Waarom het WK van 2034 na alle kritiek toch aan Saudi-Arabië toegewezen wordt
Het WK voetbal van 2034 wordt gehouden in Saudi-Arabië. Daar bestaat voor de officiële toewijzing van vandaag al geen twijfel meer over.
Na het omstreden WK in Qatar van twee jaar geleden kiest wereldvoetbalbond FIFA weer voor een gastland met een slechte reputatie op het gebied van mensenrechten en waar topvoetbal in de zomer onmogelijk is door de hoge temperaturen.
Met de kritiek van voornamelijk Westerse landen op het WK in Qatar nog vers in het achterhoofd is dat opvallend. Hoe heeft Saudi-Arabië de organisatie voor het toernooi in 2034 kunnen bemachtigen?
Wie antwoord op die vraag zoekt, vindt een spoor door achterkamertjes, waarin de hand van FIFA-voorzitter Gianni Infantino nadrukkelijk zichtbaar is. De strijd om de organisatie van het WK over tien jaar was al gestreden voor de verkiezing daadwerkelijk begon.
Bekijk hieronder de Sportexplainer over de toewijzing van het WK voetbal in 2034 aan Saudi-Arabië.
Rondom het WK in Qatar waren er veel verhalen over omkoping. Onder druk van de publieke opinie nam de FIFA maatregelen om een herhaling te voorkomen.
De stemming voor gastlanden van WK's werd transparanter: niet meer door een kleine club bobo's in een achterkamer, maar een verkiezing waarbij alle nationale bonden een stem kregen. Het resultaat zou openbaar worden. En bij de beoordeling van kandidaten moesten ook de mensenrechten meegewogen worden, zo bepleitte de KNVB met succes.
Van enige spanning is voor de toewijzing van het WK van 2034 echter geen sprake, want het Saudische bid heeft geen tegenstand. Dat voelt onwerkelijk, bij het meest prestigieuze evenement in de voetbalwereld.
Voorteken
Een voorteken van de WK-toewijzing was twee jaar geleden al te zien bij de openingswedstrijd van het WK in Qatar. Infantino zat op het ereterras pal naast de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman, die een sjaal van Qatar om de hals droeg.
De Saudi's droomden op dat moment al van hun eigen WK. Ze mikten in eerste instantie op de organisatie van het WK van 2030, een toernooi waarvoor veel meer gegadigden waren.
Om de kansen op dat WK te vergroten zocht Saudi-Arabië steun buiten Azië. Uit onderzoek van The New York Times bleek dat FIFA-voorzitter Infantino daarbij een helpende hand toestak. Hij polste achter de schermen of Egypte zich wilde aansluiten bij het Saudische bid.
Een van de rivalen van Saudi-Arabië koos voor eenzelfde oplossing. Spanje en Portugal trokken voor hun WK-bid op met Marokko. De Saudi's hadden al snel het gevoel met deze tegenstander geen serieuze kans te maken op het WK van 2030. Ze trokken hun bid in en zetten hun kaarten op het WK van 2034.
Een goede inschatting, want Spanje, Portugal en Marokko wonnen de verkiezing voor 2030. Ze versloegen de Zuid-Amerikaanse combinatie van Uruguay, Argentinië en Paraguay.
Strijd tussen continenten
De verdeling van de WK's is ook een strijd tussen continenten. Als het evenement op een bepaald werelddeel is georganiseerd, is dat continent uitgesloten voor de komende twee edities.
In dat schaakspel kreeg Saudi-Arabië een - voor de buitenwereld onverwacht - cadeau. Het bestuur van de wereldvoetbalfederatie onder leiding van Infantino besloot namelijk nóg een continent toe te voegen aan de gastlanden voor het WK van 2030. De eerste drie wedstrijden, zo werd opeens bekendgemaakt, zouden worden gespeeld in Zuid-Amerika als eerbetoon aan het allereerste WK, dat in 1930 in Uruguay werd gehouden.
Door deze abrupte toevoeging stegen de kansen van Saudi-Arabië op het WK van 2034. De continenten Europa, Afrika en Zuid-Amerika maakten geen kans meer. Het WK van 2026 is in Noord-Amerika. Daardoor kon het toernooi in 2034 alleen nog in Azië of Oceanië plaatsvinden.
Enige kandidaat
Het Saudische bid kreeg nog een steun in de rug. Het FIFA-bestuur maakte bekend het biedingsproces voor 2034 drie jaar naar voren te halen en te verkorten. Kandidaten hadden, in oktober vorig jaar, slechts 25 dagen om zich kandidaat te stellen. Enkele minuten na die beslissing meldde Saudi-Arabië zich officieel als kandidaatgastland. Vlak daarna schaarde de voorzitter van de Aziatische voetbalfederatie zich achter het Saudische bid.
Een van de mogelijke concurrenten, Australië, had het allemaal niet aan zien komen. "We werden wel verrast," zei een bestuurder in The Guardian. De Australische voetbalbond besloot uiteindelijk niet mee te doen aan de toewijzing van het WK van 2034.
Zo bleef alleen Saudi-Arabië over en werd het een verkiezing waarbij niet gekozen hoefde te worden.
