Jorn Jonker
politiek verslaggever
Jorn Jonker
politiek verslaggever
Politici worstelen met het nieuwe steunpakket voor ondernemers. De regeringspartijen zien dat het pakket karig kan uitpakken voor bedrijven die getroffen zijn door de nieuwe coronamaatregelen. Maar meer maatwerk leveren is moeilijk uitvoerbaar.
In het nieuwe steunpakket krijgen ondernemers geen compensatie meer voor loonkosten. Die zogenoemde NOW-regeling is er niet meer, tot ongenoegen van werkgeversverenigingen. Wel kunnen ondernemers steun aanvragen voor hun vaste lasten. Wie nu die steun wil krijgen moet dit kwartaal dertig procent omzetverlies kunnen aantonen.
Maar het kwartaal was al halverwege toen de nieuwe maatregelen ingingen en ondernemers hebben tot die tijd normale omzet kunnen draaien. Om over het hele kwartaal gemiddeld op dertig procent omzetverlies uit te komen, moeten ondernemers de komende tijd dus een veel forser omzetverlies draaien dan dertig procent voordat ze in aanmerking komen voor steun.
Preciezer kijken
Hans Biesheuvel van ondernemersvereniging ONL denkt om die reden dat het steunpakket voor veel ondernemers te sober uit zal pakken. Hij verwacht dat veel ondernemers zwaar geraakt zullen worden door de nieuwe coronamaatregelen, zeker in combinatie met de schulden die velen al hebben opgebouwd. "Je kan niet verwachten dat ondernemers die klap even opvangen", zegt hij.
Biesheuvel pleit er voor om het omzetverlies niet over het hele kwartaal te berekenen, maar alleen te kijken of iemand bijvoorbeeld in de maanden november en december een klap in de omzet heeft gehad. Zo zou preciezer gekeken kunnen worden of een ondernemer door de coronamaatregelen is geraakt en compensatie verdient.
Politici van regeringspartijen, en ook het ministerie van Economische Zaken, zeggen daarop dat ze het wel willen, maar dat deze wens onuitvoerbaar is. "Iedereen wil het, maar het kan niet", zegt VVD-Kamerlid Thierry Aartsen. Zijn collega, CDA-Kamerlid Mustafa Amhaouch, noemt het "pijnlijk" dat dit niet kan.
'Onuitvoerbaar en onwenselijk'
Ook RVO Nederland, die de steunmaatregel namens het ministerie uitvoert, legt uit dat als je steun snel wil uitbetalen aan ondernemers er met kwartalen gewerkt moet worden. 85 procent van de ondernemers doet aangifte per kwartaal. Als er gecontroleerd moet worden op een terugvallende maand- of weekomzet in de periode van de coronamaatregelen moet dit handmatig. RVO laat desgevraagd weten: "Uitsluitend handmatige controle is, zeker op korte termijn, onuitvoerbaar en onwenselijk."
Dus komt de vraag op tafel: moet de eis van 30 procent omzetverlies dan niet omlaag zodat meer ondernemers in aanmerking komen voor de regeling? Dus ook ondernemers die een paar weken vrijwel geen omzet draaien door de maatregelen, maar de rest van het kwartaal wel inkomsten hebben.
Dilemma
Politici van links tot rechts worstelen óók met die vraag. Want hoe lager de eis wordt, hoe meer bedrijven in aanmerking komen voor de steun. Terwijl zij misschien helemaal niet zijn geraakt door de coronamaatregelen, maar gewoon een tegenvaller hebben in de omzet. "Dan komen er ook bedrijven in aanmerking die een dip hebben", legt D66-Kamerlid Romke de Jong het dilemma uit. Het gaat wel om belastinggeld dat je dan weggeeft, benadrukt ook de VVD.
Bij regeringspartijen VVD, CDA en D66 speelt dezelfde worsteling. De ChristenUnie kon niet reageren in verband met formatiedrukte. Oppositiepartij JA21 vindt de eis van dertig procent omzetverlies te hoog voor de steun, die zou wat hen betreft naar twintig moeten. Maar hoe kunnen de ondernemers dan geholpen worden als regeringspartijen niet aan deze knoppen willen draaien?
GroenLinks en PvdA vinden dat de loonsubsidie, de NOW-regeling, weer van stal gehaald moet worden. Het huidige pakket is "onvoldoende", zegt PvdA'er Gijs van Dijk. Bovendien vindt GroenLinks dat het kabinet zich had moeten voorbereiden op dit soort korte maatregelen zodat ook kortdurende steunpakketten uitvoerbaar zouden zijn geweest. Kamerlid Senna Maatoug van GroenLinks noemt het amateuristisch dat dit niet is gebeurd en vindt dat het kabinet nu niet anders kan dan loonsubsidie geven aan ondernemers die anders te zwaar worden getroffen.
NOW terug?
Het kabinet en de regeringspartijen vinden een terugkeer van die NOW-regeling op dit moment nog lastig uit te leggen: weer dezelfde loonsubsidie terwijl de bedrijven nu wel deels open mogen zijn en terwijl bijvoorbeeld horecamedewerkers, in deze arbeidsmarkt, ook heel goed ergens anders kunnen gaan werken.
VVD-Kamerlid Thierry Aartsen laat wel weten dat als de tijdelijke maatregelen, zoals horeca dicht na acht uur 's avonds, langer gaan duren dan drie weken dat dan de NOW-regeling sowieso terug moet komen. Ook D66 vindt dat "alleszins redelijk." D66 vraagt bovendien een lange termijnstrategie van het kabinet als het gaat om coronasteun.
Meerdere partijen willen ook bekijken of er weer uitstel van belastingbetaling mogelijk is. Een debat hierover wordt volgende week verwacht.
