liveblog

'OMT-advies: nog zeker twee maanden 1,5-meterregel' • Suriname versoepelt maatregelen

  • Welkom in het coronablog van donderdag17 juni. Hier lees je het coronanieuws uit binnen- en buitenland.
  • RIVM: 1086 nieuwe besmettingen, gemiddelde daling.
  • Haagse bronnen: anderhalve meter wordt leidend, mondkapjesplicht en thuiswerkadvies vervalt.
  • Suriname gaat maatregelen licht versoepelen.
  • Mondkapjesplicht niet nu al opgeheven, stichting verliest zaak.
liveblog gesloten

'OMT-advies: nog zeker twee maanden 1,5-meterregel'

De anderhalvemeterregel moet van kracht blijven tot zeker medio augustus. Volgens RTL Nieuws staat dat in een advies van het Outbreak Management Team aan het kabinet. Morgen zou het kabinet er een besluit over nemen. 's Avonds is er dan een coronapersconferentie.

Van vrijwel alle andere coronamaatregelen is bekend dat het kabinet er per 26 juni vanaf wil. Zo verdwijnt dan de mondkapjesplicht, behalve in bijvoorbeeld het openbaar vervoer en op het vliegveld. Ook kunnen mensen weer meer naar kantoor.

In het jongste OMT-advies staat volgens RTL dat deze versoepelingen inderdaad mogelijk zijn, mits de anderhalvemetermaatregel voorlopig blijft gelden. Minister De Jonge zei gisteren dat het schrappen van de laatste coronamaatregelen afhankelijk is van het "epidemiologisch risico" en van de vermoedelijke situatie in het najaar.

Geen vergunning voor festival Tomorrowland

Festival Tomorrowland gaat evengoed niet door. De burgemeesters van de Belgische steden Boom en Rumst hebben geen vergunning afgegeven voor het uitgestelde evenement dat eind augustus of begin september zou worden georganiseerd. De politie zou te weinig mankracht hebben om de coronacertificaten te controleren. Ook is er volgens de burgemeesters nog geen overheidsbesluit genomen voor evenementen tot 75.000 bezoekers.

De organisatie spreekt van een "gigantische ramp", nu het voor een tweede jaar op rij het festival in het water ziet vallen. "Dit komt als een mokerslag, zeer hard en onverwacht aan", laat de organisatie weten in Belgische media.

Wie een ticket heeft voor Tomorrowland, kan dat bewaren voor een volgende editie, zegt een woordvoerder tegen Het Laatste Nieuws.

Portugese hoofdstad Lissabon op slot vanwege delta-variant

De Portugese hoofdstad Lissabon zal van vrijdagmiddag tot en met maandagochtend worden afgesloten vanwege een forse toename aan nieuwe besmettingen. Van de 1350 nieuwe besmettingen in Portugal, zijn er 928 in Lissabon, het hoogste aantal sinds 19 februari. De 2,8 miljoen inwoners mogen alleen de deur uit om strikt noodzakelijke redenen.

Iets meer dan een kwart van de Portugese bevolking woont in Lissabon en daarom is het volgens minister Mariana Vieira da Silva noodzakelijk om de stad af te sluiten. "Het is niet gemakkelijk om dergelijke maatregelen te nemen, maar we moeten voorkomen dat de situatie in Lissabon zich over het hele land verspreidt", zei Vieira da Silva.

Vorige maand eindigde de noodtoestand in Portugal, omdat het een stuk beter ging met het aantal besmettingen. Ook de ziekenhuisopnames daalden. Het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames stijgt nu hard vanwege de opkomst van de zogenoemde delta-variant.

Vaccinatiebewijs voor honderdduizenden mogelijk niet op tijd door registratieproblemen

Honderdduizenden mensen die door de huisarts zijn gevaccineerd, kunnen volgende week mogelijk nog geen gebruik maken van de CoronaCheck-app. Met de app kunnen gevaccineerden vanaf woensdag 23 juni naar restaurants en evenementen, zonder te testen.

Vanaf 1 juli kan er ook binnen de EU mee worden gereisd, maar ongeveer 700.000 prikken die door de huisartsen zijn gezet, zijn nog niet geregistreerd in het landelijke systeem. De registratieproblemen bij huisartsen spelen al maanden. Het ministerie van VWS zegt dat er "dag en nacht" aan wordt gewerkt.

Suriname gaat maatregelen licht versoepelen

In Suriname worden de maatregelen iets versoepeld. Sinds 31 mei gold er een strenge lockdown, maar in plaats van drie keer per week mogen Surinamers nu weer iedere dag de straat op, op zondag na. Wel geldt er een avondklok tussen 18.00 en 06.00 uur.

Ook Keti Koti op donderdag 1 juli, een belangrijke feestdag in Suriname waarop de afschaffing van de slavernij wordt gevierd, wordt gezien als een zondag om te voorkomen dat mensen bij elkaar komen. Het samenscholingsverbod blijft van kracht, groepen met meer dan vijf mensen zijn verboden.

Winkels mogen ook weer iedere dag open, zondags uitgezonderd. Voor de lichte versoepelingen was dat drie keer per week, waardoor er op die dagen piekdruktes ontstonden. Lange rijen mensen verzamelden zich voor de supermarkten.

De situatie in Suriname is nog steeds schrijnend. Gisteren kwamen er 283 nieuwe coronabesmettingen bij, op een bevolking van ruim een half miljoen inwoners. Slechts 28.000 mensen zijn volledig ingeënt, waardoor de cijfers nog maar weinig dalen.

Het land heeft een aantal aanpassingen gedaan in het vaccinatieproces om sneller te kunnen vaccineren. De hoop is dat de versnelde vaccinatieprocedure het coronavirus onder de duim kan krijgen. Eind vorige maand werd in Suriname het hoogste risiconiveau van kracht, code paars, omdat de intensive cares volliepen met coronapatiënten.

'Ruim vijf mensen per show besmet bij het Eurovisie Songfestival'

Tijdens de negen liveshows van het Eurovisie Songfestival zijn 48 van de bijna 30.000 bezoekers mogelijk besmet met het coronavirus. Dat zijn ongeveer vijf mensen per show, schrijft RTV Rijnmond op basis van cijfers van de GGD. Dertien mensen bleken al besmet te zijn.

Gemiddeld komt dat neer op 1,6 besmetting per 1000 mensen. In de periode dat het Eurovisie Songfestival werd gehouden was het landelijk gemiddelde 4,9. "Dat is meer dan drie keer zoveel als het aantal besmettingen onder bezoekers van het Eurovisie Songfestival", constateert het Fieldlab Evenementen volgens RTV Rijnmond.

Het Eurovisie Songfestival was van 17 tot en met 22 mei. Tijdens de zes repetities, twee halve finales en de finale mochten bij iedere show 3500 mensen aanwezig zijn. Onder voorwaarden: de bezoekers moesten een negatief testbewijs kunnen laten zien en publiek moest op hun vaste plek blijven. Bij verplaatsingen moesten mensen een mondkapje op.

De 48 mensen die mogelijk besmet zijn tijdens het Songfestival zijn alleen bezoekers. De besmettingen onder crews, vrijwilligers, pers en delegatieleden worden later deze maand bekendgemaakt.

Mondkapjesplicht niet nu al opgeheven, stichting verliest zaak

Stichting Bewust Nederland heeft een kort geding verloren tegen de overheid. De stichting wil dat de mondkapjesplicht wordt ingetrokken, omdat die de grondrechten van burgers zou schenden. De rechter ging daar niet in mee.

De advocaat van Bewust Nederland vergeleek de mondkapjesplicht met "een klamboe van kippengaas tegen muggen", oftewel een maatregel die niet werkt. Volgens de stichting zouden mensen door deze "schijnveiligheid" belangrijker maatregelen als de verplichte anderhalve meter afstand negeren, wat veel gevaarlijker zou zijn.

De rechter zegt dat de wetenschap het er nog niet over eens is of mondkapjes daadwerkelijk nut hebben, maar dat er genoeg aanwijzingen zijn dat ze "een positieve bijdrage" leven aan de bestrijding van het virus. Ook heeft de Staat volgens de rechter een grote mate van beleidsvrijheid bij de keus voor coronamaatregelen. De Staat mag zich daarbij laten adviseren door deskundigen, waaronder het Outbreak Management Team (OMT), aldus de rechter.

Denemarken gaat ook 12-15 jarigen vaccineren

Denemarken gaat ook jongeren tussen de 12 en 15 jaar vaccineren, als ze dat willen. Dat heeft het hoofd van het Deense RIVM, Søren Brostrøm, bekendgemaakt tijdens een persconferentie. Volgens Brostrøm wil het land hiermee de immuniteit onder de bevolking verhogen, om zo het virus nog verder in te dammen.

Als het tempo van de Deense vaccinatiecampagne zich doorzet zoals nu, zullen de jongeren in september aan de beurt zijn.

Demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge zei eerder al dat hij hoopt dat alle jongeren vanaf 12 jaar zo snel mogelijk gevaccineerd kunnen worden. Hij neemt daarover wel pas een besluit nadat de Gezondheidsraad advies hierover heeft uitgebracht.

Nederland als een van de weinige landen nog op rood

Ook in Nederland daalt het aantal besmettingen rap, maar toch zijn we een van de weinige landen die nog rood staan op de nieuwe covid-kaart van Europese ziektepreventie-organisatie ECDC. Steeds meer landen in Europa gaan op oranje of groen.

De kaart van de ECDC wordt ingekleurd op basis van drie indicatoren: het aantal besmettingen per honderdduizend inwoners, het aantal testen en daarvan afgeleid het aantal positieve testen. Een gebied wordt groen als het aantal besmettingen onder de 25 per 100.000 inwoners in de laatste twee weken ligt, en er minder dan 4 procent positieve testen zijn.

Ligt het aantal besmettingen tussen de 25 en 50 per 100.000 en is het aantal positieve testen boven de 4 procent, dan wordt het kleurcode oranje. Een gebied of regio wordt ook oranje als het aantal gevallen tussen de 25 en 150 ligt, maar het percentage positieve testen lager is dan vier procent.

Een gebied wordt rood als er meer dan 50 positieve testen zijn en het percentage boven de 4 procent ligt. Wanneer er meer dan 150 besmettingen per 100.000 inwoners zijn wordt een gebied sowieso rood. Een land kan ook nog grijs worden als er minder dan 300 testen zijn afgenomen.

RIVM: 1086 nieuwe besmettingen, gemiddelde daling

Bij het RIVM zijn tot 10.00 uur vanmorgen 1086 nieuwe coronabesmettingen gemeld. Dat zijn er 50 meer dan gisteren.

Op woensdag en donderdag is het aantal positieve tests vrijwel altijd hoger dan in de rest van de week. Dat komt omdat mensen zich in het weekend minder laten testen en er in de loop van de week vervolgens een 'inhaaleffect' ontstaat.

Gemiddeld daalt het aantal positieve coronatests juist: in de afgelopen zeven dagen werden gemiddeld 1106 positieve tests per dag geregistreerd. Dat is 37 procent minder dan de zeven dagen daarvoor.

Bij het RIVM werden drie overleden covid-patiënten gemeld. De afgelopen zeven dagen registreerde het RIVM gemiddeld drie doden per dag, tegen zeven doden per dag een week eerder.

32 patiënten minder in de ziekenhuizen dan gisteren, nu 573

In de ziekenhuizen nam de bezetting af. Er liggen nu 573 mensen met corona in het ziekenhuis (gisteren: 605), van wie 226 op de IC (gisteren: 239), meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Weer meer operatiekamers beschikbaar voor reguliere zorg

Het aantal operatiekamers dat in Nederlandse ziekenhuizen beschikbaar is voor reguliere, niet-coronazorg, is opnieuw gestegen. Dat meldt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). De reguliere zorg is opgeschaald omdat het aantal coronapatiënten daalt.

Afgelopen maandag was 83 procent de operatiekamers in gebruik. Vorige week was dat nog 79 procenten de week daarvoor 76 procent. Huisartsen verwijzen 97 procent van het verwachte aantal mensen door naar ziekenhuizen. 14 procent van de ziekenhuizen kan de planbare zorg weer volledig geven.

Nog negen ziekenhuizen geven aan de kritieke planbare zorg maar deels te kunnen leveren, vorige week waren dat er vijftien. Twee ziekenhuizen zeggen de norm van zes weken voor een deel van die zorg nog steeds te overschrijden. Dat waren er vorige week vijf.

Rekenkamer: uitgaven coronacrisis lopen op tot 76 miljard

De begrote uitgaven van het Rijk voor de coronacrisis over dit en vorig jaar zijn opgelopen tot 76 miljard euro, zegt de Algemene Rekenkamer. Dat is een stijging van ruim 10 miljard ten opzichte van de vorige peildatum, begin april. De extra uitgaven komen vooral door de maatregelen voor financiële steun aan bedrijven en voor het onderwijs.

Voor dit begrotingsjaar is inmiddels 44 miljard euro aan corona-uitgaven ingeboekt.

Disneyland Parijs weer open, maar knuffelen met Mickey mag nog niet

Disneyland Parijs heeft vandaag gedeeltelijk de deuren weer geopend. Het hoofdpark, het Walt Disney Studios Park, Disney's Newport Bay Club en Disney Village zijn te bezoeken. Na het weekend is ook Hotel New York weer open.

Er is een beperkt aantal bezoekers welkom in het grootste attractiepark van Europa. Ook is het verplicht om afstand te houden in het resort en moeten bezoekers zich aan de bewegwijzering houden.

Bezoekers mogen ook weer op de foto met Disneyfiguren op speciaal ingerichte selfielocaties waarbij afstand gehouden kan worden. Knuffelen met Mickey mag nog niet.

IJsland, Roemenië en Polen krijgen kleurcode groen

De kleurcode voor IJsland, Polen en Roemenië is veranderd van geel naar groen. Dat betekent dat mensen die vanuit die landen naar Nederland reizen geen PCR-test nodig hebben en ook niet in quarantaine hoeven.

Voor reizigers naar IJsland gelden nog wel wat beperkingen. Mensen die volledig gevaccineerd zijn of kunnen aantonen dat ze besmet zijn geweest met corona, mogen zonder test vooraf naar IJsland reizen.

Voor wie naar Polen wil en niet is gevaccineerd of uit een Schengenland komt en niet getest is, geldt een quarantaineverplichting. Reizigers naar Roemenië moeten in quarantaine, behalve als ze gevaccineerd zijn of een negatieve test kunnen tonen van maximaal 72 uur oud.

Ook geboortejaar 2000 mag prikafspraak maken

Mensen geboren in 2000 mogen vanaf 13.00 uur een afspraak maken voor een vaccinatie. Dat heeft demissionair minister De Jonge op Twitter bekendgemaakt.

Zij krijgen het vaccin van BioNTech/Pfizer of Moderna. In totaal zijn er ruim 227.000 mensen geboren in 2000. Eerder vandaag mochten mensen uit 1999 ook al een afspraak inplannen.

Japan heft noodtoestand in Tokio op

Japan gaat de noodtoestand in hoofdstad Tokio en andere delen van het land met ingang van zondag opheffen. Dat heeft premier Suga bekendgemaakt.

Het opheffen gebeurt een maand voor aanvang van de Olympische Spelen, die op 23 juli van start gaan. De noodtoestand werd meerdere keren verlengd om de coronasituatie onder controle te krijgen in aanloop naar de Olympische Spelen.

De noodtoestand werd in maart opgeheven, maar werd enkele weken later weer van kracht in enkele regio's, waaronder Tokio. Het aantal besmettingen in het land neemt de afgelopen weken gestaag af. Inmiddels heeft 15 procent van de Japanners de eerste prik gehad.

Het is nog niet duidelijk of er toeschouwers aanwezig mogen zijn op de Spelen. Daar neemt de overheid op korte termijn een besluit over. Buitenlanders zijn sowieso niet welkom, maar mogelijk kunnen in de stadions wel maximaal 10.000 bezoekers uit Japan naar de wedstrijden komen kijken.

Geen mondkapjes meer in buitenlucht Noordrijn-Westfalen

Mondmaskers zijn na komend weekend niet meer verplicht in de buitenlucht in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen. In wachtrijen geldt de plicht nog wel omdat daar moeilijk afstand kan worden gehouden. In openbare ruimtes in gebouwen mag het kapje ook nog niet af.

Het aantal coronabesmettingen in de deelstaat, die aan Nederland grenst, is in een dalende lijn. In de rest van het land wordt ook meer versoepeld. De noodwet voor de extra maatregelen wordt niet verlengd en vervalt 30 juni. Veel restricties worden dan geschrapt.

Thuiswerken is bijvoorbeeld vanaf juli niet meer verplicht in Duitsland. De autoriteiten kijken nog wel of er speciale regels moeten komen, bijvoorbeeld voor het dragen van mondkapjes op kantoor.

Mensen uit geboortejaar 1999 mogen prikafspraak maken

Mensen die in 1999 zijn geboren mogen vanaf 10.00 uur een prikafspraak maken. Dat zegt demissionair minister De Jonge op Twitter.

In totaal gaat het om 223.000 mensen. Net als andere twintigers en dertigers krijgen zij een vaccin van BioNTech/Pfizer of Moderna.

Werkloosheid daalt: nu iets boven percentage van vlak voor coronacrisis

Afgelopen maand is de werkloosheid opnieuw gedaald. In mei had 3,3 procent van de mensen die kunnen en willen werken geen betaalde baan. Daarmee ligt het percentage nog iets boven dat van vlak voor de coronacrisis, maar ruim onder de piek van afgelopen zomer. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek.

Door een versoepeling van de beperkende coronamaatregelen en vanwege de seizoensgebonden bouw en landbouw, nam de vraag naar personeel toe. Dat leidde tot een daling van het aantal uitkeringen. Bijna een kwart miljoen mensen hadden eind mei een WW-uitkering, dat zijn bijna 17.000 mensen minder dan de maand ervoor.

Afgelopen maanden daalde het aantal werklozen gemiddeld met 10.000 per maand. Mensen die niet kunnen werken of bijvoorbeeld gestopt zijn met werk zoeken, telt het CBS niet mee als werkloos. Hun aantal nam de afgelopen maanden met gemiddeld 13.000 per maand toe.

Tegelijk met de werkloosheidscijfers, kwam het CBS ook met cijfers over het aantal mensen met een kleine deeltijdbaan. Dat zijn mensen die minder dan 12 uur per week werken.

Die groep groeide in de eerste drie maanden van dit jaar met 83.000 mensen ten opzichte van dezelfde periode het jaar ervoor. Een groter deel van hen zou zelf graag meer willen werken.

Duitsland kocht miljarden te veel mondmaskers in

Het Duitse ministerie van Volksgezondheid heeft ruim 5,8 miljard mondmaskers ingekocht voor bijna 7 miljard euro. Dat is veel te veel, blijkt uit onderzoek van de Duitse Algemene Rekenkamer die het een "enorme overinkoop" noemt.

De rekenkamer uit kritiek op het feit dat Duitsland in het voorjaar van 2020 te veel maskers inkocht in een tijd dat ze te duur waren. Het ministerie had voor elke drie maanden zo'n 75 miljoen FFP2-maskers nodig en 200 miljoen chirurgische maskers voor het zorgpersoneel. Toch werden veel meer orders geplaatst voor uiteindelijk miljarden maskers.

De accountants van de rekenkamer vinden het een "enorme overbesteding die het ministerie begrijpelijkerwijs niet kon rechtvaardigen". De gepresenteerde berekeningen van het ministerie van Volksgezondheid waren gebaseerd "op irrelevante en onrealistische aannames".

'Vaccinatieregistratie loopt nog steeds achter'

De problemen met de vaccinregistratie in Nederland blijven aanhouden. Zo'n 1 miljoen prikken die door de GGD zijn gezet, zijn door ICT-problemen bij die dienst nog niet verwerkt in de centrale database van het RIVM, meldt het AD. Ook bij huisartsen en zorginstellingen zijn de achterstanden nog groot.

Volgens een woordvoerder van de GGD is er door het grote aantal prikken dat wordt gezet in combinatie met een ICT-storing een "file van gegevens" ontstaan. Daardoor kunnen vaccinatiegegevens van mensen die daar toestemming voor hebben gegeven, niet naar het RIVM worden gestuurd.

Zo'n 1 miljoen inentingen zijn daarom nog niet terug te vinden in MijnRIVM, het persoonlijke webportaal waarop iedereen zijn eigen vaccinaties kan zien. "We betreuren de vertraging en werken keihard aan een oplossing", zegt de GGD-woordvoerder. Mensen hoeven zich geen zorgen te maken om hun coronapaspoort, zeggen de betrokken partijen.

Duits vaccin CureVac maar voor 47 procent effectief

Het coronavaccin van de Duitse farmaceut CureVac is maar voor 47 procent effectief tegen corona. Dat blijkt uit de resultaten van de laatste proef met het middel, liet het bedrijf woensdagavond weten. Daarmee voldoet het vaccin nog niet aan de geëiste criteria en komt de levering van miljoenen coronavaccins aan Europese lidstaten mogelijk in gevaar. Het bedrijf verwachtte in het vierde kwartaal vaccins te gaan leveren.

De wereldgezondheidsorganisatie WHO ziet graag een effectiviteit van 70 procent voor een coronavaccin. De Europese Unie heeft een bestelling van 450 miljoen doses van het CureVac-vaccin uitstaan. Daarvan zouden er ook een aantal naar Nederland gaan. Er werd de komende maanden op zo'n vier miljoen doses van het CureVac-vaccin gerekend.

Het vaccin met de naam CVnCoV is getest op ongeveer 40.000 proefpersonen in Europa en Latijns-Amerika. Volgens het bedrijf vormen de nieuwe, besmettelijkere varianten van het coronavirus voor een uitdaging voor de effectiviteit van het vaccin.

Liveblog geopend

Welkom in het coronablog van donderdag 17 juni, met het belangrijkste coronanieuws uit binnen- en buitenland. Het liveblog van gisteren kun je hier teruglezen.