Verkoopverbod of niet: jongeren kopen massaal snus
Sumeyye Ersoy
Nicotinezakjes, ook wel snus genoemd, zijn sinds een tijdje erg populair onder jongeren. Zo'n zakje stop je tussen je tandvlees en je bovenlip en daar geeft het nicotine af. Het gebruik van snus is wijdverbreid ondanks het feit dat de verkoop ervan sinds een paar maanden is verboden.
Een vragenlijst van NOS Stories over het gebruik van snus werd door 38.000 minderjarige volgers op Instagram en TikTok ingevuld. Een kwart van hen heeft weleens snus gebruikt of doet dat nog steeds. Ze zeggen dat het een lekker gevoel geeft en dat ze er ontspannen door raken. Ook denken ze dat het minder schadelijk is dan sigaretten.
Maar dat klopt niet, zeggen ze bij het Trimbos-instituut. "Je kunt er duizelig van raken en hartkloppingen krijgen", zegt arts-epidemioloog Esther Croes. "Maar er zitten ook kankerverwekkende stoffen in, en een verslaving ligt al snel op de loer vanwege de nicotine die erin zit."
In de onderstaande video onderzocht NOS Stories hoe populair snus is en hoe het kan dat nicotinezakjes, ondanks het verkoopverbod, op heel veel plekken nog steeds te krijgen zijn.
Vanwege de schadelijke effecten is de verkoop van nicotinezakjes met meer dan 0,035mg nicotine sinds november verboden in Nederland. Toch is snus nog volop verkrijgbaar. Nederlandstalige websites bieden het aan en ook in bepaalde avondwinkels en tabaksspeciaalzaken ligt het nog achter de toonbank.
Verder liet een deel van de jongeren weten dat ze het kopen via sociale media als Snapchat en Telegram. Achter die verkoopaccounts zitten vaak minderjarigen. NOS Stories sprak met verschillende verkopers. Een van hen, een 16-jarige jongen, gaf aan tot wel 2000 euro per week te verdienen aan de verkoop van snus. Hij neemt het risico om gepakt te worden op de koop toe. "Als ik zo veel verdien, dan is dat het risico wel waard."
De NVWA, die toezicht moet houden op de naleving van het verbod, geeft aan alleen risicogericht te handhaven. Tot nu toe is er controle geweest bij vier grotere importeurs. Verder zeggen ze aan de slag te gaan met het handhaven van de regels bij de verkoop via webshops.
Wetswijziging
Staatssecretaris van Volksgezondheid Van Ooijen roept verkopers op snus niet meer aan te bieden: "Stop ermee. Het mag niet, het is al verboden". De staatssecretaris werkt verder aan een wetswijzing om de nicotinezakjes niet meer onder de Warenwet te laten vallen, maar onder de Tabaks- en Rookwarenwet, zodat handhaven makkelijker wordt.
Hij stuurt binnenkort een voorstel naar de Tweede Kamer. "Dat helpt om plekken die nu rookvrij zijn, ook rookvrij te houden voor het gebruik van nicotine. Het is natuurlijk gek dat je nu in de klas of op het schoolplein geen sigaret mag roken, maar wel een nicotinezakje in je mond kan stoppen."