Poetins politieke opponent Nemtsov werd doodgeschoten, maar zijn dochter gaat door

Tienduizenden Russische soldaten sneuvelden sinds de start van de invasie van Oekraïne aan het front. Toch is in Rusland nauwelijks protest zichtbaar tegen de 'militaire operatie' van president Poetin. Oppositieleiders zijn de afgelopen jaren in de gevangenis beland, of erger: vermoord.

De belangrijkste politieke tegenstander van Poetin, Boris Nemtsov, werd in 2015 doodgeschoten. Hij werd viermaal in zijn rug geschoten terwijl hij vlakbij het Kremlin liep met zijn vrouw.

Nieuwsuur sprak zijn dochter, Zhanna Nemtsova. Zij is journalist, activist en oprichter van de Boris Nemtsov-stichting, een stichting voor vrijheid en democratie in Rusland.

Nemtsova lag te slapen toen ze het nieuws over haar vader te horen kreeg. "Ik hoorde mijn moeder gillen. Toen kwam ze naar mijn kamer en bracht het nieuws. Mijn eerste gedachte was: Poetin. Dat zei ik ook. Poetin, één woord."

Nemtsov was een uitgesproken tegenstander van Poetin. Eind jaren 90 was hij een directe concurrent, toen ze beiden streden om de macht over te nemen van toenmalig president Boris Jeltsin.

Volgens Nemtsova was haar vader een van de weinige politici in Rusland die de annexatie van de Krim en de oorlog in de Donbas veroordeelde. Hij organiseerde massademonstraties in Moskou in 2014.

Uitgeschakeld

Inmiddels is de oppositie in Rusland nagenoeg uitgeschakeld. De Russische oppositieleider Aleksej Navalny overleefde een aanslag, maar zit nu in de gevangenis. Zijn proces wordt door hem en door mensenrechtenorganisaties bestempeld als een politiek schijnproces. Sinds de Russische invasie in Oekraïne zijn talloze andere activisten en kritische journalisten opgepakt.

Maar volgens Nemtsova speelt er nog een groter probleem. "De publieke opinie is essentieel. Maar deze oorlog laat de mensen koud. Het is veel makkelijker om met je eigen leven bezig te zijn."

Dat mensen misschien bang zijn, moet hen er volgens haar niet van weerhouden zelf na te denken over hun situatie. "Ze geven niets om Oekraïne, maar ook niet om zichzelf."

Toen Poetin de mobilisatie aankondigde hadden mensen zich kunnen verstoppen, of kunnen emigreren. "Er zijn nog veel meer opties. Maar mensen gaven er de voorkeur aan om de staat te gehoorzamen, naar Oekraïne te gaan en daar te sterven."

Belangrijkste missie

Onvoorstelbaar, vindt Nemtsova. "Ze willen niet eens voor zichzelf vechten. Poetin heeft daar natuurlijk misbruik van gemaakt."

Zelf kan ze niet terug naar Rusland, maar vanuit het buitenland zet ze haar werk voort. Zo steunt ze met de stichting journalisten. Volgens haar is het belangrijk om in ballingschap met Russen te praten. "Dat is in mijn ogen onze belangrijkste missie."

Als Russische burger voelt ze zich verantwoordelijk voor wat er in Oekraïne gebeurt, al vindt ze het lastig uit te leggen waarom precies. "Ik wil van Russen meer verantwoordelijkheid en betrokkenheid. Het gaat om je morele standpunt."