich in de Azovstal staalfabriek in Marioepol verschanst heeft doet een dringende hulpoproep op Facebook. Serhi Volynsky, de commandant van de 36e Marine Brigade, roept "de hogere krachten" op een oplossing te vinden voor hun redding. "We wachten op het resultaat van jullie acties... De tijd gaat voorbij, en de tijd is ons leven!" schrijft hij.

Volgens informatie uit Kiev en Moskou werden de laatste vrouwen, kinderen en ouderen gisteren uit de fabriek geëvacueerd. Tijdens de evacuatie werden drie Oekraïense soldaten gedood en zes gewond, schrijft Volynsky. Waarnemers gaan ervan uit dat Russische troepen Azovstal nu zo snel mogelijk willen innemen om de volledige verovering van Marioepol te kunnen aankondigen.

"Het lijkt alsof ik in een helse realityshow ben beland waar we als militairen vechten voor ons leven en de hele wereld naar het interessante toneelstuk kijkt!", schrijft de 30-jarige Volynsky. "Zulke scenario's worden gebruikt in films en series. Het enige verschil is dat het geen film is en wij geen fictieve personages zijn! Dit is het echte leven! Pijn, lijden, honger, kwelling, tranen, angst, dood - allemaal echt!"

Oekraïne: Zes burgerdoden in Donetsk en Loegansk

In de Oost-Oekraïense regio's Donetsk en Loegansk, waar hevig wordt gevochten, zijn zeker zes burgers gedood door Russisch artillerievuur, onder wie twee kinderen. Ook raakten twaalf mensen gewond. Dat hebben de Oekraïense autoriteiten in die gebieden bekendgemaakt via Telegram.

Onder meer het dorp Privillja werd zwaar getroffen door raketwerpers van het type Grad (Hagel). Dit systeem kan in korte tijd tientallen projectielen afvuren. In Lysytsjansk is een school getroffen door een bom. Onder de school was een bunker waarin 90 mensen zaten ondergedoken. 30 mensen zijn gered. De reddingsoperatie is nog in volle gang.

Sinds de Russische troepen op 24 februari Oekraïne binnenvielen zijn volgens de Verenigde Naties meer dan 3300 burgers om het leven gekomen door het oorlogsgeweld.

Rusland: evacuatie van burgers in Azovstal-fabriek is voltooid

De evacuatie van burgers in de Azovstal-fabriek in Marioepol is volgens het Russische ministerie van Defensie voltooid. Volgens het ministerie hebben tijdens een driedaagse operatie 51 mensen het terrein verlaten. Vandaag werd één persoon geëvacueerd volgens het Kremlin. In totaal zouden nu 18 mannen, 22 vrouwen en 11 kinderen het terrein hebben verlaten.

Het bericht komt voor een deel overeen met wat de Oekraïense vicepremier Iryna Veresjtsjoek eerder op de avond zei over de evacuatie. Volgens haar zijn alle vrouwen, kinderen en ouderen bij de staalfabriek geëvacueerd. Zij noemde geen aantallen en sprak niet over de evacuatie van mannelijke burgers.

De laatste evacuatiemissie kwam tot stand met hulp van de Verenigde Naties en het Internationale Comité van het Rode Kruis. Sinds donderdag hield het Russische leger enkele uren per dag een gevechtspauze. De laatste gevechtspauze was gepland voor vanavond.

Welkom

Welkom in het liveblog over de oorlog in Oekraïne van zondag 8 mei. Hier houden we je op de hoogte van de ontwikkelingen rond de oorlog. Het Oekraïneblog van gisteren kun je hier teruglezen.