Planetoïde scheert vannacht 'vlak' langs aarde, weinig gevaar voor satellieten
Er is geen reden tot paniek, maar de komende uren zal er een planetoïde ter grootte van een huis op zo'n 3600 kilometer afstand langs de aarde scheren. Dat is zo'n beetje de afstand van Madrid naar Moskou en binnen de baan van veel satellieten.
De ruimterots is live te volgen via een livestream op deze site. Het object zal de aarde rond 01.27 uur vannacht het dichtst naderen, maar er is geen enkel risico dat de steen de atmosfeer bereikt.
Als dat al zou gebeuren is de planetoïde van tussen de 3,5 en 8,5 meter doorsnee te klein om schade aan te richten. Waarschijnlijk zou de rots hooguit eindigen als een spectaculaire vuurbal. Ook de kans dat planetoïde 2023 BU een satelliet raakt is klein.
"De baanberekeningen die het Jet Propulsion Laboratory met hoge precisie heeft gemaakt laten geen botsingskoers met de aarde zien", weet sterrenkundige Carl Koppeschaar. "Een rotsblok van hooguit zo'n 8 meter zou grotendeels in onze atmosfeer verbranden of uiteen spatten tot kleinere delen. Maar goed, je zou maar een meteoriet ervan op je hoofd krijgen."
Dinosauriërs
2023 UB is niet uniek. In 2020 passeerde een planetoïde van zo'n drie meter doorsnee op iets minder dan 3000 kilometer en in 2011 kwam er een nog kleinere op 5400 kilometer voorbij. Maar heel vaak komt zo'n close encounter nou ook weer niet voor.
De nieuwste rots werd pas op 21 januari ontdekt, en toont aan dat er nog steeds flinke planetoïden rondzwerven die dicht bij de aarde komen en tot nu toe niet zijn opgemerkt. Het gaat dan niet over de echte monsters, de kilometers grote asteroïden waarvan er een de ondergang van de dinosauriërs 65 miljoen jaar geleden inluidde. Die zijn allemaal in kaart gebracht en vormen in ieder geval de komende 100 jaar geen gevaar.
Hoe groot is de kans is dat de aarde door een planetoïde wordt geraakt en wat zouden de gevolgen zijn?
Maar objecten kleiner dan 150 meter die de aarde af en toe naderen, zijn nog niet allemaal gevonden. En ook die kunnen flinke verwoestingen aanrichten. Dat bleek in 1908 toen een object van zo'n 65 meter een gebied met een omtrek van ruim 30 kilometer in Siberië verwoestte (de Toengoeska-explosie) en in 2013 toen een kleinere rots 7000 gebouwen beschadigde in de Russische regio Tsjeljabinsk.
Van dat soort objecten is misschien zo'n 40 procent nog niet ontdekt. Zoals de DART-missie afgelopen jaar liet zien zijn er wel technieken in ontwikkeling om een gevaarlijke planetoïde tijdig van koers te doen veranderen.
Groene komeet
Komend weekend is er nog een ander kosmisch fenomeen te zien. Komeet C/2022 E3 is dan het helderst waar te nemen. Die komt voor het eerst weer in de buurt sinds zo'n 50.000 jaar geleden, toen er nog neanderthalers en mammoeten op aarde rondliepen.
De komeet heeft een groenachtige tint en een wazige staart, maar is zonder kijker niet goed te zien, waarschuwt Koppeschaar. "Met het blote oog zal er bar weinig van te zien zijn. Er kwamen de afgelopen tientallen jaren veel helderder kometen voorbij, zoals Hale-Bopp, Hyakutake en Neowise. Veel en veel mooier, want door iedereen te zien."
Update 27 januari: dit zijn beelden van de langs scherende planetoïde, gemaakt door het Virtual Telescope Project:
