De spanningen tussen China en Taiwan zijn de afgelopen maanden steeds verder opgelopen. De Amerikaanse president Joe Biden heeft daar tijdens zijn bezoek aan Japan nog een schepje bovenop gedaan door te zeggen dat de VS bereid is geweld te gebruiken voor de verdediging van Taiwan. Bewoners van de Matsu-eilanden, onderdeel van Taiwan, voelen dagelijks de gevolgen van deze oplopende onrust.
Inwoners van de Taiwanese Matsu-eilanden, op enkele kilometers afstand van het Chinese vasteland, voelen de dreiging van hun buurland steeds dichterbij komen. De eilandengroep, met zo'n dertienduizend inwoners, beschikt over een raketbasis en is de oefenlocatie van het Taiwanese leger. Een noodzaak, vindt Lii Wen, directeur van de regeringspartij Democratic Progressive Party (DPP).
De dreiging van China is er voelbaar. Er zijn boten en vliegtuigen die ongevraagd het luchtruim en de wateren binnendringen van Matsu. Het gaat volgens Wen weliswaar niet om militaire dreiging, maar het voelt wel dreigend. "Er worden steeds meer verschillende middelen gebruikt om druk uit te oefenen."
Buitenlandse steun niet vanzelfsprekend
Lii Wen zegt dat ze de uitspraken van Biden wel kunnen waarderen op Matsu. Maar steun vanuit het buitenland is niet vanzelfsprekend en Taiwan wil vooral zichzelf kunnen redden: "We moeten ons bewust blijven van de noodzaak van een sterke verdediging. Uiteindelijk is onze veiligheid onze eigen verantwoordelijkheid."
Biden zei maandag tijdens een persconferentie dat de VS bereid is Taiwan militair te verdedigen als China het eiland aanvalt. De Amerikaanse president heeft vaker zijn steun uitgesproken voor Taiwan, maar was niet eerder zo resoluut als nu. Een nieuwe stap, zegt correpsondent Sjoerd den Daas: "De Amerikanen steunen Taiwan al met wapens, raketten en andere defensieve wapens. Maar dit is toch wel een andere stap. Later kwam Biden er al een klein beetje op terug, maar in China bereiden ze zich al voor dat de VS aan de kant van Taiwan zal staan in het geval van een oorlog. Maar hoe dat eruit zal zien, is nog onduidelijk."
Een woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken reageerde fel op zijn uitspraken en noemde deze "het verkeerde signaal" aan Taiwan. Hij riep de VS op "voorzichtig te zijn in woord en daad over de kwestie." China beschouwt Taiwan als een afvallige provincie en wil dat het eiland opnieuw onderdeel wordt van het Chinese vasteland.
Azen op hereniging
Shao Yuqun, directeur van het Intituut voor Taiwan, Hongkong en Macaostudies, maakt zich zorgen over de verandering van het China-beleid onder de regering Biden.
De angst dat Taiwan van China geen democratie meer zou mogen zijn, is volgens haar onterecht. "Al jaren zeggen de VS en sommige Europese landen dat China Taiwan niet zou mogen aanvallen, omdat het een democratie is en China een autocratie. Maar vanuit het perspectief van Peking is het een kwestie van soevereiniteit en territoriale integriteit."
Toch azen de Chinezen op een 'hereniging' met Taiwan. Maar of die er komt zonder geweld te gebruiken? Shao Yuqun zegt dat het een misvatting is dat China geweld zou willen gebruiken. Volgens haar is de aandacht voor een hereniging een mediahype.
Op Matsu zijn ze er niet zeker van dat er geen geweld gebruikt gaat worden. Lii Wen zegt dat de bewoners van Matsu vooral de status quo willen behouden. "Ik denk dat veel mensen het gedeelde erfgoed tussen de Matsu-eilanden en de Chinese provincie Fujian koesteren. Maar dat betekent niet dat men politiek onderdeel wil zijn van een autoritair China."
