liveblog
NOS NieuwsAangepast

Campagneblog 13-3: Buma en Pechtold even 'premier'

liveblog gesloten

Een hele goede nacht!

Het was vandaag vooral een drukke dag voor Geert Wilders (PVV) en Mark Rutte (VVD): zij stonden tegenover elkaar bij EenVandaag-debat. Ze maakten elkaar harde verwijten. Rutte zei onder meer dat Wilders een ‘koranpolitie’ wil instellen en dat de PVV-voorman korans uit huizen wil laten weghalen. Wilders antwoordde daarop dat er geen koranpolitie komt en dat hij dat al honderd keer heeft gezegd. Rutte noemde het "dus eigenlijk een neptoezegging en een nepbelofte".

De VVD-leider herhaalde dat hij niet meer in een coalitie met de PVV wil gaan zitten, ook niet in een gedoog-constructie: "niet, nooit niet."

Dit zijn dé fragmenten uit het EenVandaag-debat

In Pauw & Jinek waren Buma en Pechtold 'even premier'. Hoe zouden zij reageren op de Turkije-crisis reageren? Buma wil vooral dubbele paspoorten aanpakken. "Als je 18 wordt, moet je kiezen: of Turk of Nederlander."

Pechtold is het daar niet mee eens. "De Rotterdamse burgemeester, Aboutaleb, is iemand met een dubbel paspoort en daar ben ik trots op." Hoe zou hij het dan aanpakken? "Ik zou mijn kop koel houden. Geen diner, maar een kop sterke Turkse koffie met de Turkse minister. Ik zou zeggen: als jij de vrije Nederlandse democratie wil tarten tijdens de verkiezingsperiode, dan mag dat. Maar wij zijn sterker." En als het aan Pechtold ligt, is de kans "0" dat Turkije bij de EU komt.

Update: Denk praat met RMMN over 'druk op moskeeën'

De Raad van Marokkaanse Moskeeën in Nederland (RMMN) en Denk hebben naar eigen zeggen een constructief gesprek gehad. Zondag meldde de raad dat moskeebestuurders zich onder druk gezet voelen om hun achterban aan te sporen op Denk te stemmen. Denk wees die beschuldiging van de hand en zei er last van te hebben.

Lees hier verder:

Buma: 'Als je 18 wordt moet je kiezen: Turk of Nederlander'

Ik zit hier aan tafel met premierskandidaten Buma en Pechtold", zegt Eva Jinek tijdens Pauw & Jinek. "Vinden jullie dat lekker om dat zo te horen, premierskandidaten?"

Best wel, vinden beide lijsttrekkers. Dus worden ze allebei even als premier behandeld. Hoe reageren zij op de Turkije-crisis? CDA-leider Buma vindt dat dubbele nationaliteiten bij voorkeur niet meer mogelijk moeten zijn. Zondag zei hij al dat wat hem betreft het associatieverdrag van de EU met Turkije moet worden opgezegd en dat daardoor voor Turken dubbele nationaliteiten niet meer mogelijk zijn.

Hij vindt dat mensen met een Turkse achtergrond op hun achttiende moeten kiezen voor de Nederlandse of de Turkse nationaliteit. Volgens hem moet duidelijk zijn dat president Erdogan niet over Nederlanders gaat.

Voorkeur

Op de vraag van D66-leider Pechtold in Pauw en Jinek of dan alle verdragen moeten worden opgezegd met landen waarin afspraken zijn gemaakt over dubbele paspoorten, antwoordde Buma: "Bij voorkeur wel."

Pechtold ziet niets in de oplossing van Buma. "We gaan geen verdrag opzeggen, en we moeten de kop koel houden." Aan de tafel van Pauw en Jinek werd geconcludeerd dat in het systeem van de CDA-leider Eva Jinek een van haar nationaliteiten zou moeten opgeven. Ze is Nederlands en Amerikaans.

Buma in Pauw & Jinek

Nieuwe gezamenlijke verklaring Denk en RMMN

De Raad van Marokkaanse Moskeeën in Nederland (RMMN) heeft afstand genomen van eerdere uitspraken dat Denk moskeebesturen onder druk zet zodat hun achterban op Denk stemt. In een gezamenlijke verklaring met de politieke partij stelt de raad dat ten onrechte de indruk is gewekt dat leden en politici van Denk moskeebesturen en moskeebezoekers onder druk hebben gezet om voor Denk te kiezen.

Volgens de RMMN is dat nooit bedoeld. De raad zegt wel enkele signalen te hebben ontvangen van moslims die een sfeer ervaren waarin ze niet vrijuit kunnen aangeven dat ze kritiek hebben op Denk, omdat andere moslims dat niet toelaten.

In eerste instantie liet de raad niet weten achter het gezamenlijk persbericht te staan dat door Denk, mede namens de raad, naar buiten was gebracht. Dat kwam omdat een zin van de gezamenlijke verklaring door een medewerker van de politieke partij was veranderd. Denk benadrukt dat dat niets aan de essentie van de verklaring afdoet.

Lees hier verder:

Appen met Lodewijk Asscher (PvdA)

Het NOS Jeugdjournaal heeft met Lodewijk Asscher van de PvdA geappt. Hij zegt dat hij eerlijk delen belangrijk vindt: "dat iedereen mag meedoen en dat er niet wordt gepest." Ook wil hij dat kinderen kunnen buitenspelen in frisse lucht.

'Honderden mensen' op Bonaire leveren stempas in

Buurtbewoners geven hun stemkaart terug

Ook Bonaire gaat woensdag naar de stembus. Het eiland is een bijzondere gemeente die direct valt onder Haags gezag. Ruim 10.000 kiesgerechtigden hebben daarom net als iedere andere Nederlander van 18 jaar en ouder een stemkaart in de bus gehad. Maar veel animo om te stemmen is er niet.

"Hier op Bonaire stem je op een persoon, niet op een programma", zegt een vrouw die met boodschappen uit de supermarkt komt. "Ik ken niemand, op geen enkele kieslijst. Wie van de partijen in Nederland vertegenwoordigt Bonaire in Den Haag? Niemand toch! Ik ga niet stemmen."

Tweede Kamerlid Recourt van de PvdA en kandidaat-Kamerlid Diertens van D66 zijn de enige politici die langskwamen op Bonaire. Verder wordt op het eiland geen campagne gevoerd.

Lees hier verder:

'Gezamenlijke verklaring' Denk en RMMN is alleen van Denk, zegt RMMN

UPDATE: zie bericht van 0.45 uur.

Een gezamenlijke verklaring van Denk en de Raad van Marokkaanse Moskeeën in Nederland (RMMN) lijkt niet gezamenlijk te zijn. De verklaring is door Denk naar de media gestuurd, maar wordt niet ondersteund door de raad. In de verklaring staat dat de RMMN zijn uitspraken over Denk nuanceert. De raad zegt niet op de hoogte te zijn van deze verklaring. "Wij staan nog steeds achter onze eerdere uitspraken", laat de raad aan de NOS weten.

In de verklaring schreef Denk: "Het RMMN heeft vastgesteld dat in de media ten onrechte de indruk gewekt is dat leden en politici van Denk moskeebesturen en moskeebezoekers onder druk hebben gezet om voor Denk te kiezen. Dat heeft het RMMN nooit bedoeld."

Dat klopt dus niet, laat de raad weten. De raad zei eerder dat Denk polariserend werkt door kiezers continu aan te spreken op hun geloof of etnische afkomst. Het RMMN staat nog steeds achter deze uitspraken.

Meerdere persberichten

De RMMN heeft de hele dag contact gehad met Denk. Ze zouden met een gezamenlijke verklaring naar buiten komen, maar niet met deze, zegt Saïd Bouharrou van RMMN. "Er schijnen meerdere persberichten te circuleren." Ook zouden in het nieuwe door Denk naar buiten gebrachte persbericht zinnen zijn verdwenen.

Volgens Denk is er wel degelijk sprake van een gezamenlijke verklaring, maar heeft een communicatiemedewerker van de partij in een naar sommigen verstuurde versie zonder overleg een zin aangepast. Campagneleider Azakan benadrukt dat de medewerker niets heeft veranderd aan de essentie en dat naar het ANP de juiste versie is gestuurd.

In het Rotterdamse Bloemhof gaan ze écht niet stemmen

PvdA'ers flyeren in de wijk Bloemhof in Rotterdam

In de Rotterdamse wijk Bloemhof houden ze niet zo van stemmen. Slechts een op de drie kiesgerechtigden van de vooroorlogse wijk in stadsdeel Feijenoord ging stemmen bij de vorige verkiezingen. Stembureau 353 in een gymzaal aan de Heer Danielstraat spande de kroon: daar was de opkomst nog geen 10 procent. En dus doen politieke partijen een ultieme poging om de buurtbewoners naar de stembus te krijgen.

"Dames en heren, we zijn in Bloemhof vandaag", zegt PvdA'er Kevin van Eikeren tegen het team waarmee hij de wijk in gaat. "De stemopkomst is hier laag, maar wij scoren altijd goed. Dat komt omdat we ons hard hebben gemaakt voor deze wijk." Het devies is volgens hem dan ook: langs de deuren en vertellen wat de PvdA de afgelopen jaren heeft gedaan voor Bloemhof.

Van Eikeren weet wel waarom mensen in de wijk niet happig zijn op het stemmen. "Mensen zijn hier bezig met morgen en niet met de lange termijn", zegt hij. "Er is veel armoede. Mensen zijn bezig met overleven en niet met verkiezingsprogramma's. Daarom gaan we deur naar deur om mensen naar de stembus te halen."

Lees hier verder:

Vandaal schrijft politieke leus op hoge brug in Maastricht

Een vandaal heeft een hoge brug in Maastricht beklommen om een politieke leus op te schrijven. De 'Hoge Brug' in de hoofdstad van Limburg is 26 meter hoog. Het is verboden om op de brug te klimmen.

Op het hoogste puntje is nu 'Geen Wilders' te lezen, geschreven met blauw-groene graffiti, meldt 1limburg.

Het is niet bekend wie de leus op de brug heeft gespoten. Er is niemand gearresteerd.

Het debat in 2 minuten: kijk hier terug

In het EenVandaag-debat kruisten VVD-lijsttrekker Rutte en PVV-lijsttrekker Wilders de degens. Het ging onder meer over Turkije, de economie, de zorg en immigratie. Benieuwd hoe het debat ging, maar heb je niet genoeg tijd om alles terug te kijken? Bekijk dan hieronder onze samenvatting van 2 minuten.

Dit zijn dé fragmenten uit het EenVandaag-debat

​Kritiek uit Europa op CDA lijsttrekker Buma

Eurocommissaris Frans Timmermans moet nog maar zien of het CDA vasthoudt aan zijn standpunt over Europa. "Ik verbaas me over de negatieve toon. De Europese Christendemocraten zijn eigenlijk degenen die het meeste aan de bestaande Europese samenwerking gehecht zijn."

Buma zei eerder dat hij het associatieverdrag met Turkije wilde opzeggen.

Volgens Timmermans houdt het CDA die toon na de verkiezingen niet vast. "Ik moet het nog zien. Ik denk dat ze na de verkiezingen weer in de pas gaan lopen met de veel pro Europesere toon van de andere christendemocratische partijen in Europa."

Over premier Rutte zegt Timmermans dat de premier de goede - meer Europese - kant is opgeschoven. "Het verschil tussen Rutte 1 en Rutte 2 is toch voor iedereen evident, denk ik. Dat komt omdat in Rutte 2 de PvdA op belangrijke punten het beleid heeft bepaald."

Peilingwijzer: nog geen meetbaar effect van Turkijecrisis

Peilingwijzer van 13-3

De diplomatieke crisis met Turkije heeft twee dagen voor de verkiezingen nog geen zichtbaar effect in de peilingen. In de nieuwste Peilingwijzer is de steun voor zowel koploper VVD (24 tot 28 Kamerzetels) als achtervolger de PVV (20-24) wel iets groter geworden, maar die stijging is niet significant.

Volgens politicoloog Tom Louwerse, de maker van de Peilingwijzer, is het beeld bij de verschillende bureaus wel heel verschillend. Waar Peil.nl van Maurice de Hond zetelwinst ziet voor VVD en PVV, meet De Stemming van EenVandaag een status quo. "Die verschillende berichten hebben tot gevolg dat we nog geen conclusies kunnen trekken over het effect van de Turkijecrisis", zegt Louwerse. "Als de gebeurtenissen invloed hebben op het kiesgedrag, lijkt dat vooralsnog bescheiden."

Lees hier verder:

Andere lijsttrekkers reageren op debat

De andere lijsttrekkers, die graag premier willen worden, hebben gereageerd op het EenVandaag-debat tussen Wilders en Rutte. Pechtold (D66) noemde het debat niet verrassend. "Ik zag twee mannen die allebei een probleem hebben met hun geloofwaardigheid, maar ik vond het vooral een beetje somber."

Roemer (SP) noemde het een "debat op toon". "Maar dat is niet zo gek, want in de Kamer zijn ze het bijna altijd met elkaar eens."

Klaver (GroenLinks) zag geen leiders, maar kleuters. "Ze wilden vooral laten zien hoe stom de ander was." Ook Buma (CDA) zag een schijnvertoning. "Een schijnvertoning van een zittende premier en iemand waarvan we weten dat hij nooit een premier zal worden."

Reacties van lijsttrekkers op EenVandaag-debat

Appen met Gert-Jan Segers (CU)

Het NOS Jeugdjournaal heeft met Gert-Jan Segers van de ChristenUnie geappt. Hij vertelt dat hij meer ruimte voor gezinnen wil, zodat ouders de tijd hebben om hun werk te doen en hun kinderen op te voeden, en om voor hun eigen ouders te zorgen. Ook zegt hij dat hij het klimaat belangrijk vindt: "Ik wil graag onze aarde schoon doorgeven aan jullie. Met schone lucht en energie."

'Wilders en Rutte probeerden elkaar de bekende stempels op te drukken'

Politiek verslaggever Ron Fresen

"Het was spannend, maar ook wel een beetje voorspelbaar", zegt politiek verslaggever Ron Fresen over het EenVandaag-debat. "Er stonden namelijk twee mannen die aan elkaar gewaagd zijn, elkaar door en door kennen en dus ook niet door elkaar verrast werden."

Rutte speelde erg de kaart van leiderschap, en Wilders de kaart van (on)geloofwaardigheid, legt Fresen uit. "Ze probeerden elkaar de bekende stempels op te drukken. Dat zag je ook allemaal duidelijk terug toen het ging over de immigratie, islam en vluchtelingen."

Profileren

Beide lijsttrekkers hebben zich kunnen profileren, en dat was belangrijk, zegt Fresen. "Wilders moet zijn kiezers bewegen om ook echt te gaan stemmen, dat is een kwetsbaar punt voor de PVV. Rutte hoopt met dit debat kiezers nog bij andere partijen weg te lokken."

Toch blijft het nog steeds spannend. "Het is geen tweestrijd, want dan laat je de rest achter je. Dat is geenszins het geval."

Nog twee dagen wachten, maar de stemhokjes worden al klaargezet

Nog twee dagen en dan gaan we stemmen. Maar nu worden er al voorbereidingen voor de verkiezingsdag getroffen door verscheidene gemeentes. Ook in gemeente Nijmegen: daar worden in totaal 83 stembureaus opgebouwd.

Maar niet alleen de stemhokjes en stembussen moeten morgenavond klaar zijn, ook de drempel-overstappen en hellingen voor gehandicapten, de verlichting en alle andere dingen die nodig zijn voor stembureaus. De gemeente is daar erg druk mee.

Opbouw van stemlokalen in Nijmegen

Inwoners van Hoogeveen krijgen gratis koffie als ze gaan stemmen

Hoogeveen wil zoveel mogelijk mensen naar de stembus trekken. Verschillende horecaondernemers hebben besloten samen te werken en mensen die stemmen een gratis kopje koffie aan te bieden.

"Tijdens de vorige Tweede Kamerverkiezingen stemde ongeveer 74 procent van de stemgerechtigden in Hoogeveen. Woensdag hopen we op een opkomst van zo'n 78 tot 80 procent", vertelt initiatiefnemer Tom Kikkert tijdens RTV Drenthe.

De deelnemende bedrijven plaatsen in de ochtend een filmpje op hun sociale media. Als mensen in die horecabedrijven aangeven te hebben gestemd, krijgen ze een gratis kopje koffie.

'Cijfers Wilders over asielzoekers kloppen niet'

Wilders zei tijdens het EenVandaag-debat dat er door 'Rutte' 130.000 asielzoekers Nederland binnen zijn gekomen. Dat klopt niet, zeggen de factcheckers van de Volkskrant. "Rutte werd in 2010 premier en sindsdien werden er in Nederland 107.855 eerste asielverzoeken ingediend, dat zijn dus nieuwe asielzoekers."

Wilders was in de eerste jaren (2010 tot 2012) ook nog gedoogpartner van Ruttes kabinet. Die jaren kwamen er 24.640 nieuwe asielzoekers naar Nederland. "Die zijn er dus ook ‘door Wilders’, om zijn eigen termen maar eens te gebruiken, gekomen."

Rutte wil écht niet met Wilders samenwerken

Aan het einde van het debat werd gevraagd of het tweetal toch met elkaar wil samenwerken. Rutte zei van niet. "U liep weg bij het Catshuis, dat neem ik u kwalijk. Daardoor heeft u flinke problemen veroorzaakt. Daarna bent u verder geradicaliseerd. Met zo'n partij ga ik niet samenwerken. Niet in een kabinet, niet in een gedoogconstructie. Nee, nooit niet."

Wilders reageert. "U noemde dit vandaag een kwartfinale tegen de populisten. Ik zeg u, ik speel een finale. Een finale tegen leugenaars, weggevers. Ik zeg tegen alle kiezers: als je woensdag gaat stemmen en je wilt ons land in de uitverkoop doen, stem dan vooral op de VVD. Wil je dat niet, wil je dat Nederland weer van ons wordt? Jaag dan die man weg en zet mij in het torentje."

Rutte zegt het rechtstreeks: VVD regeert niet met de PVV

'Die koran-politie komt er helemaal niet'

Bij het debat over immigratie was er gesteggel over de cijfers. Wilders zei dat er gigantisch veel vluchtelingen bij zijn gekomen, "wel 130.000". Rutte was het daar niet mee eens. "Deze cijfers kloppen niet, dit zijn voodoo-cijfers."

Rutte benoemt dat de toestroom van vluchtelingen met 95 procent is ingedamd door de Turkije-deal. "Ik had juist Wilders verwacht aan mijn zijde. Maar vervolgens komt hij met een plan om alle korans deur aan deur op te halen."

Rutte wil het vluchtelingenprobleem oplossen door de toestroom in te perken. "En ik ben heel benieuwd naar die koran-politie." Maar die komt er niet, zegt Wilders. "Er komt geen koran-politie, dat heb ik al honderd keer gezegd." Rutte noemde het vervolgens een "nep-toezegging en nep-belofte."

Wilders wil wel dat de grenzen sluiten.

Wilders: er komt geen Koranpolitie, Rutte: u doet nepbeloften

'Zelfs de heer Krol heeft betere cijfers in zijn plannen staan dan de PVV'

Het tweede onderwerp tijdens het debat is de zorg. Ook daarover zijn Wilders en Rutte het niet eens. "Ik zeg het niet met plezier; ik schaam me ervoor om in een land te leven waarin u de zorg zo heeft laten verpieteren voor de ouderen", zegt Wilders.

Rutte is juist trots op de Nederlandse gezondheidszorg. "Ik denk dat we over het algemeen een fantastische gezondheidszorg hebben. Wilders wil alles terugdraaien, maar dat kan niet met de 2 miljard euro die hij noemt. Zelfs de heer Krol heeft betere cijfers in zijn plannen staan dan de PVV." Hij erkende wel dat er is bezuinigd, maar volgens hem is er gesneden in de huishoudelijke hulp en niet op de zorg zelf.

De twee lijsttrekkers zijn het wel eens over de verpleeghuizen. "In een aantal verpleeghuizen gaat het inderdaad fout. Met de pyjama-dagen, de stank.. We moeten daarin investeren."

Rutte: zelfs Krol heeft betere zorgcijfers dan de PVV

'Niemand in Nederland gelooft Mark Rutte nog'

Rutte en Wilders hebben een flinke discussie over geloofwaardigheid bij het EenVandaag-debat. "Wie gelooft Rutte nou nog?", vraagt Wilders zich af. "Wat is van alle beloftes die Rutte deed bij de vorige verkiezingen waargemaakt? Niemand in Nederland gelooft Mark Rutte nog".

Volgens Wilders heeft het kabinet de economische crisis alleen maar versterkt en zijn de lasten alleen maar verzwaard en zijn er banen verdwenen. “ Als het beter gaat, is het ondanks het kabinet." Rutte benadrukte dat zijn kabinet heeft hervormd en dat het dankzij Wilders langer heeft geduurd dan nodig doordat hij "Nederland in een politieke crisis heeft gestort door in 2012 de onderhandelingen in het Catshuis te verlaten."

Wilders roept de kiezers op om "maandag" ervoor te zorgen dat Rutte niet weer premier wordt. "Woensdag", verbetert Rutte hem.

Wilders vergist zich in dag van verkiezingen

Meteen botsing tussen Wilders en Rutte bij EenVandaag-debat

In het EenVandaag-debat debatteren Wilders en Rutte vanaf 18.15 uur onder leiding van Pieter Jan Hagens over de thema’s zorg, economie en immigratie & identiteit. Voordat het debat begon, kwamen de twee lijsttrekkers al met elkaar in botsing.

Op het begin werd er met beide lijsttrekkers nog teruggeblikt op de diplomatieke rel tussen Turkije en Nederland. Rutte zei dat hij helemaal achter zijn manier van aanpak staat. "Ik zou dit een volgende keer op exact dezelfde manier doen." Wilders zei dat hij de aanpak ook goed vindt, maar dat hij zich zorgen maakt over een ander probleem. "Al die mensen die daar op het plein stonden met Turkse vlaggen, dat is het probleem."

Wilders vindt dat de ambassadeur en zijn staf meteen uit Nederland moesten werden weggestuurd. "Anders pikken we dat we worden beledigd en onze agenten ook." Rutte was het hier absoluut niet mee eens. "Hier is het verschil te zien tussen vanaf de bank twitteren en het land besturen. Als je het land bestuurt, is dit echt niet verstandig."

Rutte: verschil tussen vanaf de bank twitteren en het land besturen

De boze en loze beloftenbingo: meespelen met het EenVandaag-debat

De boze & loze beloftenbingo: Geert Wilders

CDA-lijsttrekker Sybrand Buma doet vanavond niet mee met het EenVandaag-debat. Dat vindt het CDA jammer en "best gek". Dus bedachten ze een spelletje om het debat "toch draaglijk" te maken: de boze & loze beloftenbingo.

Meespelen? Dat kan hier.

De boze & loze beloftenbingo: Mark Rutte

Voorbeschouwing EenVandaag-debat: 'snoeiharde strijd verwacht'

Politiek verslaggever Ron Fresen

VVD-lijsttrekker Rutte en PVV-lijsttrekker Wilders kruisen om 18.15 uur de degens in het EenVandaag-Verkiezingsdebat. Het is het eerste een-op-een debat tussen de twee politici.

Van dit debat hangt voor beide lijsttrekkers veel af. "Ik verwacht dat het snoeihard wordt", zegt politiek verslaggever Ron Fresen.

Tot nu toe bleef de tweestrijd uit, omdat Wilders weinig zichtbaar was. Volgens Fresen is het voor allebei van belang dat ze er alsnog zo’n strijd van maken: "Wilders moet zijn kiezers naar de stembus zien te krijgen. Rutte moet op de valreep kiezers bij andere partijen zien weg te lokken, zodat hij hoe dan ook de grootste partij wordt."

Campagnevlog nummer 10: croissantjes met Asscher en fit blijven

Het is alweer de tiende Campagnevlog, en ze worden er alleen maar leuker op. Vandaag ontbijten politieke verslaggevers Xander van der Wulp en Vincent Rietbergen met Lodewijk Asscher (PvdA), laten ze zien hoe ze fit blijven en wordt de advertentie van Mark Rutte (VVD) in de krant besproken.

Waarom blijven miljoenen mensen weg van de stembus?

De uitslag van de verkiezingen woensdag wordt voor een deel bepaald door mensen die niet komen stemmen. Want wie niet meedoet, staat toe dat de stem van een ander zwaarder telt. Van de bijna dertien miljoen kiesgerechtigden blijven er ruim drie miljoen thuis. Wie zijn het en waarom stemmen ze niet?

De opkomst bij Kamerverkiezingen is weliswaar in de loop der jaren gedaald, maar is nog altijd veel hoger dan bij andere verkiezingen. Bij de Kamerverkiezingen in 2012 kwam 74,6 procent stemmen. Een stuk meer dan bij de laatste verkiezingen voor de gemeenten (54 procent), Provinciale staten (47,8 procent) en Europa (37,3 procent).

Voor meer feitjes lees hier verder:

Kuzu (Denk) reageert op 'nepaccounts'

Kuzu (Denk) heeft gereageerd op de berichtgeving over de nep-accounts die berichten van Denk zouden verspreiden. "De verdubbeling in een paar dagen van volgers en retweets door fakeaccounts zijn niet 'gekocht' door mij. Ik heb er zelfs last van", tweet de lijsttrekker van de partij.

De Telegraaf schreef vanochtend dat de vele retweets en likes van de tweets van Kuzu hoogstwaarschijnlijk een gevolg zijn van ingekochte steun. "De berichten hebben bijna allemaal even veel retweets en likes. Alles wijst er op dat iemand online steun heeft ingekocht om Kuzu’s invloed groter te laten lijken dan die is."

Eerder schreef NRC al over de inzet van 'internet-trollen' door Denk die de partij steunen en tegenstanders aanvallen.

Een voorbeeld van een van bovengenoemde tweets:

Alles wordt in gereedheid gebracht voor het grote debat

De Statenpassage van de Tweede Kamer wordt in gereedheid gebracht voor Nederland Kiest, het allerlaatste verkiezingsdebat. Morgen vanaf 20.30 uur tot 22.00 gaan op NPO1 de lijsttrekkers nog een laatste keer met elkaar in debat; onder leiding van Rob Trip.

Deelnemers zijn de veertien grootste partijen, bepaald op basis van de Stemwijzer. De leiders van de grootste partijen gaan aan de hand van een stelling in tweetallen met elkaar in debat. Een loting heeft de volgende koppels bepaald: Klaver-Buma, Pechtold-Roemer, Segers-Rutte, Asscher-Wilders, Buma-Pechtold, Roemer-Asscher, Rutte-Klaver en Wilders-Segers.

Aan het begin van de uitzending debatteren de lijsttrekkers van de zes kleinere partijen in drietallen; met eerst Van der Staaij, Krol en Monasch en daarna Thieme, Denk en VNL.

Het debat is ook te volgen op NOS.nl, NPO Politiek, Youtube en Facebook. En zelfs in het buitenland… via BVN.

Meer dan tweehonderd Hilversummers ontvangen morgen pas stempas

Meer dan tweehonderd inwoners van twee verschillende postcodegebieden in Hilversum krijgen morgen pas hun stempas. Vorige week kreeg de gemeente meerdere meldingen binnen van inwoners uit postcodegebied 1211 en 1217 die hun stempas nog niet hadden ontvangen. Daarna heeft de gemeente een brief gestuurd. De inwoners die hebben aangegeven geen stempas te hebben ontvangen, krijgen de pas morgen.

De reden voor de vertraging is een fout tijdens de bezorging. "Een bezorger heeft zijn werk niet goed gedaan in een van de postcodegebieden", zegt een woordvoerder van de gemeente. "Maar gelukkig zijn wij hier vorige week van op de hoogte gesteld en kunnen de gedupeerden nu toch nog op tijd een stempas krijgen."

Inwoners die er nu pas achter komen dat ze nog geen stempas hebben, kunnen met hun identiteitsbewijs een pas komen ophalen bij de gemeente.

Gert-Jan Segers (CU) stemt woensdag in allerkleinste stembureau

Kleinste stembureau van Nederland in Marle

ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers gaat woensdag in het allerkleinste stembureau van Nederland stemmen: de huiskamer van Wim en Elly Westhoff in Marle, Overijssel. Dit is al jarenlang het kleinste stembureau.

Segers heeft speciaal zijn stempas om laten zetten zodat hij in Marle kan stemmen. Eigenlijk zou hij in zijn woonplaats Amersfoort stemmen.

Maar Segers is niet alleen, radiopresentatoren Mattie en Wietze van Qmusic zenden de hele dag uit vanuit dit stembureau.

Bij het stembureau in Marle staan ongeveer vijftig stemgerechtigde kiezers geregistreerd. Vorige verkiezingen was de opkomst 152 procent.

Rutte: 'Ik handelde dit weekend als premier, niet als lijsttrekker'

Mark Rutte op de persconferentie op de Erasmus Universiteit

Rutte werd vanmiddag voor de buitenlandse persconferentie aangekondigd als lijsttrekker van de VVD. Tijdens de persconferentie zei hij dat hij dit weekend echt heeft opgetreden als premier. De diplomatieke rel met Turkije moet volgens hem los gezien worden van de campagnetijd.

De VVD-leider ging ook in op de verkiezingen van woensdag. Hij zei dat de kans nog steeds levensgroot aanwezig is dat de PVV van Geert Wilders de grootste partij wordt. Dat zou volgens Rutte een verkeerd signaal afgeven naar de rest van de wereld. Hij omschreef de aankomende verkiezingen in eigen land als de kwartfinales in de Europese strijd tegen het populisme. Rutte noemde de presidentsverkiezingen in Frankrijk, in april en mei, de halve finales en de Duitse Bondsdagverkiezingen, in september, de finale.

Lees hier verder:

Buma: Denk in sommige opzichten nog gevaarlijker dan de PVV

Dat Denk moskeebesturen onder druk zet om hun achterban op hun partij te laten stemmen, noemt CDA-lijsttrekker Buma "een vreselijk bericht". Hij beantwoordde daarover een vraag van een luisteraar op BNR Nieuwsradio.

"Ik weet dat ze tegen moslim-collega's van mij ook tekeer gaan, om ze onder druk te zetten", vervolgt hij. "Denk is misschien in sommige opzichten nog gevaarlijker dan de PVV."

Volgende stop van Krol: Limburg

Henk Krol in de helikopter met Léonie Sazias, de nummer 2 van 50Plus

De helikopter waarin 50Plus-lijsttrekker Henk Krol vandaag rondtoert door Nederland, vliegt van hot naar her. Inmiddels is hij aangekomen in Limburg. Daarna vliegt hij nog naar Duiven (Duiven Heliport), Zwolle (Mercure Hotel Zwolle), Assen (Voetbalveld Asserboys), Eelde (Groningen Airport), Heerenveen (Abe Lenstra Stadion). Tegen 19.00 uur is hij weer terug in Lelystad, waar hij vanmorgen vertrok.

Thieme voorspelt drie keer zoveel zetels voor PvdD

In de debatreeks Van torentje naar torentje van Tubantia en de Universiteit Twente mogen lijsttrekkers aan het einde voorspellen hoeveel zetels alle partijen krijgen. Vier jaar geleden voorspelde Partij voor de Dieren-lijsttrekker Thieme nog vier zetels voor haar partij (het werden er uiteindelijk twee), dit keer gaat ze voor zes zetels. Thieme denkt verder dat de VVD de grootste partij wordt, met 24 zetels.

Thieme voorspelt: zes zetels voor Partij voor de Dieren

Turkse organisaties: ga stemmen

Turkse organisaties in Nederland willen dat het weer rustig wordt en dat mensen woensdag gewoon gaan stemmen. Zij willen dat allemaal aan hun achterban duidelijk maken, zei minister Asscher van Sociale Zaken na afloop van een gesprek met de Turkse organisaties over de demonstraties en rellen in het weekend.

Volgens Asscher waren de organisaties eensgezind in hun veroordeling van geweld en rellen. Ze zeiden allemaal niet te willen dat de gewelddadigheden afstralen op al die Turkse Nederlanders die zondagavond gewoon Studio Sport zaten te kijken.

In hoeverre beïnvloedt Facebook de verkiezingen?

Facebook heeft zelf ook de aanval geopend op nepnieuws

Sociale media zijn voor veel mensen een steeds belangrijkere bron voor nieuws, ook als het gaat over wat er gebeurt in de politiek. Na verkiezingen in de Verenigde Staten zwol de kritiek aan op Facebook, omdat het nepnieuws zou verspreiden en mensen te veel in hun eigen filterbubbel zou laten.

Een groep activisten, onder leiding van de Braziliaan Claudio Agosti, wil dit bij de verkiezingen in Nederland inzichtelijk maken. Met de tool Facebook.tracking.exposed probeert het collectief voor journalisten bewijs te leveren voor de invloed van Facebook bij de verkiezingen in Nederland. Welke artikelen verschijnen veel in de tijdlijn van mensen en welke stukken worden juist verborgen?

Agosti heeft een Chrome-plugin ontwikkeld die openbare posts op je tijdlijn verzamelt en doorstuurt. Die data zijn vervolgens openbaar en voor journalisten en onderzoekers te gebruiken. Met als doel om bewijs voor eventuele politieke invloed van Facebook te verzamelen.

Overigens heeft Facebook zelf de kritiek ook aangetrokken. Het bedrijf laat steeds meer berichten fact-checken, en doet dat sinds kort ook in Nederland.

Krol die het rustiger aan doet? Mooi niet

In het weekend waren de lijsttrekkers veel op straat her en der in het land te vinden, en dat zetten ze vandaag voort. "Iemand die dat vandaag zeker ook doet is Henk Krol", zegt politiek verslaggever Xander van der Wulp. "Weet u nog? Ergens in de campagne zou hij het rustiger aan gaan doen, maar dat doet hij bepaald niet."

Van der Wulp verwijst naar de heli-toer die hij vandaag onder de noemer #HeliHenk door Nederland maakt. Inmiddels is hij onderweg naar Zeeland.

Juriste Thieme vindt Turkije-kwestie lastig

Heeft het kabinet juist gehandeld tijdens de diplomatieke rel met Turkije? Lijsttrekker Marianne Thieme van de Partij voor de Dieren vindt het als juriste lastig om daar antwoord op te geven, zegt ze in de debatreeks Van torentje naar torentje van Tubantia en de Universiteit Twente.

"Het is een ontzettend lastige afweging die gemaakt moest worden", zegt ze. "Het is heel begrijpelijk dat je wil voorkomen dat de openbare orde en veiligheid in het geding komt, maar het staat op gespannen voet met de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van diplomaten."

Ze wil nog wachten op een uitspraak van een rechter, maar neigt er wel naar het kabinet in dit geval te steunen. "Het is heel lastig te zeggen of je hetzelfde zou hebben gedaan, maar in dit geval denk ik wel dat mensen het gevoel hebben dat de goede afweging is gemaakt."

'Turkije-kwestie is lastig'

'Denk gebruikt nog steeds nep-accounts op social media'

Zoals alle media schrijft ook De Telegraaf over de diplomatieke rel met Turkije. De krant gaat in op de reactie van Denk-lijsttrekker Tunahan Kuzu waarin hij aanbiedt om te helpen met de-escaleren. "Denk moest dit weekend heel lang denken over een reactie op de rel met Turkije", schrijft de krant.

"Opvallend aan de berichten op Twitter is dat ze verspreid worden door allerhande nep-accounts", vervolgt De Telegraaf. "Bovendien hebben de berichten bijna allemaal even veel retweets en likes. Alles wijst er op dat iemand online steun heeft ingekocht om Kuzu’s invloed groter te laten lijken dan die is."

Eerder schreef NRC al over de inzet van 'internet-trollen' door Denk die de partij steunen en tegenstanders aanvallen.

BBC gebruikt tulpen om Nederlandse verkiezingen uit te leggen

"Politiek is in Nederland een ingewikkelde zaak met het meerpartijenstelsel", schrijft de BBC. En daarom heeft de Britse omroep een uitlegfilmpje gemaakt over het Nederlandse politieke stelsel. De correspondent neemt ons mee naar naar de basis - the Dutch way, aldus de omroep.

De omroep spreekt van een recordaantal partijen dat meedoet aan de verkiezingen, waaronder de partij Niet Stemmers. Ter info: bij de vorige verkiezingen in 2012 deden 21 partijen mee. Het aantal van 28 is een evenaring van het naoorlogse record. Ook in 1971, 1981 en 1986 waren er 28 partijen die meededen.

Henk Krol toert door Nederland

50Plus-lijsttrekker Henk Krol is begonnen aan zijn toer door Nederland. Vandaag reist hij per helikopter van de ene naar de andere provincie. Hij is begonnen in Lelystad, waar hij een plan overhandigd kreeg voor 60-plussers. In Amsterdam heeft hij zojuist een petitie van ouderen over het AOW-gat.

Krol reist vandaag langs allerlei plaatsen door heel Nederland. Hij vertrok om 9.30 uur van Luchthaven Lelystad en gaat achtereenvolgens naar Amsterdam (Amsterdam Arena), Nieuwegein (Atletiekvereniging Nieuwegein), Rotterdam (Hotel New York), Arnemuiden (Vliegveld Midden Zeeland), Breda (Vliegveld Seppe), Heythuysen (Heythuysen Heliport), Duiven (Duiven Heliport), Zwolle (Mercure Hotel Zwolle), Assen (Voetbalveld Asserboys), Eelde (Groningen Airport), Heerenveen (Abe Lenstra Stadion). Om 18.45 uur is hij weer terug in Lelystad.

Tijd voor de Radio 1 Journaal-campagnequiz!

Het NOS Radio 1 Journaal speelt iedere ochtend een campagnequiz met een kandidaat-Kamerlid. Vandaag was het de beurt aan kandidaat nummer 7 van de Partij voor de Dieren: Christine Teunisse. Ze kreeg de volgende vragen voorgeschoteld:

1. Welke partij wil de houdbaarheidsdatum voor producten als pasta en rijst schrappen?
2. Welke twee partijen verlagen in hun verkiezingsprogramma de aardgaswinning in Groningen met 12 miljard kuub?
3. Wat is de titel van het verkiezingsprogramma van de Vrijzinnige Partij?
4. Welke Partij wil de ov-studentenkaart weer zeven dagen in de week laten gelden?

En de antwoorden, die hoor je hier:

Asscher: nazi-uitspraak Turkije moet van tafel

Vice-premier en PvdA-leider Asscher vindt dat de uitspraak van de Turkse president Erdogan dat Nederland een nazi-overblijfsel en fascistisch is van tafel moet. Asscher is vanmorgen te gast in het NOS Radio 1 Journaal en doet een livegesprek op Facebook.

Minister Koenders van Buitenlandse Zaken liet gisteren weten dat hij zich geen illusies maakte over excuses van Turkije. "Die gaan ze echt niet geven." Premier Rutte noemde de opmerking van Erdogan onacceptabel.

Asscher is ook woedend over de Hitlergroet die vannacht door mensen werd gebracht tijdens een demonstratie van Turkse Nederlanders in Amsterdam. Daarbij werden 13 mensen aangehouden voor het gooien van stenen, het brengen van de Hitlergroet, opruiing, belediging en openlijke geweldpleging.

Asscher woedend over Hitlergroet in Amsterdam

Op de vraag wat de kabinetslijn is, zei Asscher dat er excuses moeten komen voor de nazi-opmerking en dat het buitengewoon vervelend is als die er niet komen. Hij noemde het walgelijk dat "wij met onze geschiedenis voor nazi's worden uitgemaakt".

In het gesprek op Facebook doet Asscher nog een oproep om op de PvdA te stemmen: het is hip om op de PvdA te stemmen, zegt hij. "Mensen thuis, nu gaat het erom. Dit is echt het moment om op de PvdA te stemmen. Doe het, ook als je aan iets heel anders dacht. Het is hip, het is echt tegen de stroom in."

Heb je een vraag aan Asscher? Stel 'm nu!

Lodewijk Asscher van de PvdA is op dit moment live bij ons te gast. Heb jij een vraag aan hem? Stel hem op onze Facebook-pagina.

Republikeins congreslid krijgt felle kritiek na steun-tweet Wilders

Het Amerikaanse congreslid Steve King van de Republikeinse Partij heeft veel kritiek gekregen op een tweet die hij stuurde waarin hij zijn steun uitspreekt voor Geert Wilders. "Wilders begrijpt dat cultuur en demografische factoren ons lot zijn. We kunnen onze beschaving niet herstellen met baby's van iemand anders", twitterde hij. De tweet werd onder meer opgepikt door een oud-leider van de Klu Klux Klan.

King staat bekend als fel tegenstander van het geboorterecht dat nu in de VS geldt waardoor alle kinderen die in Amerika worden geboren, automatisch Amerikaans staatsburger worden, ook als het gaat om kinderen van illegalen.

Veel mensen vielen over het bericht van King, onder wie de dochter van oud-president Bill Clinton. Zij noemde de opmerking van King pijnlijk.

'Omstreden EU-subsidie voor Baudet'

Forum voor Democratie van Thierry Baudet heeft Europese subsidies ontvangen op een manier die voor het Europees Parlement eerder reden was om een onderzoek door een anti-corruptiebureau in te stellen. Dat meldt NRC op basis van eigen onderzoek in samenwerking met het Poolse dagblad Gazeta Wyborcza en de Belgische nieuwssite Apache. De subsidies zouden ook naar een aantal Poolse organisaties zijn gegaan.

Forum voor Democratie zou 25.000 euro hebben gekregen van de Europese politieke partij ACRE. Dat is een alliantie van onder meer Europese conservatieve partijen. ACRE financierde in 2015 projecten in verschillende Europese landen, en zou in ruil voor die financiering giften hebben gevraagd. NRC schrijft dat het Europese Parlement zulke 'een-tweetjes' hekelt, omdat donaties een 'onbaatzuchtig' karakter zouden hebben.

Asscher moest dit weekend switchen van lijsttrekker naar vice-premier en weer terug

PvdA-leider Lodewijk Asscher bij het NOS Radio 1 Journaal in gesprek met verslaggever Joost Vullings

PvdA-lijsttrekker Lodewijk Asscher is vanmorgen te gast bij de NOS. Hij zei bij de koffieautomaat op de Haagse redactie dat hij door de diplomatieke spanningen met Turkije een druk weekend achter de rug heeft. Hij moest een paar keer "letterlijk switchen" tussen zijn rol als vicepremier en die als lijsttrekker.

Vooral bij het Debat van het Zuiden afgelopen zaterdag was dat "bizar". Daarin stond hij tegenover VVD-lijsttrekker Mark Rutte. "Maar vooraf en na afloop moesten we schouder aan schouder als vicepremier en premier optreden."

Straks praten we verder met Asscher in een livegesprek op onze Facebookpagina.

Mashup helpt jongeren met kiezen, nu PvdA en de SP

De collega's van NOS op 3 helpen op hun YouTube-kanaal Mashup jongeren met hun stemkeuze. Waarom zouden ze op een bepaalde partij moeten stemmen? Afgelopen weekend nam Mashup de PvdA en de SP onder de loep. Op geheel eigen wijze...

'Twee lijsttrekkers zijn sowieso druk met Turkije'

De drie politieke duiders van de NOS, met rechts Xander van der Wulp

Het was gisteravond al het onderwerp van alle programma's: de diplomatieke rel met Turkije. "Het domineert het verkiezingsnieuws. Vandaag ook in ieder geval; de ochtendkranten staan er vol mee", zegt politiek verslaggever Xander van der Wulp. Volgens hem zijn twee lijsttrekkers er sowieso druk mee vandaag: VVD-leider Mark Rutte en Lodewijk Asscher van de PvdA. "Rutte als premier, en vice-premier Asscher spreekt met Turkse Nederlanders om te praten over de spanningen."

Daarnaast wijst Van der Wulp op de partij Denk die moskeebesturen onder druk zet om hun bezoekers op de partij te laten stemmen. De Raad van Moskeeën heeft van verschillende moskeeën gehoord over de druk die Denk uitoefent. Door de "agressieve stijl van campagnevoeren" zouden sommige moslims er niet voor uit durven komen dat ze kritiek op Denk hebben of liever op een andere partij stemmen.

Zondagavond campagne gemist

Buma gastpresentator bij WNL: dit is leuk, ik blijf

In het tv-programma Goedemorgen Nederland van omroep WNL is CDA-lijsttrekker Sybrand Buma gastpresentator. "Ik vind dit ontzettend leuk om te doen. Ik blijf", zegt hij in het programma.

Op de vraag naar zijn ambities als premier, zegt hij: "Als je het voelt dan ga je vanzelf zeggen dat het gaat gebeuren." Buma heeft ook generaal buitendienst Mart de Kruif meegenomen. "Ik ben heel blij dat hij hier vandaag bij ons is."

Hij gaat ook in op het debat tussen Rutte en Wilders bij EenVandaag later vandaag. Buma noemt het debat "het voorprogramma" van Pauw & Jinek, waar hij vanavond met D66-leider Alexander Pechtold zit.

Rutte in advertentie: ik ben vrijgezel en Nederlands Hervormd

Advertentie van VVD-leider Rutte in de ochtendbladen

VVD-lijsttrekker Rutte spreekt de kiezers vanmorgen in een paginagrote advertentie in de ochtendbladen persoonlijk aan. Bij een serie portretten schrijft hij dat hij 1.93 meter lang is, vrijgezel en Nederlands Hervormd, maar ook dat hij "die chaos in Engeland en de VS" hier niet wil laten gebeuren. Hij zegt dat zijn maag omdraait van "foute populisten" en vraagt in wat voor land de kiezer donderdag, de dag na de verkiezingen, wil wakker worden.

Onderaan de pagina staat alleen de voornaam van de VVD-leider: Mark. Overigens staat daar ook een site genoemd waar kiezers naartoe kunnen surfen, maar die lijkt niet te werken.

NOS-verslaggever Xander van der Wulp concludeert dat Rutte kennelijk wil zeggen dat het chaos in Nederland wordt als de PVV woensdag als grootste partij uit de bus komt.

Overigens pakt ook D66 flink uit in de ochtendbladen. De partij van Pechtold heeft een advertentie op alle voorpagina’s. Daarin staat dat D66 gaat zorgen voor "goed werk, goede zorg en goed onderwijs".

Marokkaanse moskeeën: Denk zet ons onder druk

De partij Denk zet moskeebesturen onder druk om hun achterban aan te sporen op Denk te stemmen. Dat zegt de Raad van Marokkaanse Moskeeën in Nederland (RMMN). Die heeft naar eigen zeggen van verschillende moskeebestuurders dergelijke signalen ontvangen.

Door de "agressieve stijl van campagnevoeren" zouden sommige moslims er niet voor uit durven komen dat ze kritiek op Denk hebben of liever op een andere partij stemmen. Volgens de raad werkt Denk polariserend door kiezers continu aan te spreken op hun geloof of etnische afkomst.

Wat schrijven de kranten?

Vandaag veel aandacht op de voorpagina's van de kranten voor de Turkije-rel en de campagne. Volgens NRC Next helpt de diplomatieke rel VVD-leider Rutte. "Dergelijke daadkracht is geen verkeerd beeld voor iemand die er momenteel alles aan doet om woensdag met een stevig mandaat te worden herkozen", schrijft de krant over de premier.

Ook het FD schrijft over de ruzie in het licht van de verkiezingen, en de krant FD concludeert na Rutte's optreden dit weekend: "Ogenschijnlijk zijn Rutte en Wilders het niet eens zo oneens aangaande de volgens hen mislukte integratie van allochtonen." Vanavond is er een een-op-een-debat tussen Rutte en Wilders bij EenVandaag, waar het thema ook behandeld wordt.

Trouw geeft ook een analyse. De krant vindt dat premier Rutte dit weekend ongekend hard ingreep om koste wat kost te voorkomen dat de Turkse regering in Nederland campagne kon voeren. Volgens de krant oogst hij vlak voor de verkiezingen veel lof met zijn houding tegenover Turkije, maar loopt hij op langere termijn risico's.

In De Telegraaf een interview met Geert Wilders. "Turkse regering komt van een andere planeet", zegt hij. Volgens Wilders weet de kiezer precies waar hij voor staat. En hij is ook duidelijk over wat hij van andere partijen verlangt: "Ik verwacht dat andere partijen een toontje lager zingen na de verkiezingen."

Wie is waar vandaag?

Het wordt een drukke dag vandaag voor veel lijsttrekkers, onder wie Henk Krol (50Plus). Hij gaat op bezoek in alle provincies met een helikopter, al zegt RTV Noord dat hij Groningen overslaat: vliegveld Eelde waar hij landt ligt namelijk in Drenthe, meldt de omroep. En Lodewijk Asscher (PvdA) is hij te gast bij de NOS voor een interview in het NOS Radio 1 Journaal om 08.30 uur. Daarna beantwoordt hij live vragen via de Facebookpagina van de NOS.

Marianne Thieme (PvdD) is te gast bij Tubantia voor de debatreeks Van torentje naar torentje en Sybrand Buma (CDA) beantwoordt vragen tussen 15.00 uur en 16.00 uur in het BNR-programma Ask Me Anything.

Debatten

Vanavond kruisen Wilders en Rutte de degens bij EenVandaag. De twee lijsttrekkers debatteren vanaf 18.15 uur onder leiding van Pieter Jan Hagens over de thema’s zorg, economie en immigratie & identiteit.

Daarna om 19.00 uur zijn Roemer en Pechtold bij het Lagerhuis in De Wereld Draait Door.

Wat gebeurde er gisteravond?

Een avond vol Turkije, maar Egypte kwam ook nog even om de hoek kijken. En een zwevende Ajacied.

Zondagavond campagne gemist

Goedemorgen!

Gisteren waren de politici vooral druk met de nasleep van de onrust in Rotterdam. Premier Rutte zei dat hij die ongeregeldheden totaal onacceptabel vond. "Het is verschrikkelijk, iedereen moet zijn fatsoen houden." Ook eiste hij dat Turkije zijn excuses aanbiedt.

Minister Koenders maakte duidelijk dat Nederland zich niet door Turkije onder druk laat zetten. Turkije gaat in autocratische richting, als je kijkt naar mensenrechten, zei hij. "We zien dat de pers gebreideld is en er een enorme nationalistische beweging op gang komt." De opmerking over nazi-praktijken van Erdogan noemde hij een "schoffering van de eerste orde".

Rutte: Nederland staat in het volste recht

Verder werd het debat Zes runners up drie dagen voor de verkiezingen georganiseerd door de Volkskrant en debatcentrum Rode Hoed. Ook in dat debat werd over de diplomatieke rel gesproken. Alle nummers twee van de kandidatenlijsten van de VVD (Jeanine Hennis-Plasschaert), PvdA (Khadija Arib), GroenLinks (Kathalijne Buitenweg), SP (Renske Leijten), CDA (Mona Keijzer), en D66 (Stientje van Veldhoven) waren het met elkaar eens: de regering heeft gisteren en vannacht juist gehandeld.

Ook nog campagne

Maar er werd ook nog campagne gevoerd door de lijsttrekkers. Rutte moedigde de hardlopers van de CPC-loop in Den Haag aan en Krol toerde door Brabant. Hij liet zich scheren door een barbier, bezocht een bierfestival en at een visje.

Het Campagneblog van gisteren kun je hier teruglezen.