Keuze JSF bepalend voor leger

Dit jaar vallen besluiten bij Defensie die grote gevolgen hebben voor de rest van de krijgsmacht. Er komt een toekomstvisie op de krijgsmacht en de beslissing valt of de JSF de opvolger van de F-16 wordt. Beide hebben met elkaar te maken: een dure JSF betekent bezuinigingen bij andere krijgsmachtonderdelen en heeft dus gevolgen voor de toekomstvisie.

"De zaak is op scherp gezet door de kosten van de JSF. Nederland wil cijfers op tafel. Je kunt niet een krijgsmacht opbouwen als je niet weet wat de opvolger van de F-16 gaat kosten. Men vraagt nu aan Lockheed de prijs anders kunnen we geen planning maken. Het is niet alleen een probleem voor de luchtmacht, het is een probleem voor de hele krijgsmacht", zegt Ko Colijn van instituut Clingendael.

Onderzeedienst

De NOS was de afgelopen week mee met de onderzeedienst tijdens een oefening bij Glasgow. De onderzeedienst wordt al jaren genoemd als onderdeel van Defensie dat in tijden van bezuinigingen weg kan. Bij de dienst wordt met argusogen gekeken naar de discussie over de toekomst.

"De onzekerheid is er. We moeten constant laten zien dat we relevant werk doen. Dat geeft onrust", zegt commandant van de onderzeedienst Marc Elsensohn. "Een groot deel van ons werk bestaat uit geheime operaties waar we niks over kunnen zeggen. Het is frustrerend dat we aan politiek en publiek niet duidelijk kunnen maken dat we relevant werk doen."

Conflict

Clingendael heeft in verschillende scenario's over de toekomst van de krijgsmacht de onderzeedienst geschrapt. Colijn: "Koop je de JSF niet dan is er ruimte voor andere dingen. Dan zou je een onderzeedienst kunnen houden. Maar het hangt er maar helemaal van af wat voor krijgsmacht je wilt." "Wil je vooraan meedoen in een conflict? Dan is een sterke luchtmacht noodzakelijk met eventueel de JSF. Wil je dat niet dan zijn er goedkopere oplossingen voor de opvolging van de F-16."

"Goedkopere luchtmacht-investeringen geven ruimte voor bijvoorbeeld een onderzeedienst. Die kun je dan houden. De Nederlandse onderzeedienst is op zich uniek. Onze kleine schepen kunnen wat de grote Amerikaanse nucleaire onderzeeboten niet kunnen. Misschien is het beter een unieke onderzeeboot te hebben dan een JSF waar veel landen zo mee vliegen."