Kosovo staat heel augustus in het teken van trouwen

• 

  Tijn Sadée

  EU-correspondent

Gestaag groeit de eindeloze stoet auto's voor de Kroatisch-Servische grenspost. De wachttijd is inmiddels twee uur en de hitte is ondraaglijk. Bijna alle auto's hebben Zwitserse, Duitse, Oostenrijkse, Belgische of Nederlandse nummerplaten. Om de tijd te doden wandelen vrouwen en kinderen in de berm mee met de trage karavaan. De voertaal is Albanees en er wordt gelachen en samen gedronken uit flessen met lauw water.

"We moeten nog twee landen doorkruisen: Servië en Noord-Macedonië", verzucht de Zwitserse chauffeur naast me door zijn geopende raampje. "Maar dan zijn we weer thuis bij de familie in Kosovo!"

Dit is het wonderlijke tafereel dat zich ieder jaar in de eerste week van augustus afspeelt op de snelwegen van de Balkan. Tienduizenden Kosovo-Albanezen, wonend en werkend in West-Europa, reizen dan af naar hun vaderland waar de hele maand augustus in het teken staat van bruiloften: die van henzelf, of die van familieleden.

Bruiloftsseizoen

Voor het kleine Balkanland Kosovo, waar ruim twintig jaar geleden nog een oorlog woedde, is het bruiloftsseizoen behalve een flinke inkomstenbron ook een grote reünie van gebroken families. Want de Kosovaren in Kosovo zélf kunnen geen kant op: die mogen zonder visum namelijk niet vrij reizen naar Europa.

"Eerste stop, zodra we in Kosovo zijn, is een modezaak in Ferizaj", zegt een Nederlandse die met haar Kosovaarse man op weg is. "We hebben vijf bruiloften van familieleden van mijn man voor de boeg. Ik moet nog shoppen, want je wordt geacht er spectaculair uit te zien."

Eenmaal in Kosovo doemen in de berm protserige gebouwen op. Het zijn de trouwzalen van bruiloftsketen Eleganti, een soort wedding drive thru's waar jonge bruidsparen met gehuurde vip-limousines worden afgeleverd. En overal op straat klinkt de tetterende shota, de muziek die de bruiloftsdans begeleidt. Hoofdstad Pristina verandert in augustus in een heksenketel en de inwoners nemen het voor lief, want het bruiloftsseizoen garandeert voor veel horecaondernemers een omzet waar ze een jaar van kunnen leven.

Op slot

In zijn werkkamer in Pristina moet Kosovo's premier Albin Kurti even nadenken. Naar hoeveel bruiloften moet hij deze maand? "Het zijn er veel, ik ben de tel kwijt, ik kan er maar een paar bezoeken, want ik heb het druk."

Natuurlijk is hij blij met de inkomsten die het bezoek van de diaspora (de Kosovaren die leven buiten Kosovo) oplevert. Maar, zegt Kurti, het is tegelijk een "schandaal" hoe Europa van zijn land een soort getto heeft gemaakt. Nog altijd erkennen vijf landen in de Europese Unie Kosovo niet als soeverein land en nog altijd mogen Kosovaren niet zonder visum reizen naar de EU. De deur voor Kosovo, dat op termijn wil toetreden tot de EU, blijft op slot.

"Het is oneerlijk", zegt Kurti. "We voldoen inmiddels aan alle criteria om die visumplicht op te heffen. Het wordt hoog tijd dat de buitenwereld respect toont voor de goede dingen die we in Kosovo hebben bereikt, zoals het verbeteren van de rechtsstaat en onze strijd tegen corruptie."

Elton en Majlinda

Intussen maken de Kosovaren in dat 'getto', zoals Kurti het omschrijft, er maar het beste van. Zoals 'bruiloftsmakelaar' Shemsije Dërmaku. Met haar bureau Grand Décor staat ze in Kosovo bekend als organisator van de extravagantste bruiloften.

Een zo'n bruiloft is die van een Zwitsers-Kosovaars stel, waarbij kosten noch moeite worden gespaard:

"Ik verzorg alles, van de locatie en de bloemen tot en met de kleding en de muziek." Haar beste klanten zijn de Zwitserse Kosovaren. "Die zijn het rijkst." Die avond heeft Dërmaku de regie over het feest van Elton en Majlinda die vanuit Zwitserland naar Kosovo zijn gereisd om hun huwelijk te vieren met hun Kosovaarse familieleden.

Trouwpaleis Golden Imperial, hun locatie, zit stampvol als na het eerste gerecht de shota-band binnenkomt. De muzikanten produceren een orkaan van trommelgeluid en tot middernacht is er niemand meer die zichzelf verstaanbaar kan maken. Dërmaku kijkt tevreden toe. "Praten komt later wel weer. Op een Kosovaarse bruiloft moet je dansen tot je erbij neervalt."