Als Rusland de gastoevoer stopt

Europese landen moeten veel beter samenwerken om te zorgen dat overal in Europa de kachel blijft branden, als Rusland de gaskraan dichtdraait.

Uit stresstesten die de Europese Commissie heeft gehouden blijkt dat met name Finland, Estland en landen op de Balkan zwaar worden getroffen door zo'n boycot. De Commissie heeft verschillende scenario's opgesteld, waaronder het zwartste draaiboek: er komt één tot zes maanden lang helemaal geen gas meer via Oekraïne naar West-Europa.

De Europese landen zijn zelf grotendeels verantwoordelijk voor hun energievoorziening. Maar sommige landen zijn zo afhankelijk van Rusland dat ze nauwelijks in staat zijn om die op peil te houden als Rusland een boycot zou instellen.

Aanbevelingen

De Europese Commissie wilde kijken of er genoeg redenen zijn voor meer Europese samenwerking en of landen elkaar gaan helpen, of juist voor zichzelf gaan zorgen als er een boycot komt.

De EU importeert op dit moment 53% van zijn energie uit het buitenland. De Commissie komt nu met aanbevelingen die de regeringsleiders volgende week zullen bespreken op een Eurotop in Brussel.

Het belangrijkste advies is dat overheden vooral de markt het werk moeten laten doen. Ze moeten niet te snel ingrijpen. Landen moeten barrières afbreken die belemmeren dat ze energie naar een ander land kunnen transporteren.

Zo moeten ze bijvoorbeeld zorgen voor een betere connectie via pijpleidingen en hoogspanningsnetten, maar ook regels en wetten herzien die in veel landen energie-export in de weg staan. Energie geldt namelijk als een strategisch goed, dat in crisistijden niet mag worden geëxporteerd.

De Commissie concludeert dat Europa een energiecrisis beter doorstaat als de landen gezamenlijk optrekken.

Reserves

Verder moeten de lidstaten maatregelen voorbereiden om de energieconsumptie te verminderen als de aanvoer afneemt. En de verantwoordelijkheden van overheden en energiebedrijven bij een boycot moeten beter worden gedefinieerd.

Na de vorige crisis in 2008 en 2009 -toen Rusland ook de gaskraan naar Oekraïne dichtdraaide - zijn al nieuwe afspraken gemaakt over het aanhouden van grotere strategische gasvoorraden. Die zouden ongeveer een halfjaar in de behoefte moeten kunnen voorzien. Volgens de Commissie zijn de gasreserves in de EU-landen nu voor 90% gevuld.