Over een kleine zes jaar wil het kabinet 270.000 woningen hebben gerealiseerd die zijn gebouwd met natuurlijke materialen, ook wel biobased genoemd. Dat is dertig procent van de 900.000 nog nieuw te bouwen huizen. De minister van Volkshuisvesting denkt dat die doelstelling nog steeds haalbaar is. Maar experts zien hinderissen.
Bij biobased bouwen komt geen CO2 vrij, maar wordt CO2 juist opgeslagen. Ad Vlems, initiatiefnemer van een ecodorp in het Noord-Brabantse Boekel, liet het uitrekenen. "In de 36 woningen die wij bouwden, zit totaal 800 ton CO2 opgeslagen. Als we die woningen hadden gebouwd met bakstenen en beton, zou er 600 ton CO2 zijn uitgestoten."
De bouwsector is verantwoordelijk voor een derde van alle CO2-uitstoot, zegt Vlems. "Daarom moet de sector overstappen naar andere bouwmaterialen." Het kabinet trekt de komende tijd 200 miljoen euro uit die het grootschalig gebruik van biobased bouwmaterialen moet stimuleren.
John Verweij is ontzettend enthousiast over biobased bouwen. "Het is zo'n fijne manier van samenwonen, maar ook zo'n fijne manier van in je huis zijn. Met een lekker binnenklimaat."
Hoogleraar Urban Futures, Maarten Hajer, heeft er voorlopig een hard hoofd in. Hij denkt niet dat het doel van het kabinet in 2030 haalbaar is. "Het is veel belangrijker dat ze eerst de bouwketen gaan organiseren en dat de overheid en de sector gaan samenwerken. Want er moet een industrie komen."
Nu zijn veel betonfabrieken eigendom van projectontwikkelaars, zegt Hajer. "Die staan niet te trappelen voor een ander materiaal." Hij vindt dat er veel meer houtfabrieken moeten komen. "Die hele sector moet eerst ontstaan. Die zal er alleen komen als er echt vraag komt. Een beetje een kip en ei-kwestie. Maar op het moment dat hout goedkoper is, wordt het economisch spannender."
Grotere stappen
Kristian Makkinga is projectontwikkelaar en bouwt huizen. Hij denkt dat de markt wel wil. Hij ziet een groeiende vraag naar duurzame woningen. "Biobased is trendy en mensen willen daar echt wel in mee. Maar er moet dan ook de wil zijn om er voor te betalen."
Biobased bouwen is nu namelijk nog fors duurder. Dat maakt de sector huiveriger om over te stappen van beton naar bijvoorbeeld hout en hennep. De verandering gaat erg traag, erkent bouwer Makkinga. Hij denkt dat het doel van het kabinet niet haalbaar is in 2030. "We maken kleine stapjes binnen de sector, maar om die 30 procent te halen zullen we veel grotere stappen moeten maken."
Volgens Makkinga zullen dan ook de toeleveranciers en producenten er klaar voor moeten zijn. Dat betekent volgens hem nog een lange weg. "Een mega slag die we moeten slaan als het gaat om schaalvoordelen en verlaging van de kostprijs."
De hele toeleveringsketen in de bouw moet volgens betrokkenen anders: overschakelen van beton naar hout, hennep en bamboe. Het Groningse bedrijf van Albert Dun heeft de omslag al gemaakt. Dun teelt hennep en maakt er onder meer isolatiemateriaal van voor woningen. Volgens hem is niet het aanbod, maar de vraag naar bouwmaterialen het probleem. Die blijft achter. "De meeste van onze producten van ons gaan nu nog naar het buitenland, naar de VS en naar Duitsland. Er zijn genoeg producten, maar de vraag komt niet bij ons terecht."
Hoogleraar Hajer vindt dat het kabinet bouwen met natuurlije materialen veel zichtbaarder zou moeten maken. "Kom met een experimenteer-programma, waarmee we echt kunnen laten zien - over een jaar of vijf - wat je allemaal met hout kan. Dat zou een verleidingsstrategie zijn voor burgers én voor bedrijven. Want ik denk zeker dat biobased de toekomst is."
