Amerikaanse kankerpatiënt spreekt door hersenbeschadiging met Iers accent

Een Amerikaanse man heeft nadat er prostaatkanker bij hem was geconstateerd een "oncontroleerbaar Iers accent" ontwikkeld dat hij tot zijn dood heeft gehouden, melden onderzoekers in het wetenschappelijke tijdschrift BMJ.

De man, die volgens de onderzoekers "ergens in de vijftig" was, had geen directe familie in Ierland. Hij leed mogelijk aan het foreign accent syndrome, waarbij mensen vanwege een hersenbeschadiging met een accent gaan spreken dat lijkt op een bepaalde buitenlandse tongval.

De onderzoekers vermoeden dat de verandering van accent het gevolg was van een aandoening waarbij het immuunsysteem van een kankerpatiënt onder meer delen van het brein aanvalt. Het is volgens de onderzoekers de derde keer dat een kankerpatiënt het betreffende syndroom ontwikkelt en voor het eerst dat dat gebeurt bij iemand met prostaatkanker.

De bewuste Amerikaan woonde rond zijn twintigste korte tijd in Engeland en had verre familieleden in Ierland. Maar de onderzoekers zeggen dat hij nooit met een Iers accent sprak voordat hij kanker kreeg.

'Zeer zeldzaam'

Het foreign accent syndrome valt onder de taalproblemen die het gevolg zijn van hersenschade. "Het is een zeer zeldzame aandoening", zegt Roy Kessels, hoogleraar neuropsychologie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. "Bij patiënten met taalstoornissen is het meestal zo dat ze woorden niet meer kunnen vinden of woorden niet meer kunnen uitspreken."

Hij legt uit dat dat voornamelijk komt door beschadiging van twee hersengebieden: de gebieden van Broca en Wernicke. "Maar het foreign accent syndrome komt voor bij allerlei hersenaandoeningen en zit niet in een specifiek gebied van de hersenen. Wel komt het het vaakst voor in de frontaalkwab, de voorste delen van het brein."

Kessels zegt geen voorbeelden te kennen van collega's in Nederland die te maken hebben gehad met een patiënt met het syndroom. Dysarthrie komt wel vaak voor, waardoor patiënten door een beschadiging van het zenuwstelsel niet goed meer kunnen praten en in sommige gevallen zelfs 'dronken' kunnen klinken doordat ze met dubbele tong praten. Kessels: "Maar patiënten met het foreign accent syndrome zijn wel gewoon te verstaan."

Internationaal zijn wel meerdere gevallen bekend van het syndroom. Zo schrijft de BBC over een Britse vrouw die in 2006 een beroerte kreeg en opeens leek te spreken met een Jamaicaans accent. Ook wordt het voorbeeld genoemd van een Noorse vrouw die in de Tweede Wereldoorlog gewond raakte en daarna met een Duits accent sprak.

'Behandeling tegen kanker belangrijker'

Neuropsycholoog Kessels betwijfelt of het zin heeft om de spraakstoornis te behandelen. "Iemand die hakkelend spreekt als gevolg van een hersenaandoening, kun je aanleren om op een andere manier duidelijk te maken wat hij of zij bedoelt. Het is de vraag waar hier de prioriteit ligt. Ik zou denk ik eerder de prostaatkanker behandelen dan deze taalstoornis."