liveblog

Monsterzege voor Johnson, brexit vrijwel zeker op 31 januari

  • Bij de Britse verkiezingen donderdag heeft de Conservatieve Partij van premier Boris Johnson een absolute meerderheid gehaald.
  • Daarmee heeft Johnson vrij spel om zijn brexit-deal door het parlement te loodsen.
  • Naar verwachting stapt het Verenigd Koninkrijk dan op 31 januari uit de Europese Unie.
  • Daarna starten de onderhandelingen over de toekomstige onderlinge relatie.
liveblog gesloten

Vertraging met de boot

Alleen van het zuidwestelijke kiesdistrict St Ives, goed voor 1 zetel in het Britse Lagerhuis, is de verkiezingsuitslag nog niet bekend. Dat komt doordat een deel van de daar uitgebrachte stemmen aanvankelijk niet kon worden geteld.

Het gaat om stemmen die zijn uitgebracht op de Scilly-eilanden. Om geteld te worden, moesten die stembiljetten eerst per boot naar het grotere eiland St. Mary's worden vervoerd. Maar vanwege het slechte weer liep dat transport vertraging op. Naar verwachting volgt de uitslag van St Ives later vanmiddag.

Opluchting bij Ierse premier

Ierse premier: opgelucht over uitslag, nu aan het werk

Queen's Speech

Volgens de BBC is de zogeheten 'Queen's Speech', de toespraak van koningin Elizabeth aan het begin van het parlementaire jaar, volgende week donderdag. Premier Johnson kan zijn brexit-deal dan op vrijdag door het nieuwe Lagerhuis laten behandelen, aldus de omroep.

Onderweg

Johnson heeft Buckingham Palace weer verlaten. Hij is nu onderweg naar de ambtswoning op Downing Street 10. Normaal gesproken houdt een nieuwe premier daar dan nog een speech, zegt de BBC.

'Het echte werk moet nog beginnen'

Ook Tweede Kamerleden reageren op de Britse verkiezingsuitslag en de betekenis daarvan voor de brexit. Eigenlijk breekt nu pas het moeilijkste deel van de brexit aan, zeggen bijvoorbeeld CDA-Kamerlid Omtzigt en D66-Kamerlid Verhoeven tegen politiek verslaggever Wilco Boom. "Veel mensen denken nu: een duidelijke uitslag, eindelijk, na drie jaar gesteggel zijn we ervan af", zegt Verhoeven. "Maar het echte werk moet nu nog beginnen, en ook nog onder hoge tijdsdruk. Dus ik houd mijn hart vast."

VVD-Kamerlid Koopmans zegt dat Nederland straks "een van onze beste vrienden" verliest in de EU. "Dat is ook slecht voor de honderdduizend Nederlanders die in het Verenigd Koninkrijk wonen. Maar de verkiezingsuitslag betekent ook dat er weer een stabiele regering komt. En dat is positief, want je wil een partner op wie je kunt bouwen."

FvD-leider Baudet spreekt op Twitter van "fantastisch nieuws". "Britten kiezen voor vrijheid en economische groei", zegt hij. PVV-leider Wilders hoopt dat na de brexit ook een nexit volgt.

Johnson bij koningin Elizabeth

De Conservatieve leider Johnson is op dit moment op audiëntie bij koningin Elizabeth, om haar om toestemming te vragen voor het vormen van een regering. Het gesprek vindt plaats onder vier ogen en het is niet toegestaan om er aantekeningen, foto's of andere opnames van te maken.

Nederlands belang

Wat minister Blok van Buitenlandse Zaken betreft, beginnen de EU en het Verenigd Koninkrijk zo snel mogelijk met onderhandelen over hun toekomstige relatie. Blok benadrukt dat Nederland in die onderhandelingsfase zal opkomen voor het Nederlandse belang: "Nu hebben we in de EU afspraken over de kwaliteit van producten. Die willen we handhaven zodra de Britten geen lid meer zijn. En de Nederlandse ondernemers moeten beschermd worden tegen oneerlijke concurrentie."

De Britten stappen op 31 januari vrijwel zeker uit de EU. Vervolgens moet er vóór 31 december een handelsakkoord met de EU liggen, anders volgt een harde brexit, waarbij alle banden met de EU worden doorgesneden. Lees er meer over in dit artikel.

Wanneer vertrekt Corbyn?

Volgens BBC-journalist Laura Kuenssberg geeft Labour-leider Corbyn later vandaag een persconferentie over zijn vertrek. Corbyn maakte vannacht bekend dat hij zijn partij bij de volgende verkiezingen niet zal leiden. Kuenssberg zegt dat Corbyn in ieder geval niet de behoefte voelt om per direct op te stappen.

Verkiezingen op muziek

Wil je de sfeer van de Britse verkiezingen proeven? Luister dan naar deze korte impressie van de verkiezingsnacht.

The winner takes all

De Britten hebben een ander kiesstelsel dan wij: ze werken met een districtenstelsel, en niet met een stelsel van evenredige vertegenwoordiging zoals in Nederland. Kort gezegd houdt het stelsel van het Verenigd Koninkrijk in dat het land is opgedeeld in verschillende kiesdistricten. De kandidaat die in een district de meeste stemmen haalt, 'wint' dat district volgens het principe 'the winner takes all'.

In totaal kreeg de Conservatieve Partij van Johnson bijna 45 procent van de stemmen, tegen ruim 32 procent voor Labour:

Correspondent Tim de Wit: 'Niemand durfde deze grote overwinning te voorspellen'

'Johnson heeft het hele politieke landschap overhoop gegooid'

Hoe nu verder met de brexit?

De verkiezingsuitslag zorgt voor meer duidelijkheid - nu is vrijwel zeker dat de Britten op 31 januari uit de EU stappen - maar de fase daarna wordt weer ingewikkeld. Het Verenigd Koninkrijk heeft dan elf maanden, tot 31 december, om een handelsverdrag met de EU te sluiten. Lukt dat niet, dan volgt een harde brexit. Lees er meer over in dit artikel.

Stemmen in de wasserette

Een caravan, een wasserette of iemands huiskamer: de Britse krant The Mirror zetten enkele opmerkelijke stemhokjes op een rij.

Terugkijken: stukje speech van Johnson

Overwinningsspeech Johnson: 'Aan onze vriend met de twaalf sterren: stop een sok in de megafoon''

Britse kranten

De Britse krant The Guardian zette de voorpagina's van Britse kranten op een rij. "Vooral het L-woord" valt op, aldus de krant, de L van landslide, ofwel: aardverschuiving.

Opkomst iets lager dan twee jaar geleden

Van de meer dan 47,5 miljoen Britse kiesgerechtigden ging gisteren ruim 67 procent naar de stembus. Dat is ongeveer 1,5 procent minder dan bij de verkiezingen van twee jaar geleden.

Ponden zijn meer waard

Het Britse pond heeft een flinke boost gekregen door de verkiezingsuitslag. Ten opzichte van de euro werd de Britse munt bijna 2 procent meer waard. Daarmee staat het pond weer op het niveau van medio 2016, kort na het brexit-referendum.

Beleggers noemen als reden dat de onzekerheid over de brexit is afgenomen. Met een overgrote meerderheid in het parlement kan Johnson het vertrek van de Britten daar nu makkelijker doorheen loodsen.

'EU is er klaar voor'

Charles Michel, voorzitter van de Europese Raad, heeft Boris Johnson gefeliciteerd met zijn overwinning. "Wij verwachten zo snel mogelijk een stemming over de brexit-deal in het Britse parlement", zegt hij in een verklaring. "De EU is klaar voor de volgende fase. We zullen onderhandelen over een toekomstige handelsovereenkomst die zorgt een gelijk speelveld."

EC-voorzitter Michel: wij zijn klaar voor brexit

Theresa May

Oud-premier Theresa May is herkozen als lid van het Britse Lagerhuis. Ze haalde in haar district Maidenhead ruim 30.000 stemmen, meldt de BBC. Daarmee laat ze de Liberale Democraten en Labour achter zich.

Overwinningsspeech

"We did it", begon Boris Johnson zijn overwinningstoespraak zojuist. Hij feliciteerde iedereen die betrokken was bij de "grootste verkiezingswinst van de Conservatieve Partij sinds de jaren 80". "Sommigen van jullie waren toen nog niet eens geboren", aldus Johnson.

Tegen de mensen die gisteren voor het eerst op de Conservatieven stemden maar die misschien de volgende keer weer terugkeren naar Labour, zei hij: "Ik ben nederig en dankbaar dat jullie je vertrouwen in mij, in ons, hebben gesteld. Ik zal jullie steun nooit als vanzelfsprekend beschouwen."

Ook ging Johnson in op enkele van zijn verkiezingsbeloftes, zoals de NHS (gezondheidszorg), volgens hem een van zijn prioriteiten. De NHS was een belangrijk verkiezingsthema van Labour-leider Corbyn, die het in zijn campagne het liefst zo min mogelijk over de brexit had.

Johnson sloot zijn speech af met de woorden: "Let's get brexit done, but first: let's get breakfast done."

Nieuwe slogan

Op het verkiezingsevenement van de Conservatieve Partij valt op dat is gekozen voor een nieuw logo: 'The People's Government'.

Toekomst van Schotland

Het is niet aan Boris Johnson om de toekomst van Schotland te bepalen, vindt Nicola Sturgeon, leider van de Scottish National Party (SNP). Haar partij behaalt deze verkiezingen waarschijnlijk 48 van de 59 Schotse zetels in het Lagerhuis, een grote overwinning. Sturgeon vindt dat er daarom een mandaat ligt voor een nieuw referendum over Schotse onafhankelijkheid.

Sturgeon: 'Het is niet aan Johnson om de toekomst van Schotland te bepalen, dat is aan de Schotten'

0 zetels voor Brexit Party

Het ziet er naar uit dat de brexit-partij van Nigel Farage geen enkele zetel haalt in het Britse Lagerhuis. De partij deed voor het eerst mee met de parlementsverkiezingen, maar trok zich vorige maand in de helft van de 650 kiesdistricten terug om premier Johnson niet voor de voeten te lopen. Zowel de Conservatieve Partij als de Brexit Party willen de brexit op korte termijn regelen.

In mei haalde Farage nog ruim 30 procent van de Britse stemmen bij de verkiezingen voor het Europees Parlement. Lees hier meer over de partij.

Johnson spreekt kiezers in zijn thuisdistrict toe

Volgens Boris Johnson geeft de verkiezingsuitslag de nieuwe regering een mandaat om het land "positief te veranderen". Hij spreekt van "historische verkiezingen".

Krijgt Corbyn de tijd voor reflectie?

Voor Labour, de partij van Jeremy Corbyn, zijn de verkiezingen dramatisch verlopen. Labour stevent af op de slechtste verkiezingsuitslag sinds 1935, de partij haalt waarschijnlijk iets meer dan 200 zetels. In 1935 haalde de partij 154 zetels, maar toen was het totaal aantal zetels in het Britse Lagerhuis ook lager: 615 (nu zijn het er 650).

'Molensteen voor de partij'

"Corbyn was als een molensteen voor de partij deze verkiezingen", zei Verenigd Koninkrijk-deskundige Felix Klos zojuist in het NOS Radio 1 Journaal over de leider van Labour. "Dat was hij bij de vorige verkiezingen ook al een beetje, maar toen moest hij het opnemen tegen Theresa May. Dat was gewoon een hele slechte campaigner", aldus Klos. "De strategie van de Conservatieven leek nu om Boris Johnson zo weinig mogelijk in te zetten. Als hij werd ingezet, dan gebeurde dat alleen op zijn eigen leuke manier."

Voor de Conservatieven was het dit keer bovendien een vrij makkelijke campagne, door het gebrek aan tegenstand. Oppositieleider Corbyn was voor de verkiezingen historisch impopulair. "Sinds de populariteit van oppositieleiders wordt gemeten, is dit de allerslechtste die we ooit in de Britse politiek hebben gezien. Dat heeft te maken met hoe Britse kiezers hem percipiëren. Ze zien hem als zwak en tegelijkertijd extreem en radicaal", zei Klos. "Dat is de meest gevaarlijke combinatie van attributen die kiezers kunnen toeschrijven aan een politiek leider."

Vannacht kondigde Corbyn aan dat hij bij de volgende verkiezingen zijn partij niet meer zal leiden.

Schots referendum?

Ook de Schotse Nationalistische Partij (SNP) heeft grote winst geboekt. Naar verwachting komt de partij uit op zo'n 48 van de in totaal 59 Schotse zetels in het Britse Lagerhuis. SNP-leider Nicola Sturgeon heeft al aangekondigd dat Schotland een nieuw referendum wil over onafhankelijkheid.

"Er is nu een mandaat om de bevolking van Schotland de keuze te bieden over onze eigen toekomst", aldus Sturgeon. "Boris Johnson mag dan een mandaat hebben om Engeland uit de Europese Unie te halen. Hij heeft nadrukkelijk geen mandaat om Schotland uit de Europese Unie te halen. Schotland moet een keuze hebben over onze eigen toekomst."

De Liberaal Democraten (LD), een partij die uitgesproken pro-Europa en tegen de brexit is, verliezen waarschijnlijk een zetel in het Britse Lagerhuis. Ze komen dan uit op 11 zetels. LD-leider Jo Swinson moet haar zetel afstaan aan de SNP. Ze stapt daarom ook op als leider van de partij. In deze video zie je hoe SNP-leider Sturgeon daarop reageert:

Corbyn kondigt vertrek aan

Jeremy Corbyn, leider van oppositiepartij Labour, heeft vannacht al zijn vertrek aangekondigd. Dat deed hij na de bekendmaking van de uitslag in zijn thuisdistrict Islington North. Labour haalde daar ruim 64 procent van de stemmen, maar verder verliepen de Britse verkiezingen voor de partij dramatisch. Labour haalt iets meer dan 200 zetels, terwijl de Conservatieve Partij van Boris Johnson afstevent op een absolute meerderheid in het parlement, met waarschijnlijk ruim 360 zetels.

Corbyn is overigens niet meteen weg, pas bij de volgende verkiezingen doet hij een stap terug. Volgens hem is het van belang dat zijn opvolger de tijd krijgt.

Corbyn: 'Reflectie nodig op beleid'

Houd hier in de gaten hoeveel stemmen de partijen krijgen op basis van de laatste tellingen

Brexit

Met een absolute meerderheid in het Britse Lagerhuis zou Johnson straks vrij spel hebben om de brexit door te voeren. Die staat nu gepland op 31 januari.

Johnson stevent af op absolute meerderheid

De Britse premier Boris Johnson stevent af op een afgetekende verkiezingsoverwinning. Op basis van de uitslagen tot nu toe en een exitpoll verwachten Britse media een absolute meerderheid voor de Conservatieven in het Lagerhuis.

Johnsons partij zou volgens de laatste uitslagen op ruim 360 zetels uitkomen, terwijl oppositiepartij Labour blijft steken op iets meer dan 200 zetels. Het zou het beste resultaat zijn voor de Conservatieven in ruim dertig jaar.