liveblog

Brexit-blog: Premier May wil klus afmaken na stemming

  • Premier May heeft de stemming over haar positie overleefd.
  • 200 Conservatieve parlementariërs stemden voor haar, 117 tegen.
  • May zei in een reactie dat ze de brexit tot een goed einde wil brengen.
liveblog gesloten

May blijft aan na turbulente dag

Theresa May mag aanblijven als premier en daarmee komt er voor haar een positief einde aan een zeer bewogen dag. Vanochtend werd duidelijk dat er genoeg brieven van Conservatieve parlementariërs waren binnengekomen voor een stemming over haar positie.

Daarna was het aan May om genoeg steun te verzamelen binnen haar partij. Dat leek te lukken: aan het einde van de middag had een meerderheid van haar partijgenoten zich publiekelijk achter haar geschaard. Toch bleef het spannend: de parlementariërs mochten anoniem stemmen en konden dus alsnog iets anders aanvinken.

Nadat de Conservatieve Lagerhuisleden tussen 19.00 en 21.00 uur hun stem hadden uitgebracht, was het wachten op de uitslag. Die bleek in het voordeel van May te zijn. 200 van haar partijgenoten stemden voor haar, 117 anderen zegden het vertrouwen in haar op.

In een reactie op de uitslag zei May dat ze de klus wil afmaken en het brexit-akkoord met de EU wil realiseren. Gezien de grote verdeeldheid binnen de Conservatieve Partij, wordt dat waarschijnlijk nog erg ingewikkeld, verwachten journalisten en deskundigen.

'Politici moeten samenwerken'

May zei verder dat ze een brexitdeal wil realiseren die het land weer samenbrengt. "Dat begint in Westminster." Volgens de premier moeten eerst de politici samenwerken in landsbelang.

Premier May na uitslag stemming: ik ga door met het realiseren van de brexit

May gaat door met haar werk

In een reactie op de uitslag zei premier May dat ze door wil gaan waar ze mee bezig was: het realiseren van het brexit-akkoord. Ze gaf toe dat een groot aantal collega's tegen haar had gestemd, maar zei ook dat ze dankbaar was voor alle steun die ze heeft gekregen.

Ze zei verder dat ze op de EU-top in Brussel morgen zal proberen om juridische en politieke toezeggingen te krijgen met betrekking tot de backstop, de grens tussen Noord-Ierland en Ierland. Dat is het grootste struikelblok in de onderhandelingen.

Brexit-akkoord door Lagerhuis loodsen

Volgens correspondent Suse van Kleef maakt de stemming in de fractie ook duidelijk dat het voor May nog altijd erg lastig zal zijn om het brexit-akkoord door het Lagerhuis te loodsen.

'Veel tegenstemmen'

Britse journalisten benadrukken dat veel partijgenoten van May tegen haar hebben gestemd. De premier kreeg 117 tegenstemmen.

Nu ze de vertrouwensstemming heeft overleefd, mag May nog zeker een jaar aanblijven als leider van de Conservatieve Partij. Haar partijgenoten mogen haar in die periode niet nog een keer proberen af te zetten.

Toch is de uitkomst van de stemming allerminst comfortabel voor de premier, schrijft BBC-journalist Laura Kuenssberg.

Verklaring May na uitslag

Bekijk hier ook hoe premier May straks reageert op de uitkomst van de vertrouwensstemming.

'Verschrikkelijke uitkomst voor premier'

Het Conservatieve parlementslid Jacob Rees-Mogg, leider van de brexiteers, zegt dat dit "een verschrikkelijke uitkomst" is voor premier May. Hij zegt dat hij op een andere uitslag had gehoopt, maar dat hij dit resultaat zal accepteren.

Premier May overleeft stemming

Premier May heeft de vertrouwensstemming overleefd en kan aanblijven. Volgens de voorzitter van het comité dat de stemming organiseerde, stemden 200 Conservatieve parlementariërs voor May, 117 Lagerhuisleden stemden tegen haar.

200 parlementariërs stemden voor, 117 stemden tegen

Uitslag live op nos.nl

Volg de bekendmaking van de uitslag van de stemming hier live.

Ook parlementariërs verzamelen zich

Er stromen ook steeds meer Conservatieve parlementariërs binnen voor de uitslag, die over enkele minuten wordt verwacht.

'May legt ook verklaring af'

Waarschijnlijk legt ook premier May nog een verklaring af na de bekendmaking van de uitslag. Bij 10 Downing Street is een microfoon klaargezet, melden journalisten die daar staan.

Gevolgen voor Nederland

De stemming van vanavond kan uiteindelijk ook gevolgen hebben voor Nederland. Premier May waarschuwde vanochtend dat het brexitproces zal ontsporen als ze wordt weggestemd. En als het Verenigd Koninkrijk uit de EU stapt zonder brexit-akkoord, dan kost dat de Nederlandse overheid de komende jaren 2,3 miljard euro, zo meldde de Algemene Rekenkamer maandag.

Er gaat dan vooral meer geld naar diensten als de douane en de controles door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, en Nederland gaat net als andere lidstaten meer betalen aan de Europese Unie.

Pers klaar voor uitslag

Het aanwezige journaille in Westminster is de zaal binnengeroepen waar de stemming plaatsvond. Daar wordt zo de uitslag bekendgemaakt.

Opkomst van 100 procent

Volgens de BBC hebben alle Conservatieve parlementariërs die mochten stemmen, dat ook gedaan. Alle 317 Lagerhuisleden zijn komen opdagen, zegt ook correspondent Suse van Kleef. Nu is het afwachten of minimaal 159 Conservatieven voor het aanblijven van de premier hebben gestemd.

Uitslag exact om 22.00 uur

Britse media melden dat de uitslag van de stemming exact om 22.00 uur bekend wordt gemaakt, ook als de telling al eerder is afgerond.

Gevolgen voor brexitproces

May zei vanochtend dat het brexitproces zal ontsporen als ze wordt weggestemd. In Noord-Ierland kijken ze met angst en beven naar de ontwikkelingen in Londen. De grens tussen Noord-Ierland en EU-lidstaat Ierland blijft een heikel punt. Hoe zat het ook alweer met de zogeheten backstop?

Wat is toch die 'brexit-backstop'?

Wachten...

Voor de Britse premier zit er nu niets anders op dan wachten totdat de stemmen zijn geteld. Er zijn geen tussentijdse uitslagen, zeggen journalisten van de BBC.

May terug op Downing Street

Premier May is weer terug op 10 Downing Street. Volgens een journalist van CNN ziet ze er gelukkig uit.

Premier May is weer terug op 10 Downing Street

Laatste stem

Het lijkt erop dat minister Gavin Williamson van Defensie als laatste een stem heeft uitgebracht. Nu kan het tellen beginnen, schrijft The Guardian.

Johnson fietst snel weer weg

Oud-minister Boris Johnson, die wordt genoemd als mogelijke nieuwe premier, heeft zijn stem al uitgebracht. Hij ging er vervolgens, zonder iets te zeggen, vandoor op de fiets.

Boris Johnson vertrok na de stemming op de fiets

Nog 20 minuten

Dat betekent dat Conservatieve parlementariërs nog 20 minuten hebben om over het lot van premier May te beslissen, schrijft deze journalist van Sky News.

Uitslag verwacht rond 22.00 uur

De uitkomst van de stemming is waarschijnlijk iets later en wordt verwacht rond 22.00 uur Nederlandse tijd. Om 21.00 uur Nederlandse tijd gaan de stembussen dicht, daarna worden de stemmen geteld.

Bij positief resultaat naar EU-top

Als ze de vertrouwensstemming goed doorstaat, kan May morgen en vrijdag in Brussel de EU-top over de brexit bijwonen. Daar kan ze proberen om nieuwe tegemoetkomingen af te dwingen over grote struikelblokken als de grens tussen Noord-Ierland en EU-lidstaat Ierland.

Daarna kan ze de brexitdeal tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie alsnog in stemming brengen in het Lagerhuis. Dat zou eigenlijk dinsdag al gebeuren, maar May stelde het uit omdat duidelijk was dat het akkoord verworpen zou worden.

'80 procent heeft al gestemd'

Naar verluidt heeft inmiddels zo'n 80 procent van de Conservatieve parlementariërs gestemd, meldt BBC-journalist Laura Kuenssberg.

Premier May heeft zelf ook gestemd

Premier May heeft zojuist zelf ook gestemd. Ze glimlachte even in het voorbijgaan en vertrok daarna snel met haar adviseurs, meldt een Britse journalist.

Ook minister Rudd genoemd als mogelijke opvolger

Een ruime meerderheid van de Conservatieve parlementariërs heeft publiekelijk steun uitgesproken voor premier May. Maar er wordt vanavond anoniem gestemd. "Dus wat de publieke steun waard is, moeten we nog zien", zegt correspondent Tim de Wit.

In Westminster zingen allerlei namen rond van prominente Tories die het partijleiderschap kunnen overnemen, en dus premier willen worden. Naast oud-minister Boris Johnson is ook Amber Rudd kandidaat. Zij is net benoemd tot minister van Werkgelegenheid. Maandag stuurde ze een open brief aan het parlement waarin ze haar agenda uiteenzette, wat door sommigen werd gezien als een verkapt signaal dat ze partijleider wil worden.

Geldt als uitgesproken tegenstander van de brexit. In haar nadeel werkt mogelijk dat ze nog geen jaar geleden weg moest als minister van Binnenlandse Zaken, vanwege een affaire rond Britten met een migratie-achtergrond.

Minister stuurt foto stembiljet

Bewindsvrouw Margot James heeft op Twitter een foto geplaatst van het stembiljet dat de Conservatieven vanavond invullen. Zelf stemde ze voor premier May.

Geschorste partijleden ineens weer toegelaten

Twee Conservatieve parlementariërs die geschorst waren na beschuldigingen van seksueel wangedrag, mogen vanavond wel stemmen. Andrew Griffiths en Charlie Elphicke zijn vandaag alsnog ingeschreven voor de vertrouwensstemming.

Elphicke werd in november vorig jaar geschorst, maar is vanavond wel naar het parlement gekomen, zo melden Britse media.

Omdat deze partijleden ook stemmen, heeft premier May minimaal 159 stemmen nodig om aan te blijven.

Wie zou May eventueel kunnen opvolgen?

Het lijkt er vooralsnog niet op dat premier May wordt afgezet. Maar mocht dat toch gebeuren, wie kan haar dan opvolgen? In Westminster zingen allerlei namen rond van prominente Tories die het partijleiderschap kunnen overnemen, en dan ook premier worden.

Een van hen is Boris Johnson. De flamboyante oud-minister van Buitenlandse Zaken en ex-burgemeester van Londen is altijd in beeld als mogelijke premier. Zeker nadat hij in juli uit het kabinet was gestapt uit onvrede over de koers van May. Johnson heeft veel steun onder de voorstanders van de brexit onder de Tories, maar liet geen goede indruk achter als minister.

Als de Tories een nieuwe partijleider moeten kiezen, gaat het uiteindelijk tussen twee kandidaten. Ingewijden denken dat Johnson in de partij te veel tegenstanders heeft om het tot die laatste twee te brengen.

Boris Johnson

Deze parlementariër stemde voor May

Parlementariër Harriett Baldwin schrijft op Twitter dat ze voor het aanblijven van premier May stemde. Ze is er zeker van dat een meerderheid van haar collega's hetzelfde zal doen.

Minister van Financiën al wel gearriveerd

De Britse minister van Financiën Philip Hammond is ook aangekomen om te stemmen. Hij legde eerder uit dat de Britse economie hoe dan ook krimpt door de brexit. Dat bleek uit berekeningen van de Britse regering.

Het akkoord van May is volgens hem het hoogst haalbare.

Sommige parlementariërs komen wat later

Er stonden ook wat borrels gepland voor vanavond. Sommige Conservatieve Lagerhuisleden zijn dus mogelijk wat later, zo schrijven Britse journalisten.

1922 Comité nam brieven in ontvangst

Het 1922 Comité, een groep binnen de Conservatieve Partij, nam eerder alle brieven voor een vertrouwensstemming in ontvangst. De voorzitter van het comité, Graham Brady, zei vandaag dat hij geen problemen had met een stemming op zo'n korte termijn.

Hij zei dat de meeste Conservatieve parlementsleden deze week sowieso al bij het parlement in Westminster waren. Degenen die dat niet zijn kunnen konden voor 17.00 uur Nederlandse tijd een e-mail met een volmacht opsturen.

'A bloody difficult woman'

Hoe groter de druk wordt, hoe groter de vastberadenheid van premier May, zo lijkt het. Ze staat bij veel Britse politici bekend als een vrouw die onverzettelijk is. Een partijgenoot omschreef haar vanwege die eigenschap ooit als een "bloody difficult woman".

Maar op dit moment kan die vastberadenheid ook tegen haar werken, zegt correspondent Suse van Kleef.

'Ook magere winst kan tot problemen leiden voor May'

Ook als premier deze vertrouwensstemming met een kleine meerderheid wint, kan dat problematisch zijn, schrijft The Guardian. In dat geval zal de roep om haar aftreden toenemen, denkt de krant.

Stemming begonnen

Britse media melden dat de Conservatieve parlementariërs vanaf dit moment mogen stemmen over het aanblijven van premier May.

Wat als May toch wordt weggestemd?

Als we de publieke toezeggingen van de Conservatieve parlementariërs mogen geloven, wordt May vanavond niet afgezet. Maar wat als dat toch gebeurt? Correspondent Tim de Wit geeft uitleg:

Wat als premier May vanavond wordt weggestemd?

'May doet belangrijke belofte'

May heeft net een toespraak gehouden voor een zaal vol Conservatieve parlementariërs. Ze heeft gezegd dat ze geen premier meer zal zijn bij de volgende verkiezingen, die gepland staan voor 2022. Die belofte moet haar helpen om de stemming straks met een ruime meerderheid te winnen, meldt correspondent Tim de Wit.

Britse media: meerderheid steunt May

Britse media zijn de hele dag al druk aan het tellen: wie stemt voor en wie stemt tegen May? Kan ze aanblijven als partijleider en premier, of moet ze opstappen? May heeft de steun van zeker 159 partijgenoten nodig.

Als we de informele tellingen aanhouden, blijft May waarschijnlijk aan. Volgens de BBC zijn er zeker 174 Conservatieve Lagerhuisleden die haar steunen. Ook kranten denken dat de premier het gaat redden. Er zit wel een addertje onder het gras: de stemming is anoniem en dus kunnen parlementariërs anders stemmen dan ze in het openbaar zeggen.

"Daarom is May er toch niet helemaal gerust op", zegt correspondent Tim de Wit. Ze spreekt kort voor de stemming haar partijgenoten nog een laatste keer toe.

'May is er zelf nog niet gerust op'

May is strijdvaardig

Sinds vanochtend is duidelijk dat de Conservatieve parlementariërs gaan stemmen over de positie van premier May. Er waren toen zeker 48 brieven binnengekomen van partijgenoten die het vertrouwen in haar willen opzeggen.

May zelf zegt dat het belang van het Verenigd Koninkrijk in gevaar komt als de Tories haar vanavond afzetten. Volgens haar ligt uitstel of afstel van de brexit dan op de loer. Een eventuele nieuwe premier zou minder dan vier maanden hebben tot de brexit op 29 maart 2019.

Premier May stellig: "Ik maak de klus af"

Mogelijke scenario's na stemming

Het lot van May ligt nu in handen van de Conservatieve fractie in het Lagerhuis. De parlementariërs krijgen straks een briefje met twee opties: "Ik heb vertrouwen in de premier" en "ik heb geen vertrouwen in de premier".

Als May het vertrouwen van de Tories houdt, versterkt dat haar positie: de parlementariërs mogen de vertrouwenskwestie dan een jaar lang niet opnieuw stellen. Als May het vertrouwen van haar partij verliest, is het in de Britse politieke verhoudingen gebruikelijk dat ze aftreedt als partijleider, maar nog even aanblijft als premier, zodat er een opvolger kan worden gezocht.

De verwachting is dat die nieuwe partijleider ook premier wordt en een nieuw kabinet gaat vormen. Volgens Britse media zijn er veel mogelijke opvolgers, onder wie oud-minister Boris Johnson, de huidige minister van Klimaat Michael Gove en de opgestapte brexit-minister Dominic Raab.

Vragen over de brexit?

De vertrouwensstemming is het gevolg van de onvrede binnen de Conservatieve Partij over het brexit-akkoord. Waar ging de hele discussie ook alweer over? In deze NOS-special, de Holy FAQ, staan antwoorden op alle veelgestelde vragen over de brexit.