Grutto krijgt trektocht niet aangeboren maar aangeleerd

De grutto heeft de route en timing van een trektocht naar het zuiden aangeleerd. Ze zijn niet aangeboren, blijkt uit een onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen. "Ze gaan als het ware naar school", zegt onderzoeker Theunis Piersma.

Onderzoekers hebben een aantal grutto-eieren met de broedmachine uitgebroed en de kuikens daarna met de hand grootgebracht. De helft van de grutto's is vervolgens vlak voor de trektijd naar Polen gebracht. De andere helft bleef in Friesland. De vogels kregen kleine zendertjes op hun rug voordat ze werden losgelaten.

De 'Friese' vogels vlogen via de westelijke route naar de overwinteringsgebieden in Afrika. De nestgenootjes in Polen vlogen een heel andere route: ze vlogen enkele duizenden kilometers verder naar het oosten in Afrika en gebruikten een extra tussenstop in Europa, zoals de Poolse grutto's ook normaal doen.

"Het is een duidelijke aanwijzing dat trekgedrag bij deze vogels zeker niet alleen maar in de genen zit, of anderszins is aangeboren", zegt onderzoeker Theunis Piersma. "De grutto's leren de trekroute en de bestemming blijkbaar vooral van soortgenoten of andere factoren uit hun omgeving."

Genetica niet allesbepalend

Piersma is blij met de resultaten, schrijft RTV Noord. "95 procent van de trekvogels vliegt niet met familieleden mee. Daarom heeft men altijd gedacht dat trekvogels geboren worden met de route, timing en bestemming van de trek. Daarom was dit een mooie test", zegt Piersma over de aanleiding van het onderzoek.

"Dit experiment laat duidelijk zien dat genetica niet allesbepalend is. Deze grutto's leren vooral van hun omgeving. Ze gaan als het ware naar school. Een volgende stap in het onderzoek zou kunnen zijn te onderzoeken van wie ze nou precies leren. Zijn het oudere soortgenoten? Zijn het misschien zelfs heel andere vogelsoorten? 'Praten' de vogels misschien zelfs met elkaar?"