Italië verplaatst bekende kunstwerken naar minder bekende musea

  • Heleen D'Haens

    correspondent Italië

  • Heleen D'Haens

    correspondent Italië

Het Italiaanse ministerie van Cultuur laat honderd kunstwerken verplaatsen uit grote, beroemde musea naar minder bekende plekken. Onder meer de Gallerie degli Uffizi in Florence en de Galleria Borghese in Rome staan werken af; die gaan nu naar het gebied waar ze oorspronkelijk vandaan komen.

"Dit is het begin van een langetermijnproject, met als doel het immense culturele erfgoed van Italië te versterken", zei minister van Cultuur Dario Franceschini bij de start van het project.

Uit de archieven naar de provincie

Een ander museum dat werken afstaat is het Museo Nazionale Romano in Rome. Dat bezit veel kunstwerken uit de Antieke Oudheid. De werken die verplaatst worden, bevinden zich voornamelijk in de archieven van het museum. "Die zijn enorm", zegt museumdirecteur Stephane Verger. "Er zit een ongelooflijke rijkdom in. Die moeten we laten zien."

In musea in heel Italië zijn volgens het ministerie van Cultuur zo'n 400.000 werken tentoongesteld, terwijl er 4,5 miljoen stukken in depots worden bewaard.

Maar ook werken die wel al te zien waren, keren terug naar huis. Tientallen marmeren beelden, schilderijen en antieke voorwerpen worden de komende maanden uit hun vitrine gehaald en verplaatst naar de plek waar ze gemaakt of gevonden werden.

Leeuw van 2000 jaar oud

In het Museo Nazionale di Roma wordt de vitrine geopend van een bronzen leeuwenhoofd, dat diende als versiering op een Romeins schip uit de eerste eeuw na Christus. "Het is dus 2000 jaar oud, maar uitzonderlijk goed bewaard", toont directeur Verger. De leeuw is een 50 bij 50 centimeter groot; de gedetailleerde bronzen tanden en manen zijn in nagenoeg perfecte staat.

Het leeuwenhoofd is een van de objecten die gaan verhuizen

De leeuw was de afgelopen honderd jaar te zien in Rome, maar gaat nu naar het Museum van Romeinse Schepen in Nemi, een uurtje buiten de hoofdstad. Dat is ook de plaats waar het schip bijna honderd jaar geleden werd gevonden.

Het schenken van werken is voor zijn museum geen verlies, vindt Stephane Verger. "Wij winnen juist een hechte band met andere musea. Bezoekers van kleinere steden kunnen naar Rome komen om de bredere archeologische context te zien van de rijkdommen die ze in lokale musea vinden."

Verhuizing is precisieklus

Het verhuizen van honderd kunstwerken is vanuit praktisch oogpunt een niet te onderschatten operatie. "We zijn er al maanden mee bezig", vertelt Davide Marinelli, die werkt voor het gespecialiseerde verhuisbedrijf dat het project leidt. "Elk kunstwerk heeft zijn eigen moeilijkheid. Dat heeft te maken met het materiaal waarvan het gemaakt is, hoe oud het is en hoe goed het is bewaard."

In het geval van de bronzen leeuw koos Marinelli voor een houten kist die op voorhand op maat werd gemaakt. Ter plaatse wordt de leeuw opnieuw opgemeten en wordt elke lege vierkante centimeter opgevuld met piepschuim, zodat het brons niet kan schuiven. "Zo moeten we elke keer inschatten wat de beste manier is om te garanderen dat een werk zo veilig mogelijk getransporteerd wordt."

De verhuizing is precisiewerk

De kleinere, minder bekende musea die de komende maanden nieuwe kunstwerken kunnen tonen, zijn daar opgetogen over. In het Museum van Romeinse Schepen in Nemi heeft directeur Daniela de Angelis voor de komst van de bronzen leeuw de burgemeester uitgenodigd. Er zijn tientallen journalisten en de lokale televisie zendt de aankomst van het kunstwerk live uit.

"Ik ben best zenuwachtig", vertelt De Angelis. "Het is een heel belangrijk werk. In de Tweede Wereldoorlog is het naar Rome gebracht, het is in zekere zin een oorlogsslachtoffer. Maar dit is een positief jaar geweest voor ons museum, en we hopen dat we volgend jaar nog meer werken terugkrijgen."

De Angelis vindt het logisch dat kunstwerken als de leeuw op hun plek van oorsprong te zien zijn. "In ons museum staat hij samen met andere delen van de Romeinse schepen, en met de reconstructie van zo'n schip. Zo snappen bezoekers veel beter hoe de leeuw oorspronkelijk gebruikt werd."

Bovendien, vertelt ze, is de leeuw onderdeel van de geschiedenis van Nemi. "Het belang van deze operatie is niet alleen het werk zelf. Dat is prachtig en waardevol. Maar nog belangrijker is het verhaal dat een kunstwerk vertelt." De leeuw maakt deel uit van de geschiedenis van Nemi, zegt zij. "En die geschiedenis moeten we vertellen aan de mensen die hier wonen."

Het leeuwenhoofd op zijn nieuwe plek in Nemi

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl