Eén van de gevonden foto's
In samenwerking met
RTV Oost

93-jarige werpt licht op verstopte oorlogsfoto's in Bergentheim

Een man van 93 uit het Overijsselse dorp Bergentheim heeft zijn verhaal verteld bij foto's uit de Tweede Wereldoorlog die in een woning in het dorp zijn gevonden. De foto's zaten verstopt onder de dakpannen en werden pasgeleden ontdekt bij een verbouwing.

Amateurhistoricus Freddie Ekkel van het Streekmuseum Kloosterhaar plaatste een oproep op Facebook met de vraag of iemand de personen op de foto's herkende. Daar kwamen al snel de eerste reacties op, ook van iemand die verwees naar zijn 93-jarige vader. De amateurhistoricus bracht begin deze week een bezoek aan de Bergentheimer en hij bood inderdaad uitkomst.

Dominee gered

De 93-jarige man wil onbekend blijven. "Omdat hij het allemaal toch wel erg vermoeiend vindt", zegt Ekkel tegen RTV Oost. Maar hij staat zelf op één van de foto's en wist te vertellen hoe een plaatsgenoot tijdens de oorlog een lokale dominee uit handen van de Duitsers wist te redden.

De foto's draaien grotendeels om de zogenoemde Trouwgroep, een groep verzetshelden uit Bergentheim, vernoemd naar de bekende oorlogskrant waaraan ze meewerkten. De dominee, Cornelis Ipe Dijkhuis, maakte deel uit van deze groep.

  • Dorpsarchief Kloosterhaar
    Dominee Dijkhuis speelde tijdens de oorlog een belangrijke rol in het lokale verzet
  • Dorpsarchief Kloosterhaar
    Eén van de gevonden foto's
  • Dorpsarchief Kloosterhaar
    Eén van de gevonden foto's

Na onderzoek heeft Ekkel ook wel een idee hoe de foto's achter het dakbeschot terecht zijn gekomen. "De oma van de oud-bewoner woonde destijds in dit huis. Zij had een zus die huishoudster was van dominee Dijkhuis."

"De predikant werd enkele maanden voor de bevrijding getipt dat de Duitsers hem wilden arresteren. Hij vluchtte en de huishoudster heeft toen waarschijnlijk de foto's verstopt, omdat er exemplaren tussen zaten van het Koninklijk Huis. Ten tijde van de oorlog waren die foto's ten strengste verboden."

De Duitsers verboden de foto's van het koningshuis

Twee leden van de knokploeg waren nog naar de woning van de dominee gegaan, volgens Ekkel om te kijken of er mogelijk nog belastend materiaal was achtergebleven. "Ze werden daar overlopen door de Sicherheitsdienst, maar wisten te vluchten."

Aan de hand van hun achtergelaten fietsen wisten de Duiters hen op te sporen. "Tijdens de hardhandige verhoren hebben ze de namen genoemd van de rest van de knokploeg. Uiteindelijk werd eigenlijk de hele knokploeg met uitzondering van de dominee opgepakt", vertelt Ekkel.

Twaalf knokploegleden, voornamelijk uit Bergentheim, maar ook uit Kloosterhaar en Beerzerveld, werden samen met andere verzetsmensen gefusilleerd in de buurt van het Achterhoekse Varsseveld, slechts twee maanden voor de bevrijding. Ekkel: "De mannen zijn destijds in een massagraf gegooid. Na de oorlog zijn hun lichamen opgegraven en herbegraven op het kerkhof in Bergentheim."

'Cruciale rol binnen de verzetsgroep'

Dominee Dijkhuis zat tot aan de bevrijding ondergedoken. Hij heeft eigenlijk nooit willen vertellen wat hij in de oorlog heeft gedaan, omdat hij geen heldenrol toegedicht wilde krijgen. "Later werd er steeds meer over hem bekend en werd duidelijk dat hij toch wel een cruciale rol heeft gehad", zegt Ekkel.

De dorpsarchivaris wil de foto's straks gaan gebruiken voor een speciale tentoonstelling in Streekmuseum Kloosterhaar. Van de meeste foto's is intussen bekend wie er op staan en waar ze zijn gemaakt, maar er zijn nog twee foto's waarvan de herkomst onbekend is. "Ik blijf dus speuren", zegt Ekkel. "En tips blijven uiteraard welkom."

Dominee Dijkhuis vond zijn laatste rustplaats naast zijn compagnons uit het verzet op de begraafplaats in Bergentheim

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl