Brjoechanov (l) met collega's bij hun veroordeling in 1987
NOS Nieuws

Directeur ontplofte kerncentrale Tsjernobyl overleden

In Oekraïne is de man overleden die directeur was van kerncentrale Tsjernobyl tijdens de grootste atoomramp uit de geschiedenis. Viktor Brjoechanov overleed op 85-jarige leeftijd.

Brjoechanov, die vanaf de bouw betrokken was bij de Tsjernobyl-centrale, was thuis toen er op 26 april 1986 midden in de nacht werd gebeld dat er iets fout was gegaan. Een gesimuleerde noodsituatie was uitgelopen op een echte ramp en de reactor was geëxplodeerd. De directeur probeerde de ploegleider te bellen, maar bij Reactor 4 nam niemand meer op.

Eerder maakten we deze terugblik op de verwoestende kernramp:

Ramp met de kerncentrale Tsjernobyl

Met een dienstbus reed Brjoechanov naar het complex. Daar begon het hem te dagen hoe ernstig de situatie echt was. "Toen ik Reactor 4 passeerde, zag ik dat het bovenste gedeelte weg was. Ik realiseerde me dat er een explosie was geweest." De gedachte dat er ook een meltdown had plaatsgevonden, durfde hij toen nog niet aan.

"Mijn vader kwam na 24 uur naar huis terug en het leek alsof hij 15 jaar ouder was geworden", vertelde zijn zoon vorig jaar nog in een VRT-documentaire over de ramp. Brjoechanov werd naar eigen zeggen blootgesteld aan 50 keer de toegestane hoeveelheid straling.

Hoewel de centrale was getroffen door een ongekende nucleaire ramp, probeerden de Sovjetautoriteiten uit angst voor gezichtsverlies de ontwikkelingen aanvankelijk geheim te houden. De eerste aanwijzing dat er iets mis was gegaan was de verhoogde radioactiviteit die in het Westen werd gemeten.

Pas anderhalve week na de ramp gaf de Sovjet-Unie, waar Oekraïne destijds toe behoorde, een persconferentie over de ramp. Op dat moment was al begonnen met de evacuatie van honderdduizenden mensen uit de regio. De 'vervreemdingszone' met een straal van 30 kilometer rond de fabriek geldt nog altijd.

Een dertigtal mensen stierf kort na de ramp: twee personen kwamen om door de ontploffing, de rest overleed snel aan stralingsziekte. In de decennia daarna stierf een ongekend aantal anderen door de effecten van radioactiviteit.

5 jaar dwangarbeid

Brjoechanov was een van de vijf personen die werd veroordeeld voor zijn rol in de ramp, hij kreeg tien jaar dwangarbeid en werd uit de partij gezet. Hij kwam vrij na de val van de Sovjet-Unie, toen hij vijf jaar had uitgezeten.

In latere jaren gaf hij toe dat het personeel fouten had gemaakt, maar hield hij ook vol dat ontwerpfouten in de centrale in de doofpot waren gestopt. "Een web van leugens heeft de zoektocht naar de echte oorzaken bemoeilijkt", zei hij eens. "Als het noodsysteem van de reactor normaal aangelegd was, was er nooit een ongeluk gebeurd."

Con O'Neill (l) als Brjoechanov in 'Chernobyl'

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl