Regeringsleiders keuren brexitakkoord goed, 'best possible deal'
- De EU en het Verenigd Koninkrijk hebben een akkoord bereikt over de brexit op 31 oktober.
- Het is onduidelijk of dit een akkoord is dat op steun kan rekenen van het Britse parlement.
- Zaterdag volgt een belangrijke stemming in het Lagerhuis. Goedkeuring van de DUP is dan cruciaal, maar die partij zegt niet in te stemmen.
- Welke opties heeft Johnson nu? Correspondent Tim de Wit legt het in deze video uit.
Liveblog gesloten
Wij sluiten nu dit liveblog.
Lees hier verder over waarom de Noord-Ierse partij DUP tegen het brexitakkoord is, en wat dat kan betekenen voor de deal van Boris Johnson.
Brexit-onderhandelaar wil naar de toekomst kijken
Michel Barnier, die namens de EU met het Verenigd Koninkrijk onderhandelde over de brexit, zegt op Twitter dat het tijd is om "de bladzijde om te slaan".
Rutte: 'best possible deal'
Mark Rutte is blij dat de brexitdeal unaniem door de lidstaten is goedgekeurd, en dat een vertrek van het Verenigd Koninkrijk op deze manier ordentelijk kan verlopen. Dat zei hij op een korte, ingelaste persconferentie in Brussel.
"De rechten van Britse burgers in de EU blijven overeind, betalingen zijn verzekerd door de Britten en de backstop wordt een meer duurzame oplossing."
"Het is the best possible deal", aldus Rutte. "Binnen de rode lijnen die de Britten en de EU getrokken hebben. Het is nu aan het Britse parlement, maar alles zit erin. Wat wil je nog meer?"
Johnson noemt brexit 'lang en pijnlijk'
De Britse premier Boris Johnson is ervan overtuigd dat het Britse parlement zaterdag instemt met het brexitakkoord tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU.
"Er is goede reden voor de parlementsleden om mee te gaan met de democratische stem van het volk... en om Brexit voor elkaar te krijgen. Er is geen enkele reden voor vertraging", aldus Johnson. "Brexit is een lange, pijnlijke en polariserende aangelegenheid geweest."
Het Britse parlement komt overmorgen - voor het eerst sinds 1982 op een zaterdag - bijeen om te stemmen over het door Johnson gesloten akkoord met de EU.
EU-president Donald Tusk: 'ik zal altijd remainer blijven'
In een persconferentie zegt de voorzitter van de Europese Raad, Donald Tusk, dat de EU-leiders unaniem hebben ingestemd met het brexitakkoord.
"De deal is mogelijk geworden omdat deze nieuwe versie positief is beoordeeld door Ierland. De voornaamste verandering is dat premier Boris Johnson akkoord is gegaan met grenscontroles tussen het VK en Ierland. Het akkoord verzekert bovendien de integriteit van onze interne markt en is veilig voor onze EU-burgers."
"Deze deal voorkomt chaos. We zijn er nu bijna", vervolgt hij.
Tusk zegt ook "altijd een remainer te zullen blijven". "Ik vind het een trieste dag. Als het VK ooit bij ons terug wil keren, dan staat de deur open."
EU-LEIDERS AKKOORD
De regeringsleiders van de EU-landen hebben unaniem het brexitakkoord goedgekeurd. Ze hadden ongeveer een uur nodig om het groene licht te geven. Dat laat de woordvoerder van EU-president Donald Tusk weten.
Veel leiders, onder wie premier Mark Rutte, spraken zich al positief uit over het akkoord waar de afgelopen dagen koortsachtig over was onderhandeld.
Nu zowel de Britse regering als de EU-landen officieel hebben ingestemd, is het zaterdag aan het Britse parlement om een oordeel te vellen. Ook het Europees Parlement moet instemmen, dat komt volgende week bijeen.
In sessie
De Europese regeringsleiders vergaderen nu (zonder de Britse premier Boris Johnson) over het brexitakkoord. Naar verwachting duurt de vergadering tot vanavond laat, omdat er ook andere onderwerpen aan bod komen.
Juncker boos op journalist
Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, heeft meermaals herhaald dat het Verenigd Koninkrijk geen uitstel meer krijgt voor de brexit.
Juncker schiet uit zijn slof als een journalist hem naar het weigeren van uitstel vraagt (omdat hij die vraag schijnbaar al aan het beantwoorden is):
De uitspraken van Juncker betekenen niet dat het VK definitief geen uitstel krijgt als het Britse parlement zaterdag tegen de deal van Johnson stemt. Het is aan de Europese lidstaten, en niet aan Juncker, om te bepalen of er nog uitstel verleend wordt.
Pro-brexit-demonstrant: 'betwijfel of deal erdoorheen komt'
Tegenover het Britse Lagerhuis worden geregeld grote protesten georganiseerd, zowel voor als tegen de brexit, waar duizenden mensen op afkomen. Vandaag staan er nog geen 50 demonstranten.
Een van hen is de 64-jarige Michel Pearce, die hier gemiddeld twee keer per week haar stem laat horen. Ze hoopt dat dit een van de laatste keren zal zijn. "Maar ik betwijfel of de deal er zaterdag doorheen komt. Er zijn zoveel politici die er alles aan zullen doen om het tegen te houden. Al snap ik niet waarom de DUP hier niet mee akkoord gaat. Deze deal is veel beter dan de deals die Theresa May op tafel legde."
Voor het parlement staat sinds 08.00 uur vanochtend ook Tessa, die zich niet laat tegenhouden door de regen. "Het is mijn plicht om hier te staan", vertelt de 62-jarige die zich in 'Europa blauw' heeft gekleed.
"Ik was enorm geschokt toen ik hoorde dat Boris Johnson er een deal doorheen heeft gekregen bij de Europese Unie." Ze hoopt dat het daarbij blijft en dat het Britse parlement op 'Super Saturday' niet akkoord gaat. "Ik zou willen dat er een vertraging komt en dat het volk weer een stem krijgt. We zijn meer dan drie jaar verder en niemand wist tijdens het eerste referendum wat 'leave' betekende. Dat is nu wel anders."
'EU geeft geen uitstel meer'
Voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie heeft zojuist gezegd dat de Europese Unie geen verder uitstel van de brexit toestaat. "We hebben een deal gesloten. Er is geen reden meer voor uitstel. Het moet nu gebeuren", zei hij tegen journalisten bij aankomst op de EU-top.
Het is niet duidelijk of Juncker ook namens de 27 EU-lidstaten spreekt. Als dat zo is, zou dat betekenen dat het Britse parlement zaterdag moet kiezen tussen de brexitdeal van Johnson of een no-deal.
Geen nieuw uitstel van de brexit is precies wat de Britse premier Boris Johnson graag wilde. Hij wil zo het Britse parlement extra onder druk zetten om voor zijn deal te stemmen.
Akkoord is goed nieuws, zegt Rutte
Premier Mark Rutte noemde het brexitakkoord bij aankomst op de EU-top in Brussel "heel goed nieuws voor Nederland".
"Wat we hier doen is de twee douane-unies op elkaar leggen, van het EU en het Verenigd Koninkrijk, waarbij je met een minimum aan gedoe maximaal spullen over de grens kan krijgen." Het lijkt er volgens Rutte op dat de deal voldoende zekerheid biedt voor Nederlandse burgers en bedrijven. Ook is het volgens hem niet zo dat Britse bedrijven straks beter af zijn.
In het Lagerhuis wordt het spannend, beaamt Rutte. "Maar het Britse parlement heeft alle reden om hier ja tegen te zeggen." Over een eventuele tegenstem, zoals drie keer eerder is gebeurd, wilde hij zich niet uitlaten. "Laten we vieren dat er nu een deal lijkt te zijn die lijkt te kunnen vliegen, ook in het Lagerhuis."
Statement Boris Johnson
De Britse premier Boris Johnson en voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie hielden zojuist een korte persconferentie in Brussel.
"Ik denk dat deze deal een heel goede is voor zowel de EU als het Verenigd Koninkrijk", zei Johnson. "Voor ons in het VK betekent dit akkoord dat we een echte brexit kunnen leveren. Het betekent dat het complete Verenigd Koninkrijk vertrekt op 31 oktober en dat Noord-Ierland en ieder ander deel van het VK kan meedoen aan vrijhandelsakkoorden. Samen, als Verenigd Koninkrijk, kunnen we onze eigen beslissingen nemen over onze toekomst."
Hier zie je meer van de persconferentie:
Leiders komen aan bij Europese top
De eerste regeringsleiders komen nu aan bij het Europees Parlement. Om 15.30 uur begint daar de bijeenkomst. De Europese regeringsleiders houden vandaag en morgen een top in Brussel die in het teken van de Turkse inval in Syrië en de brexit zal staan.
De Britse premier Johnson zal de EU-leiders in Brussel vragen een verder uitstel van de brexit uit te sluiten, melden bronnen in Londen. Johnson zou daarmee het Lagerhuis onder zware druk zetten om akkoord te gaan met de brexitdeal waarmee hij en voorzitter Juncker van de Europese Commissie vanochtend hebben ingestemd.
Volgens de BBC verwacht Johnson van de Europese regeringsleiders dat ze duidelijk maken dat het deze deal of niets is. Het Lagerhuis komt zaterdag in een speciale zitting bijeen om over de brexitdeal te stemmen. In september nam het parlement een wet aan die Johnson gelast de EU om verder uitstel te vragen als het parlement op 19 oktober geen brexitdeal heeft goedgekeurd.
Het staat zo goed als vast dat de EU-leiders geen blokkade zullen opwerpen.
EU-president Tusk is optimistisch: 'Deal beter dan geen deal'
Ook SNP is tegen
De Schotse partij SNP steunt de nieuwe brexitdeal van Boris Johnson niet. "Schotland stemde niet voor een brexit in welke vorm dan ook en SNP-parlementariërs zullen dat ook niet doen", stelt de Schotse leider Nicola Sturgeon in een verklaring.
Een meerderheid van de Schotse kiezers stemde bij het brexitreferendum in 2016 tegen een vertrek uit de EU. Het is vanuit een democratisch oogpunt onacceptabel dat de Schotten een toekomst krijgen opgedrongen waar ze massaal tegen zijn, zegt Sturgeon, die zowel eerste minister van Schotland is als leider van de SNP. De SNP heeft 35 van de 650 zetels.
Welke opties heeft Johnson nu? Tim de Wit legt het uit
Concessies door de EU en het VK
Beide partijen hebben concessies gedaan, omdat zowel de EU als het Verenigd Koninkrijk graag een deal wilde bereiken. "Noord-Ierland komt in een soort schemerzone te zitten waar de regels van de EU maar ook die van het VK gaan gelden, en de controles op die regels gebeuren op afstand. Dat is een concessie van de EU", zegt EU-correspondent Sander van Hoorn. "De Noord-Ieren kunnen daar uit, maar moeten dan wel aan strenge voorwaarden voldoen, een concessie van de Britten."
Macron heeft goede hoop
Volgens de Franse president Emmanuel Macron is het akkoord "goed nieuws". Hij leek ervan uit te gaan dat alle regeringsleiders van de EU-landen hun goedkeuring zullen geven.
Macron keek alvast vooruit naar zaterdag. Het Britse parlement zou dan over het akkoord moeten stemmen. De president zei er "redelijk vertrouwen" in te hebben dat de parlementariërs ermee instemmen, zich daarbij baserend op een inschatting van de Britse premier Boris Johnson.
'Mogelijkheid tot uitstel uitsluiten'
Johnson wil dat de EU zegt dat het deze deal, of helemaal geen deal wordt. De BBC meldt dat hij wil dat de mogelijkheid tot verder uitstel uitgesloten wordt.
'Wantrouwen richting Johnson gigantisch'
Het is cruciaal dat de DUP de deal gaat steunen, zegt correspondent Tim de Wit. Tot nu toe heeft de Ierse gedoogpartij met tien zetels gezegd dat niet te zullen gaan doen. "Johnson heeft de DUP keihard nodig. De vraag is ook wat de hardliners bij de Conservatieven gaan doen. Sommigen hebben telkens gezegd 'we steunen een akkoord alleen als ook DUP meedoet'. Dus als Johnson er nu toch voor gaat, en daar lijkt het op, is het een enorme gok van hem."
Oud-premier Theresa May kwam vorig jaar ook uit Brussel terug met een deal, maar zij had nooit de DUP achter zich. "Zij faalde tot drie keer toe om die deal door het parlement te krijgen." Ook op oppositiepartij Labour hoeft Johnson niet te rekenen, zegt De Wit. "Het wantrouwen tussen Labour en de regering van Johnson is gigantisch. Bij Labour is de stemming echt aan het omdraaien. Ze willen veel liever voor een nieuw referendum gaan dan Johnson aan een meerderheid helpen."
Timmermans: 'De belangen van de EU en Ierland zijn goed geborgd'
Rutte: heel bemoedigend nieuws
Premier Mark Rutte noemt het behalen van een principeakkoord over de brexit "heel bemoedigend nieuws. We gaan nu naar de tekst kijken". Hij zei dat in Brussel voorafgaand aan een EU-top.
"Daar zijn we heel blij mee", zei de premier toen hij aankwam bij een voorbespreking van liberale premiers. Hij droeg de overeengekomen tekst bij zich. De Europese Commissie hoopt dat de regeringsleiders daar later op de dag groen licht voor geven.
Haven Rotterdam: deal is beter dan no-deal
"Een deal is beter dan een no-deal." Dat is alles wat het Havenbedrijf Rotterdam over het nieuwe brexitakkoord wil zeggen. Volgens een woordvoerder moet de overeenkomst tussen Brussel en Londen onder meer nog langs het Britse parlement, vandaar dat hij het nog te vroeg vindt om met een uitgebreide reactie te komen.
Documenten voor de liefhebber
De Europese Commissie heeft de belangrijkste documenten rond de deal vrijgegeven.
Wie de 64 pagina's iets te veel van het goede vindt kan het persbericht hier lezen.
Om nog even het geheugen op te frissen: dit is die backstop
Omstreden backstop
De kern van het nieuwe akkoord is dat de omstreden backstop wordt vervangen en er nieuwe douane-afspraken komen. Grootste struikelblok blijft wel of de Britse premier Johnson het nieuwe akkoord door het Lagerhuis kan krijgen.
Het hele Ierse eiland valt in de toekomst onder de interne markt waar de EU-regels gelden. Dat blijft zo totdat de EU en het Verenigd Koninkrijk een handelsovereenkomst sluiten.
Maar Noord-Ierland blijft ook deel uitmaken van het Verenigd Koninkrijk, waar de Britse douaneregels gelden. Er komen speciale regels voor de douane, om te voorkomen dat smokkelaars via Noord-Ierland goedkoop naar de grote interne markt van de Europese Unie kunnen exporteren.
Barnier: Deal rond douanegebied is rond
EU-onderhandelaar Barnier heeft even na 12.00 uur een verklaring afgelegd. Daarin zei hij dat de rechten van Britse burgers in de EU en EU-burgers in het Verenigd Koninkrijk overeind blijven.
Ook is afgesproken dat de Britten eerder toegezegde betalingen aan de EU zullen voldoen. Daar zijn tientallen miljarden euro's mee gemoeid.
Een belangrijk onderdeel is de regeling over het grensverkeer tussen Ierland en Noord-Ierland. Daarover is afgesproken dat Noord-Ierland zich wat het goederenverkeer betreft aan de EU-regels moet houden, maar formeel binnen het douanegebied van het Verenigd Koninkrijk valt.
Aanwezige journalisten stellen nu vragen aan Barnier.
Reactie op beurzen
De waarde van het Britse pond stijgt meteen nadat de deal bekend werd. 1 pond kost nu 1,16 euro, dat was een uur geleden nog een cent minder. Het is de hoogste waarde in bijna anderhalf jaar tijd.
Ook op de Britse beurs is er een voorzichtige reactie. De Londense beursindex FTSE 100 opende vanmorgen licht in de min. Na de bekendmaking van de deal klom de index ruim een half procent.
Noord-Ierse DUP nog steeds niet tevreden
De Noord-Ierse DUP, de coalitiepartner van Johnson, is niet van plan in te stemmen met het akkoord. Zaterdag is een speciale zitting in het Lagerhuis, maar vanmorgen gaf de partij een verklaring uit waarin stond dat het akkoord voor hen onacceptabel is. Dat standpunt is niet veranderd.
Goedkeuring van de DUP is cruciaal. Zonder die steun is er geen meerderheid in het Lagerhuis om het akkoord goed te keuren. De verwachting is dat ook partijgenoten van Johnson tegen zullen stemmen, als de DUP het akkoord afkeurt.
Johnson: 'Nieuw en geweldig akkoord'
Premier Johnson is ook enthousiast. We hebben een "nieuw en geweldig akkoord" waarmee we de controle over ons land terugkrijgen, zei hij. Hij roept de Britse parlementsleden op om zich aanstaande zaterdag in een speciale zitting voor het akkoord uit te spreken.
"Waar een wil is, is een weg", twittert Juncker
"Er is een akkoord! Het is een eerlijke en evenwichtige overeenkomst en een bewijs van onze belofte dat er een oplossing gevonden zou worden. Ik adviseer de Europese Raad het akkoord goed te keuren."
Akkoord bereikt
De EU en het Verenigd Koninkrijk hebben een akkoord bereikt over de manier waarop de Britten op 31 oktober de EU kunnen verlaten. Dat hebben zowel de Britse premier Johnson als EU-Commissie-voorzitter Juncker gezegd.