Miljarden voor woningbouw verspild

De afgelopen twintig jaar zijn door politieke onduidelijkheid en slecht beleid bij corporaties miljarden euro's verspild. Dat zeggen deskundigen in hun verhoren door de parlementaire enquêtecommissie Woningcorporaties.

De verhoren zijn live te volgen op NPO Politiek.

"In het begin, vanaf eind jaren 90, werkten de corporaties voorzichtig en efficiënt. Toen ze steeds groter werden en meer geld kregen, gingen ze steeds riskanter investeren en breidden ze hun taakgebied uit. Door de financiële crisis in 2008 betaalden ze daar de prijs voor, met verliezen tot wel een miljard euro per jaar", zei Jan van der Schaar.

Van der Schaar werd als eerste gehoord, als deskundige en kenner van de corporatiesector van de afgelopen twintig jaar. Na het bijna-faillissement van woningcorporatie Vestia deed hij in de commissie-Hoekstra onderzoek naar de sector.

Verspilling

"Het vermogen van de corporaties van nu is opgebouwd door de generaties vóór ons. Dat geld moet goed worden ingezet voor sociale woningbouw. Door hoe de sector nu is ingericht, in een onduidelijke positie tussen markt en overheid, is de kans op verspilling van geld groot", zei Arnoud Vlak.

Ook hij is door de commissie uitgenodigd als deskundige. Hij is onder andere lector Maatschappelijk Vastgoed bij de Hogeschool Rotterdam.

Hij heeft ook kritiek op hoe er nu door de politiek met corporaties wordt omgegaan. "Wie bepaalt nu eigenlijk wat de goede dingen zijn voor corporaties om te doen? Er worden wel een hoop geboden en verboden vastgelegd in allerlei juridische regels, maar wat gaan we eigenlijk voor huizen bouwen?"

Politiek

Van der Schaar en Vlak zijn het lang niet op alle punten eens, maar vinden wel allebei dat de politiek duidelijker moet maken wat er van corporaties wordt verlangd. Ook moet het toezicht beter. Dat is in het verleden echt fout gegaan, vinden ze.

"De politiek heeft steeds de schandalen wel aan de orde gesteld, maar er was de afgelopen twintig jaar geen politieke consensus die tot verbetering van het beleid leidde. Er veranderde dus niets", zei Van der Schaar. Hij wijst op de politieke instabiliteit en de grote hoeveelheid verschillende ministers en staatssecretarissen.

Vlak: "Als je nu terugkijkt hoe de politiek de afgelopen twintig jaar met de verzelfstandiging van de corporaties is omgegaan, is het logisch dat het zo uit de hand is gelopen. En dat hadden de beleidsmakers van toen wel kunnen weten."

Verhoren

Slecht financieel beheer en fraude bij woningcorporaties vormen de directe aanleiding voor de parlementaire enquête. Sommige corporaties verloren honderden miljoenen euro's. De enquêtecommissie probeert te achterhalen wat er de afgelopen twintig jaar is misgegaan.