liveblog
NOS NieuwsAangepast

Basketbalclub VS laat niet-gevaccineerde sterspeler niet spelen • Weinig coronaprikken

  • Welkom in het coronablog van dinsdag 12 oktober.
  • Ongevaccineerde sterspeler niet welkom bij basketbalclub VS
  • Laagste aantal nieuwe coronaprikken in een week sinds januari
  • UMC Utrecht neemt afstand van corona-uitspraken van eigen arts
  • Afgelopen zeven dagen 48 procent meer besmettingen
liveblog gesloten

Beperkt aantal plekken bij zondagsdienst Staphorstse kerk

De Hersteld Hervormde Kerk in de Overijsselse gemeente Staphorst heeft maatregelen genomen om het aantal bezoekers van de zondagsdienst in te perken. Aanleiding is het oplopende aantal besmettingen in de gemeente, zegt de ouderling van de kerk, Jan Talen, tegen De Stentor. Een ouderling is iemand die nagaat of de Protestantse leer juist wordt nageleefd.

De banken zullen niet meer allemaal gebruikt worden en tussen elke twee rijen mensen wordt telkens een bank vrijgehouden, aldus Talen. Hoeveel mensen er precies bij de dienst zullen worden toegelaten, durft hij niet te zeggen. "Ik vind dat heel moeilijk; straks zit ik ernaast en dan hoor je later 'Maar het waren er 200 meer'.''

Volgens Talen zijn een aantal leden van de kerk al "ernstig ziek" door het coronavirus. "We willen niet dat het vanuit de kerk verder verspreid wordt. Dan is dit de verantwoordelijkheid die we moeten nemen. We willen heel voorzichtig zijn.''

De Hersteld Hervormde Kerk kreeg vorig jaar kritiek toen het honderden mensen toeliet bij de zondagse dienst. Nederland zat toen middenin de tweede coronagolf.

Lage vaccinatiegraad

Momenteel is Staphorst een van de Nederlandse gemeenten met de laagste vaccinatiegraad: 56 procent van de bewoners is volledig gevaccineerd, tegenover een landelijke vaccinatiegraad van 82,9 procent.

Vandaag zijn bij het RIVM 50 coronabesmettingen in de gemeente gemeld. Daarmee heeft Staphorst de op vier na meeste besmettingen in Nederland, na Den Haag (136), Amsterdam (116), Rotterdam (92) en Apeldoorn (69).

Amerikaanse basketbalclub Nets sluit sterspeler uit totdat hij gevaccineerd is

De Amerikaanse basketbalclub Brooklyn Nets maakt geen gebruik van Kyrie Irving, een van de sterspelers van het team, tot hij zich tegen het coronavirus laat vaccineren. De staat New York verbiedt niet-gevaccineerden te sporten op openbare locaties, maar het NBA-team heeft er nu ook voor gekozen de speler niet mee te nemen naar uitwedstrijden.

Irving heeft nooit bevestigd dat hij niet is gevaccineerd, maar "als hij was gevaccineerd, hadden we deze beslissing niet hoeven nemen", aldus directeur Sean Marks van de Nets.

OMT: prognoses voor corona in herfst en winter ongunstiger dan verwacht

Het OMT stelt dat de prognoses voor coronabesmettingen in de herfst- en wintermaanden ongunstiger zijn dan eerder werd aangenomen. "Er is een grotere mate van onzekerheid, waarbij ook een forse toename van ziekenhuis- en IC-opnames niet uitgesloten zijn", schrijft het Outbreak Management Team in een vandaag gepubliceerd advies.

Naar aanleiding van onder meer deze prognose adviseert het OMT dan ook om geen versoepelingen van de huidige coronaregels door te voeren. "Naarmate we een aantal weken verder zijn, wordt de prognose nauwkeuriger, en zijn de risico's van eventuele versoepelingen beter omschreven." Het OMT komt met een nieuw advies op 29 oktober.

Aantal wekelijkse coronaprikken op laagste punt sinds januari

In de afgelopen week is het laagste aantal coronaprikken gezet sinds januari. Dat concludeert het ANP na onderzoek van de weekcijfers van het RIVM. In totaal kregen ongeveer 103.000 mensen afgelopen week hun eerste of tweede prik.

Halverwege september nam het aantal eerste coronaprikken nog toe, waarschijnlijk vanwege de invoering van het coronatoegangsbewijs voor onder meer de horeca en de bioscoop. Mensen die niet of niet volledig zijn gevaccineerd moeten een testbewijs tonen dat maximaal 24 uur oud is.

In totaal hebben tot nu toe ongeveer 12,9 miljoen mensen een eerste prik gehad. Ruim 10,8 miljoen mensen kregen ook een tweede dosis.

Besmettingen op werk

Uit de weekcijfers van het RIVM blijkt verder dat relatief veel mensen het coronavirus hebben opgelopen op school of op het werk. Bij ongeveer 14 procent kon de besmetting worden herleid naar een school of kinderopvang. Dat is vergelijkbaar met vorige week. Van alle mensen die sinds begin augustus positief testten, was de school of het kinderdagverblijf in 10 procent van de gevallen de bron.

Zo'n 8 procent is besmet geraakt op de werkplek. Dat percentage is vergelijkbaar met vorige week. Feesten als verjaardagen, borrels en bruiloften leidden vaker dan in voorgaande weken tot een coronabesmetting.

UMC Utrecht neemt afstand van uitspraken eigen arts over vaccinatiedoden

UMC Utrecht heeft afstand genomen van uitspraken van een internist-endocrinoloog. De arts is naast haar werk bij het UMC Utrecht ook actief als voorzitter van Stichting Artsen Covid Collectief. Deze stichting deed in een tweet de ongefundeerde uitspraak dat volgens onderzoek 20 procent meer mensen zouden zijn overleden door coronavaccins dan door overige vaccinaties.

Deze uitspraak is gebaseerd op beweringen van drie Duitse medici. Zij claimen bewijs te hebben van onopgemerkte sterfgevallen door coronavaccins, maar dit wordt bestreden door het Deutsche Gesellschaft Für Pathologie (DGP), de Duitse vereniging voor pathologie en andere medische experts.

Nadat de Stichting Artsen Covid Collectief de uitspraak had getweet, stelden Twitter-gebruikers vragen aan het UMC Utrecht. Het ziekenhuis liet vervolgens weten het Nederlandse overheidsbeleid te steunen "en daarmee afstand te nemen van de persoonlijke uitspraken" van de bij hen werkzame arts. "Het UMC Utrecht deelt haar opvattingen over het coronabeleid niet en neemt daar ook afstand van."

'Afwijkende visie'

Voorlichter Joris Prinssen van het UMC lichtte een dag later die uitspraak verder toe tegenover RTV Utrecht. Hij herhaalde dat het UMC Utrecht afstand neemt van de beweringen van de arts, maar dat de wetenschap in Nederland in vrijheid beoefend kan worden. "In dit geval wijkt die visie wel af van wat wij vinden als ziekenhuis."

De standpunten van de arts staan volgens het ziekenhuis haar functioneren als arts niet in de weg. Prinssen: "Voor het werken in ons ziekenhuis geldt dat alle medewerkers zich houden aan de richtlijnen en protocollen en die toepassen in zorg voor onze patiënten." Als patiënten toch bezwaar hebben om door de internist te worden behandeld, kunnen ze om een andere arts vragen, meldt het ziekenhuis.

Poetin wil hoger vaccinatietempo in Rusland

De Russische president Poetin wil dat er in Rusland sneller gevaccineerd wordt. Dat zei hij in gesprek met leden van de Doema. "Vaccinatie beschermt mensen tegen besmettingen en tegen serieuze symptomen. We moeten de snelheid verhogen", aldus Poetin.

De uitspraak komt op de dag dat het land het hoogste aantal coronadoden op één dag (973) meldt sinds het begin van de pandemie. Er werden vandaag ook 28.190 nieuwe besmettingen gemeld. Volgens het Kremlin komt dit vooral omdat te weinig mensen gevaccineerd zijn. Rusland was snel met het ontwikkelen van het Spoetnik-vaccin, maar veel Russen wantrouwen de overheid en nieuwe medicijnen en hebben zich nog niet laten inenten.

Volgens premier Michail Misjoestin is een derde van de Russische bevolking gevaccineerd. Verder zei hij dat op dit moment 1,1 miljoen Russen met covid-19-symptomen worden behandeld.

RIVM ziet 'najaarsstijging': 48 procent meer besmettingen

Het aantal coronabesmettingen is de afgelopen week met 48 procent gestegen, meldt het RIVM. Het gaat om 17.832 nieuwe positieve tests in een week tijd, tegen 12.016 een week eerder.

Het aantal afgenomen tests steeg ook, maar het aantal positieve tests steeg harder. Dat duidt erop dat het virus zich waarschijnlijk weer breder verspreidt.

"De verwachte najaarsstijging van het coronavirus lijkt ingezet", concludeert het RIVM dan ook. Ook in de rioolmeting wordt meer corona aangetroffen en bij Infectieradar, waar mensen invullen hoe ze zich voelen, worden meer mensen met coronaklachten gemeten.

Ook de dagelijkse coronacijfers verschenen deze middag. Bij het RIVM zijn tot 10.00 uur vanmorgen 2914 nieuwe positieve tests gemeld. Dat zijn er 650 meer dan gisteren.

512 coronapatiënten in het ziekenhuis

In de ziekenhuizen nam de bezetting toe. Er liggen nu 512 mensen met corona in het ziekenhuis (gisteren: 497), van wie 138 op de IC (gisteren: 138), meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Bij het RIVM werden 6 overleden covidpatiënten gemeld. De afgelopen zeven dagen registreerde het RIVM gemiddeld 3 doden per dag, tegen 4 doden per dag een week eerder.

Minister De Jonge: binnenkort extra coronaprik als booster voor oudste ouderen

Binnenkort kunnen de oudste ouderen een extra prik krijgen van het coronavaccin. Dat zei demissionair minister De Jonge van Volksgezondheid na coronaoverleg. De extra dosis is bedoeld om de bescherming tegen het virus op peil te houden.

Wanneer de toediening gaat beginnen en welke groep hiervoor precies in aanmerking komt, weet De Jonge nog niet. Daar zal het kabinet in november een besluit over nemen na een advies van de Gezondheidsraad.

CureVac stopt met ontwikkeling eerste vaccin

De Duitse farmaceut CureVac stopt met de ontwikkeling van het eigen coronavaccin. In een persbericht zegt CureVac de aandacht te verleggen naar een meer veelbelovende prik die het samen met het Britse farmaceutische bedrijf GlaxoSmithKline (GSK) ontwikkelt. Bronnen binnen de leiding van CureVac vertellen aan de Financial Times dat hun aanvraag bij het Europees Geneesmiddelenbureau voor wettelijke goedkeuring van het coronavaccin is ingetrokken.

Eerder dit jaar bleek het vaccin een teleurstellend werkzaamheidspercentage van 48 procent te halen. Volgens de bestuursvoorzitter van CureVac, Franz-Werner Haas, was de goedkeuring door het EMA niet vóór september 2022 gekomen. Op dat moment is de ontwikkeling van het GSK-vaccin mogelijk afgerond. De prik die met GSK is ontwikkeld, heeft betere resultaten laten zien in dierproeven in de vroege fase en lijkt tien keer meer antilichamen op te wekken dan het eerste vaccin.

"Hier speelt tijd een rol", zegt Haas. "We hebben besloten om over te schakelen naar een effectiever vaccin, om sneller te zijn met de tweede generatie in plaats van erg laat met de eerste generatie." De beslissing om het eerste vaccin te laten vallen, betekent echter ook dat CureVac's vooruitkoopovereenkomst met de EU wordt geannuleerd. Nederland had alvast 10,7 miljoen doses van het CureVac-vaccin besteld.

Het middel van CureVac werd gemaakt met een mRNA-techniek. Bij die techniek maakt iemands lichaam op basis van genetisch materiaal zelf een eiwit van het virus aan, waartegen het lichaam antistoffen gaat aanmaken.

Kort geding over verplicht coronabewijs NK schaken gaat door

Het voor morgen geplande kort geding dat is aangespannen door zes schakers tegen de Nederlandse schaakbond gaat door. Dat heeft advocaat Lex de Jager van schaakbond KNSB vandaag bevestigd aan het ANP.

De schakers willen bij de rechter afdwingen dat ze geen coronatoegangsbewijs hoeven laten te zien bij het komende NK, dat vrijdag begint in het gemeentehuis van Hoogeveen. Dat toegangsbewijs is nu verplicht en betekent voor deelnemers die niet zijn gevaccineerd dat ze elke dag een coronatest moeten ondergaan. De schakers die een kort geding hebben aangespannen willen dat niet omdat zo'n test ze uit hun ritme zou halen en hun voorbereiding zou verstoren.

De schakers hebben ook geopperd om een andere speellocatie voor het toernooi te zoeken, maar daar ziet de bond geen heil in. "Het is een NK, daar komt organisatorisch veel bij kijken", zegt advocaat De Jager. "Het begint vrijdag al en dus is het eigenlijk niet meer mogelijk het toernooi nog elders te organiseren. Ook niet op een andere plek in Hoogeveen, want voor elke locatie in die gemeente geldt dezelfde eis van het coronatoegangsbewijs."

De zes schakers die het kort geding hebben aangespannen zijn titelverdediger Lucas van Foreest, oud-kampioen Sergey Tiviakov, Sipke Ernst, Migchiel de Jong, Ivo Maris en Machteld van Foreest. Zij moeten uiterlijk vanmiddag aan de bond doorgeven of ze aan het NK willen meedoen in het geval de rechter hun eis afwijst.

"Daar willen we snel duidelijkheid over, want het is kort dag en de bond is al aan het puzzelen met alternatieve speelschema's omdat mogelijk andere schakers moeten worden toegevoegd aan het deelnemersveld", zegt De Jager. Titelverdediger Van Foreest heeft inmiddels laten weten niet mee te doen als de rechter de eis afwijst, meldt RTV Drenthe.

'Herintroduceer coronamaatregelen in de Bijbelgordel'

Het aantal coronabesmettingen in Nederland neemt weer toe, vooral in gebieden met een lage vaccinatiegraad, blijkt uit RIVM-cijfers. Experts pleiten daarom voor lokale maatregelen. Eén van hen is epidemioloog Arnold Bosman, lid van het Red Team van experts dat de overheid ongevraagd adviezen geeft over het coronabeleid. "We zien bijvoorbeeld een stijging van het aantal coronagevallen in onder meer het gebied dat bekendstaat als de Bijbelgordel", zei hij in het NOS Radio 1 Journaal. "Daarvan weten we dat een groot gedeelte van de bevolking zich niet laat vaccineren om principiële redenen. Daarom moeten er andere alternatieve middelen worden gebruikt om de bevolking toch te beschermen."

Dat betekent dat op die plekken men zich weer bijvoorbeeld weer strikt aan de anderhalvemetermaatregel moet houden en handen moet wassen. "Deze maatregelen zijn samen de afgelopen twee jaar echt effectief gebleken", zegt Bosman.

Gebeurt dat niet, dan hoeft het volgens hem niet meteen te betekenen dat de nieuwe coronabesmettingen zich snel gaan verspreiden over de rest van Nederland. De vaccinatiegraad is in de rest van het land namelijk wel hoog.

Om het aantal besmettingen in de plekken met een lage vaccinatiegraad in toom te houden, is handhaving volgens de epidemioloog niet het belangrijkste. "Preventie doe je juist lang voordat de brand is ontstaan. Het is een kwestie van een goede en continue dialoog en een zekere basis van vertrouwen."

Dat staat de afgelopen anderhalf jaar onder spanning, zegt hij. "Je moet het gesprek aangaan met de regionale leiders om te gaan kijken hoe de bevolking gemotiveerd kan worden om andere maatregelen te accepteren. De bezorgdheid over corona is vergelijkbaar met elders in het land. Alleen over de vaccinatie wordt heel anders gedacht. Als je een luisterend oor hebt, dan worden de adviezen over het algemeen omarmd."

Drukste spits sinds begin coronapandemie

Op de Nederlandse wegen was het vanochtend de drukste spits sinds het uitbreken van de coronapandemie. "Door de regen en een aantal ongelukken stond er op het hoogtepunt 08.25 uur 759 kilometer file in ons land en daarmee was het de drukste spits van 2021", meldt de ANWB. Vorige week woensdag was met 554 kilometer tot nu toe de drukste spits in de ochtend.

Ongelukken op de A59 van Oss naar Den Bosch bij Rosmalen en op de A12 van Arnhem naar Den Haag bij knooppunt Oudenrijn veroorzaakten allebei bijna een uur vertraging. Door de regen stond er volgens verkeersorganisatie "opvallend veel" file rond Nijmegen en bij Den Bosch en Eindhoven.

'Veel bedrijven niet voorbereid op blijvend thuiswerken'

Zes op de tien werkgevers hebben nog niet duidelijk gemaakt aan het personeel hoe er na de coronapandemie wordt omgegaan met thuiswerken. Dat staat in een onderzoek van I&O Research in opdracht van de Coalitie Anders Reizen, die CO2-reductie in het zakelijk verkeer nastreeft.

Volgens Anders Reizen ervaren werkgevers "stevige dilemma's" bij de wens om hybride te kunnen werken (deels thuis en deels op kantoor). Deze nieuwe manier van werken betekent een omslag van hiërarchie en controle naar een cultuur die uitgaat van vertrouwen, vrijheid en eigen verantwoordelijkheid, stelt de groep.

'Stichting Sywert van Lienden verwijdert beloftes financiële transparantie'

De non-profitstichting Hulptroepen Alliantie van Sywert van Lienden en Bernd Damme heeft de afgelopen maanden toezeggingen over financiële transparantie en verantwoording van de eigen site gehaald, meldt de Volkskrant. Voorheen schermde de stichting met een onafhankelijke audit, maar de daarbij genoemde accountants zeggen van niets te weten, schrijft de krant.

De stichting zei altijd zonder winstoogmerk mondkapjes te leveren, maar de drie oprichters bleken wel winst te hebben geboekt: ruim 28 miljoen euro. Of Hulptroepen Alliantie is gebruikt om zakelijke activiteiten te faciliteren, kan waarschijnlijk niet zonder onafhankelijke audit worden aangetoond.

Aanvankelijk stond er op de site: "De missie van onze stichting zullen we voortzetten en dat zal zoals we zijn begonnen op een non-profitbasis geschieden. Met financiële verantwoording." Dat is stilzwijgend aangepast naar "De missie van ons initiatief zullen we voortzetten." Ook een tweet van Van Lienden waarin hij zegt dat een accountant toezicht houdt op de inkomsten van de stichting is verwijderd.

De stichting zou worden opgedoekt, maar ook daar is geen sprake van. Hoeveel er in kas zit, is evenmin duidelijk. Stichtingen zijn niet verplicht om een onafhankelijke audit te laten uitvoeren. Wel moet het bestuur van de stichting, in dit geval Van Lienden en Damme, tekenen voor de jaarrekening en de stukken deponeren bij de Kamer van Koophandel. Dat is nog niet gebeurd, schrijft de Volkskrant.

In een reactie op Twitter zegt Van Lienden dat de informatie in het stuk in de Volkskrant onjuist is of "in de onjuiste context gezet" wordt.

Verzekeraar waarschuwt voor online vergaderen in auto

Verzekeraar Interpolis vreest een toename van "Zoom-ongelukken" nu mensen weer minder thuis zijn gaan werken, meldt het AD. Door de coronapandemie is online vergaderen toegenomen en de verwachting is dat dit wordt voortgezet, ook nu het dringende thuiswerkadvies is komen te vervallen. 20 procent van de mkb-bedrijven zegt dat personeel geregeld vanuit de auto inlogt bij een vergadering.

"We zien het aantal schadegevallen weer toenemen terwijl dat met de verkeersintensiteit nog niet het geval is. Dat is zorgwekkend", zegt mobiliteitsspecialist Yvette Melis van Interpolis. Cijfers over hoeveel ongelukken te wijten zijn aan vergaderen achter het stuur heeft de verzekeraar niet.

Ook ontbreekt het aan wetenschappelijk bewijs of online werkoverleg in de auto gevaarlijker is dan handsfree bellen. Het fenomeen is nog zo nieuw dat er geen onderzoek naar gedaan is, meldt de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) aan de krant. "We kunnen niet goed zeggen hoeveel gevaarlijker het is dan praten met één persoon. Bellen met een groep mensen is cognitief veel zwaarder omdat je dan ook moet opletten wie er aan het woord is. Alle aandacht die je geeft aan een zoomvergadering geef je niet aan het verkeer", zegt gedragsonderzoeker Sander van der Kint van de SWOV.

Veilig Verkeer Nederland: 'Tegelijk rijden en vergaderen kan leiden tot meer ongelukken'

'Tegelijk rijden en vergaderen is gevaarlijk'

'Overheden hadden voorwaarden moeten stellen aan vaccinmakers'

Farmaceut Moderna bevoordeelt aantoonbaar rijke landen bij de levering van coronavaccins, meldde The New York Times afgelopen weekend. Sommige arme landen betalen zelfs meer voor het Moderna-vaccin en moeten ook langer wachten op de leveringen, als ze er überhaupt al voor in aanmerking komen.

Ellen 't Hoen, jurist intellectueel eigendom, zegt vanochtend in het NOS Radio 1 Journaal er niet van op te kijken. "Moderna heeft bijvoorbeeld meteen gezegd dat het zich richt op hoge-inkomenslanden. Voor Moderna was dit business as usual. Het coronavaccin is ook het enige product dat Moderna maakt, dus die zijn gewoon aan het binnenlopen. Dat kun je ze kwalijk nemen, maar het is een commercieel bedrijf."

Volgens 't Hoen hebben de hoge-inkomenslanden hier ook zelf een rol in gespeeld. Het Covax-programma, dat er op gericht is om de verspreiding van vaccins gelijk over de wereld te verdelen, kwam niet van de grond. "De sfeer van saamhorigheid verdween snel. Als onderdeel van het eigen inkoopbeleid van de westerse landen speelde Covax geen rol meer."

Wat de overheden hebben nagelaten, is voorwaarden te verbinden aan de financiering van de vaccins, zegt 't Hoen. "Ze hadden moeten zeggen dat de opgedane kennis over de vaccins gedeeld had moeten worden. Dat is tot de dag van vandaag nog niet gebeurd", en dat is wel nodig. "Voor vaccins heb je niet alleen de patenten nodig, maar ook de technische kennis. De wetenschap heeft die kennis overgedragen aan de bedrijven en privaat eigendom geworden. Die bedrijven weigeren dat te delen. Het ontbreekt de overheden nu aan een infrastructuur om in te grijpen als bedrijven weigeren vaccins te leveren of die kennis te delen."

Lagerhuisleden: vroege Britse corona-aanpak was volksgezondheidsmislukking

De Britse corona-aanpak in het begin van de pandemie is één van de ernstigste volksgezondheidsmislukkingen die het land ooit heeft. Daardoor is de kans gemist om het virus al in een vroeg stadium vroeg in te dammen, wat leidde tot onnodige sterfgevallen. Dat staat volgens Britse media in een parlementair rapport dat vandaag verschijnt.

Het rapport, geschreven door commissies met Lagerhuisleden uit alle partijen, stelt dat de vroege aanpak in het Verenigd Koninkrijk gericht was op groepsimmuniteit. Dat leidde er volgens de parlementariërs toe dat er bewust voor een langzamere aanpak is gekozen, waardoor het land het "aanzienlijk slechter" deed dan andere landen.

Welkom!

Welkom in het coronablog van dinsdag 12 oktober. Het blog van gisteren teruglezen kan hier.