Verwarring in Guatemala na uiteenlopende oordelen over verkiezingsuitslag

De politieke chaos in Guatemala lijkt compleet nu er twee totaal uiteenlopende besluiten zijn genomen over de uitslag van de presidentsverkiezingen. Over de verkiezingen van 25 juni is al enige tijd veel te doen vanwege de onverwachte opkomst van Bernardo Arévalo, een anti-corruptiekandidaat.

Arévalo van de sociaaldemocratische partij Semilla haalde tot verrassing van velen de tweede ronde, terwijl hem vooraf weinig kansen waren toegedicht. Hij zou het in de tweede ronde gaan opnemen tegen voormalig first lady Sandra Torres, maar het hoogste hof in Guatemala schortte de verkiezingsuitslag begin deze maand op. Critici vreesden dat er pogingen werden gedaan om Arévalo tegen te werken.

Vannacht werden er twee uiteenlopende oordelen geveld. Enerzijds laat het ministerie van Justitie weten dat er een streep gaat door de uitslag die Semilla behaalde in de eerste ronde en dat de partij wordt geschorst. Maar de Kiesraad van Guatemala oordeelt dat de uitslag juist is goedgekeurd en dat Arévalo het op 20 augustus opneemt tegen Torres in de tweede ronde.

Verklaringen volgden elkaar op

Volgens speciaal aanklager Curruchiche van het ministerie van Justitie zijn er aanwijzingen dat Semilla meer dan 5000 handtekeningen, die nodig zijn om een politieke partij te kunnen worden, op illegale wijze heeft ingezameld. Twaalf daarvan zouden toebehoren aan overleden personen.

De verklaring van de speciaal aanklager werd naar buiten gebracht op het moment dat Guatemalteken in spanning aan het wachten waren op een persconferentie van de Kiesraad over de uitslag van de verkiezingen. Slechts enkele minuten nadat Semilla was geschorst door de aanklager, bekrachtigde de Kiesraad de uitslag van de verkiezingen.

Welke overheidsinstantie nu gelijk krijgt, is onduidelijk. Arévalo zegt tegen CNN de schorsing aan te vechten omdat die volgens hem geen juridische basis heeft. Hij voegt daaraan toe dat in de wet staat beschreven dat politieke partijen niet midden in een verkiezing geschorst kunnen worden.

Guatemala nieuwe Nicaragua

Begin deze maand uitte de Amerikaanse minister Blinken van Buitenlandse Zaken zijn diepe zorgen over de vermoede pogingen om de verkiezingsuitslag te manipuleren. In 2021 liet de Amerikaanse regering al weten zijn vertrouwen te zijn verloren in het voornemen van Guatemala om de corruptie in het land aan te pakken. Vorig jaar werd speciaal aanklager Curruchiche toegevoegd aan een lijst van corrupte en ondemocratische personen, omdat hij onderzoeken naar corruptie zou tegenwerken.

De voormalig ambassadeur van de VS in het Midden-Amerikaanse land, Donald Planty, zegt tegen persbureau Reuters dat hij nooit zo'n situatie heeft meegemaakt in Guatemala. "Dit zou zeker een verbazingwekkend nieuw dieptepunt betekenen voor Guatemala. Het zou het begin van het einde betekenen voor de democratie." Anderen zeggen dat Guatemala hard op weg is om het nieuwe Nicaragua te worden. Dictator Daniel Ortega heeft dat land volledig in zijn greep.