Campagneblog: Rutte plakt, en Joseph Goebbels-vergelijking in Rotterdam

Einde liveblog

Morgenochtend is er weer een nieuw liveblog, elke dag tot en met de raadsverkiezingen op 21 maart.

'SGP-campagnefilmpje offline gehaald'

Volgens RTV Noordoost Friesland is zondag een campagnevideo van de lokale SGP offline gehaald. De aanleiding zou een reeks negatieve reacties op Facebook zijn. Op de video is te zien hoe lijsttrekker Tom Bakker van SGP Dantumadiel een ingestudeerd dialoog houdt over het gevaar van echtscheidingen en het belang van het gezinsleven:

"Mooi toneelstukje en heerlijk realistisch", reageert iemand op Facebook. "Plaatsvervangende schaamte", zegt een ander.

Rutte plakt mee

Ook de premier doet mee aan de zogenoemde plakoorlog in Den Haag. Omroep West signaleerde een maand geleden dat partijen hun posters over die van rivalen plakken. Onder meer Groep de Mos nam VVD-posters te grazen. Vandaag sloeg de VVD onder leiding van Mark Rutte terug.

'Uw partij verkracht kinderen'

Het ging vanavond hard tegen hard tussen Denk en de PVV in Rotterdam. "In uw filmpje waar, als hij nog geleefd zou hebben, Joseph Goebbels zijn vingers bij zou aflikken, stelt u de islam op één lijn met vrouwenonderdrukking", zei Stephan van Baarle (Denk) tijdens het lijsttrekkersdebat van RTV Rijnmond. Het antwoord van Maurice Meeuwissen (PVV): "De islam is erger dan de nazi's." Even later voegde de PVV-lijsttrekker daar aan toe: "Uw partij verkracht kinderen, Mohammed verkracht kinderen."

'Schrijf geschiedenis, stem op Isis'

Met bovenstaande slogan wil de 14-jarige Isis in de Tilburgse gemeenteraad komen. Ze is daarmee de jongste kandidaat. Zo jong zelfs dat als Isis genoeg stemmen krijgt, ze pas over vier jaar echt aan de slag mag. Maar dat is voor haar voorlopig bijzaak. "Ik wil heel graag iets betekenen voor andere mensen. En als je daar zo jong mogelijk mee kan beginnen, is dat heel erg mooi."

Het NOS Jeugdjournaal ging vandaag met haar mee op campagne in Tilburg:

Woningen, woningen, ook in Den Haag

Bij het lijsttrekkersdebat van Omroep West werd het wederom duidelijk: de krapte op de woningmarkt is hét thema van de raadsverkiezingen. In Den Haag werden de partijen het niet eens over waar en voor wie er nieuwe huizen moeten komen. Eerder bleek uit een publieksonderzoek dat kiezers het meeste hopen dat gemeenten werk maken van het woningaanbod.

'Ze riepen: ga terug naar Afrika'

Ugbaad Kilincci, kandidaat-raadslid voor de lokale PvdA, werd gisteren in Emmen uitgescholden op straat. "Dingen als: ga terug naar Afrika, en reacties over mijn hoofddoek, zoals kopvodmongool. Heel nare reacties", blikt Kilincci terug. Ze kreeg talloze steunbetuigingen vandaag.

'We hopen dat Wilders een serieuze straf krijgt'

Verschillende moslimbesturen hebben vandaag aangifte gedaan tegen de PVV en de NPO vanwege een donderdag uitgezonden campagnespot. "We hopen dat Wilders een serieuze straf krijgt", reageert Hasan Küçük, voorzitter van de Islam Democraten. "We zijn heel erg geschrokken en kregen ook veel verontruste reacties uit onze omgeving", zegt de voorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland.

Stem op wie je kent

Dat lijkt het motto in een plaats als Weert. Niet minder dan 26 van de 29 raadsleden werden vier jaar geleden met voorkeurstemmen gekozen. Zoals CDA-lijsttrekker Hendrik Stals, die bestuurder is van de lokale schutterij en ook actief is bij andere verengingen. Stemmen op een bekende lijkt overigens niet alleen in de zuidelijke provincies een trend.

Rotterdammers in debat

In de burgerzaal van het stadhuis in Rotterdam gaan twaalf lijsttrekkers de strijd met elkaar aan. RTV Rijnmond doet live verslag van de debatavond.

Politie: vijf mensen opgepakt

Bij de demonstratie in Amsterdam zijn vijf mensen gearresteerd, meldt de politie. Een persoon vanwege een mishandeling, twee anderen vanwege verzet tegen die arrestatie. Een ander duo werd opgepakt omdat ze volgens de politie de demonstratie hadden verstoord. Vrijwel alle actievoerders hebben het Museumplein inmiddels verlaten.

Knokken voor Goirle

De 28-jarige Stijn van den Brekel heeft de dodelijke ziekte van Duchenne, maar is ook SP-lijsttrekker in Goirle. Omroep Brabant maakte een special over zijn campagnestrijd. "Met mijn handen kan ik het niet meer, maar met mijn stem en hersenen wel."

Actievoerders naar huis

De demonstratie in Amsterdam is relatief rustig verlopen. De meeste actievoerders verlaten het Museumplein. De politie komt straks met een update hoeveel mensen er zijn gearresteerd. Ongeveer een uur geleden ging het om een enkele aanhouding.

Demonstratie verloopt rustig

Afgezien van een enkele arrestatie zijn er geen ongeregeldheden bij de demonstratie in Amsterdam. Volgens de politie voeren zo'n 800 mensen actie tegen wat zij noemen 'racistische partijen'. Volgens de organisatie waren er op het hoogtepunt zo'n 2000 deelnemers.

Op het Rokin had zich een handjevol tegendemonstranten verzameld. Volgens verslaggever Martijn Bink was daar een kleine schermutseling en is een persoon gearresteerd. De protestmars eindigt rond 16.00 uur.

Gratis geld

In Den Bosch zullen een aantal partijfoldertjes vandaag gretig aftrek vinden. De lijsttrekker van lokale partij Buitengewoon Ongewoon heeft er namelijk briefjes van vijf aan vastgeplakt. Die flyers gooit hij, opgevouwen tot papieren vliegtuigjes, van het bordes van het stadhuis.

Hulp bij twijfel

Hoe bepaal je eigenlijk op welke partij je gaat stemmen? De grootste stemhulpwebsites zijn: Stemwijzer (44 gemeenten), Kieskompas (35 gemeenten), MijnStem (ruim 60 gemeenten) en Kieswijzer (volgens de website 220 gemeenten). Maar vergeet niet dat er een aantal valkuilen zijn als je je stem alleen op zo'n online stemhulp baseert.

Politiek cynisme in Nederland

Het politiek cynisme in Nederland is groot, blijkt uit onderzoek van I&O research. Ruim de helft van de Nederlanders heeft het gevoel geen invloed te hebben op het regeringsbeleid. Bijna twee derde van de ondervraagden denkt dat politieke partijen alleen geïnteresseerd zijn in hun stem en niet in hun mening.

Toch wil maar 15 procent het hele politieke stelsel in ons land veranderen, bijna de helft (47 procent) vindt dat het stelsel helemaal niet hoeft te worden aangepast.

Lager opgeleiden hebben minder vertrouwen in de werking van de democratie in de praktijk dan hoger opgeleiden. Van de lager opgeleiden heeft 33 procent vertrouwen in ministers, 32 procent vertrouwen Tweede Kamerleden en 39 vertrouwen in gemeenteraadsleden. Dit tegenover de 59, 55 en 45 procent van hoger opgeleiden.

FvD gaat zwaaien naar demonstranten

Forum voor Democratie (FvD) reageert vanmiddag op de demonstratie tegen racisme in gemeenteraden, in Amsterdam. De partij heeft een rondvaartboot gehuurd om naar de actievoerders te kunnen zwaaien vanaf het water, meldt De Telegraaf.

De demonstratie van het Comité 21 Maart is om 13.00 uur begonnen op de Dam. De mars loopt vanaf daar naar het Museumplein. Een paar honderd mensen lopen mee.

FvD vindt de demonstratie nergens op slaan en wil ludiek reageren. Daarom heeft de partijtop een rondvaartboot geregeld, met 'versnaperingen en een strijkkwartet'.

Larissa leefde in armoede en geeft nu advies

Bij de gemeenteraadsverkiezingen staat in veel gemeenten in Nederland het armoedebeleid op de agenda. Larissa leefde zelf in armoede en adviseert daar nu de gemeente over.

PvdA-kopstukken steunen uitgescholden raadslid Emmen

PvdA-kopstukken hebben het opgenomen voor een kandidaat-raadslid in Emmen. De in Somalië geboren Ugbaad Kilincci werd gisteren tijdens het campagnevoeren uitgescholden voor onder meer "zwarte aap" en "kopvoddenmongool".

PvdA-leider Lodewijk Asscher en Kamerlid Sharon Dijksma reageerden op het voorval. "Dit maakt mij woedend", plaatste Asscher op Twitter. "Het is echt ongehoord dit. Wat een schande. Kin omhoog Ugbaad, we steunen je!", twitterde Dijksma.

Ook de burgemeester van Emmen heeft gereageerd. Hij noemde het "dieptriest". "Democratie is ook ruimte, redelijkheid en respect"

In Druten wil bijna iedereen in de gemeenteraad

Maar liefst 282 personen willen in de gemeenteraad komen in de Gelderse gemeente Druten. Nergens is de animo om in de raad te zitten groter dan hier: Druten telt maar 15.000 kiezers, meldt ANP. De gemeenteraad heeft 17 leden. Ter vergelijking: in Almere (dat tien keer zo groot is als Druten) willen 250 mensen in de raad.

Naast Druten, in West Maas en Waal, is de lokale politiek ook heel populair. Hier hebben 268 kandidaten zich opgegeven, terwijl er zeventien zetels beschikbaar zijn.

Op Schiermonnikoog is de kans om verkozen te worden het grootst: hier zijn voor de negen zetels 23 mensen in de race.

Amsterdam heeft de meeste kandidaten: 564.

We volgden eerder al een raadslid:

GroenLinks opent 'sleeplijn' voor vragen over inlichtingenwet

Mensen kunnen vanaf vandaag hun vragen over de inlichtingenwet sturen naar GroenLinks. De partij is 'de sleeplijn' begonnen om onder meer hun standpunt over de wet uit te leggen. Tientallen stagiairs van GroenLinks beantwoorden vragen via Whatsapp (0657525250).

"De stagiairs vertellen mensen waarom GroenLinks adviseert om tegen de 'sleepwet' te stemmen en geven informatie over de 'reparatiewet' die GroenLinks voorstelt waarmee we daadkrachtige geheime diensten mogelijk maken en tegelijkertijd de vrijheid van onschuldige mensen beschermen", is te lezen in een persbericht van de partij.

Het initiatief blijft bereikbaar tot en met de verkiezingsdag.

Senioren geïnteresseerd in gemeenteraadsverkiezingen

Bijna de helft van de bevolking boven de 65 jaar is geïnteresseerd in de gemeentelijke politiek, blijkt uit onderzoek onder 1300 respondenten van KBO-PCOB, de grootste seniorenorganisatie van Nederland. Zeker 88 procent van de ondervraagden zegt te gaan stemmen. Vooral landelijke partijen zijn populair bij de 65-plussers (59 procent).

De belangrijkste thema's voor deze groep zijn wonen en zorg. Er moeten meer kleinschalige, betaalbare woningen komen voor oud én jong, zeggen de respondenten.

Waar hebben jongeren de meeste invloed?

In traditionele studentensteden zoals Wageningen en Delft hebben jongeren veel invloed tijdens de aankomende gemeenteraadsverkiezingen. In het Gelderse Rozendaal - waar maar 132 kiesgerechtigde jongeren wonen - is hun invloed minimaal. Daar hebben jongeren hoogstwaarschijnlijk invloed op maar een van de negen zetels.

Van alle stemgerechtigden in Rozendaal is 11 procent jonger dan 35 jaar. Nergens in Nederland zijn jongeren zo in de minderheid. Bij een normaal opkomstpercentage leggen jongeren dus beslag op ongeveer 11 procent van de zetels. In dit geval één zetel dus.

NOS op 3 maakte een tool om te laten zien hoe groot jouw invloed is op de zetelverdeling in jouw gemeente.

Vier finalisten Beste Raadslid van Nederland bekend

De vier finalisten van de wedstrijd het Beste Raadslid van Nederland zijn bekendgemaakt. CDA-raadslid Rick Brink uit Hardenberg, Nourdin El Quali uit Rotterdam (NIDA), Johnas van Lammeren uit Amsterdam (Partij voor de Dieren) en Willemien Treurniet uit Middelburg (ChristenUnie) nemen het tegen elkaar op.

De afgelopen weken werden door een jury uit de vijftig gemeenteraadsleden met de meeste stemmen twaalf kandidaten voor de tweede ronde geselecteerd. Brink (CDA) is heel blij met de nominatie. "Ongelooflijk, wat een support ik heb gekregen van iedereen. Daar moet ik de mensen ontzettend voor bedanken", zegt Brink tegen RTV Oost.

De verkiezing wordt geïnitieerd door de Volkskrant, omroep WNL, campagnebureau BKB en het Periklesinstituut. Dinsdag wordt de winnaar bekendgemaakt in Paradiso in Amsterdam.

Speldwijzer

Ben je even klaar met de officiële stemwijzers en kieskompassen? Doe de Speldwijzer.

Gemeente Amsterdam stelt speciale voorwaarden voor demonstratie

Om 13.00 uur begint een demonstratie tegen racisme in Amsterdam. Om confrontaties te voorkomen heeft de gemeente voorwaarden gesteld aan de mars van het Comité 21 Maart.

Betogers mogen geen slag- of steekwapens, verstevigde spandoeken of stokken meenemen. Ook mogen ze geen gezichtsbedekking dragen. Vuurwerk en fakkels zijn strafbaar, maar ook natuurlijk discrimineren, beledigen, bedreigen en oproepen tot geweld of vernieling wordt niet getolereerd.

Een tegendemonstratie tegen het protest van het Comité is toegestaan, maar de gemeente duldt geen fysieke confrontatie tussen de partijen.

De mars loopt van de Dam naar het Museumplein. Er worden ongeveer 4000 mensen verwacht door de organisatie.

Experiment met stemmen

Na de landelijke verkiezingen van vorig jaar is er veel onvrede ontstaan over de manier waarop stemmen geteld worden. Daarom wordt er dit jaar opnieuw geëxperimenteerd met centraal tellen van alle stemmen op de dag na de verkiezingen. 22 gemeenten doen hieraan mee, Rotterdam voor het eerst. De uitslag per partij wordt de avond van de verkiezingen geteld, maar daarna gaan alle stembiljetten naar Ahoy in Rotterdam. Hier worden de volgende dag door duizend nieuwe tellers alle stemmen per kandidaat geteld.

In de overige 313 gemeenten, waar verkiezingen worden georganiseerd, zullen de stemmentellers gewoon tot diep in de nacht door moeten werken.

Stembureau-medewerkers verdienen per gemeente verschillend

De financiële vergoedingen voor het werken in een stembureau verschillen per gemeente, meldt de Kiesraad vandaag. Het presentiegeld voor de stembureauvoorzitters, de leden en de tellers is niet wettelijk geregeld. Het gemeentebestuur bepaalt wie er een beloning ontvangt voor hun werk op 21 maart en hoe hoog die is.

Voorzitters van stembureaus krijgen gemiddeld het meest betaald: in Zaanstad krijgen ze 272 euro, in Utrecht 210 en in Breda 175 euro, meldt ANP. Stembureauleden krijgen tussen de 150 en 250 euro voor een dag werk.

De tellers, die tot het laatste doorwerken, krijgen het minst betaald. Sommige gemeenten geven de tellers een vrijwilligersvergoeding: dat is een uurloon onder de 4,50 euro. Over het algemeen krijgen ze een vergoeding van tussen de 25 en 58 euro.

Nieuwe partijen willen niet-stemmers trekken

In Utrecht doen voor het eerst de PVV en DENK mee aan de gemeenteraadsverkiezingen. De twee tegenpolen hebben dezelfde strategie: de traditionele niet-stemmers over de streep trekken.

Anders stemmen dan bij landelijke verkiezingen

Bij de gemeenteraadsverkiezingen stemt ongeveer de helft van alle kiezers een andere partij aan dan bij de landelijke verkiezingen, blijkt uit onderzoek van I&O Research. Partijen waarvan de helft van de kiezers gemeentelijk op een andere partij stemmen zijn vooral Forum voor Democratie, PVV, 50 Plus, PvdD en Denk. Dit is door twee redenen: of hun partij doet niet mee aan de verkiezingen in hun gemeente (38 procent) of een andere partij in de gemeente heeft betere plannen (37 procent).

Ook worden er vaker proteststemmen (tegen de gevestigde orde) uitgebracht als de voorkeurspartij niet meedoet in de gemeente. Die stemmen worden voornamelijk uitgebracht op DENK, PVV, FvD, 50 Plus en PvdD.

PvdA-raadslid Emmen uitgescholden tijdens campagne voeren

De Somalische Nederlander Ugbaad Kilincci, een PvdA-raadslid in Emmen, is gisteren meerdere malen uitgescholden. De vrouw werd tijdens het campagne voeren uitgemaakt voor "zwarte aap" en "kopvoddenmongool". Ook werd gezegd dat ze moest "opdonderen naar Afrika".

Kilincci heeft zich proberen groot te houden, maar is uiteindelijk eerder naar huis gegaan. "Ik ben steeds vriendelijk gebleven. Ik zei tegen deze mensen dat ik het niet met hen eens was en wenste ze vervolgens nog een fijne dag. Maar op een gegeven moment schoten woorden mij te kort", vertelt ze tegen Dagblad van het Noorden.

PvdA-wethouder in Emmen, Bouke Arends, is woedend. Hij noemt de scheldpartijen afschuwelijk. "Het is ongelooflijk dat het zover is gekomen in ons land, in onze gemeente."

Bakfietsen en rolluiken zeggen iets over je partijvoorkeur

Uit onderzoek blijkt dat leefstijlkenmerken te koppelen zijn aan de partijvoorkeur van een wijk. We liepen een dag met een onderzoeker mee die ons dit in de praktijk liet zien.

"Elke buurt is een ander soort 'biotoop' waarin andere politieke partijen het goed doen en waar het er anders uitziet. Mensen hebben verschillende voorkeuren wat betreft woningen, de inrichting van huis en tuin, het soort vervoer, en de manier waarop de wijk en de stad gebruikt worden", legde electoraal geograaf Josse de Voogd van de Tilburg University die dag uit.

Het wil trouwens niet zeggen dat als je aan de kenmerken voldoet je ook meteen op die genoemde partij stemt, maar het wil wél zeggen dat er een grotere kans is dat je deze partij aanhangt.

Concurrentie?

De afgelopen gemeenteraadsverkiezingen hebben de lokale partijen steeds meer terrein gewonnen. Ook voor de verkiezingen van aanstaande woensdag is de verwachting dat zij nog beter scoren. Hoe kijken de partijleiders van de landelijke partijen tegen deze concurrentie aan?

Goedemorgen!

Goedemorgen!

In dit liveblog kun je al het nieuws over de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart volgen. Ook delen we analyses en achtergrondartikelen met duiding.

Vandaag staan er een aantal dingen op de politieke agenda:

- Asscher (PvdA) en Pechtold (D66) zijn aanwezig in het politieke programma Buitenhof om 12.00 uur op NPO 1.

- In Amsterdam wordt vanaf 13.00 uur gedemonstreerd tegen 'racistische partijen'. Verscheidene politieke partijen en actiegroeperingen, onder de naam Comité 21 Maart, komen samen op de Dam op de Internationale Dag tegen Racisme.

Het liveblog van gisteren teruglezen? Dat kan hier.