Rechter in Friese drugszaak: inzet criminele burgerinfiltrant rechtmatig
De inzet van een criminele burgerinfiltrant in een grote drugszaak in Friesland is volgens de regels verlopen. Dat oordeelt de rechtbank in Leeuwarden. Het is voor zover bekend voor het eerst sinds de jaren 90 dat dit opsporingsmiddel is gebruikt.
In deze zaak stonden twintig verdachten tussen de 25 en 73 jaar oud terecht voor internationale drugshandel. De rechtbank veroordeelde dertien van hen tot een celstraf, oplopend tot zeven jaar. Twee mensen zijn veroordeeld tot een taakstraf van tachtig uur en voor vijf verdachten was er vrijspraak.
Het Openbaar Ministerie had tegen veertien verdachten een celstraf geëist, tot acht jaar. Voor de andere zes had justitie een taakstraf in gedachten.
A-4110
Om de drugssmokkelaars te pakken, zetten politie en OM een criminele infiltrant in, die als mol informatie over zijn kompanen doorspeelde aan de opsporingsdiensten. Een criminele infiltrant is iemand die zelf strafbare feiten pleegt in het criminele milieu.
Over de infiltrant is alleen bekend dat het een man uit Leeuwarden is, die in het onderzoek bekendstaat onder de naam A-4110. Hij kreeg volgens Omrop Fryslân zo'n 100.000 euro voor zijn diensten.
Zijn inzet is volgens de regels verlopen, zegt de rechtbank. "Zijn verklaringen zijn betrouwbaar en kunnen worden gebruikt als bewijs. Het is niet gebleken dat de infiltrant de verdachten op ontoelaatbare wijze heeft uitgelokt. Uit het dossier blijkt dat de hoofdverdachten allemaal al diep in de internationale drugshandel zaten." De rechter noemt het dan ook "apert onjuist" dat A-4110 onschuldige burgers de drugshandel heeft ingetrokken.
IRT-affaire
De inzet van een criminele burgerinfiltrant was tot 2014 verboden, na het debacle in de jaren 90 dat bekendstaat als de IRT-affaire. De politie liet toen gecontroleerd partijen drugs door om de criminele activiteiten van de opvolgers van 'drugsbaron' Klaas Bruinsma op te sporen. Daarin ging de politie veel te ver, concludeerde een parlementaire enquêtecommissie in 1994. Dat leidde in 1998 tot het verbod.
Advocaten en strafrechtdeskundigen zien de zaak in Friesland dan ook als proefproces voor de inzet van criminele burgerinfiltranten.
Volgens de rechter in Leeuwarden was bij de drugszaak geen sprake van ontsporingen zoals in de jaren 90. "Er zijn geen hoeveelheden drugs doorgelaten en in de samenleving terechtgekomen." De rechter typeert de mol als "stuurbaar en betrouwbaar". "Ook is niet gebleken dat A-4110 op eigen houtje strafbare feiten heeft gepleegd en via een dubbelspel misbruik heeft gemaakt van diens positie als criminele burgerinfiltrant."
