Actiegroep waarschuwt voor omstreden 'healer': 'Meer slachtoffers voorkomen'

• Anna Mees

  redacteur Online

Een man die over de hele wereld cliënten in touwen vastknoopt en hen horizontaal aan een constructie hangt om ze naar eigen zeggen te healen, is deze week in Nederland. Vrouwen die eerder bij hem kwamen voor een betaalde sessie, beschuldigen hem van seksueel misbruik. Een actiegroep wil voorkomen dat Bodhi Zapha, zoals hij zichzelf noemt, meer slachtoffers maakt.

Volgens zijn website is 'shibari healing' bedoeld voor radicale zielen die hele en levendige wezens willen worden. Shibari is een Japanse vorm van bondage.

Er wordt gesproken van emotionele bevrijding van energetische blokkades. Ook zouden de sessies helpen om bevrijd te worden van angst, woede, schuld, schaamte en zelfbeperkende oordelen.

Zapha, die eigenlijk Christopher Bold heet of afgekort Chris Bold, noemt zichzelf expert seksueel trauma healer en trauma consulent.

En vooral daar, waar hij zich richt op getraumatiseerde mensen, gaat het mis, zeggen vijf vrouwen die de handen ineen hebben geslagen.

Ze zeggen vijftien meldingen van vrouwen wereldwijd te hebben die klagen over hun ervaringen met Zapha in de afgelopen jaren. Van grensoverschrijdend gedrag tot orale verkrachting, waar de Israëlische krant Haaretz onlangs over publiceerde. Met hun actiegroep willen de vrouwen, onder wie een Nederlandse, voorkomen dat meer vrouwen schade lijden.

"Vrouwen met een trauma zoeken daar hulp voor. Vervolgens raken ze nog meer getraumatiseerd", zegt Luna, die niet met haar achternaam in het artikel wil. Ze beoefent zelf ook shibari. "We willen niet dat vrouwen in zijn val trappen en nog meer getraumatiseerd raken. We willen het gevaar stoppen."

Momenteel is de man die volgens slachtoffers uit het Verenigd Koninkrijk komt en een deel van het jaar op Bali woont, bezig met een Europese tour.

In Amsterdam had hij sessies gepland in een via Airbnb gehuurd woonhuis. Toen de eigenaar van dat pand er door vragen van de NOS achter kwam wat er stond te gebeuren, heeft hij Zapha verzocht te vertrekken. Ook Berlijn en Londen staan op het programma. De sessies duren vijf uur en kosten ruim 2000 euro. "Dit is geen sadomasochisme", staat in een video op zijn website over de shibari-sessies. "Dit is de evolutie van een 16e-eeuwse Japanse kunstvorm".

'Vooral therapeuten komen aan hun trekken'

Hoogleraar Aziatische religies Paul van der Velde van de Radboud Universiteit Nijmegen: "Dit doet me heel erg denken aan de manier waarop tantra in het Westen vaak wordt beoefend. Dat heeft weinig met Azië te maken, maar er zit een Aziatisch jasje omheen. Dan wordt de indruk gewekt dat het eeuwenoud en traditioneel is, maar als je goed gaat kijken, blijkt dat helemaal niet zo te zijn."

"Het zijn vaak heel charismatische figuren, goeroe-achtige types ook", zegt Van der Velde. "Die weten het vertrouwen te winnen van mensen die al in een kwetsbare positie zitten en een soort sfeer te creëren van 'ik kan jou genezen'. Als het lichaamsgericht in combinatie met erotisch wordt, is het sowieso heel bedenkelijk."

In therapiesessies waarbij lichamelijkheid en erotiek een grote rol spelen, moet er een stopteken zijn, zegt Van der Velde. "Je moet kunnen duidelijk maken dat iets te ver gaat. Wat ik uit deze verhalen opmaak, is dat vrouwen dat wel deden, maar dat dat niet uitmaakte."

In de bondage-gemeenschap gaat het alarm af als er over iemand meer dan één beschuldiging is gedaan, zegt Luna. "Mensen kunnen fouten maken, een ervaring kan minder goed zijn of er zijn misverstanden. Maar meerdere issues bij één iemand, dat zou niet moeten gebeuren. Vooral niet als die persoon claimt een healer te zijn en met trauma te werken."

Mogelijk strafbaar vanwege afhankelijkheid

Op Zapha's website staan allerlei positieve ervaringen. Volgens Luna voelt Zapha aan bij wie hij ver kan gaan. "Bij mensen zonder trauma die hun grenzen aangeven, gedraagt hij zich professioneel. Daarom krijgt hij zulke positieve getuigenissen van bekende vrouwen. Maar zodra het iemand met een trauma is, pusht hij ze. Het is alsof hij aanvoelt wie een ideaal slachtoffer is."

Volgens Sven Brinkhoff, hoogleraar Strafprocesrecht aan de Universiteit van Amsterdam, kan het strafbaar zijn als er in zo'n sessie seksuele handelingen worden verricht. Bijvoorbeeld onder artikel 249 van het Wetboek van Strafrecht. Dat gaat over mensen die in de gezondheidszorg of maatschappelijke zorg werken en die ontucht plegen met iemand "die zich als patiënt of cliënt aan zijn hulp of zorg heeft toevertrouwd".

In 2018 en 2021 werden twee Nederlandse tantramasseurs in hoger beroep op basis van dit artikel veroordeeld tot celstraffen.

"Van belang voor een eventueel strafrechtelijk vervolg is dan dat er voldoende bewijs is voor het plegen van de seksuele handelingen en, specifiek voor artikel 249 dat gezegd kan worden dat er enige vorm van afhankelijkheid is", zegt Brinkhoff. "Een afhankelijkheid die in de regel aanwezig is bij een dergelijke hulpverlener-cliënt-relatie."