liveblog
NOS NieuwsAangepast

Campagneblog: VVD volgens Rutte niet linkser geworden • Rotterdamse stempassen verduisterd

  • Het is de laatste week voor de verkiezingen. In dit liveblog praten we je bij over het laatste verkiezingsnieuws.
  • Rutte: eerst herstelplan en pas dan formatie.
  • Rotterdam doet aangifte wegens verduistering stempassen.
  • Jinek biedt Baudet excuses aan, RTL heeft spijt van optreden cabaretier Koning.
  • Lees hier wat de NOS tot nu toe heeft gemaakt/geschreven over de verkiezingen.
liveblog gesloten

Morgen nieuw campagneblog

Dit liveblog is gesloten. Morgen publiceren we weer een nieuw blog met het laatste campagnenieuws.

Eerdmans (JA21) en Ouwehand (PvdD) botsen over klimaatbeleid

In het programma Jinek botsten Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren en Joost Eerdmans van JA21 over het klimaatbeleid. Ouwehand vindt een extra belasting op vliegen een goed plan: hoe vaker je vliegt, hoe meer je gaat betalen. Mensen die één keer per jaar gaan vliegen hebben daar niet meteen last van, maar wie vier of vijf keer per jaar het vliegtuig pakt, gaat dan steeds meer belasting betalen. Volgens Ouwehand is zo'n regeling hard nodig om de aarde leefbaar te houden. "Klimaatwetenschappers waarschuwen dat het er nu op aankomt." Het geld dat de maatregel oplevert, kan geïnvesteerd worden in meer en beter treinverkeer, zegt Ouwehand.

JA21 is tegen het idee: lijsttrekker Eerdmans denkt dat zoiets helemaal niets gaat helpen. Mensen die voor bijvoorbeeld zakenreizen veel moeten vliegen, zullen dat toch wel blijven doen, denkt hij. "Ook zullen mensen uitwijken naar vliegvelden net over de grens, zoals Düsseldorf", aldus Eerdmans. Ook in een suikertaks en een vleestaks ziet JA21 niets. Alle klimaatmaatregelen samen leveren volgens Eerdmans uiteindelijk maar "heel weinig echte vermindering van opwarming van de aarde op".

Ook debatteerden de twee lijsttrekkers over het aardgasvrij maken van woningen. "Die investering moeten we nu doen, vindt Ouwehand. "Dat voorkomt hele hoge kosten op lange termijn die we krijgen als we de klimaatcrisis uit de hand laten lopen."

Eerdmans ziet daar helemaal niets in. Hij noemt het plan een flop en zegt dat er nu pas 200 woningen van het gas af zijn. Ook vindt Eerdmans het vreemd dat in Duitsland mensen nog geld krijgen als ze een gasaansluiting aanleggen. Hij vraagt zich ook af wie dat allemaal moet betalen. Eerdmans ziet meer in "klimaatadaptatie", waarbij je kijkt naar het accepteren van de opwarming van de aarde en daar maatregelen voor bedenkt, zoals het verhogen van de dijken. Ouwehand wijst erop dat het KNMI heeft gezegd dat dat voor Nederland niet gaat helpen.

Rutte bij Nieuwsuur over gebroken beloftes en de VVD-lijst

VVD-leider Rutte ontkent in Nieuwsuur dat zijn partij naar links is opgeschoven, wat hem in de uitzending werd toegeworpen door een teleurgestelde horecaondernemer die vroeger op de VVD stemde. Volgens die laatste was tien jaar Rutte heel slecht voor ondernemers. "Er zouden minder regels komen, maar die zijn juist verdubbeld. De btw-verhoging zou tijdelijk zijn, maar is er nog steeds. En u wilt zelfs het minimumloon verhogen. Straks mogen we weer open met allerlei beperkingen, maar ik moet nu al terugvorderingen betalen en dan straks ook nog een hoger minimumloon. Waarvan?"

Volgens Rutte is de Nederlander "gemiddeld genomen" centrumrechts en is de VVD ook niet naar links opgeschoven. Hij zei tegen de horecaondernemer dat de VVD het minimumloon inderdaad met 1 euro wil verhogen, maar dat dat wat hem betreft gepaard gaat met een middenstandskorting. "En we hebben 75 miljard uitgegeven om bedrijven te helpen in een hele moeilijke tijd. Dat konden we doen omdat we met elkaar zuinig zijn geweest de afgelopen jaren en dat geld niet, zoals links wilde, hebben uitgegeven."

Kijk op Twitter het gesprek terug tussen Rutte en de horecaondernemer:

In de verkiezingsuitzending van Nieuwsuur ging het ook over Ruttes aanpak van de coronacrisis en over zijn eerdere beloftes om meer 'blauw' op straat te brengen. Uit cijfers van Nieuwsuur blijkt dat er pas in 2025 meer agenten zijn dan toen er onder Rutte met de Nationale Politie werd gestart. Volgens Rutte zelf komt dat doordat er bij de politie sprake is van twee "essentiële vraagstukken".

Dat zijn volgens hem de vergrijzing en het veranderde politiewerk, met onder andere een grotere rol voor cybercriminaliteit en verergerde ondermijnende criminaliteit:

Verder kwam nog de VVD-kieslijst ter sprake. In de top 20 staan negen voormalig politiek assistenten van de VVD. "Een soort supportersvereniging voor Mark Rutte," in de woorden van politiek verslaggever Arjan Noorlander, "met weinig ervaring in het echte leven". Maar volgens Rutte staan de VVD-kandidaten met hun voeten in de modder. "Het politieke ambt is ook een ambacht. En de meeste mensen gaan niet vanuit de schoolklas meteen naar politiek assistent. Ze hebben hiervoor ook allerlei andere dingen gedaan."

Kijk live naar premier Rutte in Nieuwsuur

In aanloop naar de verkiezingen komen de lijsttrekkers van alle grote partijen langs bij Nieuwsuur voor een kritisch gesprek. Vanavond wordt de reeks afgesloten met VVD-lijsttrekker Mark Rutte, die hard op weg is de langstzittende premier van ons land te worden.

Je kunt het gesprek vanaf 21.30 uur live kijken via deze link.

Rotterdam doet aangifte wegens verduistering stempassen

De gemeente Rotterdam doet aangifte van verduistering nadat 195 inwoners van de wijk Bloemhof geen stempas hebben gekregen. Een postbode van PostNL had een deel van de post niet bezorgd, schrijft regionale omroep Rijnmond.

Burgemeester Aboutaleb zegt tegen de gemeenteraad dat alle betreffende inwoners inmiddels een nieuwe stempas hebben gekregen. Naast de aangifte start de gemeente ook een extern onderzoek, meldt Rijnmond.

PostNL is ook een eigen onderzoek naar de kwestie begonnen. Als het nodig is, neemt PostNL maatregelen tegen de betreffende postbode.

Vrouwelijke ministers vertellen hoe hun het woord werd ontnomen

Na een jaar vergaderen in kabinet-Rutte III begon vrouwelijke ministers en staatssecretarissen iets op te vallen. Ze werden in vergaderingen regelmatig in de rede gevallen of afgekapt, vaker dan hun mannelijke collega's. Het leidde bij sommigen tot irritatie. Onderling overlegden ze hoe ze moesten omgaan met de interrupties, die veelal van demissionair premier Rutte zelf kwamen - hij leidde de vergaderingen.

Verschillende staatssecretarissen en ministers vertellen tegen de NOS voor het eerst openlijk over de ongelijkheid die ze ervaarden. "Een vrouwelijke collega neemt het woord en wordt heel snel in de rede gevallen. De eerste keer denk je 'Hee, wat is dit'. Maar op een gegeven moment zie je het vaker gebeuren. Daar hebben we wat van gezegd", blikt staatssecretaris Mona Keijzer (CDA) terug.

Rutte: eerst herstelplan en pas dan formatie

Als het aan premier Rutte ligt, wordt na de verkiezingen eerst een nationaal herstelplan opgesteld en pas daarna de formatie van een nieuw kabinet voltooid. In een interview met het AD heeft de VVD'er meer details gegeven over zijn eerder aangekondigde plan om Nederland erbovenop te helpen na de coronacrisis.

Allereerst wil hij dat er "een vliegende start" wordt gemaakt. "Zo'n formatie duurt al idioot lang, dat kunnen we nu zeker niet hebben." Daarom wil de premier dat de beoogde volgende coalitie eerst werkt aan het coronaherstelplan. Zodra dat gepresenteerd is in de nieuwe Tweede Kamer en er een eindakkoord is gesloten, pas dan gaat de formatie wat Rutte betreft verder.

De hoofdlijnen van het plan zijn dat er de komende jaren niet wordt bezuinigd, stelt de premier. Ook mogen er geen belastingen worden verhoogd die het economisch herstel hinderen. Daarnaast overweegt de premier om de terugbetalingstermijn voor ondernemers met belastingschulden te verlengen.

De reguliere zorg moet wat Rutte betreft weer worden opgeschaald. Ook spreekt hij van het opzetten van flexibele capaciteit voor intensive cares, maar verdere details over deze plannen ontbreken nog.

Partijen op voorhand uitsluiten, hoe (on)democratisch is dat?

"Nee. Nog steeds niet", antwoordde Mark Rutte op 12 februari kortaf op de vraag of hij met de PVV in een regering wil. Gisteren herhaalde de VVD-leider dat standpunt nog eens en ook Forum voor Democratie is straks niet welkom bij de coalitiebesprekingen. Maar is het eigenlijk wel goed om partijen al voor de verkiezingen op voorhand uit te sluiten? En wat vinden de PVV-kiezers daarvan?

Omtzigt daagt Rutte uit voor debat

Pieter Omtzigt, nummer 2 op de kieslijst van het CDA, vraagt VVD-leider Mark Rutte op Twitter of hij iets ziet in een debat met hem. De CDA-politicus deelt een screenshot van een ingezonden brief in dagblad Trouw. Daarin zegt een lezer dat hij een debat tussen Rutte en Omtzigt heeft gemist. "Dit zou waarschijnlijk veel interessante info hebben opgeleverd", denkt de lezer.

"Wat vind je van deze suggestie?" vraagt Omtzigt aan Rutte. "Je weet wel, een debat over de inhoud."

Omtzigt is een van de langstzittende Tweede Kamerleden. Hij staat bekend als iemand die zich vastbijt in dossiers, onder meer in dat van de toeslagenaffaire. Vorig jaar deed hij een gooi naar het CDA-lijsttrekkerschap, maar hij verloor die verkiezing nipt van Hugo de Jonge. Die trok zich enkele maanden later echter terug, waarna Wopke Hoekstra als lijsttrekker werd gekozen.

Omtzigt voert nu een beetje zijn eigen campagne. Hij wil het vertrouwen tussen burger en overheid herstellen en geeft fel af op wat critici de Rutte-doctrine noemen, "waarmee alles wordt verborgen".

Een woordvoerder van Rutte zegt dat de premier geen tijd heeft voor nieuwe debatverzoeken.

EenVandaag: meerderheid SP-stemmers stemt op Leijten in plaats van Marijnissen

Een meerderheid van de SP-stemmers verkiest de nummer twee van die partij, Renske Leijten, boven lijsttrekker Lilian Marijnissen. Dat blijkt uit onderzoek in een panel van het programma EenVandaag, waar Marijnissen te gast was. 56 procent van de SP-kiezers zou op Leijten stemmen tegen 32 procent op Marijnissen. De SP-kiezers willen Leijten belonen voor haar rol in de toeslagenaffaire. Marijnissen zegt dat "fantastisch" te vinden. "Als er nou iemand is die die bonus verdient is het Renske Leijten."

De SP, nu met 14 zetels in de Kamer, staat in de peilingen op verlies. "Als nu heel veel mensen op Leijten gaan stemmen is dat ook goed voor de SP", aldus Marijnissen, die verder benadrukt dat nog driekwart van de Nederlanders niet weet wat ze gaan stemmen. "Er is nog gigantisch veel te winnen en te halen, ook voor ons hoop ik", aldus de SP-leider.

Niet iedere gemeente meldt tussentijdse opkomstcijfers

Niet alle gemeenten melden bij deze verkiezingen tussentijds de opkomstcijfers. Doordat het stemmen over drie dagen is uitgesmeerd en een deel van de 70+'ers al per post heeft gestemd, is dat niet te doen, zeggen bijvoorbeeld de gemeenten Maastricht en Enschede tegen persbureau ANP. Volgens een woordvoerder van de gemeente Maastricht zullen de tussentijdse opkomstcijfers dit jaar een "fout beeld" geven, "zeker wanneer deze cijfers vergeleken worden met die van vier jaar geleden".

Andere gemeenten, onder meer Rotterdam, Utrecht en Amersfoort, publiceren de tussentijdse opkomstcijfers volgende week wel. In Amersfoort gebeurt dat op maandag en dinsdag om 19.00 uur. Woensdag maakt de gemeente op drie momenten het opkomstpercentage bekend.

Nieuwe aflevering Rondje Binnenhof: wie zit in de flow?

Ook deze week praten NOS-verslaggevers Marleen de Rooy, Xander van der Wulp en Herman van der Zandt je weer bij over de verkiezingscampagne. Met in deze aflevering onder meer de rooibosthee van 50Plus-lijsttrekker Den Haan, de rol van linkse partijen en de appgroep van vrouwelijke bewindspersonen. En: welke lijsttrekkers zitten in een goede flow?

Rondje Binnenhof #7: Welke lijsttrekkers zitten in een goede flow?

Ingevulde stembiljetten stromen binnen bij gemeenten

Diverse gemeenten melden dat 70+'ers volop gebruikmaken van de mogelijkheid om te stemmen per post. Zo hebben in Breda al 10.750 van de in totaal 25.000 stemgerechtigden die in deze gemeente een briefstem mogen uitbrengen dat inmiddels gedaan. "Stemmen per post is populair", twittert burgemeester Paul Depla.

De gemeente Woensdrecht meldt dat daar gistermiddag al het grootste deel van de 70+'ers een ingevuld stembiljet heeft opgestuurd. Het gaat om 1232 briefstemmen, op de 2000 inwoners die daar recht op hebben.

Vanwege de coronapandemie mogen mensen van 70 jaar en ouder dit keer per post stemmen. De maatregel is bedoeld om hen te beschermen tegen besmetting. Het gaat om 2,4 miljoen mensen in totaal, meldde het CBS vorige week.

Ook Nederlanders in het buitenland mogen poststemmen. Tot nu toe hebben ruim 53.000 mensen dat gedaan, van de ongeveer 90.000 kiezers die hiervoor in aanmerking komen.

Meer informatie over briefstemmen vind je op de website van de Rijksoverheid.

Koning en koningin afgewezen als stembureauvrijwilligers

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima hebben zich opgegeven als vrijwilligers om te helpen bij een stembureau. Maar de gemeente Den Haag had al te veel vrijwilligers en zo is het plan niet doorgegaan, zei de koning tijdens het online werkbezoek over de voorbereidingen voor de verkiezingen.

Een woordvoerder van de gemeente laat weten dat deze uitkomst "in goed overleg is besloten". Op de vraag of er mogelijk werd gevreesd voor drukte bij het stembureau waar het koningspaar zou helpen, werd niet inhoudelijk gereageerd.

Het digitale werkbezoek van de koning stond geheel in het teken van de Tweede Kamerverkiezingen volgende week. In een reeks gesprekken kwamen allerlei onderdelen van deze speciale gang naar de stembus ter sprake. Van het maken van speciale wetten tot nieuwe protocollen voor het tellen van de biljetten, en een verlenging van de termijn voor het vaststellen van de einduitslag tot 22 maart.

Willem-Alexander benadrukte dat hij hoopt dat zo veel mogelijk mensen gebruikmaken van hun democratisch recht.

Initiatief voor meer bèta's in de politiek

Twee technisch opgeleide academici hebben van de vijftien grootste partijen de 'bèta's' onder de kandidaat-Kamerleden op een rij gezet. Hun site vinddebetaopdelijst.nl werkt niet als een stemhulp, maar kan wel een hulpmiddel zijn bij de keuze voor een kandidaat.

Initiatiefnemers Hugo Bijmans en Paul van Erp zeggen hiermee gehoor te geven aan de kritiek dat er te weinig Kamerleden zijn die studies als informatica, natuurkunde en technische wetenschappen hebben gedaan. Zo sprak Arjen Lubach in zijn satirische actualiteitenprogramma van een "digibetocratie".

"De roep om meer bèta's in de politiek is meervoudig. Grote vraagstukken zoals AI, cybersecurity en de energietransitie vragen om specifieke bètakennis. Daarnaast is een rationele, objectieve en analytische bètablik altijd welkom bij belangrijke debatten", zeggen Bijmans en Van Erp.

Bij de selectie hebben ze gebruikgemaakt van openbare informatie. Kandidaten met exacte hbo- of wo-studies die zichzelf niet op de lijst zien, mogen zich bij het duo melden.

Stemhulpen op koers om record te breken

In de aanloop naar de verkiezingen zijn stemhulpen als Kieskompas en Stemwijzer inmiddels miljoenen keren ingevuld. Volgens woordvoerders liggen ze op koers om nog vaker gebruikt te worden dan bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2017.

De Stemwijzer is tot nu toe ruim 5,18 miljoen keer ingevuld. Vier jaar geleden was de eindstand 6,8 miljoen bezoekers. Met nog vijf volle dagen te gaan verwacht de woordvoerder dat het recordaantal van de vorige keer wordt gepasseerd. Als verklaring voor de populariteit wordt onder andere de grote hoeveelheid nieuwe partijen genoemd.

Het Kieskompas is inmiddels al bijna vaker ingevuld dan vier jaar geleden. In het begin van de middag stond de teller op 1,47 miljoen, tegenover 1,57 miljoen keer bij de vorige parlementsverkiezingen. "Het gaat ontzettend snel", zegt de directeur van deze stemhulp. "Vier jaar rond deze tijd zaten we nog op een miljoen bezoekers."

Ploumen wil in debat met Rutte

PvdA-lijsttrekker Ploumen wil voor de Tweede Kamerverkiezingen nog graag in debat met VVD-lijsttrekker Rutte, omdat volgens haar "niemand wijzer" is geworden van de "schreeuwpartij" tussen Rutte en PVV-leider Wilders gisteravond bij Op1. "Jij draaide om best wat dingen heen. En die mogen deze campagne niet onweersproken blijven", schrijft Ploumen in een open brief aan Rutte op haar socialemediakanalen.

Er staan nog twee debatten op de agenda: Rutte staat op maandag in een een-op-eendebat bij EenVandaag tegenover Wilders en treft hem dinsdag in het NOS Slotdebat, waar de VVD'er ook CDA-lijstrekker Hoekstra spreekt. "Ik kan die debatten al uittekenen", aldus Ploumen. "Geert geeft 'Marokkanen' en 'de islam' weer de schuld van alles. En jullie kissebissen vrolijk verder over jullie ruzietjes van tien jaar geleden in het Catshuis."

Vanochtend zei D66-lijsttrekker Kaag al dat ze dat debat tussen Rutte en Wilders niet had gekeken, omdat het volgens haar voorspelbaar was. "Wilders en Rutte kennen elkaar als geen ander", zei ze in Goedemorgen Nederland. Op Twitter was vervolgens de hashtag #GraagRutteKaag trending. Twitteraars, met name van D66, pleitten op het sociale medium voor een debat tussen Rutte en Kaag.

Kaags partijgenoot en demissionair minister Kajsa Ollongren noemde de debatten tussen Wilders en Rutte na de ministerraad vanmiddag een "grijsgedraaide plaat", maar zei dat het niet aan haar was om te kiezen wie met wie debatteert. "Maar hoe meer debatten, hoe beter", zei ze.

Kaag zelf zei dat ze er wel "wat bij kon voorstellen" dat niet iedereen zit te wachten op nog twee debatten tussen Wilders en Rutte. "Het is een herhaling van zetten. Ik denk dat debatten op andere thema's gevoerd moeten worden, op inhoud." Ze hield zich op de vlakte wat betreft de roep om een debat tussen haarzelf en Rutte. "Ik heb dit niet verzonnen", zei ze, om daarbij te benadrukken dat de focus op een tweestrijd volgens haar "machogedoe" is.

Waarom gaan mensen niet stemmen?

In Nederland is in vergelijking met veel andere landen de opkomst bij Kamerverkiezingen hoog. Toch blijven volgende week ook in Nederland waarschijnlijk een paar miljoen stemgerechtigden thuis.

Redenen om niet te gaan stemmen zijn bijvoorbeeld dat de betrokkenen minder dan anderen vertrouwen hebben in de politiek. Maar naast gebrek aan vertrouwen is ook gebrek aan interesse een factor. De NOS heeft cijfers en verklaringen daarover op een rij gezet.

Ollongren hoopt dat mensen ongeldige briefstemmen nog herstellen

Demissionair minister van Binnenlandse Zaken Ollongren verwacht dat er inmiddels "veel meer" briefstemmen zijn uitgebracht dan de 400.000 die ze eergisteren meldde. Vandaag is de laatste dag dat de 2,4 miljoen 70-plussers hun stem per post op de brievenbus kunnen doen.

Vooralsnog bleek zo'n 2,5 procent van de briefstemmen ongeldig, onder meer omdat het stembiljet niet in de voorgeadresseerde retourenvelop was gedaan. "Ieder stem die niet kan worden meegeteld, is er een te veel", zei Ollongren vanochtend. "Maar deze mensen kunnen en willen wel stemmen dankzij het briefstemmen, en dat was de afweging. Gelukkig gaat het verreweg in de meeste gevallen goed." Ollongren zei te hopen dat mensen die een ongeldige briefstem hebben uitgebracht dit vandaag nog herstellen door bij de gemeente een nieuw stembescheiden aan te vragen. Dat kan tot vanmiddag 17.00 uur.

Jinek biedt Baudet excuses aan voor optreden cabaretier Koning

RTL en de redactie van de talkshow Jinek hebben er spijt van dat ze het optreden van Martijn Koning niet hebben geschrapt. FvD-leider Baudet liep weg vanwege uitspraken van de cabaretier.

Koning sprak Baudet aan op diens "Joodse vriendin" en vermeende racisme. RTL neemt "volledig afstand" van de inhoud van Konings tekst. Ook laat de omroep weten dat talkshow host Eva Jinek na de uitzending met Baudet heeft gebeld om excuses te maken. Dat was volgens RTL "een goed gesprek".

Grapperhaus (CDA) gaat naar FvD overgestapte coryfee Bleker niet missen

Demissionair minister Grapperhaus (Justitie) gaat Henk Bleker niet missen bij zijn partij CDA. Dat zei hij vanochtend kort voor aanvang van de MCC, de speciale ministeriële commissie crisisbeheersing. Bleker - die namens het CDA staatssecretaris was in het eerste kabinet-Rutte - maakte gisteren bekend te stemmen op Forum voor Democratie. Volgens Grapperhaus kwam dat niet als een verrassing.

"Hij zit al een jaar tussen Baudet en Hiddema op allerlei bankjes, dus ik vind het niet heel groot nieuws", legde hij uit. Hij denkt ook niet dat Blekers vertrek schadelijk is voor zijn partij en benadrukte sowieso al een tijdje op een andere politieke koers te zitten dan Bleker.

Ook CDA-lijsttrekker Hoekstra en demissionair staatssecretaris Keijzer (Economische Zaken) gingen in op het vertrek van Bleker. "Het schaap dat het verst is van de kudde mis je het meest", zei Hoekstra. "Volgens mij heeft hij deze beweging eerder al ingezet. Hij is altijd welkom om op zijn schreden terug te keren." Keijzer zei dat bij de meeste mensen wijsheid met de jaren komt. "Maar dat geldt niet voor iedereen."

Terugkijken: Partij voor de Dieren-lijsttrekker Ouwehand over de naam van haar partij

Partij voor de Dieren-lijsttrekker Ouwehand beantwoordde bij de NOS vragen die waren gesteld via Facebook en YouTube.. Kijk hier wat ze bijvoorbeeld zei over de naam van haar partij:

'Naam Partij voor de Dieren zet mensen aan het denken'

Kaag wilde Rutte zelf aanspreken op behandeling vrouwen

D66-lijsttrekker Kaag wilde eerst met Mark Rutte zelf praten, voordat ze een reactie gaf op het feit dat hij vrouwen in vergaderingen anders behandelt dan mannelijke collega's. Maandag zei demissionair minister van Defensie Bijleveld in Op1 dat in vergaderingen begon op te vallen dat de demissionair premier en VVD-lijsttrekker vrouwen eerder afkapte, en dat hij daar op is aangesproken.

Kaag sprak eerder deze week met Rutte bij Jinek. "Ik wilde niet óver hem praten, maar mét hem", zei Kaag in Goedemorgen Nederland. "Daar heeft hij goed op gereageerd en daarna hebben we het weer vervolgd. Ik kies mijn eigen momenten en ik denk niet dat we allemaal over elkaar heen hoeven te vallen", zei Kaag verder.

Ze ging ook kort in op het debat tussen Rutte (VVD) en Wilders (PVV), gisteravond bij Op1. Kaag rekenden op een voorspelbaar debat, zei ze, en lag daarom voor de start van het debat al op bed. "Die draaien al jaren mee, dus ik verwachtte er niet veel van. Ze kennen elkaar veel te goed."

Rutte en Wilders vielen elkaar in het debat persoonlijk aan:

Persoonlijke botsing Rutte-Wilders over weglopen en leugens

Amsterdamse fractievoorzitter Denk stapt over naar Nida

Mourad Taimounti, de fractievoorzitter van Denk in Amsterdam, stapt over naar de concurrerende partij Nida. In een video zegt Taimounti dat de afstandelijke relatie met de landelijke tak van Denk een reden is voor zijn voor vertrek. "Het is een hele andere club, met een heel andere stijl. Daar werd ik elke keer mee geconfronteerd", aldus Taimounti.

Volgens hem wordt er bij de partij onvoldoende geluisterd naar de achterban als het gaat om "theologische discussies, zoals het beledigen van de profeet" en hij vindt dat er nauwelijks doorstroom mogelijk is vanuit lokale fracties naar de landelijke politiek. Ook ergerde hij zich aan hoe de ruzie in de Kamerfractie van Denk werd afgehandeld, "waarbij de heren in Den Haag elkaar beschuldigden van de meest verschrikkelijke dingen. Dat zou onderzocht moeten worden en daar is een motie voor aangenomen, maar dat wordt gewoon even aan de kant geschoven."

Nida-leider Nourdin El Ouali zegt dat hij de overstap van Taimounti "niet zag aankomen", maar hij "waardeert en begrijpt" het besluit. Taimounti wordt nu fractievoorzitter van Nida in Amsterdam.

Partij voor Dieren: niet een beetje klimaatbeleid

"Steeds meer mensen realiseren zich dat de klimaatcrisis moet worden gestopt. Maar we moeten niet doorgaan met hier en daar een beetje klimaatbeleid en een beetje natuurbeleid, want dat gaat vroeg of laat fout."

Dat zei Partij voor de Dieren-lijsttrekker Ouwehand in het NOS Radio 1 Journaal. Volgens haar moet het radicaal anders. Ze benadrukte dat virologen er al decennia op wijzen dat virussen van dieren op mensen overspringen. "We moeten niet alleen naar hen luisteren als er een virusinfectie is uitgebroken, maar ook hun waarschuwingen serieus nemen." Ze wil dat de bio-industrie verdwijnt en dat de natuur "echt' wordt beschermd. Want volgens haar zijn dat de twee grote risicofactoren voor pandemieën.

Ouwehand ging ook nog eens in op de vraag van veel mensen of de naam van de partij niet moet worden veranderd, omdat die zou afschrikken. Ze is daar niet voor: "De naam prikkelt om na te denken over waar de Partij voor Dieren voor staat, namelijk dat we ons dringend anders moeten gaan verhouden tot onze leefomngeving. Corona heeft laten zien dat die urgentie alleen maar is gegroeid .We moeten mensen niet zien als een soort alleenheerser van de natuur, verheven boven al het andere leven op aarde."

Ze zei dat haar partij uitgaat van een "ecocentraal denken" en dat diverse voorstellen daaruit voortvloeien.

Ouwehand vindt dat in het coronabeleid het 'mentale welzijn' zwaarder moet meewegen. Volgens haar had het sluiten van de scholen een te hoge prijs en ze is ook tegen de avondklok.

Ook de Partij voor de Dieren vindt dat er veel woningen bij moeten komen. "Maar niet op de manier van veel andere partijen" Ze wil de vee-industrie met 75 procent verminderen en een deel van die grond benutten om woningen te bouwen aan de rand van bestaande kernen. Ook zou vrijkomende kantoorruimte kunnen worden benut.

Kaag: opmerkelijk dat Baudet zichzelf wel permitteert grenzen over te gaan

D66-lijsttrekker Kaag heeft bij Goedemorgen Nederland gereageerd op het weglopen van Forum voor Democratie-lijsttrekker Baudet bij Jinek, gisteravond. Baudet stond op tijdens een bijdrage van cabaretier Martijn Koning, die in een monoloog het rumoer rond racistische appjes van Baudet aanhaalde en daarbij de Joodse achtergrond van Baudets vriendin en de Indonesische roots van de politicus aanstipte. De bijdrage van Koning leidde tot beroering.

In onderstaande video het moment dat Baudet opstaat en wegloopt:

Politiek verslaggever van RTL Floor Bremer, die ook aan tafel zat, nam na de uitzending via Twitter afstand van de woorden van Koning.

Kaag zei dat ze al op bed lag, "dus ik heb het niet gezien", benadrukte ze. "Maar ik denk dat het in principe beter is om te blijven benoemen wat er gebeurt en te zeggen waar je de grens stelt. Het is natuurlijk wel opmerkelijk dat Baudet zichzelf permitteert heel veel grenzen over te gaan, op andere momenten."

Ze vindt het "grotere verhaal" relevanter dan een incident. "Wat kan wel, wat kan niet. En laten we ook eens kijken naar gedrag op sociale media. Hoe we het debat met elkaar willen organiseren. Dat is voor mij belangrijker."

Het was niet de enige reuring rond de Jinek-uitzending van gisteravond. Zo was Theo Hiddema, die de afgelopen jaren met Baudet voor Forum voor Democratie in de Kamer zat, niet blij met de manier waarop hij werd neergezet in Jinek in een bijdrage van verslaggever Jaïr Ferwerda. "Begrijp nu dat mevrouw Jinek mijn optreden bij Jaïr zo weergeeft alsof ik Baudet neerzet als racist. Daar gaan we weer!", twitterde hij. In het item zei hij dat hij vanwege "racistische drek" was vertrokken bij FvD. Maar volgens hem is genegeerd dat hij Baudet heeft "leren kennen als een onbekommerd mensenkind dat te vrolijk in het leven staat om mensen vanwege een kleurtje te kunnen bejegenen".

PvdA: red de cultuur

De PvdA wil dat er meer steun komt voor de kunst- en cultuursector op langere termijn. Volgens lijsttrekker Ploumen zijn de huidige maatregelen te beperkt en bereiken ze vaak de makers en de werkenden niet. De PvdA vindt ook dat er meer perspectief moet komen op een veilige opening.

Ploumen pleit er verder onder meer voor om extra geld uit te trekken voor de toegankelijkheid van musea. Rijksmusea zouden een dag per maand gratis toegankelijk moeten zijn en er zou een cultuurkaart moeten komen voor jongeren.

Het plan 'Red de Cultuur' wordt ook gesteund door theatermakers als Freek de Jonge, Hadewich Minnis en Sanne Wallis de Vries.

KBO-PCOB: Politiek houdt niet genoeg rekening met belangen van senioren

53 procent van de ouderen vindt dat politiek Den Haag niet genoeg rekening houdt met hun belangen, zegt seniorenorganisatie KBO-PCOB na een peiling. Volgens de organisatie zijn met name koopkracht (AOW en pensioen), wonen, zorg en welzijn voor senioren belangrijke thema's die een nieuw kabinet zou moeten oppakken.

Het overgrote deel van de senioren is van plan om te gaan stemmen: volgens de peiling is dat 98 procent. "Het blijkt maar weer dat senioren trouwe stemmers zijn", zegt directeur Sturkenboom van KBO-PCOB. "Nu deze groep meer dan de helft van het aantal stemgerechtigden uitmaakt, mogen de partijen die loyaliteit ook wel belonen door ze mee te nemen in hun verkiezingsplannen en bij de vorming van het nieuwe kabinet", voegt hij eraan toe.

Esther Ouwehand (Partij voor de Dieren) te gast bij de NOS

Partij voor de Dieren-lijsttrekker Ouwehand is vanochtend te gast bij de NOS. Vanaf 08.30 uur zit zij een half uur in de studio van het NOS Radio 1 Journaal. Daarna, vanaf 09.15 uur, kun je haar vragen stellen in een live uitzending op Facebook en You Tube, die ook te zien is op een livestream op NOS.nl.

Laatste dag voor poststemmers

Het is vandaag de laatste dag voor 70-plussers om hun stem per post op de brievenbus te doen. Vanwege de coronacrisis kunnen de 2,4 miljoen Nederlanders van 70 jaar en ouder bij deze verkiezingen ook schriftelijk stemmen.

Mensen die hun stem via de post willen versturen, kunnen dat nog tot vanmiddag 17.00 uur doen. Het is ook mogelijk de briefstem bij een afgiftepunt van de gemeente in te leveren. Dat kan nog tot en met woensdag. Demissionair minister Ollongren zei woensdag dat van de mensen die per post hebben gestemd 2,5 procent het stembiljet niet in de voorgeadresseerde retourenvelop heeft gedaan. Die stemmen zijn ongeldig, maar mensen die die fout hebben gemaakt, kunnnen dat tot vanmiddag nog herstellen door bij de gemeente nieuwe papieren te halen.

Welkom in het campagneblog

In aanloop naar de verkiezingen op 15, 16 en 17 maart houden we iedere dag een campagneblog bij, met het laatste nieuws over de verkiezingscampagne. Het blog van gisteren kun je hier teruglezen.