Kabinet wil toeslagengedupeerden sneller helpen; betrokkenen zijn sceptisch

  • Irene de Kruif

    politiek verslaggever

  • Jan Kleinnijenhuis

    verslaggever Nieuwsuur

  • Irene de Kruif

    politiek verslaggever

  • Jan Kleinnijenhuis

    verslaggever Nieuwsuur

De afhandeling van de toeslagenaffaire verloopt te traag, en dat is "onwenselijk", vindt het kabinet. De regering wil daarom maatregelen nemen om gedupeerden eerder te helpen, zo blijkt uit een concept-Kamerbrief die in handen is van Nieuwsuur. Maar betrokkenen zetten grote vraagtekens bij de haalbaarheid daarvan.

Vorige week berichtte Nieuwsuur al dat gemeenten verwachten dat met de huidige aanpak alle gedupeerden op zijn vroegst in 2030 gecompenseerd zijn. Bestuurder Peter Heijkoop van de Vereniging Nederlandse Gemeenten sprak toen de wens uit dat het kabinet meer vaart achter de afhandeling zou zetten. De conceptbrief van het kabinet bevestigt het beeld dat het te traag gaat.

De Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) moet extra vaart maken, schrijft staatssecretaris Toeslagen Aukje de Vries (VVD) in de concept-Kamerbrief. UHT doet eerst een 'lichte toets' om te bepalen of iemand gedupeerd is. Als dat zo is, wordt direct 30.000 euro compensatie uitgekeerd. Wie recht denkt te hebben op meer, of het niet eens is met zijn afwijzing, krijgt vervolgens een uitgebreide integrale beoordeling.

"Als de uitvoering op de huidige wijze en met de huidige capaciteit wordt vervolgd zullen - met het verwachte aantal aanmeldingen - de laatste integrale beoordelingen pas in de loop van 2027 worden afgerond", schrijft de staatssecretaris. "Dit is onwenselijk." Want na de integrale beoordeling kunnen mensen zich nog melden bij de Commissie Werkelijke Schade, als zij extra schade hebben geleden door bijvoorbeeld het verliezen van een huis of een baan.

Planning 'beweegt nog'

De staatssecretaris spreekt in de concept-Kamerbrief de ambitie uit om alle integrale beoordelingen in 2025 af te ronden. In 2026 moeten vervolgens ook alle bezwaren tegen de besluiten van UHT afgerond zijn. Ook voor het afhandelen van aanvullende schade worden 'verbeteringen geïmplementeerd', maar de planning daarvoor 'beweegt nog'.

Belangrijke 'randvoorwaarde' om de versnelling te laten slagen is het aannemen van extra personeel, en te voorkomen dat bestaand personeel vertrekt. "Er wordt op grotere schaal ingezet op het werven van vaste functies", schrijft de staatssecretaris. En: "Investering in het behoud van personeel zodat de kennis en kunde in huis blijft".

Personeelsverloop

Nieuwsuur sprak meerdere betrokkenen over de plannen, maar die zijn sceptisch over de strategie. Het personeelsverloop is hoog binnen UHT, zo bevestigen zij, en wervingscampagnes om nieuw personeel aan te trekken leveren weinig op. "Vorig jaar was het plan ook al om meer mensen aan te trekken, en meer personeel vast te houden. Als het toen niet is gelukt, wat gaat UHT dan nu anders doen?", vraagt een betrokkene zich af.

Het overgrote deel van het personeel wordt extern ingehuurd. Begin januari was van de 1379 voltijdsbanen bij UHT slechts 324 fte 'eigen personeel', zo staat in een concept-voortgangsrapportage die Nieuwsuur heeft ingezien. De rest wordt extern ingehuurd of werkt als uitzendkracht.

Andere maatregelen om de compensatie aan gedupeerden te versnellen zijn vooral procesmatig, en zijn nog vaag omschreven. Zo krijgen zaakbehandelaars van gedupeerden 'meer ruimte in de behandeling' en 'wordt de samenwerking met beoordelaar versterkt'. Er wordt 'gerichter informatie verzameld waardoor er beter en gerichter met de ouders in gesprek wordt gegaan'. Het samenstellen en lakken van persoonlijke dossiers gaat 'op een andere manier waardoor dit minder tijd kost'.

Ook aanvullende schade moet sneller

Ook de vergoeding van aanvullende schade voor bijvoorbeeld verlies van baan, huis of auto wil het kabinet versnellen. Ruim 1100 mensen hebben zich al gemeld bij de Commissie Werkelijke Schade (CWS), maar er zijn slechts 276 adviezen uitgebracht. En de verwachting is dat er nog veel zaken bijkomen, omdat gedupeerden zich pas kunnen melden als UHT hun zaak helemaal heeft afgerond. Gemiddeld doet CWS zo'n negen maanden over één zaak, staat in de concept-Kamerbrief.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl