Annephine van Uchelen
Annephine van Uchelen
Het Koninklijk Concertgebouworkest krijgt na jaren weer een nieuwe dirigent: Klaus Mäkelä - slechts 26 jaar oud - wordt vanaf 2027 de chef-dirigent. Tot die tijd bekleedt de Fin de functie van 'artistiek partner'. Nieuwsuur sprak Mäkelä alvast in Hamburg over zijn aanstaande benoeming.
Mäkelä leidt meer toporkesten, is de meest gevraagde jonge dirigent en was al eerder te gast bij het Concertgebouworkest. De wereld van de klassieke muziek loopt met hem weg. Directievoorzitter Dominik Winterling: "Op dit niveau is het heel moeilijk om iemand te vinden. Een talent als Mäkelä komt maar zelden voorbij."
Er werd al langere tijd - in binnen- en buitenland - reikhalzend uitgekeken naar de benoeming. Het orkest zat inmiddels vier jaar zonder artistieke leider nadat de laatste chef-dirigent, Daniele Gatti, in 2018 moest vertrekken vanwege een MeToo-kwestie.
Top-3
Mäkelä noemt zijn nieuwe orkest uniek. "Toen ik in 2020 voor de eerste keer met ze optrad, was dat een bijzonder moment voor me. Hun klank is heel speciaal, gevoelig en gelaagd. Het heeft een warmte die geen enkel ander orkest heeft", zegt hij.
Het Concertgebouworkest behoort met de Berliner Philharmoniker en de Wiener Philharmoniker tot de absolute top-3 van beste orkesten ter wereld. "Het is een heel grote naam waarmee je als musicus echt opgroeit", zegt Mäkelä.
Maar omdat hij ook al chef-dirigent is bij het Oslo Filharmonisch Orkest en het Franse Orchestre de Paris, is er gekozen voor een constructie waarin hij eerst 'artistiek partner' wordt. "We gaan nu eerst de relatie met hem opbouwen en fantastische concerten geven. Het wordt zowel een romantisch als een hedendaags repertoire. In 2027 wordt hij dan onze nieuwe chef-dirigent", zegt Winterling.
In de wereld van de klassieke muziek is de benoeming een megatransfer.
Mäkelä is de achtste op rij in de ruim 130-jarige geschiedenis van het orkest. De musici hebben zich intensief bemoeid met zijn benoeming. "Het is traditie dat orkestleden zelf de chef-dirigent kiezen", vertelt solotrombonist Jörgen van Rijen. Als voorzitter van de 'artistieke commissie' organiseerde hij verkennende gesprekken met de 121 orkestleden. "Met een overweldigende meerderheid kwam daar deze kandidaat uit."
Toptalent
Vanaf het begin maakte de samenwerking met Mäkelä op het orkest indruk, al meteen tijdens zijn debuutconcert in 2020. Van Rijen: "Je verwacht een jonge talentvolle dirigent die misschien een beetje zenuwachtig is, hij was toen pas 24 jaar. Maar hij ging rustig staan, begon met dirigeren, en na een halfuur wisten we allemaal: dit is een toptalent!"
"Hij staat met een natuurlijke autoriteit boven de stof en de partijen", zegt Van Rijen. "Hij is veeleisend en weet precies wat hij wil, maar op een prettige manier. Hij krijgt voor elkaar dat iedereen wil doen wat hij vraagt."
Het mooie aan muziek is dat leeftijd of gender er niet toe doen.
Waar hij ook optreedt, elk orkest vraagt hem terug. "Hij heeft fantastische successen geboekt met alle grote orkesten", zegt Winterling. "En er komen nog mooie debuten aan."
Extreem jong
Dat zijn jonge leeftijd vaak wordt benoemd, vindt Mäkelä geen probleem. "Het mooie aan muziek is juist dat leeftijd of gender er niet toe doen. Het gaat erom wie je bent en wat je doet." Verder verwacht hij een goede match met de Nederlanders. "Omdat ze net als de Finnen heel eerlijk zijn."
Het Concertgebouworkest heeft een sterke traditie van langdurige samenwerkingen met dirigenten, onder wie Willem Mengelberg, Bernard Haitink en Riccardo Chailly, vanaf een vroeg stadium in hun carrière.
